1 / 15

Ruvkket ja minerálaohcan boazodoalloguovlluin

Ruvkket ja minerálaohcan boazodoalloguovlluin. Nássavárri, 1635–2015–?. Silba- ja ládjoruvke 1635–1659 / 1770–1810 Sámit bággojuvvojedje fievrridit málmma herggiiguin, máŋggas báhtaredje. Ođđa plána – kvarcaruvke Norgga bealde – váikkuha 5 orohaga. Nordlándda guovlostivra vuostálastan

sullivanb
Download Presentation

Ruvkket ja minerálaohcan boazodoalloguovlluin

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Ruvkket ja minerálaohcan boazodoalloguovlluin

  2. Nássavárri, 1635–2015–? • Silba- ja ládjoruvke 1635–1659 / 1770–1810 • Sámit bággojuvvojedje fievrridit málmma herggiiguin, máŋggas báhtaredje. • Ođđa plána – kvarcaruvke Norgga bealde – váikkuha 5 orohaga. • Nordlándda guovlostivra vuostálastan • Suohkan mielas • Ii vel mearriduvvon

  3. Ruvke-boom Davviriikkain • 2006–12 metállahattit bajás • Ođđa minerálastrategiijat Norggas, Ruoŧas ja Suomas • Minerálaohcamat miehtá Davviriikkain ja miehtá Sámi • Álggahedje ruvkkiid hui geafes resurssain • Vuostálastin: Gállok, Rönbäcken, Biedjovággi, Nussir, Ohcejohka • 2013 rájes hattit vulos fas • Stuora fitnodagat reastaluvvan: Blaiken, Pajala, Talvivaara

  4. Miehtá máilmmi • Riikkaidgaskasaš ruvkefitnodagat • Ollu ruvkket álgoálbmotguovllus • Ollu luonddubillisteapmi, ollu vuostálastin • Norgga fitnodagat ja oljofoanda mielde • Riikkaidgaskasaš šiehtadusaid suddjet fitnodagaid birasgáibádusaid vuostá

  5. Makkár ruvkket? • Áitik: 0,2% Cu, 99,8% bázahusat • Gihttil: 5ppm Au, 99,9995% bázahusat • Talvivaara: Davviriikkaid stuorimus nuoskkideapmi • Biedjovággi & Nussir: 1% Cu, 99% bázahusat • Norga: Bázahusat merrii • Ruoŧŧa/Suopma: Bázahusat meahccái • Buot bázahusat leat ávkkálaš minerálaid maid sáhtášii atnit

  6. Ruvkegirjjit boahttime – maiddái boazodoalu birra • 1: Biedjovággi, Nussir, Sydvaranger • 2: Lágat, hálddáhus, boazodoalu searvvit ja ásahusat • 3. Eará ruvkket boazodoalloguovllus • 4. Ruvkket ja boazodoallu Ruoŧas, Suoma ja Ruoššas

  7. Gos leat bohccot ja boazodoallu? • Skorovas ruvke lea boazodoalloguovllus • Orohat oaččui buhtadusa go huksejuvvui toavvageaidnosa • Girji ruvke birra ii muital sáni ge sámiid ii ge boazodoalu birra. • Máŋga sullasaš ášši

  8. Geat gávdne minerálaid? • Sulitjelma: boazosápmelaš Mons Petter • Biedjovággi: boazosápmelaččat Begen Áilu, Nigon Ánta ja Hestas Aja • Joma: boazosápmelaš Jonas Marsfjell • Gávvuotna: sápmelaš Marit Aslaksen • Fálesnuorri: mearrasápmelaš Anders Monsen • Bálát: muhtin sápmelaš • Stierdná: boazosápmelaš Johan Sara

  9. Buorre gaskavuohta? • Stierdná: Ealáhusministar cealká ahte lea buorre gaskavuohta, duohtavuohta lea ahte siida heittii ruvkke dihte ja lea ain riidu oamasteami birra. • Deatnu: Sátnejođiheaddji cealká lea buorre dilli, orohagas lohket mássan eatnama

  10. Mo váikkuhit ruvkket boazodollui? • váldet guohtuneatnama • hehttet johtima • mirku • gávja • baldet bohccuid • seaguheapmi / riidu

  11. Boazodoalu vuoigatvuođat Norggas - 1 Minerálalága mielde "... galgá minerálaresurssaid hálddašeapmi ja geavaheapmi dán lága vuođul vuhtiiváldit:... sámi kultuvrra, ealáhusaid ja kultuvrraid luondduvuođu" Sámedikkis ja boazodoalus leat eambbo vuoigatvuođat Finnmárkkus go muđui Norggas. Ohcan: Dieđut geavaheaddjái / orohahkii. Iskanlohpi: Finnmárkkus:. Gulaskuddat ja kártet sámi beroštumiid. Sámediggi sáhttá váidalit ráđđehussii.

  12. Boazodoalu vuoigatvuođat Norggas - 2 Suohkan galgá sáddet plánaprográmma ja regulerenplána gulaskuddamii – ee. boazodollui Ovdal lei guovlostivrras vuostácealkinriekta – dál dušše Fylkamánni boazodoalloossodat. Luoitinlohpi ja Doaibmakonsešuvdna galgá maiddái gulaskuddamii. Konklušuvdna: Máŋga njuolgadusa mielde galgá váldit boazodoalu vuhtii, muhto boazodoalus ii leat ieš lága mielde vuoigatvuohta bissehit ruvkeplánaid. Sáhttá go dattetge bissehit daid riikkaidgaskasaš konvenšuvnnaiguin?

  13. Geaiguin ovttasbargat? • Boazodoallosearvvit – NBR, SSR, ...? • Protect Sápmi? • Sámediggi? • Fylkkamánni boazodoalloossodat? • Eará ealáhusaiguin? • Birasgáhttensearvvit?

  14. Mat leat buoremus bargovuogit? • Njuolga ovttasbargu ruvkefitnodagaiguin? • Gáibádusat stáhtii? • Diehtojuohkin boazodoalu birra? • Riekteáššit? • Akšuvnnat ovttas birasgáhttenservviiguin? • Geahččalit hehttet ruvkke vai gáibidit alla buhtadusa?

  15. Dárbbašan dis veahki! • In lean makkárge ekspeartan – ja unnimusat boazodoalus • Girjjit čállojuvvojit máŋgga olbmo vehkiin: geologat, láhkačeahpit,... boazosámit • Boazodoallosámit fertejit čilget mo geavahit eatnama, ja mo ruvke lea váikkuhan / váikkuhivččii • Dárbbašit jorgalemiid gielaid gaskkas

More Related