پیش نویس چگونگی تدوین برنامه ارتقاء کیفیت آموزش (QEP)

1. پیش نویس چگونگی تدوین برنامه ارتقاء کیفیت آموزش (QEP) تهیه کننده: فریبا شریفی تابستان 90

2. برنامه ارتقاء کیفیت چیست؟ • برنامه ارتقاء کیفیت پردیس/ دانشکده، مجموعه اقداماتی هستند که هدف آن ارتقا کیفیت پردیس یا دانشکده است. این برنامه‌ها با توجه به نیازهای دانشجویان و شرایط جامعه با موضوع‌های کاملا مشخص طراحی و تنظیم می‌شوند. • این برنامه شامل فرآیندهای سازمانی برای تشخیص موضوعات اساسی است که از ارزیابی های سازمانی و تمرکز بر محصول یادگیری و یا محیط های پشتیبان یادگیری دانشجویان و ماموریت و چشم انداز فعالیت موسسه های آموزشی حاصل می شود • این برنامه با توجه به برنامه استراتژیک دانشگاه، نتایج حاصل از ارزیابی های دانشگاهی و شناسایی حوزه‌هایی که ارتقاء کیفی آن‌ها نقش کلیدی در افزایش یادگیری فراگیران دارد، طی یک برنامه‌ی معمولا پنج ساله تنظیم می‌شوند.

3. چرا برنامه ارتقاء کیفیت؟ • برنامه ارتقا کیفیت با هدف تضمین فعالیت و مشارکت دانشکده/پردیس در برنامه هایی که موجب ارتقا کیفیت آن به طور عام و یادگیری دانشجویان به طور خاص می شود، تنظیم می شود در ارتباط کامل با هدف ها و ماموریت هایی که دانشکده برای خود تعریف کرده و یا از طرف سیستم کلان به آن تفویض شده است. شرایط اقتصادی و فشارهای سیاسی و عمومی برای افزایش اثربخشی و کارآیی نظام های آموزشی • توجیه هزینه های صرف شده و نمایش نتایج حاصل از آن • رقابت با سایر دانشگاه ها در دریافت بودجه دولتی و همچنین جذب دانشجویان برتر

4. اهداف هر برنامه ارتقاء کیفیت • ایجاد جو فرهنگی مناسب و بهینه‌سازیفضای دانشگاه برای ارتقاء یادگیری دانشجویان و به طورکلی کیفیت پردیس/ دانشکده • تقویت محتوای واحدهای درسی • طراحی رویکردهای خلاقانه برای یادگیری تجربی • ارتقاء مهارت‌هایتفکر انتقادی • معرفی روش‌هاو راهکارهای جدید تدریس و یادگیری • افزایش درگیری دانشجویان در فعالیت‌هاییادگیری • جستجوی راهکارهایی برای استفاده از فناوری‌های مختلف در کلاس‌ها و برنامه‌های درسی

5. عناصر برنامه ارتقاء کیفیت • آینده نگر • فرآیندی که موسسه را به سمت آینده‌ای هدایت می‌کند که مشخصه‌ی آن تجربه‌های یادگیری خلاقانه، درگیرانه و معنادار برای دانشجویان است. • فرآیندی که موضوع های اساسی حاصل از ارزیابی ها را سازماندهی می کند. • هر برنامه دارای یک عنوان توصیفی، اسناد توجیه برنامه، مدارک حمایت از طرح در میان هیئت مدیره، پیشینه پشتیبان طرح، بیان اهداف و نتایج یادگیری مورد نظر درباره دانشجویان، تشریح ابزار ارزیابی و سنجش، برنامه هدایت و زمان‌بندیمشخص، طرح مالی که در آن منابع مناسب و حمایت سازمانی برای فعالیت‌هایبرنامه مشخص شود.

6. اجزای یک برنامه ارتقاء کیفیت • شواهد مربوط به قابلیت و توانایی موسسه برای اجرا، ارزیابی و بازنگری و تکمیل برنامه • نیروی انسانی • تعهدات دانشگاه به حمایت از طرح • ساختار سازمانی برنامه • سرمایه و تجهیزات • شواهد مشارکت اعضای رده بالای دانشگاه در طراحی و اجرای برنامه و همچنین مشارکت دانشجویان و کارکنان بخش های مختلف دانشگاه • تعیین هدف ها و برنامه ارزیابی میزان موفقیت

7. مراحل طراحی برنامه ارتقا کیفیت • انتخاب مدیر طرح و تعیین کمیته های مشاور • مرحله شناسایی موضوع برای طراحی برنامه • بررسی برنامه های دانشگاه های دیگر • بررسی داده های حاصل از ارزیابی های مربوط به یادگیری دانشجویان • بررسی پیشینه مربوط به چند موضوع منتخب • پس از شناسایی موضوع • دعوت و به کارگیری دانشجویان و کارکنان بیشتر • تشکیل کمیته های فرعی • پژوهش درباره موضوع منتخب • ارزیابی • تدوین دستورالعمل های مربوط به اجرا • سنجش تاثیر آن بر موفقیت دانشجویان

8. نمونه موردی: برنامه ارتقا کیفیت دانشگاه فلوریدا • عنوان: پرورش مهارت های لازم برای یادگیری پژوهش بنیان (با تاکید بر مهارت های نوشتاری) اقدامات: * تهیه فهرستی از اولويت‌هاي استرات‍ژيك در تبدیل دانشگاه به دانشگاه پژوهشی تراز اول - اولیت های استراتژیک: - تقویت محیط پژوهشی دانشگاه با توسعه و بهینه سازی برنامه های دانشگاه - ایجاد محیطی مناسب برای جذب بهترین دانشجویان * انتخاب مدیر گروه برنامه ریزی برای تدوین برنامه ارتقا کیفیت * انتخاب کمیته راهبردی (مسئول تنظیم و طراحی برنامه)

9. نمونه موردی: برنامه ارتقا کیفیت دانشگاه فلوریدا • نمونه موردی: برنامه ارتقا کیفیت یادگیری دانشگاه فلوریدا کمیته راهبردی فرایند تنظیم برنامه را با گردآوری اطلاعات در سطح دانشگاهی شروع کرد. اقدامات: برگزاری همایش درباره موضوع ارتقا سطح تحصیلات عمومی و یادگیری پژوهش بنیان ارزیابی و سنجش برنامه های عمومی و اختصاصی فعلی دانشگاه را که شامل داده های مربوط به سطح مطالعه و ارتقا یا دانش اکتسابی دانشجویان در ریاضیات، مهارت های نوشتاری و تفکر انتقادی و خلاق است.

10. نمونه موردی: برنامه ارتقا کیفیت دانشگاه فلوریدا منابع اطلاعاتي اصلي براي اين برنامه عبارت بودند از • گزارش ارزيابي كميته‌ي آموزش عمومي شامل تحليل‌هاي مربوط به بررسي فارغ‌التحصيلان و ارزيابي‌هاي مربوط به مهارت‌هاي نوشتاري و رياضيات • آناليز محتوايي و سيلابس‌هاي برنامه‌ها‌ي درسي • مقايسه‌ و آناليز تطبيقي پیشینه و اطلاعات برنامه‌ي درسي دانشجويان با موسسه‌‌هاي مشابه • آناليز محتوايی و زماني درس و دوره های مربوط