90 likes | 299 Views
Si Jesus ug ang mga Apostoles nagpuyo diha sa Unang Siglo . Ubay-ubay nga mga matang sa mga balaod nagdumala sa Judiyon katilingban niadto nga panahon :. Mga tawhanong balaod : Romanhong Balaod . Rabbinic nga Balaod . Mga Diosnong Balaod : Balaod Sibil. Balaod Seremonial .
E N D
Si Jesus ugangmgaApostolesnagpuyodihasaUnangSiglo. Ubay-ubayngamgamatangsamgabalaodnagdumalasaJudiyonkatilingbanniadtongapanahon: • Mgatawhanongbalaod: • RomanhongBalaod. • Rabbinic ngaBalaod. • MgaDiosnongBalaod: • Balaod Sibil. • BalaodSeremonial. • Balaod Moral.
ROMANHONG BALAOD “TungodsaGinoo, kinahanglanmagpasakopkamongamasinugtanonsatanangtawhanongpagbulot-an, saemperadoringonngamaoylabawsatanan, o samgagobernadorngaiyangpinadalaaronsapagsilotniadtongmagabuhatugdautan, ugsapagdayegniadtongmagabuhatugmaayo.” (1 Pedro 2:13-14) Si Jesus ug ang mga Apostoles nagtudlo nga kinahanglan magtuman kita sa mga tawhanong balaod sibil (Romanhong Balaod sa ilang panahon). Karon, dili kita magtuman kon kini supak sa diosnong Balaod. Ang Impiro sa Roma naghimo og lig-on kaayo nga sistema legal. Kadaghanan sa mga legal nga sistema karon gibase sa Romanhong balaod. Ang Romanhong Balaod mahimong makatabang kanato diha sa pagsabot sa pipila nga mga sugilanon sa Bag-ong Tugon. Sama pananglit, sa paglansang sa krus (Mt. 27:26), ang pag-apelar ni Pablo ngadto kang Cesar (Acts 25:11) o ang Romanhong pagkalumulupyo ni Pablo (Buhat 22:25)
RABBINIC NGA BALAOD “ugdilinamagtagadsamgatinumotumongsugilanonsamgaJudio o samgakasugoangikansamgatawongananagsalikwaysakamatuoran.” (Titu1:14) AngkatawhangJudiyonagsaadsapagtumansa 613 kamgapunoangbalaodmakitadihasa Pentateuch panahontaliwalasamgatestamento.. • Gidugangannilaangmgadilimaihapngakalagdaan (rabbinical ngamgabalaod) ngagipangsulatngadtosaMishnáhugsaMidrash. • AngmgaFariseonagpasumangilni Jesus sapaglapassa “Balaod” sadihangnangayopanahonsaSabadongadlaw (Juan 9). Apansilananag-akusarKaniyasapaglapassapipilaniadtongmga rabbinical ngamgakalagdaan.
BALAOD SIBIL “HinumdumininyoangKasugoanniMoisesangakongalagad, ngaakonggisugokaniyadidtosaHorebalangsatibooknga Israel, bisanangkabalaoranugangmgatulomanon.” (Malaqueas 4:4) AngbalaodniMoises o ang Torah naglangkubsaunang lima kalibrosaBiblia—ang Pentateuch. Angmgabalaodsibilsa Israel kabahinsa Torah. KadtongmgabalaodnganagdumalasamgabuwissaTemplo, panagbulag, pagtuli, angsistemsauma, pagpanalipodsamgakabus, mgasaksi... AngRomanhongImpironagtugotsamgaJudiyosapagpadayonpaggamitsailangkaugalingongmgakalagdaan, kanunayilalumsaRomanhongBalaod.Busa, ang Sanhedrin kanunaymakapahamtangogsentensyapinasikadsamgabalaodsibildihasa Torah
BALAOD SEREMONIAL “(nga, ingonngasambingay, maoangkapanahonankaron). Sumalaniiningmaongpahimutang, ginahaladangmgagasaugmgahalad-inihawngadiliarangmakahingpitsakaisipansamagsisimba, kondili may kalabutanlamangbahinsakan-ononugilimnonugsanagkalainlaingmgapagpanghugas, mgatulomanonalangsalawasngagipahamtangaronpagatumanonhangtudsapanahonsapagpatarungsamgabutang.” (Hebreohanon 9:9-10) AngBalaodSeremonialnagalangkubsatanangbutangnganaglambigitsaSanctuaryougsamgarelihiyosong fiesta sa Israel. Ang Dios maoynagtukodniiningaBalaodaronsapagtudlosaIyangplanosaKaluwasan. TanangmgatulomanonugmgaseremoniasnagarepresentarsaministeryoniJesucristo. AngBalaodSeremonyalnatumandihakang Cristo, busakadtongmgabalaoradilinakinahanglanonalangsamagtutuokaron. Busa, makahimokitasapagsabotsalabingmaayosabuhatsapagtubosni Jesus pinaagisapagtuonnianangaBalaod.
ANG BALAOD MORAL “Kay bisankinsangamagabantaysakinatibok-an sakasugoanapanmakalapassiyasausakabahinniini, siyamahimongmalinapasonsatananniini. Kay siyanga nag-ingon, "Ayawpagpanapaw," nag-ingon man usab, "Ayawpagpatay." Bisan pa konikawdilimanapawapanmakapatayka, ikawnahimongmalinapasonsakasugoan.” (Santiago 2:10-11) AngNapulokaSugomaoymgawalaykataposangBalaod Moral. Mao kana angbasihansatanangkabalaoran. Busa, kitakinahanglanmagtumansamatagbalaodlamangkonkinidilisupaksaNapulokaSugo. Si Jesus nag-asoykanatosapagtumansamgaSugo (Mt. 19:16-19). Angmgaapostolesusab nag-asoysaingon (Rom. 13:8-10) AngmatagusakinahanglanmagtumansaBalaod Moral, bisankonsiyadilimagpasakopsaRomanhon, Sibil, o SeremonialngaBalaod.
“WalaNiyabisan pa niadtopag-isaligsaIyangmgakalagdaanngadtosapanumdumansausakakatawhankinsamahiligsapagkalimotsaIyangmgagikinahanglan, apangisulatniyaangmgakinidihasamgapapansabato. KuhaonNiyagikansa Israel angtanangposibilidadsapaghalosamgapaganongtradisyonsaIyangbalaanngakalagdaan, o sapaglibogsaIyangmgagikinahanglansatawhanongmgaordinansa o kustombre. ApanwalaSiyamihunongsapaghatagkanilangkalagdaansaNapulokaSugo. AngkatawhannagpakitasailangkaugalingonsamasayonnganahilayongadiliNiyapasibay-an angpultahansapagsulayngadilibinantayan. EGW (Patriarchs and Prophets, cp. 32, pg. 364)
Si Moisesgisugosapagsulat, ingonsagisugosiyasa Dios, ogmgapagsilotugmgabalaodnagahatagogginagmayngpanudloingonsaunsaanggikinahanglan. Kiningamgagiyanagalambigitsakatungdanansakatawhanngadtosa Dios, ngadtosatagsatagsa, ugngadtosadumuloongmaolamangangmgaprinsipyosaNapulokaSugongagipadakuuggihatagdihasa usa ka tino ngapaagi, ngawalay usa ngakinahanglanmasayop. Gidisenyoangmgakinisapagbantaysakasagradosanapulokasugongagikulitibabawsamga papan nga bato.” EGW (Patriarchs and Prophets, cp. 32, pg. 364)