بانکداری همراه در ایران و کشورهای دنیا

1. بانکداری همراه در ایران و کشورهای دنیا فاطمه مفتخری قویدل فاطمه رضازاده خسرو جلالیان با تشکر از استاد گرامی استاد مهربان

2. رشد استفاده از موبایل در دهه اخیر بسیار شگفت انگیز بوده است. در اواسط سال 2005 پیش بینی می­شد که فروش سالیانه تلفن همراه در سال 2009 به 1 میلیارد خواهد رسید. این در حالی است که براساس IDC تا پایان سال 2006 تعداد 1/019میلیارد تلفن همراه توسط فروشندگان در جهان بفروش رفت. ظرف چند سال آینده تعداد افرادی که در آمریکا با استفاده از رایانه های شخصی آنلاین می شوند به 15 میلیون نفر کاهش می یابد. در مقابل تعداد افرادی که با گوشی هایشان به دنیای مجازی متصل می شوند به 91 میلیون نفر می رسد. در هر ثانیه 32 تلفن سلولی به شبکه بی سیم جهانی اضافه می شود.

3. تلفن همراه در ابتدا به عنوان وسيله اي صرفا تجاري و نظامي در اختيار اقشار خاصي از جوامع قرار داشت و به طور کلي مصارف محدودي داشت. رشد روزافزون استفاده از تلفن همراه و نزديکي آن به زندگي مردم، مشاغل و گروههاي مختلف را بر آن داشت تا از اين تکنولوژي در راستاي نيل به اهداف اقتصادي خود استفاده کنند. يکي از اين گروهها، بانک ها بودند که در ابتدا بخش کوچکي از خدمات خود را از طريق تلفن همراه ارائه کردند . اين خدمات با سرعت قابل قبولي رو به فزوني نهاد و باعث شد که امروز بسياري از بانک هاي جهان در فکر ارائه هرچند کوچک خدمات خود از طريق تلفن همراه باشند.

4. یکی از خدمات ارائه شده توسط موبایل، بانکداری همراه میباشد. در کشورهایی مانند کره، فلیپین، ژاپن و سنگاپورنه تنها از تلفن همراه در پرداخت صورتحساب در خریدها و رستورانها استفاده می شود، بلکه حتی در انجام عملیات مالی نیز از آن استفاده می شود

5. %37 تماسهای تلفنی به مرکز تلفن بانکها از طریق تلفن همراه می باشد، که نصف این تماسها برای درخواست میزان موجودی می باشد که می تواند به صورت راحت تر و ساده تری از طریق برنامه کاربردی برروی موبایل صورت گیرد. دلیل اصلی که موسسات مالی علاقمند به ارائه خدمات بانکداری همراه هستند این است که این روش کانال ارتباطی جدید و قدرتمندی را با استفاده از تلفن همراه در اختیار آنها قرار می­دهد. در بانکداری Online، مشتریان باید از طریق یک کامپیوتر شخصی با موسسه مالی ارتباط برقرار کنند در حالیکه در بانکداری همراه مشتریان می توانند از طریق موبایل از خدمات 24 ساعته و هفت روز هفته بانکها استفاده کنند

6. بر اساس مطالعات %35 بانکداری آنلاین خانگی در سال 2010 از بانکداری همراه استفاده کرده اند. در کشورهای درحال توسعه آسیایی مانند مالزی ,سنگاپور، چین، اندونزی و فیلیپین زیرساخت موبایل نسبتا بهتر از زیرساخت تلفنهای ثابت می باشد و در کشورهای اروپایی که نفوذ تلفن همراه بسیار بالاست، بانکداری همراه بصورت باورنکردنی درحال توسعه است. با تکنولوژی موبایل، بانکها محدوده وسیعی از خدمات را برای مشتریانشان نظیر انتقال وجوه در هنگام مسافرت، دریافت قیمتهای سهام که بصورت آن لاین بروز میشوند یا انجام عملیات داد و ستد سهام در ترافیک ارائه میدهند

7. تعریف بانکداری همراه: بانکداری تلفن همراه (mobile banking, m-banking) اصطلاحی است که برای کنترل حساب ها ,تراکنش های حساب , پرداخت ها وسایر فعالیت های بانکی از طریق یک دستگاه تلفن همراه مانند تلفن همراه و یا دستیار دیجیتال شخصی (PDA) به کار میرود.

8. بانکداری تلفن همراه و پرداخت های تلفن همراه اغلب به اشتباه به جای یکدیگر مورد استفاده قرار گیرد با استفاده از بانکداری همراه میتوان با ابزارها ودستگاه های موبایل به خدمات و سرویس های مالی دست پیدا کرد. از طرفی دیگر پرداخت های همراه میتوانند در برگیرنده پرداخت های خرید کالا یا خدمات در نقطه خرید و یا از راه دور نیز مورد استفاده قرار گیرد

9. در واقع اولین سرویس ارائه شده از بانکداری همراه SMS است که به سرویس SMS banking معروف می باشد. هنگامیکه نخستین نسل گوشی های هوشمند که از سرویس WAPپشتیبانی میکردند برای دسترسی به خدمات وبسایت های همراه در سال 1999 مورد استفاده قرار گرفت اولین بانک اروپایی بانکداری همراه خود را توسط این سرویس به مشتریان خود عرضه کرد. در واقع بانکداری همرا تا همین اواخر (2010) اغلب از طریق SMS و وب سایت های همراه انجام می گرفت.

10. موفقیت اولیه اپل با آیفون و رشد سریع گوشی های مبتنی بر آندرویدباعث شد تا برنامه های کاربردی بیشتر برروی گوشی ها دانلود شوند

11. WIZZIT نظر خواهي يکي از موسسات مالي به نام WIZZIT که در حال حاضر تنها ارائه دهنده مدل گستردهبانکداري با تلفنهمراه در جهان ميباشد نظرخواهي در بين کاربران خود و افرادي که با اين فناوري آشنا بودند در رابطه با چهار معيار قيمت ، امنيت ، سهولت و سرعت انجام داده است که نتايج قابل توجه زير را بهدست آورده است: • 70% معتقدند که اين خدمات ارزانتر استو 90% هم معتقدند که اين خدمات گران نيست. • 69% معتقدند اين خدمات امنتر است. • 68% معتقدند استفاده از اين خدمات راحتتر است. • 68% معتقدند اين خدمان سريعتر است. با توجه به آنچه گفته شد به نظر ميرسد در حال حاضر بهترين راهحل براي بهبود امر بانکداري استفاده از فناوري تلفنهمراه ميباشد.

12. بانکداری با استفاده از تلفنهای همراه در دنیا از حدود سال 1980 رشد یافت دلایل این رشد: 1)پیشرفت تکنولوژی 2)همگانی شدن اینترنت

13. تکنولوژیهای بانکداری همراه: • SMS(Short Message Service) • WAP(Wireless Application Protocol ) • برنامه­های کاربردی بانکداری همراه

14. مدلهاي موجود • Bank-Focused در اين مدل تقريبا بانک همهکاره است و خدمات بانک از طريق تلفنهمراه به عنوان خدمات اضافي بانک در نظر گرفته ميشود. در اين شرايط خدمات در مرحله اطلاعرساني و پرداخت قبوض شهري باقي ميماند. در کشور ما ، ايران اين مدل در حال حاضر فراگير است. • Bank-Led در اين مدل بانک موجوديت خود را روشهاي سنتي و تلفنهمراه تقسيم ميکند ، بعضي خدمات را به طور کلي به تلفنهمراه ميسپارد و شعباتي را جهت رسيدگي به کارهاي مشتريان فناوري جديدش تخصيص ميدهد.به عنوان مثال میتوانیم از بانک ملی آفریقای جنوبی FNB نام ببریم • Non-Bank-Led در اين روش موجوديت بانک به طور کلي مجازي ميشود و تمام خدمات ديگر از طريق تلفنهمراه صورت ميپذيرد. در اين شرايط بانک شعباتي را تاسيس ميکند که فقط کار پشتيباني و آموزش ميکنند نه فعاليت مالي.از این مدل تنها میتوان موسسه WIZZIT را نام ببریم.

15. خدمات فناوری تلفن همراه را می¬توان به 4 دسته کلی تقسیم بندی کرد که در زیر به آنها پرداختهایم: 1-ارائه اطلاعات حساب: - چک کردن تاریخچه حساب و شرایط کنونی حساب - با خبر ساختن کاربر از فعالیت¬ها و یا به سر رسیدن موعدهای خاص - اعلام وضعیت وام¬ها - اعلام وضعیت چک¬ها - و... 2- پرداخت و جابجایی پول: - تبادلات داخلی و خارجی - انجام پرداخت¬های کوچک در حد پول خرد - پرداخت قبوض شهری - انتقال پول از فردی به فرد دیگر -و...

16. 3-سرمایه¬گذاری: -خدمات مشاوره¬ای -خبردهی به روز قیمت سهام -با خبر ساختن کاربر به هنگام تغییر قیمت¬ها -و... 4-پشتیبانی: -با خبر ساختن از مکان ATMها -تبدیل اطلاعات از نوعی به نوع دیگر -پوشش بیمه¬ای در خصوص اشتباهات بانک -و...

17. کیف موبایل گوگل: در هنگام خرید ، کافی است گوشی همراه خود را روشن نموده وآن را بالای دستگاه کارت خوان عابر پرداخت بگیرید

18. کیف موبایل گوگل: سیستم محافظت پین جهت نهایی نمودن عملیات تراکنش ، ممکن است از شما خواسته شود که شماره پین کیف موبایل گوگل خود را که روز اول ثبت نموده اید واردکنید . پس از پایان تراکنش ، پیام "پرداخت گردید" در بخش پایینی علامت کیف موبایل گوگل روی صفحه گوشی شما دیده می شود.

19. صدور کد رهگیری در پایان تراکنش ، برنامه کیف موبایل گوگل یک کد رهگیری جهت خرید شما صادر می نماید.همچنین بخشی به نام تراکنش ها وجود دارد که در آن تمام تراکنش های پیشین قابل رویت می باشد .

20. جستجوی فروشگاه های پذیرنده کیف موبایل گوگل با استفاده از نقشه گوگل(Google map)، می توانید نزدیک ترین فروشگاه های پذیرنده کیف موبایل گوگل را یا روی نقشه و یا بر اساس کد پستی بیابید.

21. بانکداری همراه در بانکهای مهم دنیا • Bank of America ارائه سرویس بانکداری همراه را از مارس 2007آغاز کرده است این بانک در دسامبر 2012 اعلام کرده 12 میلیون کاربر از طریق بانکداری همراه دارد خدمات ارائه شده: • جذب سپرده از راه دور • پرداخت های فرد به فرد • گسترش عملکردهای پرداخت های بدون تماس • چک کردن حسابهای جاری، پس انداز و کارت اعتباری و اعتبارات و تسهیلات مسکن گرفته شده از بانک • پرداخت صورتحسابها و صورتحسابهای الکترونیکی • انتقال وجه بین حساب خود و حسابهای دیگر در Bank of America • مشاهده تراکنشهای حسابهای جاری، پس انداز، وام و تسهیلات مسکن • دسترسی مستقیم به مراکز بانک و خودپردازها

23. :Citibank خدماتی که این بانک برروی دستگاههای موبایل در نظر گرفته شامل: تغییر MPIN، لیست کردن حسابها، گرفتن موجودی، پیش پرداخت، پرداخت صورتحسابها، انتقال وجوه، درخواست دسته چک، درخواست دستور، لیست کردن تراکنش، تعلیق سرویس، فعال کردن سرویس و راهنما می­باشد.

24. پس از شنیدن خبر فن آوری حیرت آورقابلیت نقد کردن(پاس کردن) چک ها بدون مراجعه به شعب بانک که از طریق عکس برداری از چک و ارسال تصویر و اطلاعات آن با تلفن همراه صورت می پذیرد ، سیتی بانک حتّی پا را ازاین هم فرا تر نهاده ، شعبه ای پر از تجهیزات دیجیتال تاسیس نموده است .بنا به گفته سیتی گروپ ،این مکان که منگ ککنام دارد یک شعبه بانکداری هوشمند است و جهت اثبات این مدّعا ، سیتی بانک ،تمام چهار طبقه ساختمان (بیست و سه هزار فوت مربّع)را به آخرین فن آوری ها مجهّز نموده است .

25. به عنوان مثال بیرون ساختمان را در نظر بگیرید : نمای ساختمان با دو صفحه نمایشگر غول پیکرLED هر یک به ارتفاع ۵۹ فوت، پوشانده شده است. که در ساعات یک و هشت بعداز ظهر ، ۲ نمایش رقص نور بر روی صفحه آنها به نمایش در می آید .این شعبه صد کارمند و شش دستگاه خود پرداز دارد؛ جالب تر این که هفت صفحه نمایشگر ۵۲ اینچی در دیوار ها ی آن گنجانده شده اند که به مشتریان در پاسخگویی به سوالاتشان کمک می نمایند .

26. همچنین ، ده میز کاری نمایشگر، با نمایش قیمت روزآمد سهام ، به مشتریان در انجام امور بانکی آنلاین کمک می کند. اگر اینها کافی نیست ، شانزده صفحه نمایش ۴۶ اینچی ("دیوارسانه") ، تنها به نمایش اطلاعات و اخبار مالی اختصاص یافته است ؛ همچنین ، پنج آی پد اپل ، پر از App های سیتی بانک جهت آموزش نحوه استفاده از آنها به مشتریان ، در اختیار کارکنان شعبه قرار گرفته است . مشتریان این شعبه می توانند از اینترنت بی سیم رایگان و امکانات ویدئو کنفرانس جهت در میان گذاشتن سوالاتشان در زمینه سرمایه گذاری با متخصصان سیتی گروپ در اقصی نقاط جهان ، استفاده نمایند

28. نمای داخل citibank

29. HSBC Holdings مشتریان این بانک میتوانند از جزییات حسابهای خود از طریق سیستم MoniLinkبرخوردار شوند.همچنینمشتریان از طریق خدمات بانکداری همراه قادرند، انتقال وجوه را از طریق تلفن همراه داشته باشند

30. Pointbank:

31. بانکداری همراه در بانک های ایرانی: بانک اقتصاد نوین: پس از نصب و راه‌اندازي نرم‌افزار "موبايل بانك" بر روي گوشي تلفن همراه‌تان شما مي‌توانيد در هر زمان از شبانه‌روز: از موجودي حساب خود مطلع شويد هزينه قبض‌هاي خدمات شهري خود (مثل آب، برق، تلفن، ...) را پرداخت نماييد از كارت بانكي‌تان به كارت بانكي ديگر مشتريان بانك اقتصاد نوين وجه انتقال دهيد سه گردش نهائي حساب خود را ببينيد

32. پست بانک: سرويس هاي خدمات بانکي از طریق اینترنت شامل:•دريافت مانده حساب کليه کارتهاي عضو شبکه شتاب •پرداخت قبوض مصرفي شرکتهاي خدماتي (آب، برق، گاز، تلفن، تلفن همراه) با کارتهاي عضو شبکه شتاب •خريد شارژ تلفنهاي اعتباري (ايرانسل، همراه اول) •انتقال وجه خدمات بانکي بر مبنای اس ام اس بانکینگ شامل: •درخواست موجودي •سه گردش آخر •پرداخت قبوض •انتقال وجه

33. بانک صادرات : با سرویس همراه بانک صادرات ایران ، ارتباط بین صاحبان حسابهای سپهری و شبکه بانکی از طریق تلفن همراه فراهم شده و امکان انجام برخی از عملیات بانکی میسر گردیده است. 1.اطلاع از مانده حساب و کارت بانك صادرات 2.صورتحساب ( سه گردش آخر ) 3.انتقال وجه بين حسابهاي يك مشتري 4.انتقال وجه به حساب سپهري ديگران با سقف محدود روزانه 5.انتقال وجه از حساب سپهری به کارت های بانک صادرات با سقف محدود روزانه 6.انتقال وجه از طريق سامانه پايا با سقف محدود روزانه (داخلي) 7.پرداخت اقساط تسهيلات از طريق سامانه پايا با سقف محدود روزانه (داخلي) 8.استعلام چك 9.تعيين مبلغ چک مجموع سقف انتقال وجه در سرويس‌هاي 4 ، 5 و 6 روزانه 5.000.000 ريال مي‌باشد

34. بانک صادرات: 10.پرداخت قبض از طريق حساب و کارت بانك صادرات 11.خريد شارژ سيم کارت اعتباري از طريق حساب و کارت بانك صادرات 12.دريافت اطلاعات سه شارژ آخر خريداري شده 13.نرخ ارز 14.اعلام مفقودي کارت‌هاي بانك صادرات 15.اعلام شناسه شبا براي حساب‌هاي سپهري بانك صادرات 16.دریافت و تغییر رمز حساب 17.اعلام سه تراکنش آخر حساب بصورت خودکار و روزانه در ساعت‌هاي 8 صبح و 4 بعد از ظهر 18.امكان تعريف و ذخيره حساب ، كارت و شناسه شبا پركاربرد 19.قابلیت تغییر تنظیمات برنامه

35. بانک ملی: خدمات در حال انجام همراه بانك ملی انتقال از حساب به کارت دریافت اطلاعات تسهیلات صورت حساب کارت اطلاعات سه شارژ آخر ، بررسی نسخه و دریافت آخرین پاسخ مشاهده مانده حساب مشاهده گردش حساب انتقال به حساب دیگران(سیبا) انتقال وجه بین بانکی(پایا) پرداخت اقساط تسهیلات

36. بانک ملی: استعلام چک تعیین مبلغ چک انتقال وجه بين حسابهاي داراي يك شماره مشتري پرداخت قبض خريد شارژ سيم كارت دريافت اطلاعات شارژ سيم كارت نرخ ارز مانده کارت شتابی جهت استفاده از کلیه سرویس های سامانه همراه بانک لازم است به یکی از شعب بانک ملی ایران مراجعه نموده و نسبت به تکمیل فرم فعال سازی همراه بانک اقدام نمایید.

37. بانک رفاه: خدمات همراه بانک رفاه: اخذ آخرین موجودی اخذ سه گردش آخر استعلام وضعیت یک برگ چک ارسال 25 گردش آخر حساب به نمابر ارسال 25 گردش آخر حساب به پست الکترونیکی پرداخت قبوض پرداخت حق بیمه کافرمایان تامین اجتماعی فعال و غیرفعال کردن ارسال پیامک تغییرات مانده و گردشهای حساب طی روز به طور خودکار فعال و غیر فعال کردن ارسال پیامک اطلاعات چک برگشت شده به صورت خودکار ارسال شماره شبا تغییر رمز

38. بانک سرمایه: "موبايل بانك" يكي از خدمات بانكداري الكترونيكي بانك سرمايه است كه از طريق تلفن همراه به مشتريان بانك ارائه مي‌شود. مشتريان بانك مي توانند به صورت شبانه روزي و با استفاده از يك گوشي تلفن همراه، از مجموعه خدمات زير استفاده نمايند. معرفي مجموعه خدمات: فهرست حسابهاي مشتري انتخاب حساب جهت انجام تراكنش مانده گيري از سپرده مانده گيري از كارت هاي سرمايه صورت حساب سپرده صورت حساب كارت هاي سرمايه انتقال وجه به كارت هاي سرمايه

39. بانک سرمایه: انتقال وجه به حسابهاي خود يا ساير مشتريان در بانك سرمايه انتقال وجه بين بانكي ( ساتنا ) انتقال وجه بين بانكي ( پايا ) خدمات چك گزارش تسهيلات پرداخت قبض دريافت شماره بانكي ايران ( شبا ) دريافت اطلاعات شعب، نرخ ارز، سود سپرده هاي بانك و ...

40. تجارت: خدمات قابل ارایه از طریق سیستم پیام کوتاه تجارت: 1- دریافت مانده و سه گردش آخر حساب. 2- انتقال وجوه بین حسابهای معرفی شده در فرم ثبت نام. 3- پرداخت قبوض آب، برق، گاز، تلفن ثابت و همراه. 4- پرداخت اقساط تسهیلات 5- پیگیری یک چک خاص 6- تغییر رمز 7- راهنمای سیستم 8- دریافت شماره شبای حساب

41. USSD پرداخت از طریق USSD یا Unstructured Supplementary Services Data بستر مناسبی برای ارسال و دریافت همزمان اطلاعات برای تمامی مشترکان تلفن همراه اعتباری و دایم بوده و قابل استفاده برای تمامی گوشی‌های تلفن همراه است. هر پیام USSD می‌تواند تا 182 کاراکتر باشد. یک پیام USSD با (*) شروع می‌شود و پس از آن چند رقم می‌آید و در نهایت با # پایان میپذیرد.اغلب بانکها و اپراتور‌های دنیا از این بستر برای عملیات بانکی استفاده می‌کنند. پیام های USSD تاخیرهای SMS در شبکه را ندارند و 7 برابر آن عمل می‌کند.

42. USSDوبانک ها: بانک مسکندر حال حاضر تنها مشترکین ایرانسل قادر به استفاده از این سرویس میباشند و این مشترکین میتوانند با شماره گیری كد #737* از خدمات این سامانه استفاده نمایند. بانک سامانسامانه همراه24 مبتنی بر فناوری USSD برای مشترکین شبکه تلفن همراه موبایل ایرانسل و تالیا طراحی شده است. برای استفاده از این سرویس نیاز به نصب هیچ گونه نرم افزاری بر روی گوشی تلفن همراه نمی باشد و فقط کافی است با گرفتن شماره #724* از روی تلفن همراه بدون پرداخت هیچ گونه هزینه ای وارد منوی این برنامه شد.

43. کد دستوری #۷۲۰* برای بانک پاسارگاد را از تلفن همراه خود شماره‌گیری نمایید. (لازم به ذکر است که محدودیتی در بانک صادر کننده کارت شما وجود ندارد و تنها لازم است که کارت مورد نظر، عضو شبکه شتاب باشد. خدمات زیر ارائه میشود: خرید شارژپرداخت قبوض (آب، برق، گاز، ...)اخذ موجودی حساباخذ صورت‌حساب تا ۵ تراکنش آخرخرید کارت اینترنت

44. بانک کشاورزیبانك كشاورزى با كد #730* به سرویس USSD موبایل بانك ایرانسل ملحق شد. بانک سینا"همبانك سینا" با مشاركت اپراتور همراه اول در بانك سینا راه اندازی شده است *727#

45. به منظور استفاده از سامانه USSD پست بانک ایران از همراه خود شماره *747# را شماره گیری فرمایید

46. NFCهمیشه دارای دو جزء است: دستگاه آغازگر و دستگاه مقصد. آغازگر (مانند تلفن همراه) یک فرکانس رادیویی را که حاوی اطلاعات ساده همچون تگ یا اطلاعات حساب شخصی است برای دستگاه مقصد می فرستد. دستگاه مقصد (مانند پایانه دریافت فرکانس رادیویی) هم این اطلاعات را خوانده و عکس العمل نشان می دهد. با استفاده از این فن آوری گوشی یا تبلت و یا وسیله ای که این تکنولوژی را دارد همچون یک کیف پول عمل می کند. اطلاعات حساب بانکی شما در وسیله دستیتان ذخیره می شود و هر وقت که لازم بود پولی پرداخت کنید، همچون یک کارت اعتباری آن را روی دستگاه مربوط به پرداخت گرفته و در همان لحظه پرداخت شما با امنیت بسیار بالا انجام می شود.از مزیت های ان اف سی میتوان به:- امنیت بالا در انجام تبادلات الکترونیکی مالی- انجام پرداخت ها با استفاده از تلفن همراه شما- تبادل اطلاعات الکترونیکی همچون عکس، سند، فیلم ویدیویی و … بین دو دستگاه دارای قابلیت ان اف سی مهمترين کاربرد NFC پرداخت پول از طريق گوشي هاي هوشمند است.براي اين منظور، کاربر اطلاعات مربوط به کارت اعتباري خود را در گوشي ذخيره مي کند و در زمان خريد، گوشي را به دستگاه NFCخوان نزديک مي کند تا پرداخت انجام شود

47. با تشکر پایان