Bezpieczne wakacje 2013

1. Bezpieczne wakacje 2013 PSSE – Wysokie Mazowieckie

2. Gdzie należy szukać pomocy w przypadku zagrożenia 997 998 999 112 GDY KTOŚ CHCE ZROBIĆ KRZYWDĘ TOBIE LUB INNEJ OSOBIE, GDY SIĘ ZGUBISZ, GDY WIDZISZ WYPADEK JEDNOLITY NUMER ALARMOWY OBOWIĄZUJĄCY NA TERENIE CAŁEJ UNII EUROPEJSKIEJ GDY WIDZISZ POŻAR GDY KTOŚ POTRZEBUJE POMOCY MEDYCZNEJ

3. Wezwania pomocy należy dokonać po ustaleniu stanu poszkodowanego, ale przed rozpoczęciem udzielania pomocylub jeżeli jest to możliwe – równocześnie (np. prosząc o wsparcie innych świadków). PODCZAS ZGŁASZANIA NIESZCZĘŚLIWEGO ZDARZENIA NALEŻY PODAĆ: Imię i nazwisko wzywającego pomocy (w celu potwierdzenia, że zdarzenie faktycznie miało miejsce i nie jest głupim żartem), Rodzaj zdarzenia np. wypadek samochodowy, zranienie, pożar, porażenie prądem, Miejsce zdarzenia – nazwę miejscowości, ulicę, adres lub charakterystyczne elementy otoczenia, Liczbę poszkodowanych osób (w celu określenia liczby osób i sprzętu jaki jest potrzebny do udzielenia pomocy, Stan poszkodowanych osób, Numer telefonu, z którego dzwonimy (do ewentualnego dalszego kontaktu) Po podaniu wszystkich informacji należy poczekać na dodatkowe pytania dyspozytora i potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia. WEZWANIE SŁUŻB RATUNKOWYCH Pogotowie? Nazywam się Karol Kowalski. Na ulicy Polnej w Białymstoku, obok sklepu spożywczego, mój kolega wpadł pod samochód. Ma potłuczoną głowę i nie rusza się. Proszę o pomoc…

4. Źródło:http://www.wosp.org.pl

5. Bezpieczeństwo w domu DOBRZE ZAMYKAJ DZRWI WYCHODZĄC Z DOMU LUB GDY PRZEBYWASZ W NIM SAM, NIE OTWIERAJ DRZWI NIEZNAJOMYM I NIE WPUSZCZAJ ICH DO ŚRODKA NAWET WTEDY, GDY WYDAJĄ CI SIĘ MILI, NIE ZDRADZAJ, ŻE JESTEŚ BEZ OPIEKI DOROSŁYCH, NIE UŻYWAJ PRZEDMIOTÓW NIEBEZPIECZNYCH (np. OSTRYCH NOŻY, NARZĘDZI, ZAPALNICZEK), NIE BAW SIĘ ZAPAŁKAMI, NIE ODKRĘCAJ GAZU, NIE WKŁADAJ ŻADNYCH PRZEDMIOTÓW DO GNIAZDKA, LEKARSTWA ZAŻYWAJ TYLKO POD OKIEM DOROSŁYCH, NIE ODKRĘCAJ POJEMNIKÓW Z NIEZNANYMI SUBSTANCJAMI, NIE PRÓBUJ ICH, NIE WSPINAJ SIĘ NA WYSOKOŚCI (np. NA MEBLE, NA DRABINĘ) GDY CZUJESZ SIĘ ZAGROŻONY POWIADOM DOROSŁYCH (RODZICÓW, SĄSIADÓW) LUB ZADZWOŃ POD NUMER ALARMOWY, ALE TYLKO W UZASADNIONYCH PRZYPADKACH

6. Bezpieczne surfow@nie w Internecie ZASADY BEZPIECZEŃSTWA W SIECI Włączaj komputer tylko wtedy, gdy ktoś dorosły jest w domu. Nie ufaj osobie poznanej przez Internet. Nigdy nie możesz być pewien, kim ona naprawdę jest. Mówi, że ma 8 lat, ale może mieć 40! Nie spotykaj się z osobami poznanymi przez Internet! Gdy coś Cię przestraszy lub zaniepokoi, wyłącz monitor i powiedz o tym dorosłemu. Nie zdradzaj nikomu swojego imienia ani adresu! Nie mów też, ile masz lat i do jakiej szkoły chodzisz. Nie podawaj numeru telefonu. Wymyśl sobie jakiś fajny nick, czyli internetowy pseudonim. Nie podawaj w nim daty urodzenia ani wieku, lepiej, żeby nikt obcy nie wiedział ile masz lat. Wykorzystaj imię bohatera ulubionego filmu lub słowo z piosenki. Używaj komunikatorów tylko do kontaktów ze znajomymi, o których wiedzą Twoi rodzice. Z komunikatorów i czatów korzystają też osoby o złych zamiarach i trzeba być bardzo ostrożnym. Ustaw komunikator tak, żeby nikt spoza listy kontaktów nie mógł Cię zaczepiać. Pomyśl kilka razy, zanim wyślesz wiadomość, e-mail czy smsa. Kiedy klikniesz „wyślij”, nie można już tego cofnąć. Nie dokuczaj innym. Pamiętaj, że w Internecie obowiązuje zasada nieużywania brzydkich słów. Traktuj innych tak, jak byś chciał, żeby Ciebie traktowano. Długie korzystanie z komputera szkodzi zdrowiu i może być przyczyną wielu innych problemów, np. w szkole. Nie zapominaj o sporcie i innych rozrywkach, nie związanych z komputerem i Internetem. www.dzieckowsieci.pl

7. PIESZO idź zawsze chodnikiem lub drogą dla pieszych, a gdy ich nie ma – lewym poboczem, jak najbliżej krawędzi jezdni. Piesi poruszający się jezdnią powinni iść „gęsiego”, tzn. jeden za drugim, przechodź przez jezdnię tylko w wyznaczonych miejscach, przy zielonym świetle. Jednak nawet wtedy upewnij się czy nic ci nie grozi ze strony kierowców, stojąc na przejściu zachowaj bezpieczną odległość od krawędzi jezdni, nie wchodź gwałtownie na jezdnię, bezpośrednio przed nadjeżdżający pojazd, nie przechodź przez jezdnię w miejscach o ograniczonej widoczności, nie przebiegaj przez jezdnię i nie zatrzymuj się na niej bez potrzeby, poruszając się po zmierzchu poza obszarem zabudowanym noś elementy odblaskowe, nigdy nie wsiadaj do samochodu osób proponujących podwiezienie ROWEREM do 10 roku życia dziecko może poruszać się rowerem po drodze publicznej tylko pod opieką osoby dorosłej, do jazdy na rowerze przeznaczona jest droga rowerowa lub pobocze, a dopiero w dalszej kolejności jezdnia, jadąc chodnikiem jesteś zobowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić miejsca pieszym, rowerzysta powinien znać zasady prawidłowej jazdy na rowerze (zachowanie ostrożności, sygnalizowanie manewrów ręką, znaczenie znaków drogowych), rower powinien być prawidłowo wyposażony (światła, sprawne hamulce, dzwonek, tylne światła odblaskowe), zakładaj kask chroniący głowę, umieść elementy odblaskowe na rowerze oraz na ubraniu, żeby być lepiej widocznym po zmierzchu, włączaj światła nie tylko dlatego, żeby lepiej widzieć drogę, ale przede wszystkim po to, aby być lepiej widocznym dla innych, nie przewoź na ramie, bagażniku czy kierownicy dodatkowych osób, gdyż łatwo wtedy o wywrotkę, jadąc rowerem staraj się mieć pełną kontrolę nad pojazdem - nie puszczaj kierownicy. Jazda „bez trzymanki” jest bardzo niebezpieczna, nie podczepiaj się do innych pojazdów, nie przejeżdżaj w pobliżu pojazdów przewożących ładunki, jadąc w kilka osób zachowuj bezpieczne odległości, umożliwiające wykonanie manewru BEZPIECZNE PORUSZANIE SIĘ PO DRODZE

8. JAK BEZPIECZNIE ODPOCZYWAĆ NA PODWÓRKU • Nie wychodź z domu bez powiadomienia o tym rodziców. • Ubieraj się odpowiednio do pogody. • Chroń głowę przed przegrzaniem. • Nie przebywaj długo na słońcu, szczególnie w godz. 12:00-16:00. • Pij dużo wody. • Nie baw się w niebezpiecznych miejscach – blisko ulicy, torów, w opuszczonych budynkach. • Nie baw się przedmiotami i pojemnikami niewiadomego pochodzenia. • Zachowaj ostrożność wobec obcych osób –nie zdradzaj informacji o sobie, nie przyjmuj prezentów, nie oddalaj się z nimi. • Nie zaczepiaj i nie głaszcz nieznajomych zwierząt. • Nie baw się na podwórku po zmroku i w mało uczęszczanych miejscach.

9. Zasady bezpieczeństwa na placu zabaw

10. 2. Nie korzystaj z propozycji napotkanych osób które oferują poczęstunek, podwiezienie, zapraszają do swojego domu lub innych miejsc Zachowaj ostrożność w nawiązywaniu nowych znajomości Osoby wyglądające przyjaźnie wcale nie muszą mieć dobrych zamiarów wobec ciebie 1. 3. Nie podawaj swoich danych Nie zdradzaj nikomu swojego imienia, adresu, wieku ani szkoły do której chodzisz. Nie podawaj numeru telefonu. 6. Dziel się wszystkimi nieprzyjemnymi doświadczeniami Rodzice, nauczyciele, policjanci to osoby, które dbają o twoje bezpieczeństwo i mogą ci pomóc 4. 5. Pamiętaj, że nikt nie ma prawa zabierać cudzej własności np. zabawek, pieniędzy, śniadania czy telefonu. Powiadom rodziców lub opiekunów gdy dzieje ci się krzywda Nie stosuj przemocy wobec swoich kolegów i nie pozwalaj na przemoc innych wobec ciebie Nie popychaj, nie bij i nie wyśmiewaj się z innych dzieci, szczególnie młodszych i słabszych. Jeśli ktoś cię skrzywdzi w ten sposób - zgłoś to dorosłym Relacje z innymi ludźmi

11. Ruszaj się dla zdrowia !!! • Jazda na rowerze, rolkach, wrotkach lub deskorolce powinna • odbywać się na placach do tego przeznaczonych – • nigdy po ulicy czy zatłoczonym chodniku. • Ze względu na możliwość urazów należy zakładać kask • ochronny, można mieć ochraniacze na łokcie i kolana oraz • rękawice. • Gra w piłkę odbywać się powinna z dala od • okien budynków mieszkalnych. • Nie wolno grać w piłkę na ulicy i chodniku. • Dzieciom do 10 r.ż. nie wolno • jeździć rowerem po ulicach. • Wysokość siodełka powinna • być dostosowana do wieku dziecka. • Nie należy wozić nikogo • na bagażniku. • Należy zakładać kask ochronny.

12. JEDZIEMY NA WAKACJE !!! BEZ WZGLĘDU NA TO JAKIM ŚRODKIEM TRANSPORTU WYBIERASZ SIĘ NA WAKACJE MUSISZ PRZESTRZEGAĆ ZASAD, KTÓRE GWARANTUJĄ CI BEZPIECZEŃSTWO I DOTARCIE NA MIEJSCE: cierpliwie czekaj na przyjazd pojazdu i jego całkowite zatrzymanie, zachowaj ostrożność przy wsiadaniu i wysiadaniu, miejsce zajmuj spokojnie i kulturalnie – nie przepychaj się, nie biegaj, bez względu na to, czy jedziesz daleko czy blisko, zawsze zapinaj pasy bezpieczeństwa w samochodzie, podczas jazdy nie rozpraszaj uwagi kierowcy oraz zachowuj się przyzwoicie, z pojazdu wysiadaj w wyznaczonych miejscach, z właściwej strony (nigdy od strony jezdni)

13. WAKACJE SĄ OKRESEM WZMOŻONYCH PRAC POLOWYCH, KIEDY DOROŚLI CZĘSTO NIE MAJĄ CZASU, ABY POŚWIĘCAĆ DUŻO UWAGI SWOIM DZIECIOM. DLATEGO WAŻNE JEST, ABY DZIECI SAME WIEDZIAŁY, W JAKI SPOSÓB UNIKNĄĆ GROŻĄCYCH IM NIEBEZPIECZEŃSTW NIE NALEŻY: wykonywać prac polowych i tych w gospodarstwie, które są przeznaczone wyłącznie dla osób dorosłych (np. załadunek i rozładunek drewna oraz zwierząt, kierowanie ciągnikiem i innymi maszynami samobieżnymi, łączenie ciągnika z maszynami i przyczepami, oporządzanie dużych zwierząt gospodarskich, dźwiganie ciężkich przedmiotów), przebywać w pobliżu pracujących maszyn i urządzeń rolniczych, obsługiwać ich, wchodzić i schodzić z nich (grozi to ciężkim wypadkiem lub śmiercią), bawić się blisko dużych otworów w ziemi (wykopów, kanałów, dołów na wapno) i nie przykrytych zbiorników (szamb, studni), wspinać się po uszkodzonych i źle zabezpieczonych schodach, niewłaściwie rozstawionych i uszkodzonych drabinach, podróżować na błotnikach, dyszlach, zaczepach maszyn i przyczep, wdrapywać się na przyczepy załadowane sianem, słomą czy zbożem, podróżować w ten sposób, dotykać nie zabezpieczonych przewodów elektrycznych, naprawiać urządzeń elektrycznych, wspinać się na słupy energetyczne, bić, straszyć i drażnić zwierząt gospodarskich, bawić się ogniem, rozpalać ognisk w pobliżu lasu oraz miejsc składowania np. słomy, zboża, paliw, przebywać w pobliżu nie zabezpieczonych ostrych narzędzi, ruchomych części maszyn TRZEBA: dbać o porządek - nie zostawiać przedmiotów na schodach, na podwórzu oraz w miejscach, gdzie mogą przeszkadzać i stanowić zagrożenie, unikać kontaktu ze środkami chemicznymi (dezynfekującymi, nawozami, środkami ochrony roślin), bezpiecznie poruszać się po wiejskich ulicach i zwracać baczną uwagę na poruszające się nimi pojazdy. Wakacje na wsi

14. Wakacje na wsi Źródło: www.pip.gov.pl, www.policja.pl

15. Informacje o możliwości lub zakazie kąpieli na kąpielisku strzeżonym przez ratowników umieszczane są w postaci flag Brak flagi oznacza, że kąpielisko nie jest strzeżone przez ratowników Bezpieczny wypoczynek nad wodą zakaz kąpieli kąpiel dozwolona WSZYSTKIE OSOBY ZNAJDUJĄCE SIĘ NA TERENIE KĄPIELISKA LUB PŁYWALNI SĄ ZOBOWIĄZANE DO PODPORZĄDKOWANIA SIĘ NAKAZOM RATOWNIKÓW PEŁNIĄCYCH DYŻUR

16. PRZEBYWAJĄC NA KĄPIELISKU LUB PŁYWALNI NALEŻY ZWRACAĆ BACZNĄ UWAGĘ NA ZNAKI: Bezpieczny wypoczynek nad wodą Znaki ostrzegawcze uprzedzają kąpiących się o niebezpiecznych miejscach i wskazują przyczynę niebezpieczeństwa Znaki zakazu - wskazują rodzaj zakazu i określają jego przyczynę Znaki informacyjne wskazują, że w pobliżu znaku znajdują się podane na znaku obiekty i urządzenia

17. Wskazówki dla wypoczywających nad wodą OSOBY NIE UMIEJĄCE PŁYWAĆ NIE POWINNY WCHODZIĆ DO GŁĘBOKIEJ WODY, SIĘGAJĄCEJ POWYŻEJ KLATKI PIERSIOWEJ NALEŻY: kąpać się w miejscach do tego przeznaczonych, najlepiej strzeżonych przez ratowników, zwracać uwagę na innych użytkowników kąpieliska podczas pływania i zabawy w wodzie, założyć kamizelkę ratunkową pływając kajakiem lub innym sprzętem mechanicznym, właściwie oceniać swoje umiejętności pływackie, unikać lekkomyślnych zabaw i brawury NIE WOLNO: kąpać się i pływać w miejscach zabronionych, zarośniętych i bagnistych, wchodzić do wody gwałtownie, zaraz po opalaniu się na słońcu – może to grozić  szokiem termicznym lub utratą przytomności, kąpać się będąc głodnym, a także po obfitym posiłku, skakać do wody „na główkę” bez wcześniejszego sprawdzenia dna i głębokości wody - taki skok może doprowadzić do urazów kręgosłupa i kalectwa, kapać się zbyt długo – z chwilą poczucia chłodu trzeba natychmiast wyjść z wody, podpływać do kajaków, rowerków wodnych i innych jednostek pływających, wszczynać fałszywych alarmów, wzywać pomocy dla żartów JEŻELI BĘDZIESZ ŚWIADKIEM WYPADKU DZIAŁAJ ROZWAŻNIE - SPRAWDŹ CZY TWOJE BEZPIECZEŃSTWO NIE BĘDZIE ZAGROŻONE ORAZ CZY MOŻESZ LICZYĆ NA POMOC INNYCH OSÓB, WEZWIJ SŁUŻBY RATUNKOWE

18. Ostrożnie z opalaniem... CHOCIAŻ SŁOŃCE ZAPEWNIA NAM LATEM PIĘKNĄ OPALENIZNĘ, TO ZBYT INTENSYWNE KĄPIELE SŁONECZNE POWODUJĄ NEGATYWNE SKUTKI ZDROWOTNE. ABY SIĘ PRZED NIMI UCHRONIĆ, NALEŻY PRZESTRZEGAĆ KILKU WAŻNYCH ZASAD: podczas pierwszego opalania nie przebywaj na słońcu dłużej niż 15 minut, ogranicz wystawianie się na działanie promieni słonecznych szczególnie w godzinach 10:00 – 15:00, bo wtedy promieniowanie jest najsilniejsze. Możesz poparzyć skórę lub nabawić się udaru, rób przerwy w opalaniu się, częściej przebywaj w cieniu, nie zapominaj o nakryciu głowy. Brak czapki czy kapelusza w upalne dni może stać się przyczyną udaru, używaj okularów słonecznych chroniących oczy przed szkodliwym promieniowaniem, na części ciała nie chronione ubraniem stosuj kremy zawierające filtry słoneczne UVB i UVA, pij dużo płynów

19. Inne zagrożenia Pierwsza pomoc po użądleniu przez owady: gdy żądło jest widoczne, spróbuj je usunąć, nie uciskając go, zrób okład z zimnej wody (zmniejsza obrzęk), roztworu sody oczyszczonej lub octu (neutralizuje kwas wprowadzony przez owada), w przypadku użądlenia w język należy pić bardzo zimne napoje lub wziąć do ust kostkę lodu (szybkie ochłodzenie zapobiega narastaniu obrzęku), osobę użądloną należy obserwować co najmniej godzinę, gdy wystąpią objawy uczulenia (wysypka, obrzęk, duszność, utrata przytomności) lub użądlenie nastąpiło w twarz lub gardło konieczna jest natychmiastowa pomoc lekarska NIE NALEŻY DRAPAĆ MIEJSCA UŻĄDLENIA ABY NIE DOPROWADZIĆ DO ZAKAŻENIA

20. POZNAJ MNIE: mieszkam na obrzeżach lasów, na łąkach i polanach, dlatego obejrzyj miejsce w którym przebywasz – może tak jak ty wędruję na spacer lub odpoczywam boję się ciebie bardziej niż ty mnie, dlatego najczęściej uciekam albo głośno syczę żeby powiedzieć ci o mojej obecności nigdy sama nie atakuję człowieka, gryzę tylko we własnej obronie, gdy poczuję się zagrożona nie dotykaj mnie, nie drażnij – jestem pod ochroną !!! idąc w miejsce, w którym spodziewasz się mojej obecności zakładaj odpowiednie buty i długie spodnie – kąsam na wysokości kostek UKĄSZENIE PRZEZ ŻMIJĘ ZYGZAKOWATĄ Ukąszenie żmii pozostawia ślad w postaci dwóch czerwonych punkcików w miejscu gdzie wbite były zęby jadowe. Miejsce ugryzienia mocno boli i szybko puchnie. PIERWSZA POMOC: oddal się z miejsca, w którym nastąpił wypadek, aby uniknąć ponownego ukąszenia, nie wpadaj w panikę, ponieważ stres i zwiększone tętno przyspieszą rozprzestrzenianie jadu po organizmie, obmyj miejsce ukąszenia, aby usunąć jad znajdujący się na powierzchni skóry, unieruchom chorego, a zwłaszcza ukąszoną część ciała - ogranicza to rozprzestrzenianie się jadu, załóż opaskę uciskową powyżej miejsca ukąszenia - zapobiega przedostaniu się jadu do krwiobiegu, a poza tym powoduje krwawienie z rany i wypłynięcie na zewnątrz pewnej części jadu, nie opatruj rany, pozwól na swobodny wypływ krwi, wezwij pogotowie lub natychmiast przetransportuj chorego do szpitala w celu podania surowicy (należy ją podać przed upływem 24 godzin od ukąszenia) NIE ROZCINAJ RANY, NIE WYSYSAJ JADU, NIE PODAWAJ ŻADNYCH PŁYNÓW DO PICIA

21. ŚMIECI • powodują, że wypoczynek staje się mało przyjemny, • stwarzają zagrożenie dla ludzi i zwierząt Źródło: http://hel.univ.gda.pl

22. Urazy Zatrucia pokarmowe Bąblowica KZM, Borelioza WAKACYJNE CHOROBY

23. TO CHOROBA WYNIKAJĄCA ZE SPOŻYCIA POKARMU ZAWIERAJĄCEGO DROBNOUSTROJE LUB SZKODLIWE TOKSYNY, PRZEBIEGAJĄCA Z OBJAWAMI OSTREGO NIEŻYTU ŻOŁĄDKOWO-JELITOWEGO Zatrucie pokarmowe Salmonelloza (pałeczki Salmonelli) Aby uniknąć zatrucia należy: - jeść świeże (!!!) produkty, - przechowywać żywność w lodówce, - nie jeść podczas upałów ciastek z kremem, majonezu i wyrobów z majonezem, - nie zamrażać rozmrożonej żywności, - przechowywać w lodówce surowe mięso i jaja tak, aby nie miały kontaktu z innymi produktami, - dokładnie i często myć ręce wodą z mydłem, szczególnie po kontakcie ze zwierzętami Zatrucie jadem kiełbasianym (bardzo silna toksyna produkowana przez bakterie) Zapobieganie: spożywanie wyłącznie świeżej (!!!) żywności oraz konserw (wydęcie denka świadczy o zepsuciu konserwy, a charakterystyczny syk w momencie otwarcia może świadczyć o zakażeniu pokarmu) Zatrucie grzybami Aby nie dopuścić do zatrucia należy: - zbierać wyłącznie znane gatunki grzybów, - nie spożywać grzybów na surowo, - zachować ostrożność przy zakupie grzybów, - zbierać grzyby do przewiewnych koszy, a nie foliowych torebek, - nie spożywać grzybów zbieranych wokół terenów przemysłowych lub szlaków komunikacyjnych PRZY PODEJRZENIU ZATRUCIA POKARMOWEGO WYWOŁANEGO PRZEZ SALMONELLĘ, JAD KIEŁBASIANY LUB GRZYBY NALEŻY NIEZWŁOCZNIE ZGŁOSIĆ SIĘ DO LEKARZA

24. TO GROŹNA CHOROBA PASOŻYTNICZA WYWOŁYWANA PRZEZ TASIEMCE, KTÓRYCH NOSICIELAMI SĄ ZWIERZĘTA LEŚNE (GŁÓWNIE LISY), A TAKŻE PSY I KOTY Bąblowica Jaja tasiemca uwalnianie są z kałem zakażonych zwierząt i mogą dostać się do organizmu człowieka poprzez: bliski kontakt z tymi zwierzętami, przeniesienie jaj do ust za pomocą brudnych rąk, spożycie skażonej jajami żywności – głównie niemytych owoców leśnych (jagód, poziomek, borówek, malin), grzybów oraz wody

25. Choroby odkleszczowe Jak się chronić przed kleszczami? unikać miejsc gdzie mogą występować kleszcze - ciemnych, zarośniętych i wilgotnych, nie przechodzić przez zarośla, nie przedzierać się przez krzaki, unikać trącania liści drzew np. głową, nosić nakrycie głowy oraz ciemną odzież ściśle osłaniającą jak największą powierzchnię ciała (długie rękawy, długie nogawki, pełne, kryjące buty), stosować repelenty - preparaty odstraszające kleszcze, szczególnie na nieosłonięte partie skóry, można też spryskać nimi ubranie. Warto pomyśleć o szczepieniu ochronnym przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu. Na boreliozę niestety nie ma jeszcze szczepionki. Co to są kleszcze? Kleszcze to niewielkie pajęczaki, pasożyty żywiące się krwią zwierząt i człowieka. Dlaczego są niebezpieczne? Główne zagrożenie, jakie stanowią dla ludzi to przenoszenie bakterii i wirusów wywołujących groźne choroby – BORELIOZĘ KLESZCZOWE ZAPALENIE MÓZGU Do zakażenia dochodzi w czasie ukłucia, gdy następuje bezpośrednie wprowadzenie zarazków do krwi. Kleszcz wprowadza do rany ofiary ślinę, która zawiera związki przeciwbólowe, dzięki którym ofiara najczęściej nie czuje, że została zaatakowana. Gdzie żyją kleszcze? Kleszcze bytują na obszarach lasów liściastych i mieszanych, obszarach trawiastych, w gęstych zaroślach, paprociach, a także w parkach miejskich i na obrzeżach osiedli mieszkaniowych otoczonych terenami zielonymi. Są niewidoczne, gdyż wiszą na źdźbłach trawy i na spodzie liści, gdzie oczekują na swoją ofiarę. Usuwanie kleszcza Jeśli po obejrzeniu skóry znajdziemy przyczepionego do niej kleszcza, należy natychmiast go usunąć, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania (służy do tego pęseta lub przyrządy dostępne w aptece), a miejsce ukąszenia zdezynfekować środkami odkażającymi. Nie wolno kleszcza zgniatać, wyciskać ani smarować tłuszczem - kleszcz dławiąc się będzie wypluwał ślinę zawierającą bakterie powodujące choroby.

26. Zasady prawidłowego żywienia Zawsze jedz śniadanie. Powinno być odżywcze i dodać ci energii. Dbaj o różnorodność spożywanych produktów (urozmaicenie posiłków). Produkty zbożowe powinny być głównym źródłem energii (pieczywo pełnoziarniste, grube kasze, brązowy ryż). Spożywaj codziennie co najmniej 3-4 porcje mleka lub produktów mlecznych (jogurt, kefir, maślanka, ser). Mięso spożywaj z umiarem. zastąp je rybami i roślinami strączkowymi. Każdy posiłek powinien zawierać warzywa lub owoce. Ograniczaj spożycie tłuszczów, zwłaszcza zwierzęcych. Ograniczaj spożycie cukru, słodyczy i słodkich napojów, gdyż nie mają żadnej wartości odżywczej i są tylko źródłem pustych kalorii. Ograniczaj spożycie soli i słonych produktów – nie dosalaj potraw. Pij codziennie odpowiednią ilość wody. www.izz.waw.pl

27. Dlaczego należy dbać o higienę?

28. MYJ ZĘBY RANO I WIECZOREM, A GDY JEST TO MOŻLIWE - PO KAŻDYM POSIŁKU, UŻYWAJ NICI DENTYSTYCZNEJ, ŻUJ GUMĘ BEZCUKROWĄ ŻEBY OCZYŚCIĆ ZĘBY, CZĘSTO ODWIEDZAJ STOMATOLOGA Higiena osobista ZAWSZE MYJ RĘCE: • PO WYJŚCIU Z TOALETY, • PRZED KAŻDYM POSIŁKIEM, • PO ZABAWIE NA PODWÓRKU, • GDY GŁASKAŁEŚ ZWIERZĘTA OBCINAJ I CZYŚĆ PAZNOKCIE

29. Higiena osobista MYJ WŁOSY TAK CZĘSTO, JAK TO JEST KONIECZNE, CODZIENNIE JE SZCZOTKUJ, CZĘSTO ODWIEDZAJ FRYZJERA, NIE KORZYSTAJ Z CUDZEGO GRZEBIENIA I NIE POŻYCZAJ SWOJEGO INNYM • PRZED POŁOŻENIEM SIĘ SPAĆ UMYJ CAŁE CIAŁO, • UŻYWAJ CZYSTEGO RĘCZNIKA

30. Higiena osobista CODZIENNIE ZMIENIAJ BIELIZNĘ ORAZ SKARPETKI, DBAJ O CZYSTOŚĆ I ESTETYKĘ UBRAŃ, NIE ŚPIJ W TYM UBRANIU, W KTÓRYM CHODZIŁEŚ W CIĄGU DNIA – ZAKŁADAJ PIŻAMĘ, BRUDNYCH UBRAŃ NIE TRZYMAJ RAZEM Z CZYSTYMI, ZMIENIAJ OBUWIE Higiena otoczenia • DBAJ O CZYSTOŚĆ SWOJEGO OTOCZENIA, • NIE PRZEBYWAJ W POMIESZCZENIACH ZADYMIONYCH DYMEM TYTONIOWYM, • CZĘSTO WIETRZ SWÓJ POKÓJ