YALITIM FİNANSMANI

1. ENERJİ YÖNETİMİ DERNEĞİ YALITIM FİNANSMANI A. Naci IŞIKLI ENERJİ YÖNETİMİ DERNEĞİ (Başkan) 09 Ekim 2013

2. ENERJİ YÖNETİMİ DERNEĞİ ENERJİ YÖNETİMİ DERNEĞİ... Kuruluş: Mayıs 2010

3. SUNUM İÇERİĞİ • Enerji Verimliliği nedir? • Enerji Verimliliği neler getirebilir? • Enerji Verimliliğinde Hedefler • Kurumsal Yapılar - YEGM (EIE) • Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketleri • Enerji Performans Sözleşmeleri • Binalarda EV Uygulamaları – Bir Finansman Önerisi • Sorunlar Çözümler

4. ENERJİ VERİMLİLİĞİ NEDİR? Enerji Verimliliği (EV) nedir? Enerji verimliliğini; - Aynı ürün veya hizmeti (kalite ve konfor şartlarından taviz vermeden) daha düşük enerji ile gerçekleştirmek, - Aynı birim enerji ile daha fazla ürün veya hizmet elde etmek, şeklinde iki farklı anlatımla tanımlayabiliriz.

5. ENERJİ VERİMLİLİĞİ NELER GETİREBİLİR? Gelişmekte Olan Ülkemizde Artan Enerji Talebi Nasıl Karşılanabilir? 1- ARZ tarafından yaklaşmak * Arzı arttırmak = Daha çok üretim, çevresel etkiler * İthal kaynak = Cari açık (petrol, doğal gaz, türbin, PV panel vb.), arz güvenliği riski * Yapılabilecekler = Daha düşük fiyattan satın almaya çalışmak, kaynak çeşitliliğine gitmek 2- TALEP tarafından yaklaşmak * Talebi azaltmak = Enerji Verimliliği * Yerli kaynak = Üretim, istihdam, ar-ge * Yapılabilecekler = Devlet desteği (kısa sürede kaldıraç etkisi) 3- SONUÇ * Öncelik ENERJİ TALEBİNİ DÜŞÜRMEK olmalıdır. * Yenilenebilir Enerji, Enerji Verimliliğinin alternatifi değildir.

6. ENERJİ VERİMLİLİĞİ NEDİR? Nüfus artışı ve teknolojinin gelişmesi sonucunda enerji ihtiyacı (talep) artmakta, mevcut üretim bu talebi karşılamaya yetmediğinde yeni yatırımlar yapılarak (arzın attırılması ile) bu ihtiyacın karşılanmasına çalışılmaktadır. Oysa enerji açığının öncelikle enerji verimliliğine yapılacak yatırımlar ile bedava enerji (bazı kaynaklarda negatif enerji anlamında negawatt, negajoule) olarak adlandırılabilecek şekilde enerji verimliliği arttırılarak(talebin düşürülmesi ile) karşılanması mümkündür.

7. ENERJİ VERİMLİLİĞİNDE HEDEFLER “Enerji politikalarımızın başına üç tane 20'yi oturttuk. 2020'de ürettiğimiz enerji kaynaklarının en az yüzde 20'si yenilenebilir enerjiden oluşacak. Enerji üretiminden kaynaklı karbon ve sülfür salımı yüzde 20 daha az olacak ve yüzde 20 tasarruflu olacak.” Bakan Yıldız, Schneider Electric'in Manisa OSB'deki Çevre Dostu Fabrikasının Açılışını Yaptı. [08/04/2010] www.enerji.gov.tr “Belge ile 2023 yılında Türkiye’nin GSYİH başına tüketilen enerji miktarının (enerji yoğunluğunun) 2011 yılı değerine göre en az %20 azaltılması hedeflenmektedir.” Enerji Verimliliği Strateji Belgesi 2012 – 2023

8. İDARİ YAPI

9. YEGM • ETKB’na bağlı, YEGM içinde, Enerji Verimliliği Daire başkanlığı (sorunlar…) • Yeni bir yapı olmalı, • Yarı bağımsız bir kurum olmalı, (ilişkili bakanlık?, bütçe) • Yönetim Kurulu (atama / seçim) • İcracı bir kurum olmalı, • Devlet, yerel yönetimler, özel sektör, STK’lar yer almalı, • Gelir kaynağı olmalı, • EV konusundaki tüm çalışmaları koordine etmeli, (üretim, iletim, dağıtım, bina, endüstri, ev aletleri, ulaştırma, tarım…) • EV politikaları ile araçlarını/yöntemlerini belirlemeli, (teşvik, destek, hibe, / yaptırım, ceza) (Ekonomi yönetimi, Maliye, Hazine ile ilişkiler) • Yurt içi/dışı kredileri, hibeleri koordine etmeli, • EİE/YEGM’nin eski çalışanları ve yeni elemanlarla takviye edilmeli, özlük hakları iyileştirilmeli,

10. YEGM

11. ENERJİ VERİMLİLİĞİ DANIŞMANLIK ŞİRKETLERİ

12. ENERJİ VERİMLİLİĞİ DANIŞMANLIK ŞİRKETLERİ ENERJİ PERFORMANS SÖZLEŞMESİ (EPS) ENERGY PERFORMANCE CONTRACT (EPC) Herhangi bir sektörde (sanayi, bina, hizmet) enerji verimliliğinin arttırılması ve dolayısı ile para ve enerji tasarrufu sağlanması için etkili ve pratik bir sözleşmedir. Kısaca proje maliyetinin,müşterinin para harcamadan, elde edilecek tasarruf ile finanse edilmesi prensibine dayanır. EPS sözleşmesi kapsamında finansman 3 farklı yöntem ile finanse edilebilir; • Müşteri finansmanı, • EVD finansmanı, • Üçüncü taraf finansmanı.

13. ENERJİ VERİMLİLİĞİ DANIŞMANLIK ŞİRKETLERİ EPS’yi FARKLI KILAN NEDİR? • Tek bir firma (konusunda uzman) tüm hizmeti sunar, • EVD şirketi tüm teknik riskleri öngörür, • Proje maliyeti, tasarruf edilen bedel ile karşılanır, • Projenin tasarruf miktarı (getiri / geri ödeme süresi) EVD şirketi tarafından garanti edilir.

14. ENERJİ VERİMLİLİĞİ DANIŞMANLIK ŞİRKETLERİ EPS NASIL ÇALIŞIR? EVD şirketi; • gerekli ölçümleri yapar, enerji verimliliği fırsatlarını (noktalarını) belirler, (etüd) • enerji verimliliği projesini hazırlar, maliyetleri ve geri ödeme süresini hesaplar, (VAP) • proje için gerekli kaynakları sağlar, (finansman) • proje bedelinin geri dönüş süresini garanti ederek sözleşme imzalar, (EPS) • projeyi hayata geçirir, (uygulama) • tüketimleri takip eder, (gerekirse sistemin bakım-onarım ve işletimini yapar) • eski tüketim ile yeni tüketim arasındaki farkı tahsil eder, (geri ödeme) • sürenin sonunda gerçekleşen tasarrufta eksiklik varsa karşılar, (garanti) • sistemi müşteriye devreder.

15. ENERJİ VERİMLİLİĞİ DANIŞMANLIK ŞİRKETLERİ

16. ENERJİ VERİMLİLİĞİ DANIŞMANLIK ŞİRKETLERİ

17. BİNALARDA EV UYGULAMALARI - BİR FİNANSMAN ÖNERİSİ 1- Müşteri ile EVD anlaşır, (standart şartname / sözleşme) 2- EVD binanın EKB’sini çıkarır, etüd raporu, verimlilik artırıcı proje hazırlar (yalıtım, mekanik, elektrik, su vb.), harcama tahmini çıkarır (EVD payı dahil) geri ödeme süresini hesaplar, 3- Uygulama için EVD şirketi ve müşteri birlikte teklifleri toplayıp değerlendirir, yüklenici belirlenir, (EVD aynı bedelle uygulamayı yapabilir) 4- Banka projeyi teknik ve mali açıdan değerlendirir ve EV projesini teminat kabul ederek (KKDF, BSMV, düşük faiz, uzun vade) geri ödeme seçeneklerini sunar, 5- Müşteri geri ödeme planını belirler, (apartman yönetimi ise karar alınır) 6- Banka, müşteri, EVD ve yüklenici arasında kredi sözleşmesi ve yapım sözleşmesi imzalanır, 7- Belediyeden tadilat ruhsatı alınır, (harç, bürokrasi) 8- Yüklenici işe başlar, EVD şirketi uygulamayı denetler,

18. BİNALARDA EV UYGULAMALARI - BİR FİNANSMAN ÖNERİSİ 9- İş yapıldıkça Banka, Yükleniciye ve EVD’ye ödemeyi yapar, 10- İş tamamlandığında EVD, EKB ve sonuç raporunu hazırlar, 11- Müşteri EVD şirketinden alacağı eski ve yeni EKB’si ile sonuç raporunu - dağıtım şirketleri ile Belediyeye vererek elektrik, doğalgaz, su ve emlak vergisinde indirim kazanır, (örneğin “G” den “A”ya çıkmışsa %10, “D”den “C”ye çıkmışsa %1), - vergi dairesine vererek ödediği KDV’yi geri alır (yüklenicinin KDV’yi geri alması??) 12- Müşteri geri ödeme süresi boyunca, daha önce ödediği aidata yakın bir bedeli ödemeye devam eder, 13- EVD şirketi yıllık olarak tüketimleri takip eder ve geri ödeme süresinin sonunda Bankadan ücretinin son dilimini alır, 14- Müşteri daha az yakıt / elektrik / su tüketir, harcamaları düşer, 15- Tüm süreç bir data-base’de takip edilir,

19. SORUNLAR – ÇÖZÜMLER? KAMU  ÖNCÜ OLMALI, MEVZUAT DEĞİŞTİRİLMELİDİR… Kamuda, (2013 sonuna kadar zorunlu olarak) yapılacak etüt-proje ve VAP’ların sonucunda, verimlilik artırıcı uygulamaların "EPS" ile yapılabilmesi için “Kamu İhale Kanunu” ve diğer mevzuatta gerekli değişiklikler yapılmalıdır. • Kamunun AB ve ABD’deki gibi, uzun süreli (10-15 yıl) EPS yapabilmesi ve bankalardan, finans kuruluşlarından kredi kullanabilmesi sağlanmalıdır. • Ortak ve örnek bir “teknik şartname” ve “EPS” hazırlanmalıdır. • EPS  Türk Bankacılık, Sigortacılık ve Hukuk Sistemi ile uyumlu hale getirilmeli • EVD’ler teminat için “Kredi Garanti Fonu” kullanılabilmeli • Proje hatalarına karşı (düşük pirimli) “Teknoloji Sigortası” imkanı sağlanmalı

20. SORUNLAR – ÇÖZÜMLER? ÖLÇME VE DOĞRULAMA METODOLOJİSİ HAZIRLANMALIDIR… Yapılan enerji etüt proje, VAP ve uygulamaların doğru olup-olmadığını kontrol için, EPS uygulamasına geçiş için, “ölçme ve doğrulama” standartları, metodolojisi hazırlanmalıdır. ISO EN 50001 Enerji Yönetim Sistemi ve ISO EN 14064 Karbon Hesaplama Sistemi, enerji verimliliği, enerji yönetimi ve karbon yönetimi sistemi ile entegre edilerek, kurum-kuruluş ve şirketlerimizi; 2012 Kyoto sonrasına ve yaptırımlarına hazırlamalıyız.

21. SORUNLAR – ÇÖZÜMLER? DESTEKLER… Enerji verimliliği destekleri artırılmalı, başvuru ve geri dönüş/ödeme mekanizmaları kolaylaştırılmalı, hızlandırılmalıdır. • Teşvik yüzdelerinin arttırılması, etüt-proje, VAP bedellerinin de teşvik kapsamına alınması ve sağlanacak verimlilik/tasarruf oranında, vergi ve/veya enerji fiyatlarından indirim yapılmalıdır. • Bugüne kadar sanayiye verilen VAP ve Gönüllü Anlaşma teşvikleri, benzer şekilde tüm ticari bina ve işletmelere de verilmelidir. • Konutlar için de teşviklerle desteklenmiş, basit, uygulanabilir modeller geliştirilmelidir

22. SORUNLAR – ÇÖZÜMLER? Yaptırımlar uygulanmalı

23. SORUNLAR – ÇÖZÜMLER? ENERJİ KİMLİK BELGESİ (EKB) **Mevcut binalar için EKB alma tarihi 2017** Kademeli geçiş sağlanmalı: • Alım-satımda ve abonelik tesislerinde DASK gibi zorunlu belge haline getirilmeli, • Resmi kurumların satın alma veya kiralamalarında zorunlu olarak istenmeli, • Kamu ve ticari binaların kademeli olarak EKB alması sağlanmalı (örneğin 10.000 m2 üstü 2014 Temmuz, …) • EKB sınıfını C ve üzerine çıkartan binalara doğalgaz, elektrik, su ve emlak vergisinde indirim sağlanmalı.

24. SORUNLAR – ÇÖZÜMLER? DÜŞÜK/SIFIR ENERJİLİ, EKO YAPI KONUSUNDA BİLİNÇLENDİRME, EĞİTİM... • Halkı bilinçlendirmek için tv’lerde “prime-time”da kısa filmler gösterilmelidir, - Bina/site/tesis dizayn edenlere yönelik eğitim programları düzenlenmelidir,

25. SORUNLAR – ÇÖZÜMLER? KENTSEL DÖNÜŞÜM Kentsel Dönüşüm projeleri  Bir fırsat Çevre dostu, yeşil, pasif evler projelendirilmeli/desteklenmeli.

26. TEŞEKKÜRLER… TEŞEKKÜRLER ENERJİ YÖNETİMİ DERNEĞİ www.eyoder.org.tr info@eyoder.org.tr