کارآفريني و آموزش

1. کارآفريني و آموزش مجتبي حسيني

2. گام اول مبانی اولیه کارآفرینی

3. سير تکامل واژه کارآفريني • واژه کارآفريني از واژه فرانسوي Entreprendre گرفته شده است. • اين واژه در قرن چهاردهم به موديان مالياتي اطلاق مي شد (ريسک پذيري) • در قرن پانزدهم اين واژه به رهبران ارکست موسيقي اطلاق گرديد (هماهنگ کننده) • در قرن شانزدهم به کساني اطلاق مي شد که به ماموريت هاي نظامي اعزام مي شدند (مبارز و جنگجو)

4. سير تکامل واژه کارآفريني(ادامه) • در قرن هجدهم از اين اصطلاح در فعاليتهاي سنگر سازي و ساختمان سازي استفاده شد (مدافع) • در قرن هجدهم اين واژه براي فعاليتهاي اقتصادي مورد استفاده قرار گرفت (کارآفرين امروزي) نکته کليدي: کارآفرين به معناي امروزي تمامي معاني قبل را در واژه خويش به عاريت گرفته يعني ريسک پذيري، هماهنگي، مدافع و هزاران واژه بعدي ديگر

5. سير تکاملي کارآفريني در اقتصاد • اقتصادادنان کلاسيک مانند اسميت و ريکاردو، نقش مهمي براي کارآفريني در توسعه قايل نبودند. • ريچارد کانتيلون (1730) براي اولين بار از افرادي را که با قبول خطر در بازار بورس فعاليت مي کنند، جزو عوامل توليد شمرد. • جان باتيست سي اولين فردي بود که بر نقش کارآفرينان در بسيج منابعاشاره نمود. • ژوزف شومپيتر (1934) کارآفرينان را موتور محرکه ي توسعه اقتصادي شمرد.

6. نگرش هاي اقتصادي در مورد کارآفريني • نگرش نئوکلاسيک: کارآفرين صاعقه اي حسابگر است که به سرعت گزينه ها و فرآيندهاي مولد را بررسي و بهترين گزينه را انتخاب مي کند. • نگرش اتريش: بر اساس اين نگرش کارآفرينان فرصت هاي بازار نامتعادل را کشف کرده و با بهره برداري از آنها، در بازار تعادل ايجاد مي کنند. • نگرش شومپيتر: شومپيتر کارآفرين را فردي جسور و رهبري الهام بخش مي داند که با معرفي چارچوب هاي جديد، عدم تعادل اقتصادي ايجاد مي کند.

7. ساير علوم در باب کارآفريني • روانشناسي: بررسي رابطه بين صفات و ويژگيهاي افراد مختلف با انگيزش و عملکرد کارآفرينانه آنها • جامعه شناسي: تاثير معيارهاي جامعه شناختي مانند مذهب، نژاد، جنسيت و ... بر روي فعاليتهاي کارآفرينانه افراد • مردم شناسان: بررسي نقش فرهنگ و روابط اجتماعي در انجام فعاليتهاي کارآفرينانه • مديريت: در اواخر دهه 80، به کارآفريني توجه نموده و بيشتر بر اداره کسب و کار و نقش معيارهاي مديريتي مانند بازاريابي و ... توجه نمود.

8. تعريف کارآفريني • کارآفريني نيز مانند ساير تعاريف علوم انساني تعريف دقيق و کاملي ندارد. • کارآفريني بر بهره برداري از فرصت هاي کشف نشده تاکيد دارد (کرزنر 1974). • کارآفرين فردي است که چارچوب هاي جديدي را در جهت تخريب چارچوبهاي موجود معرفي مي کند (شومپيتر 1934). • کارآفريني عبارت است از پيگيري فرصت ها بدون توجه به منابعي که در کنترل اند (استيونسون 1992)

9. پاردايم هاي کارآفريني • پاردايم شومپيتري: ساخت فرصت هاي جديد بر اساس معرفي چارچوبهاي جديدي که چارچوب هاي قبلي را در هم مي شکند (مکانيزم تخريب خلاق) • پاردايم کرزنري: کشف فرصت هاي جديد در محيط بازار، فرصت هايي که از ديد ساير افراد پنهان باقي مي ماند (مکانيزم هوشياري کارآفرينانه) • امروزه پارادايم کرزنر براي کارآفريني پارادايم پذيرفته شده تري است و افرادي را کارآفرين مي نامند که در واقع موفق به کشف فرصت ها مي شوند.

10. گام دوم تصمیم گیری

11. چرا کسب و کار؟ • نياز به پول (کارآفرينان اقليت) • نياز به موفقيت (مک کله لند) • نياز به چالش (اداره زدگي) • نياز به استقلال (آدم خود بودن) سوال: آيا صرف انگيزه براي ورود به دنياي کسب و کار کافي است؟

12. چگونه (تصميم گيري) • ويژگيهاي فردي: • ريسک پذيري • تحمل ابهام • بينش رشد • سبک زندگي (Lifestyle): • آيا آمادگي ورود به دنياي کسب و کار را داريد؟

13. گام سوم مسیر کسب و کار

14. از کجا آغاز کنيم؟ • فرآيند کسب و کار با فرصت آغاز مي شود. سوال: فرصت چيست؟ پاسخ: شکاف بين عرضه و تقاضا سوال: ايده چيست؟ جواب: راههاي بهره برداري از فرصت

15. غربال ايده • غربال ايده: نگاهي گذرا به ايده هاي شناسايي شده و کنار گذاشتن ايده هايي که در نگاه اول امکان اجرا ندارند. • روشهاي غربال ايده: • استفاده از چک ليست: • عدم محدوديت منابع توليد • ميزان سرمايه منطقي (خارج نبودن از گليم فرد) • عدم ممنوعيت دولتي • عدم وجود انحصار

16. غربال ايده (ادامه) • عدم موانع مهم در بازاريابي محصول • عدم مغايرت با برنامه هاي شرکت (براي کسب و کارهاي موجود) • استفاده از شورا • انتخاب دقيق اعضا • غربال ايده ها توسط اعضا، ذکر دلايل و معيارها • به شور گذاشتن معيارها و انتخاب معيارهاي مشترک • غربال مجدد ايده ها توسط شورا با توجه به معيارهاي مشترک

17. اولويت بندي ايده • اولويت بندي ايده: مشخص نمودن اولويت ايده هاي انتخابي • استفاده از چک ليست رتبه اي: • بازار کافي و مناسب • رشد مناسب بازار • رقابت پذيري عوامل توليد • ريسک و خطرات محصول نکته: اگر ايده اي در يکي از حوزه ها رتبه پاييني داشته باشد با وجود نمره کل بالا، مردود مي شود.

18. اولويت بندي ايده (ادامه) • استفاده از تکنيک متمم (موانع، تشويقات، مزايا و معايب) • شناسايي دقيق موانع، تشويقات، مزايا و معايب • رتبه دادن به متمم شناسايي شده (0 تا 5) • نمره دادن به متمم شناسايي شده (7- تا 0و 0 تا 7+) • محاسبه نمره کل هر ايده • استفاده از تکنيک متمم دلفي • انتخاب شوراي متخصص (3، 5 يا 7 نفره) • اجراي متمم توسط افراد • چرخش متمم ها و انجام متمم دوباره • دريافت متمم هاي نهايي و ايجاد متمم مشترک

19. انتخاب ايده • در اين مرحله با توجه به غربال ايده ها و اولويت بندي آنها بهترين ايده را انتخاب مي کنيم. • ايجاد پروفايل اوليه ايده • عنوان ايده • تشريح ايده • نتايج غربال ايده • نتايج اولويت بندي ايده • تشکيل تيم اجرايي • ترسيم درخت توسعه ايده

20. امکانسنجي اوليه • آيا ايده مورد نظر ارزش اجرا را دارد يا خير؟ • منابع ثانويه • کتابخانه ها • اينترنت • مراکز دولتي • مرکز آمار ايران • پژوهشکده هاي دولتي • سازمان هاي مرتبط با طرح • منابع اوليه: در اين مرحله کمتر نياز مي شود.

21. تثبيت ايده • نظر به رد يا تثبيت ايده براي اجرا بعد از انجام امکانسنجي ايده انتخابي • تثبيت پروفايل ايده • عنوان نهايي ايده • نتايج حاصل از امکانسنجي • تثبيت تيم نهايي براي اجرا • تثبيت درخت نهايي توسعه • ترسيم خطوط زماني • ترسيم حوزه هاي وظيفه اي

22. طرح کسب و کار • در اين مرحله براي ايده تثبيت شده، طرحي جامع و کامل نوشته مي شود. • دورنماي استراتژيک • دورنماي سازماني • دورنماي بازار • دورنماي عملياتي • دورنماي مالي • دورنماي توسعه

23. مذاکره و تامين مالي اوليه • در اين مرحله مقدمات و مذاکرات اوليه براي تامين مالي اوليه جهت اجراي کسب و کار انجام مي شود. • شناسايي فرد (گروه) مخاطب • شناسايي علاقه مندي هاي فرد (گروه) مخاطب • بازنگري طرح کسب و کار جهت انطباق بر علاقه منديهاي فرد (گروه) مخاطب • ارائه طرح به فرد (گروه) مخاطب با رعايت اصول مذاکره علمي • نکته: در بازنگري طرح اصالت طرح حفظ مي شود.

24. ساخت يا اجراي نمونه اوليه • در اين مرحله محصول اوليه ساخته يا عرضه مي شود. • کالا (محصول توليدي): براي محصولات توليدي نمونه اوليه در حجم آزمايشگاهي توليد مي شود. • خدمت (محصول خدماتي): براي محصولات خدماتي پروزه به صورت آزمايشي يا پايلوت در اشل کوچک اجرا مي شود. • معمولا تامين مالي اوليه براي اين منظور و توسط فرد، دوستان يا فرشتگان سرمايه گذار (Angle Investors) انجام مي شود.

25. آزمايش بازار • در اين مرحله رفتار بازار در مقابل محصول يا خدمت ارائه شده مورد سنجش قرار مي گيرد. • در اين مرحله دو نتيجه کلي حاصل مي شود: • محصول مورد پذيرش بازار قرار مي گيرد. • محصول با انجام اصلاحات مورد پذيرش بازار قرا خواهد گرفت. نکته: محصول در اين مرحله مردود نمي شود، مگر اينکه مراحل قبل انجام نشده باشد يا پنجره فرصت بسته شده باشد.

26. آزمايش بازار (ادامه) • مراحل آزمايش بازار • انتخاب مکان هدف مناسب • استفاده از تکنيک هاي آزمايش بازار • مشاهده • مصاحبه • پرسشنامه • ترکيب • جمع آوري داده ها و تحليل

27. مذاکره و تامين مالي ثانويه • در اين مرحله مقدمات و مذاکرات براي اجراي نهايي يا توليد انبوه انجام مي شود. • ابزارهاي اين مرحله عبارتند از: • طرح کسب و کار • گزارش آزمايش بازار • نمونه اوليه محصول • در اين مرحله، سرمايه گذاران مخاطره پذير (Venture Capitals)، بانک ها، موسسات دولتي و گاها کسب و کارهاي فعال در ان حوزه اقدام به سرمايه گذاري مي کنند.

28. اجراي نهايي يا توليد انبوه • در اين مرحله محصول به صورت انبوه توليد شده و يا در جامع هدف اجرا مي گردد. • ابزارهاي مورد نظر • طرح پروژه عمليات اجرايي • طرح سازماني نهايي • برنامه مدون ورود به بازار • برنامه استراتژيک عملي • مدل عملي کسب و کار

29. پرسش اساسي • مهمترين مرحله در فرآيند راه اندازي کسب و کار چيست؟ • نه ..... • نه ..... • آري آزمايش بازار • زيرا بعد از مرحله آزمايش بازار است که بيشترين هزينه ها انجام مي شود. نادرست بودن نتيجه آزمايش بازار يعني يک عمر ...............

30. گام چهارم طرح کسب و کار

31. انواع طرح ها • طرح پروژه (Project Plan) • طرح توسعه (Development Plan) • پروپوزال (Proposal) • طرح توجيهي • مطالعه امکانسنجي (Feasibility Study) • طرح کسب و کار (Business Plan)

32. بازپرداخت وام افزايش ارزش سهام شناسايي علاقه مندي رضايت امنيت و رفاه شغلي توانمندي و قدرت حجم و تداوم معاملات بانک ها و موسسات مالي شرکا و سرمايه گذاران سازمان هاي دولتي مشتريان کارکنان رقبا تامين کنندگان مخاطب شناسي

33. ارتشي براي جنگيدن با تمام دقت به مدل ترسيمي بر روي وايت برد توجه کنيد.

34. عناصر طرح کسب و کار 1- جلد طرح کسب و کار 2- فهرست مطالب 3- خلاصه اجرايي 4- برنامه استراتژيک 5- برنامه سازماندهي 6- برنامه بازار 7- برنامه عملياتي 8- برنامه مالي 9- برنامه توسعه 10- پيوست

35. گام پنجم آموزش کارآفرینی

36. تاريخچه آموزش کارآفريني • اولين بار دانشگاه هاروارد (1947) دوره اي موقت برگزار کرد. • آموزش رسمي کارآفريني در مدارس بازرگاني از سال 1970 شروع گرديد. • دانشگاه کاليفرنياي جنوبي براي اولين بار در سال 1972 دوره MBA کارآفريني را برگزار نمود. • در سال 1980 (تعداد 300 دانشگاه)، 1990 (تعداد 1050 دانشگاه)، 2003 (1600 دانشگاه و 2200 دوره) • امروزه اکثر دانشگاهها و کشورها داراي دوره هاي کارآفريني هستند.

37. تاريخچه آموزش کارآفريني (ايران) • اولين دوره در سال 1383 در دانشکده مديريت دانشگاه تهراه تحت عنوان مديريت بازرگاني (گرايش کارآفريني) • در سال 1384 در دانشکده مديريت دانشگاه تهران مديريت کارآفريني در سه گرايش راه اندازي شد. • در سال 1385 دانشکده کارآفريني دانشگاه تهران با همکاري وزارت علوم، وزارت کار و دانشگاه تهران راه اندازي شد. • البته قبل از اينها مراکز کارآفريني دانشگاهي، حوزه کارآفريني وزارت کار، شهرداري و ... شکل گرفته بودند.

38. Entrepreneurship SBM Management Opportunity Start Business IPO مسير آموزش کسب و کار • از تشخيص فرصت تا راه اندازي کسب و کار (کارآفريني) • از راه اندازي کسب و کار تا مرحله عرضه عمومي سهام شرکت (مديريت کسب و کار کوچک) • از مرحله عرضه عمومي سهام به بعد

39. سطوح آموزش کارآفريني 1- سطح مبتدي (Basic): هدف از اين سطح ترويج و فرهنگ سازي کارآفريني است. (مربيان درجه دو عمومي) 2- سطح پيشرفته (Advanced): هدف از اين سطح آموزش افراد براي راه اندازي کسب و کار است (مربيان درجه دو کسب و کار، بازاريابي، مالي، پروژه و منابع انساني و مربيان درجه يک عمومي) 3- سطح حرفه اي (Professional):هدف از اين سطح، آموزش افراد براي مديريت و رشد کسب و کار است (مربيان درجه يک کسب و کار، بازاريابي، مالي و ...)

40. الگوهاي مبناي آموزشي 1- نيازهاي روانشناختي کارآفرينان 2- فرآيند کسب و کار 3- مدل نقاط برجسته 4- مدل مهارتهاي مديريتي 5- مدل تکنيک هاي عملي 6- مدل ترکيبي

41. مدل MOM در آموزش کارآفريني • اين مدل بر مبناي مدل عمومي نيازسنجي طراحي گرديده و داراي مراحل زير است: • تحقيقات بازار: در اين مرحله تحقيقات بازار (نيازسنجي اوليه) انجام مي شود. • طراحي سرفصل هاي آموزشي • اجراي دوره آموزشي • ارزيابي دوره آموزشي

42. تحقيقات بازار (نياز سنجي) • تعيين گروههاي هدف • دانشجويان کارآفريني و کسب و کار (بالقوه و بالفعل) • کارآفرينان و صاحبان کسب و کار • مشاوران و سازمان هاي درگير • بررسي دقيق گروههاي هدف • پرسشنامه نيازسنجي (گروه اول) • مصاحبه نياز سنجي (گروههاي دوم و سوم) • تحليل داده ها و تعيين نيازهاي دقيق آموزشي

43. طراحي دوره • تشکيل تيم متخصص آموزشي • معرفي سرفصل ها منطبق بر نيازهاي شناسايي شده • تدوين محدوده هاي مناسب زماني براي هر سرفصل • تشخيص روند (تقدم و تاخر سرفصل ها) • تدوين برنامه نهايي دوره

44. اجراي دوره • انتخاب مکان مناسب براي اجرا • ثبت نام فراگيران • انتخاب اساتيد و ارائه سرفصل ها • طراحي فرم ارزيابي اساتيد بر مبناي طيف رتبه اي و نسبي داراي شاخص هاي • انطباق سرفصل ها با مطالب گفته شده • توانايي اداره موثر کلاس • پاسخگويي به سوالات مطرح شده و ... • طراحي فرم ارزيابي کلي دوره

45. ارزيابي دوره آموزشي • در اين مرحله دوره اموزشي با استفاده از ابزارهاي ارزيابي مورد سنجش قرار مي گيرند. • مهمترين ابزارها براي ارزيابي دوره هاي کارآفريني به ترتيب عبارتند از: • طرح کسب و کار • تشخيص فرصت و ترسيم فرآيند کسب و کار نمونه • انجام مصاحبه و کشف الگو • تدوين موضوع تدريسي • پايان نامه • امتحانات کتبي و شفاهي

46. مدل POM در آموزش کارآفريني • اين مدل بر مبناي تئوري عملکرد کارآفرينانه طراحي گرديده است. • تئوري عملکرد کارآفرينانه مي گويد. • EP = M (ES + BS) • اين مدل يکي از بهترين مدل هاي آموزش کارآفريني است که در سه گام به ترتيب زير انجام مي شود. • ايجاد انگيزه (M) • ايجاد مهارتهاي کارآفرينانه (ES) • ايجاد مهارتهاي کسب و کار (BS)

47. انگيزش • انگيزش عاملي: در اين روش عوامل ايجاد انگيزش بررسي و منتقل مي گردند. • پول • موفقيت • چالش • استقلال • انگيزش تحليلي: در اين روش فرآيند تحليل فرد و انگيزش مورد بررسي قرار مي گيرد. • انتظار موفقيت و انتظار شکست • ارزش موفقيت و ارزش شکست

48. مهارت ايجاد انگيزش • تصور موفقيت: ايجاد تصويري مناسب از موفقيت • نياز: شناسايي و توسعه نيازهاي فرد در برابر کسب و کار • فعاليت در راستاي هدف: اطمينان از همسويي فعاليت ها و هدف • انتظارات افراد: انتظار موفقيت و انتظار شکست • موانع: شناسايي موانع فردي و محيطي تاثيرگذار بر موفقيت • کمک: اطمينان از کمک سايرين • واکنش نسبت به موفقيت و شکست: احساس شکست يا احساس موفقيت

49. مهارتهاي کارآفرينانه • مهارتهاي مورد نياز براي راه اندازي کسب و کار • خلاقيت، نوآوري و تجاري سازي • ريسک پذيري • تشخيص فرصت • کشف فرصت (OD) • ارزيابي فرصت (OEV) • بهره برداري از فرصت (OEX) • نکته: سه مرحله کشف فرصت، ارزيابي فرصت و بهره برداري از فرصت را فرآيند کارآفرينانه مي گويند

50. مهارتهاي کسب و کار • مهارتهاي مورد نياز براي مدیریت و رشد کسب و کار • طرح کسب و کار • مهارتهای مالی • مهارتهای بازار • مهارتهای عملیاتی • مهارتهای سازماندهی • مهارتهای ارتباطی • مهارتهای قانونی • مهارتهای کامپیوتر و تجارت الکترونیک