SAN JAN KİLİSESİ

1. SAN JAN KİLİSESİ EFES 550-567. AZİZ JAN’IN MEZARI ÜSTÜNE BİR TÜRBE YAPILMIŞTI. JÜSTİNYEN SONRA BURADA BİZANSTAKİ APOSTOL KİLİSESİ GİBİ YUNAN HAÇI PLANLI BİR KİLİSE İNŞA ETTİRDİ. 5 KUBBELİ BİNADA YAN NEFLER TONOZLARLA ÖRTÜLEREK MERKEZİ NEFTEKİ KUBBELER DESTEKLENDİ. BİNADA BİR NARTEKS VE EKSENİNDE BİR DE ATRİUM VARDIR.

2. Eskiden evlerin bodrum katlarındaki küçük sarnıçlarda, damdan alınan yağmur suyu biriktirilirdi. Daha eski dönemlerde de suyu bir mahalle ya da kent halkı tarafından kullanılmak üzere, çok daha büyük boyutlarda sarnıçlar yapılırdı. Arkeolojik kazılarda Antik Çağ'da Anadolu'da, dağ kalelerinde, su gereksiniminin sarnıçlarla karşılandığını gösteren buluntulara rastlanmıştır. Bizans döneminde sarnıç yapımına büyük önem verilmiş; sarnıçların en ünlülerinin yer aldığı Konstantinopolis'teki (İstanbul) üzeri tümüyle kapalı sarnıçlar bulunduğu gibi, büyük bir havuz görünümünde açık sarnıçlar yapılmıştır. Bu sarnıçlara su kent dışındaki kaynak ve göllerden su kemerleriyle getirilirdi. İstanbul'da günümüze değin kalmış sarnıçların en büyük ve ünlüleri her ikisi de Sultanahmet semtinde bulunan Birbindirek Sarnıcı ve Yerebatan Sarayı

3. BİNBİRDİREK SARNICI BİZANS KENTİNİN SU İHTİYACI DA ROMA GİBİ ELE ALINARAK BİRÇOK SU KEMERİ VE SARNIÇ YAPILDI. BİZANSIN EN BÜYÜK SARNICI OLAN BİNBİRDİREKTE, SEPET BAŞLIK SÜTUNLARDA İLK DEFA KULLANILDI.

4. YEREBATAN SARAYI JÜSTİNYEN ÇAĞINDA 6.YÜZYILDA YAPILDI. 140X70M BİR ALAN KAPLAR. 12 SIRA ÜSTÜNDE 4 M ARAYLA 8 M YÜKSEKLİĞİNDE 28 SÜTUN VARDIR. SÜTUNLARDA KORENT BAŞLIKLARI KULLANILMIŞTIR

7. ORTA BİZANS ÇAĞIMİMARLIĞI JÜSTİNYENDEN SONRA 9.YÜZYILA KADAR BİZANS ZAYIFLADI.FAKAT 9. YÜZYILDA İKONOKLAST KRİZİNDEN SONRA DEVLET YİNE TOPARLANDI VE ETKİSİ İTALYA,SİCİLYA,BALKANLAR,KAFKASLAR VE RUSYAYA KADAR ULAŞTI. KİLİSE VE MANASTIRIN BASKISINA KARŞI OLAN TEPKİ YENİLGİYE UĞRAMIŞ KİLİSE YİNE GALİP GELMİŞTİ. BU YENİ BASKI 4LÜ HAÇLI SEFERİNİN BİZANSI İSTİLASINA KADAR SÜRDÜ.BU ÇAĞDA KİLİSELER DAHA KÜÇÜK VE GELİŞMİŞ YUNAN HAÇI BİÇİMİNDE YAPILDILAR.

8. BUNUN İKİ TİPİ VARDIR. 1)ARKAİK; BÖYLE PLANLARDA KUBBE KÖŞE DUVARLARINA BİNER.

11. 2)GELİŞMİŞ TİP’TE İSE KUBBE 4 SÜTUN VEYA PAYEYE OTURUR.

12. SONRALARI KÖŞE HÜCRELERİ DUVARLARLA AYRILDIĞINDAN BU TİP KİLİSELERİN İÇ GÖRÜNTÜSÜ MASİF VE AĞIR OLDU. FAKAT KİLİSELERDE ARTIK MERKEZİ PLAN VE KUBBELİ TİP HAKİMDİ.KUBBEYİ TAŞIYAN TONOZLAR HAÇIN BİÇİMİNİ BELİRTİRLER,HEPSİ BİRDEN DÖRTGEN VEYA DİKDÖRTGEN MEKANIN İÇİNE YERLEŞMİŞLERDİR. KUBBE, YUNANİSTANDA TRUMP, İSTANBUL’DA İSE PANDANTİF ÜSTÜNE OTURTULDU. İÇ MEKAN BÖYLECE SADELEŞMİŞTİ. BU DÖNEMDE KİLİSENİN SEMBOLİK ANLAMI KESİNLİKLE TESPİT EDİLMİŞ VE DİNİ TÖRENLERE EN UYGUN BİÇİM BULUNMUŞTU.

13. CEPHE DUVARLARINA YENİ DÜZENLEMELER GETİRİLDİ. CEPHEYE ESKİ ÇAĞLARDAN DAHA ÇOK ÖNEM VERİLDİ. TAŞ VE TUĞLA MALZEMELER KULLANILDI. KÜTLELERİN DÜZENİNDE RİTM,TAŞLARIN BİRLEŞTİRİLMESİNDE DEKORATİF BİR ETKİ VE POLİKROMİ ARANDI. CEPHE KAPLAMALARINDA MERMER KAPLAMA ÇOK NADİRDİR. ASIL ZENGİNLİK İÇERİDEYDİ.

14. TAŞIMA SİSTEMİ HAFİFLEDİĞİNDEN, PAYELERİN YERİNİ SÜTUNLAR ALMIŞ VE KUBBE POLİGONAL BİR TAMBUR ÜSTÜNE OTURTULMUŞTU. AYRICA RENKLİ,KIYMETLİ MERMERLER,FRESKLER VE MOZAİKLER İÇ MEKANI SÜSLEMEDE DAHA FAZLA KULLANILMIŞTIR.

15. S.TEODOR KİLİSESİ İSTANBUL 1100. KÜÇÜK BİR BİZANS KİLİSESİ ÖRNEĞİDİR. ÇİFTE NARTEKSİ VE BUNLARIN ÜSTÜNDE KUBBELERİ VARDIR. MERKEZİ NEFİN ANA KUBBESİ 3,90 M ÇAPINDA BİR TAMBUR ÜSTÜNDEDİR. ABSİD İÇERDEN YARIM DAİRE, DIŞARDAN POLİGONALDIR. KİLİSENİN PLANI, BİR DÖRTGENİN İÇİNE YERLEŞTİRİLMİŞ HAÇ BİÇİMİNDEDİR. DÖRT SÜTUNLA BELİRTİLEN DÖRTGEN MEKAN PANDANTİFLER VE TAMBUR ÜSTÜNDE BİR KUBBEYLE ÖRTÜLÜDÜR. BU DÖRTGEN MEKANDAN BEŞİK TONOZLU 4 KOL UZANIR.

16. DÖRT İÇ KÖŞEDE DAHA KÜÇÜK VE DAHA ALÇAK ÇATILI BİR MEKAN VARDIR. BU SAYEDE HAÇ PLANLI BİNA ŞARDAN DÖRTGEN BİÇİMİNDE GÖRÜLÜR. BU KİLİSENİN CEPHESİ. İSTANBUL KİLİSELERİNİN EN SÜSLÜ CEPHESİDİR. BİNA TUĞLA VE TAŞ ŞERİTLERLE İNŞA EDİLMİŞTİR. YARIM DAİRE BİÇİMİNDEKİ KEMERLERİ SÜTUNLAR TAŞIR,ÜSTTE PENCERELER AÇILMIŞTIR. DIŞ NERTEKSDE 4 TANE SEKİZGEN, KİREMİT KAPLI VE YÜKSEK TAMBUR ÜSTÜNDE KUBBE VARDIR

18. GÜLİSTAN KELEŞ 200910403019 MİMARLIK