650 likes | 854 Views
دپارتمان مديريت و کسب وکار. Executive MBA Program. Family Business کسب وکارهای خانوادگی. ( بخش اول). دکترابراهيم نژاد ( PhD in Business Administration ) دپارتمان مديريت وکسب وکار تهران (دوره هشتم و نهم)، آبان 1391.
E N D
دپارتمان مديريت و کسب وکار Executive MBA Program Family Business کسب وکارهای خانوادگی ( بخش اول) دکترابراهيم نژاد (PhD in Business Administration) دپارتمان مديريت وکسب وکار تهران(دوره هشتم و نهم)، آبان 1391 اين مطالب براساس تحقيقات ومطالعات مدرس دوره طرح ريزي شده است. این فایل تنها در اختیار مخاطبین دوره می باشد و هرگونه استفاده دیگر ازاين مطالب اخلاقا منوط به کسب اجازه مستقيم مي باشد.
Thinking Differently (Executive MBA Program)
کسب و کارهای خانوادگی Family Business مفاهیم و کلیات کسب و کارهای خانوادگی Family Business Management
مفاهیم و کلیات کسب و کارهای خانوادگی کسب و کار خانوادگی، به مثابه سازمانی است که اصلی ترین تصمیمات و برنامه های عملیاتی آن برای انتقال و جایگزینی رهبری، تحت تاثیر و نفوذ اعضای خانواده ای قرار دارد که این اعضا در مالکیت و یا مدیریت آن سازمان نقش اصلی را بر عهده دارند. Handler
مفاهیم و کلیات کسب و کارهای خانوادگی هر نوع کسب و کاری که بخش عمده مالکیت یا کنترل آن در اختیار یک خانواده باشد و خانواده به طور کامل و یا پاره وقت ، مستقیماً در آن مشارکت داشته باشد.(Rosenblatt, Demik, Anderson, & Johnson) نوعی کسب و کار کوچک می باشد که توسط یک یا چندین نفر از اعضای یک خانواده که از ابتدا ایده تحقق آن را داشته و برای موفقیت آن سخت تلاش نموده اند شروع شده است. (Babicky)
مفاهیم و کلیات کسب و کارهای خانوادگی کسب و کاری که : مالکیت آن بطور کامل در اختیار خانواده باشد ؛ حداقل یکی از مالکان آن در کسب و کار مشغول به کار باشد ؛ عضو دیگری از خانواده در کسب و کار مشغول به کار باشد یا حتی اگر وی به صورت رسمی در استخدام کسب و کار نیست به طور منظم از بیرون به آن کمک نماید.(Lyman) شرکتی که بیش از 50 درصد سهام و آراء آن در تسلط یک خانواده می باشد، و / یا گروهی از خانواده ها کنترل اصلی شرکت را بر عهده دارد، و / یا اکثریتمدیران ارشد آن از اعضای یک خانواده هستند.( Leach, et al & Astrachan)
مفاهیم و کلیات کسب و کارهای خانوادگی در طول یک طیف، 3 تعریف عملیاتی از کسب و کار های خانوادگی ارائه داد: 1: کنترل جهت گیری استراتژیک شرکت در اختیار خانواده باشد، 2: به علاوه برای حفظ چنین کنترلی توسط خانواده، خانواده به طور مستقیم در فعالیت های روزانه شرکت درگیر باشند. 3: در جامع ترین تعریف خود کسب و کارهایی را به عنوان کسب و کار های خانوادگی تعریف می کنند که خانواده بتواند طی چندین نسل کنترل جهت گیری استراتژیک شرکت را در اختیار داشته باشد و همچنین اعضای خانواده در طی چندین نسل در فعالیت های روزانه شرکت درگیر باشند.
مفاهیم و کلیات کسب و کارهای خانوادگی European Group Of Owner Managed Families یک شرکت کسبوکار خانوادگی است اگر: اکثریت حق رای(مستقیم و غیرمستقیم)دست کسی باشد که شرکت را پایه گذاری کرده و مالک سرمایهی سهم شرکت است، یا در اختیار همسر این فرد، والدین و یا بچهها یا ورثهی مستقیم بچهها باشد. حداقل یک عضو خانواده یا خویشاوند به طور فعال در مدیریت یا ادارهی شرکت مشارکت دارد. در یک شرکت عام با مسئولیت محدود، حداقل 25درصد حق رای سهام، در اختیار فردی که موسس است یا شرکت را به دست آورده است یا خانواده ویا فرزندان این فرد، باشد.
برآیند تعاریف کسب و کار خانوادگی • شركت ها، مؤسسات و كسب و كارهايي كه بوسيله • ارتباطات و تعاملات خانوادگي و افراد خانواده تحت • تاًثير قرار مي گيرند. • كسب و كاري كه متعلق به افراد يك خانواده مي باشد • و توسط افراد فاميل و غيرفاميل اداره مي شود. • نوعي كسب و كار بزرگ و چند مليتي كه توسط چندين • خانواده محلي اداره مي شود. • نوعي كسب و كار مشترك ميان چند شريك غير فاميل كه هركدام از آنها پسر و يا دختر و يا ديگر افراد خانواده و فاميل خود را در آن درگير نموده است.
تعریف ما • کسب وکار خانوادگی کسب وکاری است که درآن حداقل اعضای یک خانواده(حداقل 2 نفر) در مالکیت و مدیریت آن کسب وکار نقش ایفا می کنند.
اهمیت کسب وکارهای خانوادگی از اقتصاد جهانی مطابق نظرمیشیل ورلی، رئیس GEEF، شرکت های خانوادگی اعم از بزرگ، متوسط و کوچک تقریبا دوسوم اشتغال بخش خصوصی در اروپا را تشکیل میدهد. این شرکتها منابع مهم نوآوری در درون اقتصاد اروپا هستند و نیز انکوباتورهای طبیعی فرهنگ کارآفرینانه و عامل کلیدی برای حفظ و گسترش اشتغال هستند. گسترش آنها اغلب از بازسرمایهگذاری سودها تامین می شود و سلامتیشان تاثیر مستقیمی بر محلی دارد که آنها در آن واقع هستند.
اهمیت کسب وکارهای خانوادگی از اقتصاد جهانی
توزیع سهم کسب و کار های خانوادگیبه کل شرکتهای جهان
اهمیت کسب وکارهای خانوادگی دراقتصاد جهانی آخرین تحقیقات(2010-2011) شرکت PWC نشان می دهد که بین 70 تا 90 درصد GDP سالانه جهان توسط شرکتهای خانوادگی ایجاد می شود.
اهمیت کسب وکارهای خانوادگی دراقتصاد جهانی نرخ رشد کسب وکارهای خانوادگی نسبت به سایر کسب وکارها متوسط رشد سالیانه ی بنگاههای خانوادگی 21.1% بوده است درحالی که، بنگاههای غیرخانوادگی به طور متوسط رشد 12.6% را هر سال تجربه کرده اند. (Charlie Cook, 2006)
Surviving and Thriving in your Family Business http://www.effectiveleadershipstyles.co.uk/images/business_leader_discussing_options.jpg www.FamilyBusinessBattleGround.com
مزیت های کسب وکارهای خانوادگی • مزیت های کسب و کارهای خانوادگی در حفظ پویایی های اقتصادی فقط در عبارت عددی اندازه گیری نمی شود، بلکه می توان در عبارات کیفی نیز عنوان کرد: • پتانسیل نوآوری کسب وکارهای خانوادگی • ظرفیت توسعه اقتصادی و ایجاد شغل • موتور توسعه اقتصادی منطقه • ترغیب اشتیاق کارآفرینی • مشارکت در مسئولیت پذیری های اجتماعی
مزیت های کسب وکارهای خانوادگی • قوت روابط خانوادگی در دوره های چالش برانگیز تغییر کسب و کار • فداکاری های مالی که اعضای خانواده برای بهتر شدن شرکت نشان می دهند. • عملیات به طوری که کسب و کارهای خانوادگی خود را از رقبایش تمییز می بخشد. • سطوح بالای توجهات به جامعه شان و کارکنان غیرخانوادگی • توانایی برنامه ریزی و آماده شدن برای جهت دهی درازمدت • تاکید بر کیفیت و ارزش
مزیت های کسب وکارهای خانوادگی در درون شرکت • تصمیم گیری سریع • حس قوی نسبت به ماموریت • عینی تر بودن تصمیمات • اعتماد بیشتر • وجود جو تشویق به تحمل ناملایمات • داشتن حس مثبت نسبت به ارتقاء اعتماد • ارتباطات موثر
Family Business Advantages Strong Motivation Emphasis on Quality Emphasis on Humanity Products and Services of Family Members in the Workplace Focus on Use of Family Theme Long-Run Aspects in Advertising مزیت های کسب وکارهای خانوادگی مزیت های یک کسب و کار خانوادگی
نقش و اهمیت خانواده و کسب و کارهای خانوادگی در توسعه کارآفرینی • انتقال دهنده مجموعه ای از اصطلاحات آيين ها و رفتارهاي اجتماعي مانند توفيق طلبي ; استقلال طلبي و خطر پذيري در عرصه فعاليت اقتصادي در جامعه • حرفه خانوادگي به عنوان نوعي آموزشگاه و آزمايشگاه واقعي در جهت تعليم و پرورش مفاهيمي همچون استقلال، فرهنگ تلاش و كار، خطر پذيري، مسئوليت پذيري، نقش آفريني و خبرگي و پختگي می باشد.
نقش و اهمیت خانواده و کسب و کارهای خانوادگی در توسعه کارآفرینی • خانواده ها و شركت هاي خانوادگي به عنوان عاملي براي حفظ و ايجاد دوام و ثبات در اقتصادهاي محلي ومنطقه اي، و عامل پيدايش نوآوري، تجارت، صنعت، تكنولوژي، بازار مصرف، بازار كار، رفاه، آسايش و امنيت اقتصادي به مناطق و محل هاي خود، به دليل ناتواني و ضعف دولتها در انجام اين مهم می باشند.
آثار و فواید توسعه کارآفرینی از طریق ایجاد و افزایش کسب و کارهای خانوادگی • ايجاد و توسعه اشتغال در بخشهاي اقتصادي کشور و به تبع ان استقلال اقتصادي خانواده ها • دگرگوني در روند توليد با استفاده از تکنولوژي پيشرفته و به دنبال آن تغيير در فرهنگ مصرف • تنوع شغلي و ايجاد رقابت گسترده در بازارهاي اقتصادي • بسط و توسعه صادرات با اتکا به منابع موجود در خانواده ها • کاهش نرخ بيکاري وتورم وبه دنبال آن کاهش آسيب هاي اجتماعي در جامعه و خانواده
آثار و فواید توسعه کارآفرینی از طریق ایجاد و افزایش کسب و کارهای خانوادگی • آسايش و رفاه خانواده ها و به تبع آن رشد فرهنگي جامعه • همگرايي و اتحاد بيشتر بين خانواده و اجتماع • افزايش حضور زنان در محيط هاي كاري و كاهش تنش ها و فشارهاي رواني بر مردان • افزايش نقش و سهم زنان در توسعه اقتصادي جامعه و به دنبال آن افزايش ميزان آرامش و رضايتنمندي آنها • اتكا به منابع مالي و انساني خانواده ها براي توسعه و رشد كارآفريني • امكان رشد و نگهداري
فرآیندی که شرکتهای خانوادگی طی یکصد سال گذشته در جوامع پیشرفته طی کرده است • نخستین مرحله فرآیند← قرن 19 و اوایل قرن 20 • وابستگی شدید به رهبری نسل اول خانواده • اداره شرکتهای بزرگ توسط کارفرمایان فامیلی و به وسیله تعدادی از افراد خانواده ←انتقال به فرزندان مثال: • خانوادهای مشهور سرمایه دار آمریکا مانند راکفلرها • بیشترین سهم از لیست 52 نفره ای که در زمان انقلاب اسلامی بر اساس مصوبه شورای انقلاب حکم مصادره اموالشان صادر شده بود صاحبان کسب و کار خانوادگی بودند. ( لاجوردی ها، حاج برخوردار، ایروانی، خیامی و.....)
فرآیندی که شرکتهای خانوادگی طی یکصد سال گذشته در جوامع پیشرفته طی کرده است دومین مرحله فرآیند←نیمه های قرن 20 بخصوص پس از جنگ جهانی • ساختار اصلی شرکتهای خانوادگی وارد مرحله شرکتهای بزرگ و برتر اقتصادی شدند • خانواده ها تنها مالک یک شرکت بزرگ نیستند بلکه صاحب منافع اقتصادی گوناگونی در بخشهای مختلف بودند←ایجاد یک گروه برجسته در طبقه حاکم سومین مرحله فرآیند←بخش سرمایه داری بزرگ و سرمایه داری خانوادگی به گونه فزاینده ای جای خود را به سرمایه داری مدیریتی داد. علی رغم این فرآیند ←سرمایه داری خانوادگی ارزشهای خود را حفظ می کند • هم ویژگی خانوادگی • هم ویژگی یک کلیت و هویت تجاری – اقتصادی ( اعضای خانواده همچنان نقش مهمی در مدرن کردن واحد اقتصادی خانوادگی بازی می کنند)
تاریخچه کسب و کار خانوادگی در ایران قدیمی ترین نهاد اقتصادی و اجتماعی که عمرش به طولانی تمدن بشر است در ایران ← بیش از 100 سال مثال: خاندان لاجوردی 1275 – 1357 ( تجارت داخلی، تجارت خارجی، تولیدات صنعتی، کشاورزی، ساختمانی، خدمات بانکی و بانکی)
درایران • درایران هیچ گونه آمارمستندی دردست نیست اما نمونه هایی ازبرندهای مطرح کشورکه از نوع شركت هاي خانوادگي مي باشنددراسلاید بعدی ارانه شده است. • شركت هايي مانند • گروه صنعتی گلرنگ • بانک سامان • شرکت زیراکس ایران، کاترپیلارایران و... • شرکت گلستان • شرکت دژپاد • شرکت مادیران • شرکت لبنیات میهن • شرکت ماموت از نوع شركت هاي خانوادگي مي باشند.
(خانواده جابر انصاری) (خانواده جابر انصاری) (خانواده جابر انصاری) (خانواده علاقه بند) (خانواده علاقه بند) (خانواده امیری) (خانواده بزرگ دریانی ها) (خانواده پایداری) (خانواده پایداری) (خانواده امیری) (خانواده نجاتی) (خانواده فضلی) (خانواده اميری) (خانواده عرفانیان) (خانواده گرامی) (خانواده فضلی) (خانواده ضرابیه) (خانواده گرامی) (خانواده گرامی)
الگوهای کسبوکارهای خانوادگی • برحسبدیدگاهبلندمدت،سهالگویخاصکسبوکارهایخانوادگیوجوددارد: • کسبوکارهایخانوادگیگذراوناپایدار • کسبوکارهایخانوادگیحفظشدهودنبالهرو • کسبوکارهایخانوادگیکارآفرینانه
کسبوکارهای خانوادگی گذرا • درطیمراحلاولیهنسلدومشکستمیخورند، • موفقیتآنبستگیزیادیبهکارآفرینقویدارد. اینیککسبوکار • "برایمن" است: شرکتدرواقعبسطیککارآفریناست. • فاقد یک اساس نظاممند برای تغییر از "من" • به کسبوکار "ما" است؛ • تبدیل من به ما، پیشنیاز کلیدی برای یک کسبکار • خانوادگی موثر است.
کسبوکارهای خانوادگی محافظهکارانه کسبوکارها ممکن است در طی چندین یا حتی تعداد زیادی از نسلها بقا داشته باشد، اما این نوع از کسبوکارهای خانوادگی دارای محدودیتهایی است، که اجازه کمی به رشد کردن میدهد و یا اصلا اجازهی رشد کردن به این شرکتها را نمیدهد.فرهنگ محافظهکارانه به جای دیدگاه رشد به دیدگاه محافظهکارانه منجر میشود. داراییهای ثابت اغلب از نظر فیزیکی محدود است و هادی رشد کسبوکار نیست.
کسبوکارهای خانوادگی کارآفرینانه کسبوکار خانوادگی کارآفرینانه چشم انداز متفاوتی نسبت به موارد توصیف شدهی بالا دارد. اینها بجای طرد کردن اعضای خانواده، در جستجوی ساختارها و استراتژیهایی هستند، که بتواند نیازهای متنوع خانوادهی در حال رشد را نشان دهد. تنوع تجربهی خانوادههای در حال رشد در بسیاری از سطوح، شامل منافع و شایستگیهایی میشود. بعلاوه اعضای خانوادهای که انتخاب میکنند، تا باهم بمانند، بطور ضمنی و صریح درباره روح رشد توافق میکنند و نیازهای کسبوکار رشد میکنند تا اینکه بتوانند نیازهای خانوادهی در حال رشد را رفع کنند.
نمودار عمرسازمانی در کسب وکارخانوادگی (OLC) مدیریت نسل دوم افول
نمودار عمرسازمانی در کسب وکارخانوادگی (OLC) مدیریت نسل سوم مدیریت نسل دوم به طور کلي آمار ها نشان مي دهند که تنها 30% از کسب و کار هاي خانوادگي در نسل دوم بقا مي يابند و از اين گروه تنها 10% به نسل سوم مي رسند و بالاخره مي توان گفت که از کل کسب و کارهاي خانوادگي تنها 4% به نسل چهارم خواهند رسيد.
دیدگاه های غالب مدیریتی در مورد کسب و کارهای خانوادگی دیدگاه منبع محور مفهومی برگرفته از مدیریت استراتژیک است. که اساسا برای متمایز سازی کسب وکارهای خانوادگی بکار گرفته میشود، و بحث میکند، که شرکتهای خانوادگی از سختی ارتقا دادن توانمندیها و منابعی که از روابط متقابل سیستمهای خانواده و کسب وکار نشات می گیرد، آزادند.
دیدگاه های غالب مدیریتی در مورد کسب و کارهای خانوادگی تئوری نمایندگی چارچوبی است معمول از شاخه ی اداره ی مشارکتی. در متن بنگاههای خانوادگی ، این مفهوم برای مشکلات در رابطه با خویشاوندی نزدیک، مالکیت و مدیریت از قبیل نوع دوستی ، جبهه گیری و خودکنترلی بکار گرفته شده است.
پنج رویکرد اصلی برای مدیریت کسب وکارهای خانوادگی • مواردی که کسب وکارهای خانوادگی با آن روبرویند • برنامه های جانشینی • طرح نظام نامه ی خانواده • اداره ی کسب وکارهای خانوادگی • ارتباطات خانوادگی
مواردی که کسبوکارهای خانوادگی با آن روبرویند سیستم خانواده و سیستم کسبوکار سیستم خانواده و سیستم کسبوکار و مسائل ناشی از آن
مواردی که کسب وکارهای خانوادگی با آن روبرویند 2 Ownership مالکیت 4 5 7 3 1 Business مدیریت کسب و کار Family خانواده 6
مدل توسعه یافته ی کسب و کارهای خانوادگی بلوغ توسعه و گسترش حرفه جوان خانوادگي ورود به حرفه همكاري و كار با يكديگر گذر از موانع راه اندازي و شروع كنترل و نظارت مالك مشاركت نزديك (خواهر و برادر) ائتلاف دور(عمو زاده ، عمه زاده و …)
بعد توسعه یافته ی مالکیت کسب وکارهای خانوادگی زمان
مرحلهی مشارکت فرزندان از بعد توسعه مالکیت