ویبریو کلرا

1. ویبریو کلرا تهیه کننده: خانم فتاحی کارشناس آزمایشگاه

2. تاریخچه • جایگاه دیرینه وبا در دلتای گنگ در شبه قاره هند بوده ودرقرن 19 میلادی موج های پاندمی وبا دربسیاری ازنقاط جهان گسترانیده شد. وعامل آن از بیوتیپ التور ویبریوکلرا o1بوده است. • ویبریو کلرا O139دراواخرسال 1992میلادی درهند پیدا شد. سپس به سرعت به بنگلادش ودیگر کشورهای آسیایی کشیده شد.

3. نگاهي به وضعيتكنوني وبا در جهان • ساليانه حدود 100 تا 150هزار مورد ابتلا بهبيماری وبابه سازمان جهانی بهداشت گزارش می‌شود كه بيشترين آن ازآفريقا ، آسيا و آمريكای جنوبی است . • بنابر برآورد اين سازمان، تنها حدود 5 درصد از موارد، ثبت و گزارش می‌شود. • علت عدم گزارش صحيح ، نداشتن نظام مراقبت ، ناتوانی در تشخيص موارد ابتلا و ترس از برقراری محدوديت‌ها و موانع در تجارت و مسافرت‌های بين‌المللی می باشد.

4. خصوصياتميكروبيبيماري وبا • ويبريوكلرادر آب های تميز حدود يک هفته زنده مي ماند . • در آب‌های حاوی مواد آلی يا آلوده حدود يک ماه و در آب‌های شور درياها تا چند سال زنده می‌ماند . • زمانی که حرارت محيط (دمايبالاي 20 درجه سانتيگراد ) ، ميزان شوری آب و مواد غذايی لازم برای رشد ميکروب مناسب باشند، ويبريو کلرا سريع رشد و تکثير پيدا کرده و به حد بيماری‌زايی می رسد. • همين امر توجيه کننده حفظ چرخش بيماری در طی فصل سرما و بروز مجدد آن در فصل گرماست. • نكته مهم در انتقال بيماري وبا توانايی زنده ماندن ويبريو کلرا در محيط يخچالو حتی داخل يخ است که اگر آب آلوده ، برای توليد يخ استفاده شده باشد، می تواند سبب ابتلای مصرف کنندگان شود.

5. هر چند ميکروب وبا نسبت به خشکی يا حرارت حساس است و از بين می رود، اما می‌تواند در سطح مواد غذايی مانند سبزيجات تا 4 روز زنده بماند • ميکروب وبا نسبت به اسيد معده حساس است و معمولا در معده از بين می رود، مگر اين که آب يا غذای خورده شده بسيار آلوده باشد، يا اين که فرد داروهايی برای کاهش اسيديته معده مصرف كند. بنابراین افراديكه از داروهايآنتياسيد استفاده مينمايندبيشتر از ديگران در معرض ابتلاء به وبا هستند

6. راههای انتقال • مخزن اصلي وبا آبهايسطحي است و راه سرايتشايع در اپيدميها ، آب آلوده و غذاي آلوده است . • هرچند انسان‌ها به طور اتفاقي با مصرف آبهاي آلوده ، آلوده مي‌شوند ولي نقش اصلي را در چرخه گسترش اين بيماري ايفا مي‌كنند زيرا خوردن آب يا غذاهاي آلوده به مدفوع آدمي‌ شايع‌ترين راه ابتلا به اين بيماري است. • به دلايل ناشناخته، افراد با گروه خوني O بيشترين خطر ابتلا و گروه خوني ABكمترين شانس ابتلا به اين بيماري را دارند. O>> B > A > AB

7. امكان شيوع بیماری در مردان بيشتر از زنان است . ميكروب بيماري وبا اواخر تابستان تا اواسط مهر با خنك شدن هوا فعال‌تر مي‌شود و تا آن زمان نمي توان گفت بيماري مهار شده است. در نواحي اندميك، بيماري در فصول تابستان و پاييز شايعتر است. • وبا در مناطق اندميك عمدتاً بيماري اطفال است اما هنگامي كه بيماري وارد جمعيتي مي شود بالغين و كودكان را به طور مساوي گرفتار مي كند.

8. راههايپيشگيري از وبا • شستشوي مستمر دست ها با آب و صابون • استفاده از آب آشاميدني سالم • در صورت عدم دسترسي به منابع آب كلرينه ( آب چشمه ) با افزودن مقداري آب ليمو به آب آشاميدنيغيركلرينهميتوان با ايجادمحيطاسيدي با ميكروب وبا مقابله نمود .

9. پاكسازي • انگل زدايي • ضدعفوني • شستشوي ميوه وسبزيجات

10. پرهيزاز تهيهخوراكيهايغير بسته بندي از مكانهايعمومي • عدم خريدخوراكي ها از دستفروشان مواد غذايي

11. محدود كردن مسافرت ها خصوصا" به مكانهايمشكوك به وبا • پرهيز از مصرف آبميوه و بستني‌هاي غير پاستوريزه

12. - عدم استفاده از مواد غذايي (خصوصا" غذاهايدريايي ) خام و خوب پخته نشده

13. نمونه های جدا شده ویبریوکلرا گروه سرمی o1 برمبنای چندین ویژگی فنوتیپی دردوبیوتیپ کلاسیکوالتور طبقه بندی می شوند. • سروتیپ های گروه سرمی O1شامل اینابا،اوگاوا،هیکوجیمامی باشد. • بیشتر ویبریوکلرای جدا شده درزمان های طغیان وبا از گروه سرمی o1یا o139سم ساز است.

15. مورفولوژی • باکتری مستقیم یا خمیده • متحرک • دارای فلاژل منوتریش(قطبی) • بیهوازی اختیاری • اکسیداز مثبت • گلوکز را به عنوان منبع کربن وانرژی مورد استفاده قرار می دهند.

16. خواص بیوشبمیایی • تخمیرگلوکز بدون ایجاد گاز • اکسیداز، کاتالاز، ژلاتین مثبت • اوره آز، آرژینین، MR-VPمنفی • بیش از چند دقیقه در معده سالم زنده نمی ماند. • در PHقلیایی به خوبی رشد می کند.

17. علایم بالینی • اسهال آبکی • معمولا بیماری خفیف وبدون علایم • از دست رفتن گردش وحجم خون • اسیدوز متابولیک • ازدست رفتن پتاسیم بدن • غلیظ شدن خون وکبودی پوست • دهان خشک وچشم های فرورفته • کلاپس عروقی ومرگ به سرعت رخ می دهد.

18. دوره نهفتگی بیماری 2تا 3 روز می باشد. • شروع ناگهانی اسهال واستفراق دیده می شود. • 75% افراد مبتلا بدون علامت می باشند. • 25%دچار بیماری خفیف می شوند. • 5%از بیماران نیاز به توجه پزشکی دارند. • تنها درحدود 2%ازبیماران، بیماری چنان پیشرفت می کند که به شکلی مرگباربه نام (cholera gravis) در می آید.

19. مکانیسم بیماری زایی • وبا بیماری اسهالی ترشحی است. • انتروتوکسین حساس به حرارت دارد. • اثر آن ایجاد اختلال در عبورآب والکترولیت از جدار مخاط روده است. • در نتیجه آدنیلات سیکلاز به حالت فعال باقی می ماند. • تولید AMP حلقوی می کند. • آب والکترولیت بیش از حد در روده ترشح شده • تولید مدفوع آب برنجی می کند.

20. ويبريو کلرا در روده باريک تکثير می يابد به علت اين که ميکروب سبب آسيب و زخمی شدن جدار روده نمی شود، معمولأ تب ايجاد نشده و اسهال خونی هم ديده نمی‌شود.

22. جداسازی ویبریو • سواپ رکتال که درمحیط کری بلر قرار داده شده را روی محیط TCBSاول کشت می دهیم. • به مدت 18تا24 ساعت در37 درجه انکوبه می کنیم. • سواپ را وارد محیط آب پپتونه قلیایی نموده • پس از 6تا 8 ساعت گرما گذاری ازسطح و بالاترین بخش محیط برداشت کرده در TCBSدوم کشت می دهیم.

23. جدا سازی روی TCBS • پس ازانکوباسیون کلنی های مشکوک به ویبریو کلرا روی محیط TCBS به صورت کلنی های صاف، زردرنگ و براق به قطر2-4 میلی متر به نظر می رسند. • رنگ زرد ناشی از تخمیر سوکروز در محیط است. • از روی TCBS برروی دو تا محیط نوترینت و سایر محیط های افتراقی کشت می دهیم. • ارگانیسم هایی همچون ویبریو پاراهمولیتیکوس که سوکروز راتخمیر نمی کنند، پرگنه هایی به رنگ سبز تا آبی متمایل به سبز می سازند.

25. آزمون های بیوشیمیایی غربالگری • اکسیداز: مثبت • آزمون رشته: مثبت • محیطKIA: واکنش به صورت شیب قلیایی، ته اسیدی، بدون گاز، بدون H2Sاست • محیطLIA: واکنش به صورت شیب قلیایی (ارغوانی)، ته قلیایی، بدون گاز، بدون H2S است. واکنش قلیایی در ته محیط نشانه دکربوکسیله شدن لیزین است. • محیطSIM:H2S منفی، ایندول مثبت، حرکت مثبت است.

28. آزمایش اکسیداز • این آزمون روی کلنی های رشد کرده روی محیط های بدون کربوهیدرات مانند KIA یا نوترینت انجام می شود. • جهت انجام این آزمون ازکلنی های رشد کرده روی TCBSاستفاده نکنید، زیرا ممکن است نتایج مثبت یا منفی کاذب در پی داشته باشد. • برای خواندن نتیجه واکنش اکسیداز باید زمان مناسب (کمتر از 10ثانیه) رعایت شود.

29. 2تا3 قطره از معرف اکسیداز را روی تکه ای کاغذ صافی در ظرف پتری قرار دهید. • از کلنی با حلقه پلاتینی در سرتاسر کاغذ مرطوب بگسترانید. • در واکنش مثبت رشد باکتری بی درنگ به رنگ ارغوانی تیره در خواهد آمد.

30. اختلاف ویبریو کلرا والتور

31. Vibrio Cholera Non O1 • ویبریوهای غیر قابل آگلوتیناسیون که از مدفوع بیماران اسهالی جدا می شود. • حجم مایعات خارج شده به اندازه ویبریوکلاسیک نیست. • بیماری خودبخود محدودشونده است. • از قسمت های مختلف بدن انسان جدا می شود. • سپتی سمی وعفونت گوش میانی هم ایجاد می کند.

32. موفق باشید