غیبت

1. غیبت

2. درس دهم : غیبت غیبت

3. حضرت امام (ره): آن روزی که زرق و برق دنیا پیدا شود و شیطان در بین ما راه پیدا کند و راهنمای ما شیطان باشد ، آن روز است که ابر قدرتها می توانند در ما تاثیر و کشور ما را به تباهی بکشانند . غیبت

4. فهرست مطالب اخلاق تعریف غیبت انواع غیبت غیبت ؛ تهمت انگیزه ها و علل و اسباب غیبت حکم شنونده ی غیبت آثار غیبت کفاره ی غیبت وجوه تشبیه غیبت به خوردن گوشت مرده ترک غیبت مساوی ... راه های درمان درس دهم : غیبت

5. اخلاق قالالصادق ( علیه السلام ) : الغیبه کفر و المستمع لها و الراضی بها مشرک . [مستدرک الوسائل ، ج9 ، ص133 ، باب وجوب رد غیبه المومن و ...] غیبت کفر است و شنونده و راضی به آن مشرکند. درس دهم : غیبت

6. تعریف غیبت اخلاق آگاهی دادن بر چیزی در مورد شخص غائب که خوشایندش نیست اما نزد مردم نقصان و یا مایه ی مذمت اوست. • حال این نقصان ممکن است: • نقص بدنی باشد ؛ فلانی کور است. • نقص نسبی باشد؛ پدر فلانی حسین است. • نقص صفت و اقول باشد ؛ فلانی بدخلق است. • نقص در متعلقات شخص باشد؛ لباس فلانی چرکین است. • نقص در قالب حمد باشد ؛ الحمدلله که ما ریاست طلب نیستیم. • نقص در قالب دعا باشد ؛ دعا می کنم که خداوند از سر تقصیرات فلانی بگذرد. درس دهم : غیبت

7. انواع غیبت اخلاق گفتاری انواع غیبت درس دهم : غیبت اشاره ای نوشتاری ما روی عن عائشه انها قالت : دخلت علینا امراة فلما ولت او مات بیدی ای قصیرة قال ( صلی الله علیه و آله ) اغتبتیها . [ کشف الریبه ، ص14] روزی زنی بر عایشه وارد شد ، وقتی بیرون رفت عایشه با دست خود اشاره کرد که این کوتاه قد است . حضرت( صل الله علیه وآله )فرمودند که غیبت او را کردی.

8. غیبت ؛ تهمت نقص یا عیبی را بر پایه ی گمان یا حدس به شخصی نسبت دهند که در شخص وجود ندارد . حال چه در حضورش باشد و چه در غیابش. ابوذر غفاری از پیامبر ( صل الله علیه وآله ) پرسید: غیبت چیست ؟ حضرت فرمودند : ذکرک اخاک بما یکره . یادکردن برادرت به چیزی که از آن ناخرسند می شود. ابوذر گفت : یا رسول الله فان کان فیه الذی یُذکر به ؟ اگر این عیب در او بود چه ؟ حضرت فرمودند : اعلم اَنّک اذا ذَکَرتَهُ بما هو فیه فقد اغتبته و اذا ذَکَرتَهُ بما لیس فیه فقد بَهَتَّهُ. [وسائل الشیعه ، ج 12 ، ص 280 ، باب تحریم اغتیاب المومن و ... ] اگر او را به عیبی که در او بود یاد کردی غیبت کرده ای و اگر عیبی را که در او نبود متذکر شدی بهتان زده ای. تهمت یعنی اخلاق درس دهم : غیبت

9. انگیزه ها و علل غیبت اخلاق • تشفی خاطر • همراهی و موافقت با دوستان • مثل پیداکردن • پیشگیری • تبرئه نفس • اظهار برتری • حسد • شوخی و بذله گویی • مسخره به منظور تحقیر • تعجب از فحشا و منکر • رحمت و شفقت • غضب به خاطر خدا • در این سه مورد اخیر شایسته است اگر انسان مخلص است نام شخص را ذکر نکند. درس دهم : غیبت

10. آثار غیبت 1 اخلاق ورود در جهنم پیامبر اکرم ( صل الله علیه وآله) : من مشی فی غیبه خیه و کشف عورته کانت اول خطوةخطاها وَضَعَها فی جهنم. [کشف الریبه ، ص 10 ] کسی که برای بدگویی و فاش کردن گناهانی که برادرش در خفا انجام می دهد گام بردارد ،اولین قدمی که می گذارد در آتش جهنم است. خروج از ولایت الهی و ورود در ولایت شیطان امام صادق ( علیه السلام ) : من روی علی المومن روایهً یریدُ بها شَینَهُ و هَدم مُرُوء ته لیسقُطَ مِن اَعینِ الناس اَخرجَهُ الله من ولایَهِ الی ولایه الشیطان فلایَقبَلُهُ الشیطانُ.[ اصول کلفی ، ج2 ، باب الر.ایه علی المومن ...] هر کس سخنی را در مورد مومنی روایت کند که به وسیله ی آن زشتی او آشکار و مروت او را پایمال کند تا او را از چشم مردم بیندازد ، خدا او را از ولایت خودش به سوی ولایت شیطان خارج می کند و شیطان هم او را قبول نمی کند. درس دهم : غیبت 2

11. آثار غیبت اخلاق 3 انتقال حسنات به نامه ی عمل غیبت شونده رسول اکرم ( صل الله علیه وآله): فردی را در قیامت می آورند پس می ایستد در مقابل خدای بزرگ و نامه ی عملش به او داده می شود و او اعمال خیرش را نمی بیند ، پس می گوید پروردگارا نامه ی عمل من این نیست . به او خطاب می شود به درستی که ذره ای از کارهای خیرت را از بین نبرده و فراموش نمی فرماید، خیرات تو به علت غیبت کردن از مردم نابود شد. پس فرد دیگری را می آورند و نامه ی عملش را به او می دهند و او در نامه ی عملش حسنات زیادی را می بیند ، می گوید پروردگارا این نامه ی عمل من نیست، من چنین کارهای خوبی نکرده ام. به او گفته می شود : فلان مرد صالح غیبت تو را کرد . حسنات او را برای تو داده اند. درس دهم : غیبت

12. آثار غیبت اخلاق 4 از بین رفتن حسنات پیامبر اکرم ( صل الله علیه وآله) : ان الغیبه حرام علی کل مسلم و اِنّها لتاکل الحسنات کما تاکل النار الحطب. [ کشف الریبه ، ص9 ] بدرستی که غیبت کردن حرام استبرهر مسلمانی ، و تحقیقا غیبت می خورد حسنات را آنچنان که آتش هیزم را می خورد. منع از صعود حسنات به عالم بالا نبی گرامی اسلام ( صل الله علیه وآله) : در عالم ملکوت هفت آسمان هست که باید عمل از آنها عبور کند و در هر آسمان ملکی هست که جلوی عمل نیک را می گیرد ، یکی از آن ها ملک غیبت است.[ بحارالانوار ، ج67 ، ص246 ، باب الاخلاص و معنی قربه تعالی ] درس دهم : غیبت 5

13. آثار غیبت 6 قرارگرفتن در درجه ای پایین تر از رباخواران پیامبر ( صلی الله علیه و آله): به درستی که یک درهم ربا که عاید انسان می شود بزرگتر از سی وشش زناست . بدرستی که بدتر از ربا ، ربایی است که شخص آبروی کسی را بریزد. قرار گرفتن در ردیف سگ های جهنم پیامبر ( صل الله علیه وآله) : کذب من زعم اَنّه وُلِدَ مِن حلال و هو یَاکُلُ لُحُومَ الناس بالغیبه اجتنبوا الغیبه فاِنّها اِدامُ کِلابِ النّار...[ مستدرک الوسائل ، ج9 ، ص121 ، باب تحریم اغتیاب المومن ... ] دروغ می گوید کسی که گمان دارد حلال زاده است در حالی که گوشت های مردم را به غیبت می خورد ، پس از غیبت بپرهیزید. به درستی که غیبت خورشت سگ های جهنم است. اخلاق درس دهم : غیبت 7

14. آثار غیبت قرارگرفتن در ردیفی بدتر از زناکاران پیامبر اکرم ( صل الله علیه وآله) : ان الغیبه اشد من الزنا و ان الرجل یزنی( و یتوب ) فیتوب الله(علیه) و اِنّصاحب الغیبه لا یُغفَرُ له حتّی یغفرَ لَهُ صاحِبُهُ . [ مستدرک الوسائل ، ج9، ص 118 ، باب تحریم اغتیاب المومن ...] به درستی که غیبت کردن بزرگتر از زناکردن است به سبب این که شخص زنا می کند و توبه می نماید و خدا هم توبه او را می پذیرد ، اما غیبت کننده آمرزیده نمی شودتا این که غیبت شونده راضی شود. موجب حرمت بهشت پیامبر اکرم ( صل الله علیه وآله) : تحرم الجنه غلی ثلاثهٍ علی المنّان وعلی المُغتاب و علی المُدمن الخمر. [وسائل الشیعه ، ج 12 ، ص 281 ، باب تحریم اغتیاب المومن ...] بهشت حرام است بر سه کس : منت گذار ، غیبت کننده ، شارب خمر. 8 اخلاق درس دهم : غیبت 9

15. آثار غیبت اخلاق مبطل روزه پیامبراکرم ( صل الله علیه وآله) : من اغتاب امرءا مسلما بطل صومُهُ و نُقِضَوُضُوءُهُ و جاءَ یومَ القیامهِتَفوُحُ منه رائحه اَنتنَّ من الجیفَهَ یتاذّی بها اهلُ الموقِفِ فان مات قبل اَن یتوبَ مات مستحلاً لما حرم الله عزوجل . [ من لا یحضره الفقیه ، ج4 ، ص 15 ، ذکر جمل من مناهی النبی...] کسیکه غیبت برادر مومنش را بنماید روزه اش باطل و وضویش شکسته می شود و روز قیامت وارد محشر می شود در حالی که بویی بدتر از بوی مردار از او به مشام می رسد، به طوری که اهل قیامت از آن بو در عذابند، پس اگر بمیرد این انسان، قبل از آنکه از غیبت توبه کند مرده است در حالی که حلال کرده است چیزی را که خدا حرام کرده است . 10 درس دهم : غیبت

16. آثار غیبت 11 ضایع کننده دین رسول خدا ( صلی الله علیه و آله ) : الغیبه اسرع فی دین الرجل المسلم من الاکله فی جوفه. [ اصول کافی ، ج2 ، ص 356 ، باب الغیبه ..] غیبت سریعتر از آکله که بدن را می خورد ، دین مرد مسلمان را می خورد . موجب لعن خداوند امام موسی کاظم( علیه السلام) : ملعون ملعون من اغتاب اخاه. [ وسائل الشیعه ف ج 12 ، ص 231 ، باب تحریم حجب الشیعه ... ] ملعون است ، ملعون است هر کسی که برادرش را غیبت کند. اخلاق درس دهم : غیبت 12

17. آثار غیبت اخلاق موجب ریخته شدن آبرو و شکستن حرمت خود و دیگران امام صادق ( علیه السلام ) : لا یغتب ، فتغتب و لا تحفر لاخیک حفرهً فتقع فیها . [ امالی صدوق ، ص 420 ] غیبت نکن که مورد غیبت واقع می شوی ، و برای برادرت گودالی نکن که خود در آن خواهی افتاد . ا ایجاد دشمنی امیر المومنان علی( علیه السلام) : ایاک والغیبه فَاِنها تمقتک الی الله و الناس و تحبط اجرک. [ غررالحکم ، ص221، ح4425 ، باب فی الغیبه و ذمها ... ] از غیبت بپرهیز ، چون موجب می شود مورد خشم و دشمنی خداوند و مردم قرار گیری و پاداشت نابود شود. 13 درس دهم : غیبت 14

18. آثار غیبت اخلاق موجب سلب اعتماد تبلیغ زشتی ها موجب تفرقه و ازبین برنده ی اتحاد موجب رسوایی در دنیا و آخرت 15 16 17 درس دهم : غیبت 18

19. حکم شنونده ی غیبت اخلاق • شنونده ی غیبت نیز حکم غیبت کننده را دارد و هر دو افساد دارند. • برای شنونده ی غیبت 3 حالت امکان دارد : خوشحال می شود منع هم نمی کنددر حکم غیبت کننده است . درس دهم : غیبت 1

20. حکم شنونده ی غیبت اخلاق 2 خوشحال نمی شود ، بدش هم نمی آید. درس دهم : غیبت منع نمی کند منع می کند در دل طالب است در دل طالب نیست در حکم غیبت کننده در حکم غیبت کننده و منافق در حکم غیبت کننده

21. حکم شنونده ی غیبت اخلاق 3 خوشحال نمی شود و حتی انکار می کند. در حکم غیبت کننده نیست درس دهم : غیبت سخن غیبت کننده را قطع می کند و مطلب را انکار می کند . حالات انکار به زبان می گوید ساکت باش. مجلس را ترک می کند و خارج می شود.

22. جواز غیبت اخلاق • دادخواهی • استفتاء • برحذر داشتن مؤمنین از خطر و نصیحت مشورت کننده • جرح شاهد یا راوی • مورد غیبت به گونه ای در غیبت شونده واضح باشد که دیگران بر آن مطلع باشند مثل فسق فاسق. • اسم یا لقب شهرت که به غیر آن نشود منظور خود را به مخاطب فهماند. • دو نفر یا دو گروه بر موضوع غیبت مطلع هستند. • ترک در همه ی موارد جواز بهتر است. درس دهم : غیبت نکته :

23. توبه از غیبت اخلاق درس دهم : غیبت

24. توبه از غیبت اخلاق • توبه از غیبت هم در ادای دو حق مذکور است. • ادای حق الله، در پشیمان شدن است. • ادای حق الناس ، در حلالیت طلبیدن از صاحب حق است ، همچنین می تواند برای او طلب استغفار کند. • امام صادق (علیه السلام ) از رسول اکرم ( صل الله علیه وآله ) نقل فرمودند که : • قال : تستغفرُ اللهَ لِمَن اغتبتَه کُلّما ذَکَرتَهُ . [ اصول کافی ، ج2 ، ص357 ، باب الغیبه و البهت ... ] • کفاره ی غیبت این است که هرگاه کسی را که غیبتش کرده ای به یاد آوری برایش طلب مغفرت کنی درس دهم : غیبت

25. غیبت = خوردن گوشت مردار اخلاق وجوه تشبیه غیبت به خوردن گوشت مرده : يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلاَ تَجَسَّسُوا وَلاَ يَغْتَب بَعْضُكُم بَعْضاً أَيُحِبُ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ (حجرات : 12) اي كساني كه ايمان آورده ايد! از بسياري از گمانها بپرهيزيد، چرا كه بعضي از گمانها گناه است،و هرگز (در كار ديگران) تجسس نكنيد، و هيچ يك از شما ديگري را غيبت نكند، آيا كسي از شما دوست دارد كهگوشت برادر مرده خود را بخورد؟! (بيقين )همه شما از اين امر كراهت داريد،تقوي الهي پيشه كنيد كه خداوند توبه پذير و مهربان است. مرده قدرت دفاع از خود ندارد ، غیبت شونده هم همینطور. الغیبته تناول العرض . غیبت ، خوردن عرض و آبروی دیگران است. ( شهید ثانی) مرده در اجتماع نیست ، غیبت شونده هم از اجتماع جدا می شود و برای آن اجتماع مثل مرده است. درس دهم : غیبت

26. غیبت = خوردن گوشت مردار اخلاق در آتش جهنم خوراک غیبت کنندگان مردار است . حضرت رسول اکرم ( صل الله علیه وآله ) در شب معراج نظر کرد و دید عده ای گوشت مرده می خورند پس فرمود : ای جبریئل اینان کیستند ؟ جبریئل پاسخ داد : این قوم کسانی هستند که گوشت مردم را به وسیله غیبت می خورند . درس دهم : غیبت

27. راه های درمان اخلاق 1. آگاهی از : • خشم خدا • محو حسنات • استحقاق آتش و عذاب • سوء عاقبت در دنیا • رسوایی در دنیا و آخرت • خوار شدن در نظر مردم • کینه نسبت به خدا که در طول کینه نسبت به دیگران است. • در نظر گرفتن سود و زیان دنیوی و اخروی سخن. درس دهم : غیبت

28. راه های درمان اخلاق 2.تفکر و تدبردر عوارض حاصل از غیبت با چند دقیقهرسیدگیبه خواهش نفس در بذله گویی و هرزه سرایی و مقایسه این دو با هم. درس دهم : غیبت 3. ریشه یابی و شناخت علل و عوامل ایجاد کننده ی غیبت و سعی در برطرف کردن و خشکاندن ریشه های آن.

29. راه های درمان اخلاق 4. مشارطه و مراقبه از نفس و تمرین در ترک رذیله 5. طلب امداد از خداوند درس دهم : غیبت 6. برگزیدن دوستان خوب

30. آثار ترک غیبت اخلاق • همسایگی حضرت رسول اکرم ( صل الله علیه وآله) • ایشان می فرمایند: • کسی که نمازش کامل باشد و عیالات او زیاد و ثروتش اندک باشد و از مسلمان ها غیبت نکند با من است در بهشت مانند این دو انگشت که پهلوی هم هستند و چقدر ناپسند است برای مسلمان که از عیب خود غافل بماند و عیب های دیگران را جستجو کند و بدی های آنان را ظاهر سازد . چه می شود او را که خاری در چشم برادران دینی اش می بیند اما شاخه ها را درچشم خود نمی بیند. درس دهم : غیبت

31. آثار ترک غیبت اخلاق • رسیدن به بهشت • پیامبر ( صلی الله علیه وآله ): • من رَدَّ عن عِرض اَخیه المسلم وجب له الجنه البتّه. • [ وسائل الشیعه ، ج12 ، ص292، باب وجوب رد غیبه المومن ... ] • هرکه دفاع کند از غیبت برادر مومنش البته بهشت بر او واجب است . • بهتر از ده ها هزار رکعت نماز مستحبی • پیامبر ( صلی الله علیه وآله ) : • ترک الغیبه اَحب اِلی الله عزوجل من عَشَرهَآلاف رَکعهٍ تَطَوُّعاً. • [ مستدرک الوسایل ، ج9 ، ص 117 ، باب تحریم اغتیاب المومن ...] • ترک غیبت نزد خداوند محبوب ترا از دهها هزار رکعت نماز مستحبی است. درس دهم : غیبت

32. فهرست منابع • قر آن کریم • تهرانی ، مجتبی : اخلاق الهی ، ج4 ، تهران ، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ، 85. • شبر ، عبدالله :اخلاق ، قم ، موسسه انتشارات هجرت ، 80 . • صدوق ، ابن بابویه : الامالی ، تهران ، کتابخانه اسلامی ، 1362. • عاملی ، حر : وسائل الشیعه (29 جلدی ) ، قم ، آل البیت لاحیاء التراث ، 1409. • صدوق ، ابن بابویه : من لایحضر الفقیه ( 4 جلدی ) ، قم ، جامعه مدرسین ، 1413. • تمیمی آمدی ، عبدالواحد بن محمد : غررالحکم و دررالکلم ، قم ، دفتر تبلیغات ، 1366. • شهید ثانی : کشف الریبه، مرتضوی ، 1390. • کلینی ، یعقوب : اصول کافی ، تهران ، دارالکتب اسلامیه ، 1365. • مجلسی ، محمد باقر : بحارالانوار ( 110 جلدی ) ، لبنان ، موسسه الوفاء بیروت ، 1404. • نراقی ، ملا احمد : معراج السعاده ، تهران ، یاسر و دهقان ، 1362. • فقیه ایمانی ،مهدی : نقش زبان در سرنوشت انسان ، عطر عترت ، 1380. • هاشمی نژاد ، سید حسین : غیبت ، تهران ، سبحان ، 1379. اخلاق درس دهم : غیبت

33. فهرست منابع حسن ختام اخلاق می وزد اطراف من بوی پَر و بال شما می دمد از جانمازم عطر سیال شما ای که هستی باخبر از حال من ، می خواستم باخبر باشم کمی از حال و احوال شما خیسم از باران اشک ، ای خوب ! پس کو بخششت ؟ بخشش تو مال من ، باران من مال شما من کمی تاریک تر از سال پیشینم ولی روشنایی های هر سال است امسال شما باز هنگام دعا پر می کشد ا زآستین دست های خسته ام ای عشق ! دنبال شما درس دهم : غیبت

34. درس دهم : غیبت