موضوع تحقیق: میزان خسارات دریایی قابل جبران طبق کنوانسیون رتردام

2. موضوع تحقیق: میزان خسارات دریایی قابل جبران طبق کنوانسیون رتردام استاد : دکتر فیضی چکاب دانشجو : آرمان محمدی پاییز92

4. مقدمه: یکی از مسائل مهم حقوق تجارت بین الملل حمل و نقل کالا از طریق دریاست وازجمله مسائلی که درکل تاریخ در حقوق دریایی مطرح بوده پاسخ به این سوال است که درصورت بروز خسارت چه شخصی و به چه میزان مسولیت دارد. دراین تحقیق تلاش شده تا با توجه به کنوانسیون رتردام که در 23سپتامبر 2009توسط مجمع عمومی سازمان ملل در خصوص حمل و نقل کالا ازطریق دریا تصویب شده به این سوال پاسخ داده شود.

5. مفهوم و انواع خسارت طبق کنوانسیون رتردام: به طور کلی وقتی متصدی حمل و نقل کالایی را تحویل می گیرد از او انتظارمی رود که کالا را همان طور که تحویل گرفته به مقصد برساند لذا چنانچه کالا معیوب یا ناقص شود و به واسطه این عیب و نقص ارزش کالا کم شود خسارت حادث گردیده همچنین است اگر کالا سالم تحویل گردد اما در موعد مقرر به دست صاحب آن نرسد.

6. الف)تلف کل کالا: منظور از تلف کل کالا یعنی اینکه متصدی نتواند هیچ قسمتی از کالا را در محل مقرر تحویل دهد،حال این عدم توانایی در تحویل ممکن است به دلیل تلف واقعی کالا باشد یا اینکه کالاها تلف نشده اما متصدی نتوانسته آن را تحویل دهد؛از ماده12کنوانسیون رتردام که آغازمسولیت متصدی حمل را با تحویل گرفتن کالا وپایان آن را تحویل دادن کالا در محل مقرر به شخص مورد نظرمیداند هم همین مفهوم استنباط میشود؛بنابراین ملاک تلف کل کالا(عدم تحویل کالا در بندر مقصد است هرچند کالا به شخصی جز دارنده بارنامه تحویل شده باشد.) ب)نقص یا عیب کالا:منظوراز نقص همان تلف جزء کالاست؛در واقع کالا با نقصان وزن یا کسری مقدار از کمیت مقرر تحویل میگردد.

7. ج)تاخیر در تحویل:کنوانسیون رتردام در ماده21تاخیر در تحویل را اینگونه تعریف میکند:تاخیر در تحویل کالا زمانی رخ میدهد که کالادر مقصد درتاریخی که طرفین توافق کردن و در قرارداد ذکر شده تحویل نگردد. د)خسارات مشترک:کنوانسیون رتردام در مورد خسارات مشترک معمولا مقررات داخلی را به رسمیت می شناسد و نحوه برخورد حقوقی با این خسارات را به دلیل پرهیز از تناقض با قوانین ملی به عهده رویه قضایی کشورها سپرده.

8. سنجش خسارات دریایی و جبران آن: درکنوانسیون رتردام در صورت بروز خسارت حدودی برای پرداخت مشخص شده که در صورت رعایت موازین قانونی متصدی حمل و نقل بر پایه آن خسارت را می پردازد؛که این حدود را حد مسولیت می نامند. در ماده 20کنوانسیون رتردام بند 2مقرر شده:با لحاظ ماده61حدود مسولیت بابت خسارت وارده از اشخاص مسول از حد این کنوانسیون فراتر نخواهد رفت. مطابق بند الف ماده 59کنوانسیون رتردام، طرفین میتوانند درقرارداد بالاتر از این مبلغ(875واحد جهت هر بسته یا3واحد برای هر کیلو گرم کالایی که مورد ادعا قرارگرفته)را تعیین کنند؛بنابراین چنین شرطی نافذ و حائز آثار حقوقیست.

9. واحد محاسبه خسارت: درکنوانسیون رتردام واحد محاسبه خسارت (*(S.R.D یا همان حق برداشت مخصوص است،بنابراین طبق بند1ماده59کنوانسیون رتردام نرخ محاسبه خسارت به شرح زیر است: مسولیت متصدی حمل از قرار هر بسته (875-SRD)و از قرار هر کیلو گرم وزن ناخالص(3-SRD) است،که معادل دلاری آن میشود577/6دلار برای هر بسته و1/98دلار برای هر کیلوگرم. مطابق ماده 60مسولیت متصدی حمل برای زیان اقتصادی ناشی ازتاخیر به مبلغی معادل دو و نیم برابر کراییه قابل پرداخت برای کالاهای موضوع تاخیر محدود شده است.

10. معیار محاسبه خسارت: منظور از معیار محاسبه خسارت آن مقداری از کالاست که خسارت براساس آن محاسبه و به صاحب کالا پرداخت میشود. بند الف ماده59معیار محاسبه خسارت را به(بسته) و (وزن کالا؛کیلوگرم) تقسیم کرده است. در خصوص کالاهای فله ای میزان خسارت براساس وزن ناخالص محاسبه میگردد.

11. فرضیه: فرض کنید یک تاجر در حمل دریایی 5 بسته کالای خود را از دست داده،حال5 بسته کالا هر کدام با خسارتی معادل 875 حق برداشت مخصوص میشود4375؛SRDکه معدل دلاری آن میشود 52887دلار. حال اگر بخواهیم با وزن50کیلوگرم محاسبه کنیم میشود750؛SRDکه معادل دلاری آن میشود2250دلار. طبق بند1 ماده59در صورت تناقض این دو؛سقف بالاتر اعمال میشود؛جز در موردی که طرفین به بیش از این سقف توافق کرده یا اینکه ارزش کالاها توسط فرستنده تعیین شده باشد.

12. فهرست منابع: • تقی زاده،ابراهیم،حقوق دریایی،انتشارات مجد 1389 • امید،هوشنگ،حقوق دریایی،جلد اول،1353 • ملک پور،امیر محمد،پایان نامه،نحوه و میزان جبران خسارت دریایی،سال تحصیلی90-91 • www.wikipedia.com/rutherdam