930 likes | 1.13k Views
بسم الله الرحمن الرحیم. الحمد لله الذی هدینا لهذا وما کنا لنهتدی لولا ان هدانا الله. با تقدیر وتشکر از. جناب آقای دکتر آزاد ارمکی وسرکار خانم دکتر بهار اساتید محترم گروه علوم اجتماعی دانشگاه شوشتر وجناب آقاي مهندس دوكوهكي وهمه دوستان وهمكاراني كه مرا در انجام اين پژوهش ياري رساندند.
E N D
بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله الذی هدینا لهذا وما کنا لنهتدی لولا ان هدانا الله
با تقدیر وتشکر از • جناب آقای دکتر آزاد ارمکی وسرکار خانم دکتر بهار • اساتید محترم گروه علوم اجتماعی دانشگاه شوشتر • وجناب آقاي مهندس دوكوهكي • وهمه دوستان وهمكاراني كه مرا در انجام اين پژوهش ياري رساندند
عنوانبررسی عوامل موثربر سرمایه اجتماعی کارکنان شرکت ملی صنایع پتروشیمی مورد مطالعه: منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر
پژوهش در یک نگاه • فصل اول: کلیات تحقیق • فصل دوم:پیشینه تحقیق • فصل سوم : مباني و چار چوب نظري • فصل چهارم : روش تحقیق ،جمع آوری وتجزیه تحلیل داده ها • فصل پنجم: نتیجه گیری وپیشنهادات
بیان مساله • "سرمایه اجتماعی"از مفاهیم نوین درجامعه شناسی است که ارتباط نزدیکی با سرمایه انسانی، به عنوان مهمترین منبع سازمانها دارد. • سرمایه اجتماعی،بستر بسیار مناسبی رابرای بهره برداری وبهره وری نیروی انسانی در سازمانهای مختلف فراهم می آورد.واز سویی بهره گیری از سایر سرمایه های سازمانی در پرتو این سرمایه ،امکانپذیر می باشند.
ادامه بیان مساله • سرمایه اجتماعی باخلق هنجارها و اعتماد متقابل ،موجب تحقق تفاهم و اعتماد بین کارکنان ومدیران سازمان گشته که در ذات روابط اجتماعی سازمان بوجود می آیند. • با توجه به توسعه گسترده وسریع صنایع پتروشیمی در سالهای اخیر، وحساسیت واهمیت اقتصادی آن برای کل کشور، سرمایه اجتماعی کارکنان آن مسئله ای بسیارمهم وحیاتی می باشد. • زیرا توجه به آن ، عامل اصلی همکاری وبهبود روابط متقابل بین اعضا ومدیران خواهد بود.
اهمیت وضرورت تحقیق • بابررسی سرمایه اجتماعی می توانیم متوجه شویم که چرا یک سازمان یا یک مجموعه به صورت موفقیت آمیز حرکت می کند وچرا سازمانی درمسیرشکست قرار دارد . • این مفهوم ، بر مفاهیم چون اعتماد ، همکاری و روابط متقابل بین اعضای یک سازمان و گروه، تکیه و تاکید د ارد. • سرمایه اجتماعی را می توان حاصل روابط مبتنی بر تفاهم واعتماد بین کارکنان و مدیران سازمان دانست.
ادامه اهمیت وضرورت تحقیق • هنگامیکه کمیته ها و فعالیت های تیمی درسازمان باشکست مواجه می شوند،این نشان دهنده کاهش سرمایه اجتماعی درآن سازمان است. • بدلیل تقاضای بیش از پیش کارکنان جهت انتقال از منطقه به سایر نقاط کشور وحتی انصراف از کاردرشرایط فعلی منطقه،بررسی سرمایه اجتماعی کارکنان ،در تبیین علل این رویکرد موثر وقطعا مفید خواهد بود.واین تحقیق بدنبال ارایه راهکارهایی جهت بهبود وضع فعلی است.
ادامه اهمیت وضرورت تحقیق • سرمایه اجتماعی از جمله مفاهیمی است که مطالعه وضعیت و روند آن می تواند ابزاری برای پیش بینی مختصات پیش رو و گوشزد به ساختارهای تصمیم گیر باشد.
اهداف تحقیق • شناسایی وتبیین مفهوم سرمایه اجتماعی ونقش عناصر مفهومی آن در ارتقاء اعتماد ، حسن همکاری میان کارکنان شرکتهای پتروشیمی در منطقه ویژه ونیز کارکنان با مدیریت شرکتها می باشد . • مطالعه وبررسی عوامل تاثیر گذار بر سرمایه اجتماعی و ارایه راهکارهای کاربردی در خصوص ارتقاء سطح سرمایه اجتماعی در بین کارکنان. • از نتایج این تحقیق مدیران میانی ،مدیریت ارشد و تمام تصمیم گیرندگان شرکت ملی صنایع پتروشیمی می توانند بهره برده واز نتایج بدست آمده جهت بالا بردن سرمایه اجتماعی کارکنان استفاده نمایند.
پرسشهاي تحقيق • عوامل موثر بر سرمایه اجتماعی کارکنان شرکت ملی صنایع پتروشیمی در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهرکدامند؟ • آيا بين ميزان سرمايه اجتماعي كاركنان و ميزان دينداري آنان، رابطه اي وجود دارد؟ • آيا بين ميزان رضايت شغلي كاركنان و ميزان سرمايه اجتماعي آنان، رابطه وجود دارد؟ • آيا بين ميزان سرمايه اجتماعي كاركنان و سطح تحصيلات آنان رابطه وجود دارد؟ • آيا بين ميزان سرمايه اجتماعي كاركنان و ميزان درآمد آنان رابطه اي وجود دارد؟ • چه اقداماتی برای بالا بردن میزان سرمایه اجتماعی کارکنان صنایع پتروشیمی می توان انجام داد؟
قلمرو مکانی و زمانی تحقیق • مکان مورد نظر، منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ، می باشد . این منطقه در محدوده ای به وسعت 2600 هکتار در جنوب غربی ایران و در ساحل خلیج فارس ، واقع در شهرستان ماهشهر، بخش بندر امام خمینی(ره) می باشد . • زمان این تحقیق در تابستان سال 1389 بین کارکنان شرکت های پتروشیمی منطقه ویژه اقتصادی در ماهشهر انجام گردیده است . • این شرکتها شامل پتروشیمی های :امیرکبیر ، شهید تند گویان، بوعلی سینا ، خوزستان ،فجر ، مارون ، اروند ،سازمان منطقه ویژه می باشند که همگی در کنار هم واز نظر جغرافیایی در یک مکان با فواصل کمی از هم قرار دارند.
تحقیقات انجام شده داخلی • فیروزآبادی درتحقیقی با عنوان بررسی سرمایه اجتماعی درایران و راههای ارتقاء آن، ا بتدا مفهوم سرمایه اجتماعی از نگاه صاحب نظران را تعریف کرده وسپس به تعیین مولفه های بومی آن مفهوم در ایران می پردازد. • ملا حسنی در تحقيقي ، به بررسی رابطه میزان سرمایه اجتماعی و نوع دینداری در بین دانش آموزان در استان گلستان پرداخته است. محقق، سرمایه اجتماعی را از دو بعد ساختار روابط اجتماعی و کیفیت روابط اجتماعی، مورد سنجش قرار داده است.
ادامهتحقیقات انجام شده داخلی • نوروزپوردر پایان نامه کارشناسی ارشد خودبا عنوان سنجش سرمایه اجتماعی در شرکت خودروسازی سایپا پرداخته است ، در این تحقیق کوشش گردیده ضمن تبیین و تشریح مقوله سرمایه اجتماعی ونشان دادن اهمیت آن، میزان سرمایه اجتماعی موجود درسازمان و واحد های مختلف آن اندازه گیری و با توجه به وزن عوامل موثر بر شکل گیری سرمایه اجتماعی ، راهکارهایی برای افزایش میزان آن ارائه گردیده است .
موانع وتنگناها • نبودن منابع فارسی به اندازه کافی • منابعي كه در زمينه بومي كردن مفهوم سرمايه اجتماعي تلاش كرده باشند وبه طور مشخص آنرا شاخص سازي بومي متناسب با فرهنگ ماكرده باشند • منابع فارسی اکثرا ترجمه مجموعه مقالات اند نه ترجمه کتابها • سختی توزیع وجمع آوری پرسشنامه ها بدلیل جدایی شرکتهای مختلف وعدم دسترسی به پاسخگویان به صورت مستقیم • عدم بازگشت تعداد نسبتا زیاد پرسشنامه ها که مجبور به توزیع چند باره پرسشنامه ها شدیم.
تعريف سرمايه اجتماعي • از سرمايه اجتماعي تعاريف متعددي ارائه شده است. • سرمايه و منابعي است كه افراد و گروهها به واسطه پيوندها و ارتباطات ميان خود، و كيفيت اين پيوندها و ارتباطات، مي توانند از آن بهره گيري نمايند. • ايده محوري آنرا مي توان در واژه "روابط" خلاصه كرد. اعضاي جامعه با برقراري تماس با يكديگر و پايدار ساختن آنها قادر به همكاري مي شوند و به اين طريق چيزهايي را كسب مي كنند كه به تنهايي قادر به كسب آنها نمي باشند و يا با دشواري بسيار موفق به كسب آنها مي شوند.
تعريف سرمايه اجتماعي • پیربوردیو:سرمایه اجتماعی،موقعیتها وروابطی است که در درون گروه ها وشبکه های اجتماعی،دسترسی به فرصتها ،اطلاعات،منابع مادی وموقعیت اجتماعی را برای فرد افزایش می دهد . • جیمز کلمن:سرمایه اجتماعی ،فرایندهای اجتماعی است که با تسهیل کنش میان اعضاء،منابع آنها را افزایش می دهد . • رابرت پاتنام:مجموعهای از ارتباطات افقی بین افراد ونیز وجوه گوناگون سازمان های اجتماعی نظیر اعتماد،هنجار وشبکه ها،می باشد که با ایجاد وتسهیل امکانات هماهنگ ،منابع متقابل وکارایی جامعه را افزایش می دهد . • فرانسیس فوکویاما: سرمایه اجتماعی ، وجود مجموعه معینی از هنجارها یا ارزشهای غیر رسمی است که اعضای گروهی که تعاون وهمکاری میانشان مجاز است،در آن سهیم وذینفع هستند .
تاریخچه • 1919 هانی فان در مقاله ای با محوریت آموزش وپرورش سرمایه اجتماعی را برای جنبه های محسوس زندگی خانوادگی مانند حسن نیت ورفاقت بکار برد • 1961 جین جاکوب در کتاب ”مرگ وزندگی شهرهای بزرگ آمریکا“ سرمایه اجتماعی را به عنوان عاملی برای تسهیل زندگی شهری بکار برد . • 1970 گلن لوری از سرمایه اجتماعی برای توصیف بهره گیری از منابع فردی در روابط اجتماعی استفاده کرد . • 1974گرانوتر در زمینه رویکردهای مختلف برای کاریابی اصطلاح سرمایه اجتماعی را بکار برد. • از1980 به بعد وروی کار آمدن سیاستهای محافظه کارانه تاچر وریگان در اروپا وآمریکا ، زمینه لازم برای توجه به مفهوم سرمایه اجتماعی ودر نتیجه همه گیر شدن آن فراهم شد .
ويژگيهاي سرمايه اجتماعي • يكي از ويژگيها انتقال ناپذيري عملي اين سرمايه است. يعني اگرچه اين سرمايه منبعي است كه ارزش استفاده دارد، اما به آساني مبادله نمي شود. • دارايي شخصي هيچ يك از افرادي كه از آن سودي مي برند، نيست. در سرمايه اجتماعي منفعت عمومي وجود دارد، بر خلاف سرمايه فيزيكي كه معمولاً كالاي خصوصي است و حقوق مالكيت به شخص سرمايه گذاري كننده بر مي گردد. • سرمايه اجتماعي، يك مالك حقيقي ندارد. • هر چه از اين سرمايه استفاده مي شود، مقدار آن بيشتر مي شود. • استفاده از سرمايه اجتماعي غير عمدي است، يعني قواعد و قوانين از قبل تعيين شده اي براي استفاده از آن بنا نشده است
صاحب نظران و تئوري پردزانسرمايه اجتماعي
پي ير بورديو • بورديو اولين كسي بود كه يك تحليل نظام مند از سرمايه اجتماعي را ارائه كرد • سرمايه اجتماعي حاصل جمع منابع بالقوه و بالفعلي است كه نتيجهعضويت در گروه است. • پيوندهاي شبكه اي مي بايست از نوع خاصي باشند، يعني اولاً اين قبيل پيوندها بايد مثبت باشند و ثانياً مبتني بر اعتماد متقابل شكل گرفته باشند. • سرمايه اجتماعي به عنوان شبكه اي از روابط، وديعه طبيعي يا وديعه اجتماعي نيست، بلكه چيزي است كه در طول زمان براي كسب آن بايد تلاش كرد. • او نشان مي دهد كه ايجاد شبكه هاي مفيد سرمايه اجتماعي براي افرادي كه داراي سطوح بالاتري از ديگر انواع سرمايه ها هستند، راحتتر انجام مي شود.
جیمز کلمن • اولين محققي بود كه به بررسي تجربي مفهوم سرمايه اجتماعي و عملياتي نمودن آن پرداخت. • او در تعريف سرمايه اجتماعي، به جاي در نظر گرفتن ماهيت و محتواي آن، كاركردهاي سرمايه اجتماعي را مدنظر داشته و سرمايه اجتماعي را بر حسب كار كردش تعريف مي كند • سرمايه اجتماعي مولد بوده و دست يابي به اهداف مشخصي كه در نبود آن ممكن نمي باشد را ممكن مي سازد. • ايجاد تعهدات برجسته بين دو فرد يك پيوند بين آنها ايجاد مي كند. وجود تعهدات برجسته همچنين منبعي را به وجود مي آورد كه افراد در زمان احتياج مي توانند از آن بهره مند شوند.
ادامه جیمز کلمن • سرمايه اجتماعي را به عنوان نمونه كامل يك كالاي عمومي مي داند كه توسط عده اي ايجاد مي گردد ولي نه فقط براي كساني كه تلاش هايشان در بوجود آوردن آن موثر بوده است بلكه براي تمام كساني كه جزو يك ساختار هستند، مي تواند مفيد واقع شود. • همان طور كه سرمايه فيزيكي و سرمايه انساني فعاليت هاي توليدي را تسهيل مي كنند، سرمايه اجتماعي نيز همين كار را انجام مي دهد. • گروهي كه در ميان اعضاي آن وفاداري و اعتماد شديد وجود دارد بدون شك مي تواند كارهاي بسيار بزرگ تري در مقايسه با گروه ديگري كه فاقد اعتماد و وفاداري ميان اعضا مي باشد به انجام برساند. • كنشگران تصميم به ايجاد سرمايه اجتماعي نمي گيرند بلكه اين كار يك پي آمد غير عمدي پيگيري منافع شخصي شان است • سرمايه اجتماعي از طريق محاسبه عقلاني كنشگران براي سرمايه گذاري در آن شكل نمي گيرد بلكه محصول جانبي فعاليت هاي درگير با ساير مقاصد است. همین ويژگي، سرمايه اجتماعي را از سرمايه فيزيكي يا انساني، كه هر دوي آنها حاصل انتخاب عامدانه و هدفمند هستند، منفك مي نمايد.
ادامه جیمز کلمن عوامل مهم كه بر ايجاد و نابودي سرمايه اجتماعي تاثير مي گذارند: • ثبات ساختار اجتماعي • ايدئولوژيبا تحميل اين خواست به فرد كه به سود چيزي يا كسي غير از خودش عمل كند، سرمايه اجتماعي به وجود مي آورد. اين امر در اثراتي كه ايدئولوژي مذهبي در وادار كردن افراد، با توجه به منافع ديگران دارد آشكاراست • دسته اي از عواملي است كه افراد را كمتر به يكديگر وابسته مي كند: • رفاه و فراواني • منابع رسمي حمايت در زمان نياز (انواع گوناگون كمك دولت)
رابرت پاتنام • رابرت پاتنام پس از انتشار مطالعه برجسته خود تحت عنوان "بولينگ تنها“ (2000) تبديل به شناخته شده ترين چهره سرمايه اجتماعي گرديد. • به بيان او "سرمايه اجتماعي به خصوصياتي از سازمان اجتماعي نظير شبكه ها، هنجارها و اعتماد اشاره دارد كه همكاري و هماهنگي براي منافع متقابل را تسهيل مي كند." • سرمايه اجتماعي را با سه مولفه تعريف مي كند: • الف- شبكه ها • ب- هنجارهاي همياري • ج-اعتماد • هنجارهاي همياري و شبكه هاي مشاركت مدني باعث افزايش اعتماد و همكاري اجتماعي مي شوند، چرا كه، آنها انگيزه هاي عهد شكني و نيز جو ابهام آميز و غير شفاف را كاهش مي دهند
ادامه رابرت پاتنام • مفهوم سرمايه اجتماعي، از آن جهت قابل مقايسه با ساير اشكال سرمايه از جمله سرمايه فيزيكي و سرمايه انساني است كه مانند آن ها توليد ارزش مي كند. • سرمايه اجتماعي هر دو جنبه فردي و جمعي- صورت خصوصي و صورت عمومي- را داراست و قبل از هر چيز افرادي را كه سرمايه اجتماعي را شكل مي دهند منتفع مي سازد. • سرمايه اجتماعي، هم يك كالاي خصوصي و هم يك كالاي عمومي است .
ادامه رابرت پاتنام • پاتنام ريشه نابرابري را در ذات سرمايه اجتماعي نمي بيند. از منظر او، سرمايه اجتماعي، خصوصاً سرمايه اجتماعي در شكل جمعي آن – هنجارهاي همياري و اعتماد – مي تواند افراد جامعه را در حل مشكل كنش جمعي ياري برساند و در آن صورت، همه افراد جامعه از بركات آن برخوردار خواهند شد
فرانسیس فوکویاما • فوكوياما كه از نظريه پردازان و حاميان اصلي جامعه مدني به شمار مي رود، با ورود به اين حوزه، موجب استحكام و قوام پايه هاي نظري سرمايه اجتماعي گشته است. • فوكوياما با انتقاد از پاتنام، به دنبال ارائه مدل كامل تري از سرمايه اجتماعي بود. • سرمايه اجتماعي شكل و نمونه معمولي از يك هنجار غير رسمي است كه باعث ترويج همكاري بين دو يا چند نفر مي شود. • همه گروه هايي كه مظهر سرمايه اجتماعي هستند، داراي نوعي شعاع اعتمادند.حلقه اي از افراد در هر گروه موجود است كه هنجار همكاري در ميان آن ها كاركرد موثرتري دارد. • گروه هايي كه اعضاي خود را تشويق به صداقت و پشتيباني از يكديگر مي كنند و ارزش ها و هنجارها نيز از مقبوليت زيادي ميان تعداد بيشتري از اعضاء برخوردار باشند، چنين وضعيتي غالباً سرمايه اجتماعي گروه را در مقايسه با موارد مشابه خود ارتقاء مي دهد.
ادامه فرانسیس فوکویاما • دو نکته : • سرمايه اجتماعي ه متعلق به گروه هاست، در حالي كه سرمايه انساني متعلق به افراد است. • سرمايه اجتماعي براي موفقيت تمام فعاليت هاي اجتماعي، خواه خوب و خواه بد ضروري است. حتي گروه هاي سارقين نيز براي موفقيت در كارهايشان به سطحي از سرمايه اجتماعي درون گروهي نياز دارند.
ادامه فرانسیس فوکویاما • عوامل ساخت سرمايه اجتماعي از چهار دسته زير خارج نيست: • 1- عوامل نهادي • 2- عوامل خودجوش • 3- عوامل بيروني • 4- عوامل طبيعي
مدل نظري تحقیق • در تحقيق حاضر، بدليل نوع و موضوع مورد پژوهش، از چارچوب نظري تركيبي بهره گيري شده است. • براي توصيف سرمايه اجتماعي و مولفه هاي آن، از نظريات جیمز كلمن ورابرت پاتنام به صورت ترکیبی استفاده گرديده است. • مولفه های مورد توجه برای توصیف سرمایه اجتماعی در سازمان ، "اعتماد " ،"مشارکت " و" انسجام "در نظر گرفته شده اند . • بررسي عوامل موثر بر سرمايه اجتماعي كاركنان، در قالب نظريه فوكوياما كه اين عوامل را در چهار گروه: 1- عوامل نهادي 2- عوامل خودجوش 3- عوامل طبيعي 4- عوامل بيروني تقسيم بندي كرده، بررسي گرديده است.
پرسشهاي تحقيق • عوامل موثر بر سرمایه اجتماعی کارکنان شرکت ملی صنایع پتروشیمی در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهرکدامند؟ • آيا بين ميزان سرمايه اجتماعي كاركنان و ميزان دينداري آنان، رابطه اي وجود دارد؟ • آيا بين ميزان رضايت شغلي كاركنان و ميزان سرمايه اجتماعي آنان، رابطه وجود دارد؟ • آيا بين ميزان سرمايه اجتماعي كاركنان و سطح تحصيلات آنان رابطه وجود دارد؟ • آيا بين ميزان سرمايه اجتماعي كاركنان و ميزان درآمد آنان رابطه اي وجود دارد؟ • چه اقداماتی برای بالا بردن میزان سرمایه اجتماعی کارکنان صنایع پتروشیمی می توان انجام داد؟
فرضيه هاي تحقيق • 1- به نظر مي رسد بين ميزان دينداري و سرمايه اجتماعي كاركنان رابطه وجود دارد. • 2- به نظر مي رسد بين رضايت شغلي كاركنان و سرمايه اجتماعي آنان رابطه اي وجود دارد. • 3- به نظر مي رسد بين سن كاركنان و سرمايه اجتماعي آنان رابطه وجود دارد. • 4- به نظر مي رسد بين ميزان تحصيلات وسرمايه اجتماعي كاركنان رابطه وجود دارد. • 5- به نظر مي رسد بين جنس كاركنان و سرمايه اجتماعي آنان رابطه وجود دارد. • 6- به نظر مي رسد بين ميزان حقوق دريافتي و سرمايه اجتماعي كاركنان رابطه وجود دارد. • 7- به نظر مي رسد بين ميزان سابقه كار و سرمايه اجتماعي كاركنان رابطه وجود دارد. • 8- به نظر مي رسد بين متاهل بودن كاركنان و سرمايه اجتماعي آنان رابطه وجود دارد.
تعريف متغيرها و تعيين شاخصها • اعتماد متقابل: دلالت بر انتظارات و تعهدات اكتسابي و تاييد شده به لحاظ اجتماعي دارد كه افراد نسبت به يكديگر و نسبت به سازمان و نهادهاي مربوط به زندگي اجتماعي شان دارند. • كلمن مبناي شكل گيري و تداوم اعتماد را حفظ و ارضاء منافع مي داند و از نظر فوكوياما، با توجه به تمركز وي بر حفظ سرمايه اجتماعي به عنوان مجموعه معيني از هنجارها و ارزشهاي غير رسمي، نقش مهمي براي اعتماد در حفظ اين ارزشها، قايل است • لذا براي سنجش اين متغير از مولفه هاي زير استفاده شده است: • - صداقت - وفاي به عهد - احساس امنيت كردن – صميميت - امانت داري – اطمينان كه هر كدام در قالب پرسشي آمده است
تعريف متغيرها و تعيين شاخصها • مشاركت: بدليل بررسي مشاركت بين كاركنان در سازمان "مشاركت شغلي" را مدنظر قرار داده و بيشتر فعاليت گروهي، همكاري از طريق مشورت كردن، تعامل با همكاران، مشاركت در تصميم گيري ها، در ميان گذاشتن مشكلات با همكاران و ... مورد توجه و سنجش قرار گرفته اند. • انسجام اجتماعي: انسجام اجتماعي بر توافق جمعي ميان اعضاي يك جامعه (گروه يا سازمان) دلالت مي كند. اين انسجام، حاصل پذيرش و دروني كردن نظام ارزشي و هنجاري يك جامعه، وجود تعلق جمعي، همياري و ناشي از تراكم تعامل اجتماعي ميان افراد آن جامعه است. • . براي سنجش و عملياتي نمودن اين مفهوم از شاخصهاي، گرايش افراد به يكديگر، ميزان تعامل و ارتباط اجتماعي ميان افراد و ميزان رعايت هنجارهاي همياري استفاده گرديده است.
تعريف متغيرها و تعيين شاخصها • ميزان دينداري:دينداري، به بياني كلي، يعني داشتن "اهتمام ديني" به نحوي كه نگرش، گرايش و كنش هاي فرد را متاثر سازد. • دينداري را با ابعاد پنج گانه زير مي توان شناخت: • معتقد بودن، مومن بودن، اهل عبادت بودن، اخلاقي عمل كردن، متشرع بودن • با توجه به الگوهاي مختلف براي سنجش دينداري از جمله مدل گلاك و استارك، ما در اينجا با سه بعد: اعتقادي، عاطفي و مناسكي (اعمال ديني) سعي در سنجش آن در بين كاركنان داشته ايم.
تعريف متغيرها و تعيين شاخصها • رضايت شغلی:به اعتقاد هرزبرگ، رضايت شغلی دارای دو بعد جداگانه است. • يکی از اين ابعاد که به عوامل بهداشتي معروف است دربردارنده ويژگيهای محيطی شغل و جنبه های بيرونی مانند سرپرستی، حقوق، روابط بين فردی، شرایط و موقعیتهای کاری است. • دومین بعد معروف به عوامل برانگیزانده است که در واقع عوامل وابسته به وظيفه، محتوای شغل و جنبه های درونی آن و در بردارنده جنبه هايی مانند اهميت دادن به پيشرفت، مسئوليت و رشد است. • شاخصهايی که سبب به وجود آمدن رضايت شغلی می شود (عوامل برانگيزنده) و شاخصهايی که سبب نارضايتی شغلی می گردد (عوامل بهداشتی) با يکديگر تفاوت دارد. • عوامل انگيزشي وجود ندارند ↔ عدم رضايت • عوامل انگيزشي وجود دارند ↔ رضايت • عوامل بهداشتي وجود دارد ↔ باعث ايجاد رضايت نمي شود • عوامل بهداشتي وجود ندارد ↔ عدم رضايت
فصل چهارمروش تحقیق ،جمع آوری وتجزیه تحلیل داده ها
روش تحقیق : پیمایشی • ابزار گردآوری اطلاعات :پرسشنامه های استاندارد شده (بسته) • جامعه آماری: تمام کارکنان رسمی شرکتهای پتروشیمی واقع در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در ماهشهر می باشد این افراد در 8 شرکت و به تعداد3100 نفر می باشند • نمونه و روش نمونه گیری:به دلیل اینکه کارکنان در 8 شرکت جداگانه توزیع شده اند از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده گردید • تعیین حجم نمونه :با سطح اطمینان 95 درصد (t=1/96) و دقت احتمالی مطلوب d=0.05 تعداد نمونه مورد نیاز،313 نفر بر آورد گردید. • پایایی :ابتدا از 30 نفر از نمونه انتخابی آزمون مقدماتی انجام شد. برای متغیر های متفاوت آلفای کرو بناخ محاسبه گردید که با حذف برخی پرسشها ، این ضریب برای تمام متغییر ها بالای 0.7 بدست آمد و در مجموع برای کلیه پرسشنامه عدد 0.85 بدست آمد.
تجزیه و تحلیل داده های تحقیق دستاورهای تجزیه وتحلیل داده ها در سه بخش جداگانه به صورت : • الف) یافته های توصیفی • ب) یافته های پژوهشی • ج) یافته های جانبی
یافته های توصیفی • توزیع فراوانی ونمودار ویژگیهای پاسخگویان
متغیر سن پاسخگویان نمودار میزان فراوانی سن پاسخگویان