Οδηγία 98/8 περί Βιοκτόνων Προϊόντων και ο επερχόμενος Κανονισμός που θα την αντικαταστήσει

1. Οδηγία 98/8 περί Βιοκτόνων Προϊόντων και ο επερχόμενος Κανονισμός που θα την αντικαταστήσει Αθανάσιος Ζούνος Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης &Τροφίμων Δ/νση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής Τμήμα Γεωργικών Φαρμάκων Λ. Συγγρού 150,176 71 ΚΑΛΛΙΘΕΑ Τηλ:210-928-7219, Fax:210-9212090 E-mail: syg030@minagric.gr

2. Βιοκτόνα Προϊόντα (ΒΠ) Χρήση για τον Έλεγχο εχθρών ασθενειών για τον Άνθρωπο ,τα Ζώα και το Περιβάλλον

3. Η χρήσηΒιοκτόνων Προϊόντων παρουσιάζει Πλεονεκτήματα Κινδύνους Ανθρώπους Ζώα Περιβάλλον Ανθρώπους Ζώα Περιβάλλον (ρύπανση νερού, εδάφους, & αέρα)

4. Η Ανάγκη Υιοθέτησης Νομοθετικού Πλαισίου σε όλη την ΕΕ οδήγησε στην οδηγία 98/8/ΕΚ • Διαφορετικές • Απαιτήσεις Στοιχείων • Αξιολογήσεις Διαφορετικές Αποφάσεις από τα Κ-Μ της Ε.Ε. Ανάγκη Ελεύθερης Διακίνησης Αγαθών & Προστασία της Υγείας Και του Περιβάλλοντος Εναρμόνισης των Εθνικών Νομοθεσιών (ενιαίες αρχές) Προς επίτευξη

5. Η Οδηγία 98/8/ΕΚ Εναρμονίστηκε στο Εθνικό μας Δίκαιο με το Π.Δ. 205/01 • Αφορά στην έγκριση, τη διάθεση και τον έλεγχο των ΒΠ στην αγορά. • Αναβαθμισμένο σύστημα (σύμφωνα με τις πλέον σύγχρονες επιστημονικές και τεχνικές γνώσεις) απαιτήσεων, κανόνων και διαδικασιών εκτίμησης των κινδύνων. • Υψηλού επιπέδου προστασία του ανθρώπου (των εμπορευόμενων, χρηστών ,εργαζομένων και καταναλωτών), των ζώων και του περιβάλλοντος. • Διασφάλιση της ορθής χρήσης των ΒΠ.

6. Οδηγία 98/8/ΕΚ κύρια Καινοτομία της ήταν η Καθιέρωση Λίστας Εγκεκριμένων Δ.Ο. (Παράρτημα Ι,ΙΑ ή ΙΒ της Οδηγίας) Τα Βιοκτόνα Προϊόντα στην ΕΕ θα περιέχουν μόνο τις εγκεκριμένες Δ.Ο.

7. Με την Οδηγία 98/8/ΕΚ Δημιουργείται Εναρμονισμένο Σύστημα Έγκρισης Βιοκτόνων Προϊόντων στην ΕΕ σε δύο φάσεις-επίπεδα • Έγκριση της Δ.Ο. σε Κοινοτικό Επίπεδο • Έγκριση ΒΠ σε Επίπεδο Κ-Μ (βάση ενιαίων αρχών) και αμοιβαία αναγνώριση

8. Οδηγία 98/8/ΕΚ • Αξιολόγηση «νέων» Δ.Ο. (κυκλοφορούσες στην αγορά της Ε.Ε. μετά 14-5-2000) • Επαναξιολόγηση «παλαιών» Δ.Ο. (κυκλοφορούντες στην αγορά της Ε.Ε. μέχρι 14-5-2000) • Λίστα 1:PT:8 &14 • Λίστα 2:PT:16, 18, 19 & 21 • Λίστα 3: PT:1, 2, 3, 4, 5, 6 & 13 • Λίστα 4: PT:7, 9, 10, 11, 12, 15, 17, 20, 22 & 23

9. Αποσύρσεις Δ.Ο. Οι δ.ο. που από την αξιολόγηση δεν προκύπτει ότι είναι ασφαλείς, δεν καταχωρούνται στο παράρτημα Ι,ΙΑ και τα Β.Π. που τις περιέχουν αποσύρονται από την αγορά, εντός 12 μηνών.

10. Εγγραφή στο Παράρτημα Ι: 983«παλαιές» Δ.Ο. σε 4 Λίστες

11. Η διαδικασία αυτή εξασφαλίζει ότι στο Παράρτημα Ι ή ΙΑ της οδηγίας καταχωρούνται μόνον οι δραστικές ουσίες που πληρούν τα υψηλά κριτήρια ασφάλειας σχετικά με την επίδρασή τους στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον. Ουσιαστικά, με τη διαδικασία επαναξιολόγησης των παλαιών δραστικών ουσιών, προκλήθηκε αντικατάσταση αρκετών βιοκτόνων προϊόντων με νεότερα και πιο ασφαλή και αυτό αναμένεται να έχει μια γενικότερη θετική επίδραση στο ευρύτερο περιβάλλον αλλά και στους καταναλωτές.

12. Οι δραστικές ουσίες καταχωρούνται στο Παράρτημα Ι, ΙΑ για μια τουλάχιστον ασφαλή χρήση, γεγονός που περιορίζει σημαντικά τον αριθμό των αντιπροσωπευτικών χρήσεων οι οποίες και υποστηρίζονται από πειραματικά δεδομένα. Αυτή η εξέλιξη, που προέκυψε κατά τη διάρκεια του προγράμματος επανεξέτασης, σε συνδυασμό με το ότι μεγάλος αριθμός των δ.ο. έχει περισσότερες από μία χρήσεις, ανέδειξενέα προβλήματα τα οποία θα επιλυθούν κατά την διαδικασία της Έγκρισης του Β.Π.

13. Αντικατάσταση της οδηγίας 91/414/EOKμε Κανονισμό Κανονισμός Άμεση εφαρμογή • Χωρισμός Ε.Ε. σε ζώνες • Υποχρεωτική αμοιβαία αναγνώριση εντός της ζώνης • Συγκριτική αξιολόγηση (εκτίμηση του κινδύνου) – Υποκατάσταση

14. Αρνητική Λίστα για βοηθητικές ουσίες • Προστασία δεδομένων • Επέκταση εγκρίσεων σε μικρές χρήσεις. • Δημοσιοποίηση στοιχείων και αποτελεσμάτων ελέγχων αγοράς

15. Άρθρο 17 Οδ. 91/414/ΕΟΚ Έλεγχος Αγοράς ΦΠΠ (μετά την έγκριση κυκλοφορίας) • Έλεγχοι στα σημεία πώλησης • Έλεγχος εφαρμογής στον αγρότη Τάση Ενδυνάμωση ελέγχων Πιστοποιημένοι χρήστες-ψεκαστικά μηχανήματα

16. Μετά την 91/414 έρχεται και η σειρά της 98/8 για αντικατάστασή της από Κανονισμό • Ο Κανονισμός είναι άμεσα εφαρμόσιμος από τα Κ-Μ (δεν απαιτεί εναρμόνιση) • Υπάρχει ήδη η οδηγία σε όλα τα Κ-Μ οπότε ο Κανονισμός δεν θα προκαλέσει προβλήματα • Συμπληρώνει ελλείψεις και διορθώνει λάθη της οδηγίας • Εισάγει μια πιο κεντρική προσέγγιση σε ότι αφορά τις εγκρίσεις των Β. Π.

17. Με τον Κανονισμό εισάγονται τα παρακάτω: • Διευθετούνται επιμέρους θέματα (περισσότερο τεχνικά) • Η έννοια των «επεξεργασμένων υλικών». Επεξεργασμένα υλικά είναι όλα τα προϊόντα προς κατανάλωση (χρήση είτε από το ευρύ κοινό είτε από επαγγελματίες χρήστες) τα οποία έχουν υποστεί επεξεργασία με κάποιο βιοκτόνο προϊόν. Αυτά τα προϊόντα για να διατεθούν στην Ευρωπαϊκή αγορά θα πρέπει να έχουν υποστεί επεξεργασία με κάποια βιοκτόνο δραστική ουσία που είναι ήδη εγκεκριμένη στην ΕΕ. Με τη διάταξη αυτή, προστατεύεται άμεσα ο άνθρωπος (καθόσον έρχεται σε επαφή με το «επεξεργασμένο υλικό») αλλά και το περιβάλλον καθώς κάποιες δραστικές ουσίες που χρησιμοποιούνται σε βιοκτόνα προϊόντα δεν εγκρίνονται στην ΕΕ λόγω των δυσμενών επιπτώσεων στο περιβάλλον που προκαλούνται από τη χρήση των υλικών που έχουν επεξεργαστεί με αυτές τις ουσίες.

18. Η έννοια «προϊόντα με μειωμένες απαιτήσεις φακέλων» Τα προϊόντα αυτά θα είναι μικρότερου κόστους για τη βιομηχανία και έτσι της δίνεταιη ευκαιρία να προσανατολιστεί και να αναπτύξει προϊόντα χαμηλής επικινδυνότητας για τον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον όπως φυτικά εκχυλίσματα, βιολογικούς παράγοντες, εν γένει φυσικά προερχόμενες δραστικές ουσίες κτλ. Η ανάπτυξη τέτοιων προϊόντων δεν ήταν ιδιαιτέρα προσελκυστική για τη βιομηχανία καθόσον απαιτούσε την επένδυση υψηλών κεφαλαίων με αυξημένη επικινδυνότητα απόδοσής των.

19. Θεσπίζεται ηενιαία έγκριση (Union authorization) Θα χορηγείται σε Ευρωπαϊκό επίπεδο για προϊόντα που δεν επηρεάζεται η εφαρμογή τους και οι πιθανές επιπτώσεις τους στους οργανισμούς στόχους, στον άνθρωπο και στο περιβάλλον από τις εδαφοκλιματικές συνθήκες των διαφόρων ΚΜ. Η ενιαία έγκριση περιορίζει τη γραφειοκρατία και βελτιώνει την αποτελεσματικότητα εφαρμογής του Κανονισμού. Υπάρχει η τάση σε βάθος χρόνου η ενιαία έγκριση να επεκταθεί σε όσο το δυνατόν περισσότερους τύπους προϊόντων.

20. Θεσπίζεται η «οικογένεια προϊόντων» Με την οικογένεια προϊόντων θεσπίζεται ένα άριστο «εργαλείο» με το οποίο είναι δυνατό να ομαδοποιούνται βιοκτόνα προϊόντα με την ίδια σύσταση ή όταν διαφέρουν ελάχιστα μεταξύ τους ώστε να επιταχυνθεί και να απλοποιηθεί η διαδικασία της έγκρισης, καταργώντας το σημερινό status quo «μία έγκριση για ένα προϊόν». Η έγκριση αυτών των προϊόντων θα γίνεται στη βάση μιας ενιαίας ανάλυσης επικινδυνότητας η οποία θα λαμβάνει υπόψη τη μεγαλύτερη συγκέντρωση δραστικής ουσίας για τον προσδιορισμό του κινδύνου και την μικρότερη συγκέντρωση για τον προσδιορισμό της επάρκειας και της αποτελεσματικότητας της ομάδας αυτής των προϊόντων.

21. Θεσπίζονται σαφή κριτήρια αποκλεισμού μίας δραστικής ουσίας από χρήση εντός της ΕΕώστε να διασφαλίζεται η υγεία των ανθρώπων και των ζώων όπως και η προστασία του περιβάλλοντος στο σύνολό του.

22. Θεσμοθετείται η υποχρέωση των Κ-Μ να οργανώσουν ελεγκτικό μηχανισμό που θα αφορά την αγορά τόσο για τα βιοκτόνα προϊόντα όσο και για τα «επεξεργασμένα υλικά».

23. Ο Κανονισμός πλέον βρίσκεται στο στάδιο της «δεύτερης ανάγνωσης». • Οι συζητήσεις θα συνεχιστούν από την Πολωνική προεδρία • Πολλές από τις ατέλειες της οδηγίας διορθώνονται. • Θα προσδιορίζεται ο χρόνος της πλήρους εφαρμογής του από τα Κ-Μ.

24. Ευχαριστώ για την προσοχή σας