220 likes | 447 Views
ب ه نام خداوند هستي بخش. AEFI A dvers e vent f ollowing i mmunization مراقبت پي آمدهاي نامطلوب ايمنسازي. تعريف AEFI. هر پي آمد نامطلوب متعاقب ايمنسازي كه عقيده بر آن است كه علت آن توسط ايمنسازي ايجاد شده است.
E N D
AEFI Adversevent following immunization مراقبت پي آمدهاي نامطلوب ايمنسازي
تعريف AEFI هر پي آمد نامطلوب متعاقب ايمنسازي كه عقيده بر آن است كه علت آن توسط ايمنسازي ايجاد شده است .
وقتي كه واكسن بطور صحيح هم داده مي شود مواردي اتفاق مي افتد كه مربوط به جزء لاينفك خود واكسن مي باشد واكنش واكسن Vaccine reaction مربوط به آماده كردن ، حمل و نقل و …. واكسنها ست اشتباه در برنامه Programme error حوادثي كه بعد از ايمنسازي اتفاق مي افتد اما ارتباطي به واكسن و واكسيناسيون ندارد همزماني Coincidental ناشي از دلشوره يا درد ناشي از واكسن است واكنش تزريقات Injection Reaction مواردي كه ناشناخته باقي مي ماند ناشناخته Unknown طبقه بندي AEFI
1-واكنش مربوط به واكسنVaccine Reaction • واكنش هاي عادي ، خفيف, نادر و خيلي شديد. • بيشتر خفيف هستند و خودبخود بهبود پيدا ميكنند. • واكنشهاي خيلي شديد نادر هستند و موجب مشكلات طولاني مدت نمي شوند.
1-1-واكنشهاي عادي ، خفيف واكسن • تب و علائم عمومي يكي از پاسخ هاي ايمني است . • آدجوانت ، نگهدارنده و … باعث ايجاد اين واكنش ها مي شوند. • واكسني كه عوارض را كاهش و پاسخ ايمني خوبي ايجاد كنند واكسن خوب و موفقي است . • شامل واكنشها ي موضعي و واكنشهاي عمومي
واكنشهاي موضعي Local Reaction • درد . تورم و يا قرمزي محل تزريق كه در حدود 10% مورد انتظار است • واكسن D.T.P. و يادآور كزاز تا 50 در صد ممكن است برسد. • واكنش موضعي ب ث ژ بصورت پاپول بعد از دو هفته مشاهده مي شود كه بصورت زخم در آمده و بعد از چند ماه بهبود پيدا نموده و بصورت اسكار باقي مي ماند.
واكنشهاي عموميSystemic reaction • تب در حدود 10% ، واكسن ثلاث تا 50 درصد ؛ OPV كمتر 1% • بعد از واكسن ثلاث ، تحريك پذيري ، خستگي ، رنگ پريدگي , از دست دادن اشتها • سرخك، MMR و OPV واكنشهاي عمومي به علت عفونت ويروس واكسن • در سرخك ، تب ، راش ، التهاب ملتحمه 15-5% در مقايسه با ويروس وحشي بسيار خفيف هستند. ”
2-1 واكنشهاي نادر و شديد واكسن • - تشنج ، ترومبوسيتوپني ، جيغ كشيدن مداوم • - آنافيلاكسي • - آنسفالوپاتي • ساير عوارض شديد پس از ايمنسازي ممكن است يك حادثه همزمان باشد.
واكنش در يك ميليون دوز فاصله تزريق واكنش واكسن 1000-100 6-2ماه لنفادنيت چركي B.C.G 12-1ماه التهاب استخواني ب ث ژ 300- 0/01 1/5 –0/9 12-1ماه عفونت منتشر ب ث ژ 2-1 1-0ساعت آنافيلاكسي هپاتيت ب جدول شماره 2 : واكنش, فاصله تزريق وميزان بروز واكنشها
330 12-6 روز تشنج ناشي از تب سرخك MMR/MR 30 35-15روز ترومبوسيتوپني حدود 10 2-0 ساعت واكنش آنافيلاكتيك حدود يك 1-0ساعت آنافيلاكسي كمتر از يك آنسفالوپاتي 12-6روز
حدود 0/4 30-4روز فلج ناشي از ويروس واكسن OPV 10-5 28-2روز التهابشبكه عصبي كزاز 10-6 6-1هفته آبسه استريل 10-0/4 1-0ساعت آنافيلاكسي
1000تا 60،000 24ساعت جيغ زدن مداوم بيش از سه ساعت سياه سرفه (DTP) 570تا 80 2-0روز تشنج ” 990-30 24-0ساعت كم شدن عكس العمل عضلاني و شل شدن آن 20 1-0ساعت آنافيلاكسي 1-0 2-0روز آنسفاليت
2-خطاي برنامه Programme Error • خطاي برنامه ناشي از اشتباهات و حوادث در هنگام تهيه حمل و نقل و يا تجويز واكسن • اكثر آنها قابل پيشگيري هستند. • افراد تزريق كننده • دريك مركز • تنها يك ويال آلوده • تعدادي از ويالها مثلا يخ زدن • شايع ترين خطاهاي برنامه عفونتها هستند كه بوسيله تزريق غير استريل ايجاد مي شود ”
عارضه خطاي برنامه تزريقات غيراستريل : - استفاده مجدد سرنگ يا سرسوزن يكبار مصرف - استريل كردن ناكافي سرنگ و سرسوزن - آلودگي واكسن يا حلال - استفاده مجدد از واكسن بازسازي شده در جلسات بعدي - عفونت مثل ترشحات چركي محل تزريق - آبسه - سلوليت - عفونت هاي عمومي - Sepsis - سندرم شوك توكسيك - بيماريهاي منتقله از راه خون مثل هپاتيت و HIV خطاهاي برنامه كه منجربه عوارض نامطلوب بعد از ايمنسازي مي شود.
واكنش موضعي يا آبسه ناشي از تكان دادن ناكافي اثرات دارو مثل داروهاي شل كننده عضلاني و تزريق انسولين • عدم تهيه صحيح واكسن: • عدم بازسازي صحيح واكسن • استفاده از دارو به جاي واكسن يا حلال
واكنش موضعي يا آبسه محل تزريق صدمه به عصب سياتيك و غير موثر بودن بعضي از واكسنها مثل هپاتيت ب تزريق در محل نادرست : -تزريق زيرجلدي بجاي داخل جلدي براي واكسن ب ث ژ -تزريقسطحي واكسنهاي ثلاث و توأم تزريق در باسن ”
جهت جلوگيري از خطاي برنامه : • 1- واكسن بايد فقط توسط حلال هر كارخانه بازسازي شود. • 2- واكسنهاي باز سازي شده بايد درپايان هرجلسه ايمنسازي دور و هرگز دوباره استفاده نشود. • 3- هيچگونه دارو يا ماده اي در يخچال نگهداري واكسن نگهداري نشود. • 4- كاركنان ايمنسازي بايد آموزش كافي ببينند. • 5- براي اطمينان از مراحل صحيح واكسيناسيون دائماً مورد نظارت قرار گيرند. • 6- براي جمع آوري علت و تصحيح برنامه ، بررسي هاي دقيق اپيدميولوژي هر عارضه پس از ايمنسازي صورت گيرد .
3-اتفاقات همزمان Coindental • يك عارضه ممكن است همزمان با ايمنسازي اتفاق بيفتد كه به ايمنسازي ارتباط داده مي شود . • اين نوع حوادث وابسته به شانس است . • اين موضوع بخصوص در بسيج واكسيناسيون بيشتر مشهود است . • براي مثال سندرم مرگ ناگهاني كودكان كه ممكن است همزمان با واكسيناسيون در دوران كودكي باشد • پيش بيني عوارض همزمان با توجه به تعداد جمعيتي كه واكسينه مي شوند. ”
واكنش تزريقInjection Reaction • - هيچ ارتباطي با واكسن ندارد و ناشي از استرس بخصوص در بچه هاي بالاي 5 سال كه با كم كردن مدت انتظار، محيط مناسب و تهيه واكسن دور از ديد كودك مي توان آنرا كاهش داد. • - افزايش تنفس • - گيجي ، احساس سوزش در دور دهان و دست ها • - استفراغ • - كاهش هوشياري • - جيغ زدن براي فرار از واكسيناسيون • - واكنش هيجاني مثل تشنج • - ترس از سوزن • حملات هيستريك در محل تجمعات مثل مدرسه