การพยากรณ์โรคไข้เลือดออก ในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใต้ตอนบน ปี 255 6

1. การพยากรณ์โรคไข้เลือดออกในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใต้ตอนบน ปี 2556 กลุ่มระบาดวิทยาและข่าวกรอง สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 11 จังหวัดนครศรีธรรมราช

2. ความสำคัญ

3. ความสำคัญ • อัตราป่วยสูง (ปี 2553 = 279.9 ต่อแสนประชากร) • แพร่กระจาย • ผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสังคม (พื้นที่แหล่งท่องเที่ยว)

4. วัตถุประสงค์

5. วัตถุประสงค์ 1. เพื่อคาดการณ์จำนวนผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใต้ตอนบน ปี 2556 2. เพื่อบอกปัจจัยเสี่ยง กลุ่มเสี่ยง และพื้นที่เสี่ยง ต่อการเกิดโรคไข้เลือดออก 3. เพื่อเสนอแนะแนวทางสำหรับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เจ้าหน้าสาธารณสุข และประชาชนในการป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดออก

6. วิธีการศึกษา

7. วิธีการศึกษา (เชิงคุณภาพ) การพยากรณ์โรคเชิงคุณภาพ (Qualitative Forecasting) • จำนวนผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกรวม 3 รหัสรายงาน 506 และ 507 • Dengue fever (DF) • Dengue hemorrhagic fever (DHF) • Dengue shock syndrome (DSS) • ในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใต้ตอนบน ได้แก่ จังหวัดชุมพร ระนอง สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช กระบี่ พังงา และภูเก็ต ตั้งแต่ พ.ศ.2536 -2554 • ตัวแปรที่ศึกษา ประกอบด้วยรูปแบบการเกิดโรค การกระจายของโรคตามลักษณะบุคคล เวลา และสถานที่ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติร้อยละ อัตรา

8. วิธีการศึกษา (เชิงคุณภาพ) การวิเคราะห์พื้นที่เสี่ยงโรคไข้เลือดออก(Risk Assessment) 1) การเกิดโรคซ้ำซาก หมายถึง อัตราป่วยในรอบ 5 ปีที่ผ่านมา จำนวนปีที่มีอัตราป่วยสูงกว่าค่า Median ของประเทศอย่างน้อย 2 ปี โดยค่า Median ของประเทศในแต่ละปี = Median ของอัตราป่วยชอง 76 จังหวัดรายปี รอบ 5 ปีที่ผ่านมา สูงกว่า Median 5 ปี = 5 สูงกว่า Median 4 ปี = 4 สูงกว่า Median 3 ปี = 3 สูงกว่า Median 2 ปี = 2 สูงกว่า Median 1 ปี = 1 ไม่สูงกว่า Median = 0

9. วิธีการศึกษา (เชิงคุณภาพ) การวิเคราะห์พื้นที่เสี่ยงโรคไข้เลือดออก(Risk Assessment) 2) อัตราป่วยปี 2554 ลดลงต่ำกว่าอัตราป่วยต่ำสุดในรอบ 5 ปี ที่ผ่านมา ถ้าต่ำมากมีโอกาสเกิดการระบาดมาก ต่ำกว่า = 1 สูงกว่า = 0 3) อัตราป่วยปี 2554 สูงกว่า Median ย้อนหลัง 5 ปี ของจังหวัด แสดงว่า ยังมีการระบาดอยู่ปีถัดไปจะมีโอกาสน้อยกว่า สูงกว่า = 0 ต่ำกว่า = 1

10. วิธีการศึกษา (เชิงคุณภาพ) การวิเคราะห์พื้นที่เสี่ยงโรคไข้เลือดออก(Risk Assessment) 4) ปี 2554 มีการแพร่ไปยังพื้นที่อำเภอต่างๆ มาก (มีจำนวนตำบล/อำเภอที่มีการระบาดมาก) ให้คะแนนร้อยละของอำเภอที่มีการระบาด < 26.79 % = 3 ร้อยละของอำเภอที่มีการระบาด > 26.79 % -52.01% = 2ร้อยละของอำเภอที่มีการระบาด > 52.01 % -64.62% = 1ร้อยละของอำเภอที่มีการระบาด >64.62% = 0 5) เป็นจังหวัดที่เป็นเขตอุตสาหกรรม/ท่องเที่ยว ให้คะแนน จังหวัดที่อยู่ในเขตอุตสาหกรรม/ท่องเที่ยว = 1ไม่เป็นเขตอุตสาหกรรม/ท่องเที่ยว = 0

11. วิธีการศึกษา (เชิงคุณภาพ) การวิเคราะห์พื้นที่เสี่ยงโรคไข้เลือดออก(Risk Assessment) การให้คะแนน คะแนนสูงสุด 11 คะแนน ได้ระดับคะแนน 0-2 คะแนน มีโอกาสเสี่ยงน้อย ได้ระดับคะแนน 3-5 คะแนน มีโอกาสเสี่ยงปานกลางได้ระดับคะแนน 6-7 คะแนน มีโอกาสเสี่ยงสูง ได้ระดับคะแนน 8-11 คะแนน มีโอกาสเสี่ยงสูงมาก/หรือวิกฤต

12. วิธีการศึกษา (เชิงปริมาณ) การพยากรณ์โรคเชิงปริมาณ (Quantitative Forecasting) • ใช้ข้อมูลจำนวนผู้ป่วยโรคไข้เลือดออก รวมทุกประเภท (DF, DHF และ DSS) รายเดือนมกราคม ถึงธันวาคม ระหว่างปี 2545 – 2554 • ใช้การวิเคราะห์อนุกรมเวลา (Time series Analysis)โดยวิธี ARIMA (Autoregressive Integrated Moving Average Model) โดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูป รูปแบบที่มีฤดูกาลคือ ARIMA(p,d,q)(P,D,Q)s โดยที่ p = รูปแบบปกติของ autoregressive เทอม d= ค่าผลต่างปกติ q= รูปแบบปกติของ moving average เทอม P = รูปแบบฤดูกาลของ autoregressive เทอม D= ค่าผลต่างฤดูกาล ณ คาบเวลา s q= รูปแบบฤดูกาลของ moving average เทอม s= ช่วงของฤดูกาล

13. ผลการพยากรณ์

14. ผลการพยากรณ์โรค (เชิงคุณภาพ) อัตราป่วยโรคไข้เลือดออก (รวมทุกรหัส) ในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใต้ตอนบน ตั้งแต่ปี 2536-2554

15. ผลการพยากรณ์โรค (เชิงคุณภาพ) อัตราป่วยโรคไข้เลือดออก(รวมทุกรหัส) ในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใต้ตอนบน จำแนกรายเดือน ตั้งแต่ปี 2536-2554 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554

16. ผลการพยากรณ์โรค (เชิงคุณภาพ) อัตราป่วยโรคไข้เลือดออก(รวมทุกรหัส) ในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใต้ตอนบน จำแนกรายจังหวัด ตั้งแต่ปี 2550-2554

17. ผลการพยากรณ์โรค (เชิงคุณภาพ) ร้อยละของผู้ป่วยโรคไข้เลือดออก(รวมทุกรหัส) ในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใต้ตอนบน จำแนกรายเพศ ตั้งแต่ปี 2546-2554

18. ผลการพยากรณ์โรค (เชิงคุณภาพ) ร้อยละของผู้ป่วยโรคไข้เลือดออก(รวมทุกรหัส) ในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใต้ตอนบน จำแนกรายกลุ่มอายุ ตั้งแต่ปี 2536-2554

19. ผลการพยากรณ์โรค (เชิงคุณภาพ) ร้อยละของโรคไข้เลือดออก(รวมทุกรหัส) ในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใต้ตอนบน จำแนกรายอาชีพ ตั้งแต่ปี 2546-2554

20. ผลการพยากรณ์โรค (เชิงคุณภาพ) การวิเคราะห์พื้นที่เสี่ยงโรคไข้เลือดออก(Risk Assessment)

21. ผลการพยากรณ์โรค (เชิงปริมาณ) ARIMA(0,1,0)(1,1,1)12พอจะคาดประมาณจำนวนผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกในปี พ.ศ. 2556 ทั้งสิ้นประมาณ 4,750 ราย คิดเป็นอัตราป่วย เท่ากับ 111.9 ต่อประชากรแสนคน

22. ผลการพยากรณ์โรค (เชิงปริมาณ) จำนวนป่วยโรคไข้เลือดออกปี พ.ศ. 2540-2554 และจำนวนป่วยโรคไข้เลือดออกจากการพยากรณ์ ปี พ.ศ. 2555-2556 ในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใต้ตอนบน จำแนกรายเดือน 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556

23. ผลการพยากรณ์โรค (เชิงปริมาณ) จำนวนผู้ป่วยโรคไข้เลือดออก ปี พ.ศ. 2544 – 2554 และอัตราป่วยโรคไข้เลือดออกจากการพยากรณ์ปี พ.ศ. 2556 ในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใต้ตอนบน

24. ผลการพยากรณ์โรค (เชิงปริมาณ) จำนวนผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกจากการพยากรณ์ ในพื้นที่ 7 จังหวัดภาคใต้ตอนบน ปี พ.ศ. 2556

25. ข้อจำกัด 1. การศึกษาเป็นการนำข้อมูลทุติยะภูมิจากฐานข้อมูลระบบเฝ้าระวังโรคติดต่อทั่วไป (รง 506 และ รง 507) ของสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดทั้ง 7 จังหวัด ย้อนหลัง 10 ปี จึงทำให้ข้อมูลในตัวแปรบางส่วนขาดความครบถ้วนสมบรูณ์ 2. เป็นการพยากรณ์จำนวนผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกล่วงหน้าด้วยการคำนวณทางสถิติ ในช่วงระยะเวลา 1 ปี ภายใต้สถานการณ์ที่สภาพลักษณะทั่วไปต่างๆ ที่มีอิทธิพลต่อการเกิดโรคไม่เปลี่ยนแปลงจากเดิมมากนัก ดังนั้นในกรณีที่มีการเปลี่ยนของปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดโรค อาจทำให้จำนวนผู้ป่วยคลาดเคลื่อนจากค่าพยากรณ์จำนวนผู้ป่วยได้

26. ข้อเสนอแนะ

27. ข้อเสนอแนะ 1. การควบคุมพาหะนำโรค 2. อำเภอเข้มแข็ง 3. ความตระหนัก และความรู้ 4. การป้องกันตนเอง 5. การเฝ้าระวังผู้ป่วย

28. ข้อเสนอแนะของการพยากรณ์ข้อเสนอแนะของการพยากรณ์

29. ข้อเสนอแนะของการพยากรณ์ข้อเสนอแนะของการพยากรณ์ 1. ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดโรค 2. การวิเคราะห์พื้นที่เสี่ยง 3. การพยากรณ์ในภาพจังหวัด

30. สรุป

31. Thank You