280 likes | 490 Views
FUTBOLDA MOTOR ÖĞRENMENİN BİYOLOJİK TEMELLERİ. TÜFAD İZMİR ŞUBESİ SERTİFİKASYON - 1 Prof. Dr. Çetin İşlegen Spor Hekimi - UEFA Pro Lisans 13 Ocak 2014. KAS İĞCİĞİ. SİNİR HÜCRESİ. GOLGİ TENDON ORGANI. DERİ RSEPTÖRLERİ. DERİ VE EKLEM RESEPTÖRLERİ. UYARANLAR. BEYİNCİK.
E N D
FUTBOLDA MOTOR ÖĞRENMENİN BİYOLOJİK TEMELLERİ TÜFAD İZMİR ŞUBESİSERTİFİKASYON - 1 Prof. Dr. Çetin İşlegen Spor Hekimi - UEFA Pro Lisans 13 Ocak 2014
KAS İĞCİĞİ SİNİR HÜCRESİ
GOLGİ TENDON ORGANI DERİ RSEPTÖRLERİ
BEYİNCİK • Motor uyaranı kaynağına bakmadan alır. • Geribildirimden gelen uyarıları da alır. • Bu uyarıları karşılaştırır. • Motor alana gönderir. • Motor alandan son uyarı çıkar. • Sonra hareket gerçekleşir.
BEYİNCİK • Salınım hareketlerinde azaltıcı etki yapar. • Ekstremite pozisyonunu belirler. • Birlikte ve ters çalışan kasları kontrol eder. • Tüm vücutla ilgili uyaranları kullanır. • Kol ve bacakların hızını hesaplar. • Yer çekiminin etkisini hesaba katar. • Bir objeye yaklaşma hızını saptamada rol oynar. • Kulak yoluyla ve başın dönme hareketleriyle sağlanan dengeye yardımcı olur.
Premotor alan:Beynin spor becerileri alanı Beyincik
DUYUSAL ALGI VE MOTOR BECERİLER • TEORİ:Yeteri kadar pratiği yapılan bir becerinin beynin duysal alnında depo edildiği ve kişinin o beceriyi yapmak istediğinde ,bu depo edilen bilgi sayesinde o motor hareketi yapabildiğidir(Su içme). • Bu depo edilmiş motor hareketlere“ENGRAM”denmektedir(Geribildirim var). • Çok hızlı hareketler için engramlar motor alanda depo edilir (MOTOR ENGRAMLAR). Duysal geribildirim olmadan etkili kullanılırlar.
HENRİNİN BELLEKTEN ÇAĞIRMA TEORİSİ • Motor yetenek genel olmaktan çok özeldir. • Hızlı kol hareketi yapma yeteneğindeki kişisel farklılıklar,belli bir hareketi yapabilmede % 70 özeldir. • Hareketin kompleksliği reaksiyonu uzatır. • Statik kuvvetle ve hareketin hızı arasında çok az veya ilişki yoktur.
HENRİNİN BELLEKTEN ÇAĞIRMA TEORİSİ • Duysal uyumlu programlama motor uyumlu olandan daha hızlıdır(Start sinyali). • Hızlı bir kol hareketi tamamlanmadan önce orjinal program durdurulmadıkça yönü değişmez. • Beceriyi oluşturan parçalar önce ayrı ayrı öğrenilir giderek devamlı şekil alırlar. • Motor beceriler arasındaki ilişkilerin genellikle çok düşük bulunmuştur.
2-5 YAŞ OYUN ÇOCUKLUĞU • 2 yaşın sonunda beslenmedeki azalmayla gövdesel ve beyinsel gelişme yavaşlar • Ağırlık her yıl 2 kg artar • Boy her yıl ortalama 7 cm uzar • Uyku ihtiyacı 11-13 saate geriler • Görsel keskinlik artar, 4 yaşında yetişkin düzeyine çıkar
2-5 YAŞ MOTORSAL GELİŞME • İyi düzeyde yürüme ve koşma Daha zor hareketleri yapabilmede (atlama, topa vurma, tırmanma, bisiklete binme, dans, tutma vs) farklılıklar vardır. • Dikkat,konsantrasyon ve tempo gibi büyük motor hareketlerdeki stil (tavır, tarz) kalıtımsal olarak değişkenlik gösterir. • El kullanımındaki seçim 3 yaşında belli olur.
2-5 YAŞ MOTORSAL GELİŞME • Yüksek motor gelişmedeki çeşitlilik hem kişisel eğilimleri, hem de öğrenme için yaratılan farklı fırsatların etkilerini yansıtır. • Bu yaşlarda kendilerine oyun oynama fırsatı tanınmayan çocuklarda motorsal ve koordinatif gelişme geç olacaktır.
6-12 YAŞ BÜYÜK ÇOCUKLUK • Ağırlık artışı yıllık 3-3.5 kg, • Boy uzaması yıllık 6 cm, • Baş çevresi 2-3 cm büyür. • Sinir liflerindeki sinir kılıfı (Miyelinizasyon) oluşumu 7. yaşta tamamlanır. • Vücut tipinde fazla değişiklik olmaz
6-12 YAŞ MOTORSAL GELİŞME • Kas kuvveti, koordinasyon ve dayanıklılık giderek artış göstererek daha karmaşık ve zor hareketleri yapabilme yeteneklerinde artma olur. • Başarının derecesi kalıtımsal etki, ilgi ve elverişli bir ortam (iyi eğitici ve olanaklar) yaratılmasıyla yakındanilişkilidir.
KOORDİNATİF ÖZELLİKLER • REAKSİYON ZAMANI • RİTİM • DENGE • MEKAN ALGILAMASI • KOMBİNASYON • KİNESTETİK FARKLILAŞMA • ÖNCELLEME
BECERİ KAZANMA • Spor,sanat ve bilimde internasyonal seviyeye çıkabilmeniz için 10.000 saat çalışmanız gerekiyor. • Futbolda:Profesyoneller 9332 (18 yaşta) Yarı pofesyoneller 7449 Amatörler 5079 • Kendini adama ve Motivasyon şart. • Profesyonel:İki misli takım çalışması ve daha fazla kişisel çalışma.(Daha az oyun ve maç)
MOTOR ÖĞRENMEDE MİTLER • Hareketi göstermek daima etkilidir. Jimnastik dans gibi sporlarda geçerli. Futbol gibi değişken sporlarda az etkili. • Öğrenci problem çözme,hareketlerini ve etkilerini değerlendirmeye yönlenmelidir. • Öğrencinin hareketle ilgili problemlerine değişik çözümler bulması istenebilir.
MOTOR ÖĞRENMEDE MİTLER • Tek bir özel becerinin blok halde çalışılması en ekili yoldur. • Özel blok çalışmalar performans için daha iyiyken,değişken,rastgele çalışmalar beceri öğreniminde daha etkili bulundular. • Rastgele ve değişken çalışmalar:Maç ve dar alanda oyunlar.
MOTOR ÖĞRENMEDE MİTLER • Sporculara geri bildirim hemen hareketin yapılmasından sonra olmalı,sık sık ve ayrıntılı olmalı • Öğrenmede geri bildirim önemlidir. • Geleneksel olarak:Ne kadar çok yapılırsa o kadar etkilidir inancı vardır. • Geri bildirimin etkili olması için çok farklı yollar ve metodlar kullanılmalıdır?????
GERİ BİLDİRİM • İç geri bildirim: Oyuncu verdiği pasın sonucunu görebilir,hissedebilir bazen işitebilir. • Sözel rapor veya video geri bildirimi ile sporcunun tekniği hakkında performans bilgisi elde edilebilir.