Υπό την αιγίδα του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών

1. Υπό την αιγίδα του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών Σε συνεργασία με: την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων και την Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος 4ο Τριήμερο Συνέδριο για Δικαστικούς Λειτουργούςμε θέμα: “Δικαιοσύνη και Χρηματιστηριακή Νομοθεσία” 16 - 18 Νοεμβρίου 2007 Poseidon Resort, Λουτράκι ΧΟΡΗΓΟΙ ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

2. ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΠΟΠΤΕΙΑ: Η ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ – ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Παναγιώτης Κυριακόπουλος Διευθυντής Διεύθυνση Εποπτείας Πιστωτικού Συστήματος Δικαιοσύνηκαι Χρηματιστηριακή Νομοθεσία 2

3. Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α • Λόγοι εποπτείας τραπεζών. • Στόχοι και περιεχόμενο της εποπτείας. • Προκλήσεις - Ειδικά θέματα. - Επάρκεια στοιχείων – ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ– Εισπρακτικές εταιρείες κλπ - Διασυνοριακή συνεργασία - Εποπτεία ομίλων - Ξέπλυμα βρώμικου χρήματος 3

4. Λόγοι εποπτείας τραπεζών • Ο συστημικός κίνδυνος που μπορεί να προκύψει από τη μετάδοση προβλήματος φερεγγυότητας ή ρευστότητας μιας τράπεζας στο σύνολο του χρηματοπιστωτικού συστήματος και κατ’ επέκταση στην πραγματική οικονομία. • Η ασύμμετρη πληροφόρηση μεταξύ των τραπεζών και των πελατών τους, καθώς το ευρύ αποταμιευτικό κοινό δεν διαθέτει την απαιτούμενη εξειδίκευση ώστε να αξιολογεί τους κινδύνους που αναλαμβάνουν οι διαχειριστές των καταθέσεών του.  Η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος αποτελεί δημόσιο αγαθό και τα κράτη αναθέτουν την εποπτεία σε ανεξάρτητες αρχές. 4

5. Στόχοι & περιεχόμενο της τραπεζικής εποπτείας • Η σταθερότητα και αποτελεσματικότητα του τραπεζικού συστήματος και γενικότερα του χρηματοπιστωτικού τομέα της οικονομίας.Ο στόχος εξειδικεύεται, μεταξύ άλλων, με τον έλεγχο: • της φερεγγυότητας, • της ρευστότητας, • της συγκέντρωσης κινδύνων, • της απαίτησης καλής διοικητικής και λογιστικής οργάνωσης και διαδικασιών εσωτερικού ελέγχου. • Η διαφάνεια των διαδικασιών και των όρων των συναλλαγών. Το περιεχόμενο της εποπτείας εκτείνεται: - από την παροχή της άδειαςλειτουργίας,τη διαρκή παρακολούθηση των κινδύνων, την επιβολή κυρώσεων ή τη λήψη διορθωτικών μέτρων - μέχρι και την ανάκληση της άδειας. 5

6. Νέος νόμος – Βασιλεία ΙΙ Με τον πρόσφατο νέο τραπεζικό νόμο 3601/2007, κωδικοποιήθηκε το σύνολο των διατάξεων που αφορούν την εποπτεία και ενσωματώθηκαν οι Οδηγίες 2006/48/ΕΚ και 2006/49/ΕΚ, γνωστές ως Βασιλεία ΙΙ. Επιτυγχάνεται για πρώτη φορά σύγκλιση των απαιτήσεων των εποπτικών αρχών για ... περισσότερα κεφάλαια με το ίδιο επίπεδο κινδύνων και των μετόχων για μεγαλύτερες αποδόσεις με το ίδιο επίπεδο κεφαλαίων. Οι ρυθμίσεις είναι άμεσα προσανατολισμένες στον κίνδυνο κάθε δανείου αλλά και κάθε τράπεζας χωριστά, αλλά με διαφοροποίηση των τραπεζών ανάλογα με την αποτελεσματικότητα της διαχείρισης κινδύνων και ιδίωςτηνκατανόηση των κινδύνων από το Δ.Σ. 6

7. Ο νέος Δείκτης Επάρκειας Κεφαλαίων Αμετάβλητο Εποπτικά Ίδια Κεφάλαια Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας = Πιστωτικός Κίνδυνος Λειτουργικός Κίνδυνος Κίνδυνος Αγοράς Σταθμισμένο Ενεργητικό + + 8% Σημαντική Μεταβολή Ορισμένες μικρές μεταβολές Νέο Στοιχείο Αμετάβλητο Ο ελάχιστος ΔΚΕ (ίδια κεφάλαια προς σταθμισμένα με τον κίνδυνο δάνεια και λοιπές απαιτήσεις) πρέπει να υπερβαίνει το 8%. 7

8. Διαφάνεια συναλλαγών (1/2) Απαραίτητη η προστασία των καταναλωτών τραπεζικών υπηρεσιών. Η ΤτΕ έχει αρμοδιότητα για τη διασφάλιση της διαφάνειας των διαδικασιών και των όρων των τραπεζικών συναλλαγών, όχι όμως την ευρύτερη αρμοδιότητα της προστασίας των καταναλωτών ή ελέγχου της καταχρηστικότητας. Η αρμοδιότητα αυτή υπηρετεί δύο βασικούς στόχους: • Την ενίσχυση του ανταγωνισμού, μέσω της διασφάλισης: • της δυνατότητας του καταναλωτή πριν από την κατάρτιση της σύμβασης να κατανοεί τα χαρακτηριστικά και το κόστος των προϊόντων, • της υποχρέωσης των τραπεζών να παρέχουν πλήρη και αναλυτική ενημέρωση ως προς τους όρους των συναλλαγών. • Την προστασία της φήμης και της αξιοπιστίας των τραπεζών. 8

9. Διαφάνεια συναλλαγών (2/2) Η Ελλάδα είναι μέλος της ζώνης του ευρώ και η Ενιαία Νομισματική Πολιτική διαμορφώνεται από το Δ.Σ. της Ε.Κ.Τ. Η ΤτΕ δεν έχει αρμοδιότητα καθορισμού ανώτατου ορίου επιτοκίου ή προμηθειών ή ορισμού της έννοιας του «ευλόγου περιθωρίου κέρδους». • Με τους κανόνες διαφάνειας ενισχύεται, αλλά δεν εξαντλείται το θέμα της προστασίας των συναλλασσόμενων για τους εξής τουλάχιστον λόγους: • εκπαίδευση των καταναλωτών αλλά και των πωλητών τραπεζικών προϊόντων και υπηρεσιών, • εφαρμογή υγιών αρχών ανταγωνισμού, δηλαδή, τα διοικητικού χαρακτήρα μέτρα του παρελθόντος θα πρέπει να προσαρμοστούν στις εξελίξεις που μεσολάβησαν. 9

10. Βασικοί Δείκτες εγχώριων τραπεζικών ομίλων ελληνικών και επιλεγμένων μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζικών συστημάτων (στοιχεία 2006) Πηγή: ECB/BSC Σημείωση:τα κελιά με κίτρινο χρώμα δείχνουν υψηλότερες τιμές από τις αντίστοιχες ελληνικές (*) LCBG: Large & Complex Banking Groups in Euro area 10

11. Διαφορές επιτοκίων νέων τραπεζικών δανείων μεταξύ Ελλάδος και ζώνης του ευρώ (Ιανουάριος 2003 - Αύγουστος 2007) (Εκατοστιαίες μονάδες) 11

12. Προκλήσεις (1/3) Η επάρκεια των στοιχείωνγια την πιο αξιόπιστη εκτίμηση της πιθανότητας αθέτησης υποχρεώσεων. Το ιστορικό πιστοληπτικής ικανότητας πελατών – ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ Η ισορροπία μεταξύ των περιορισμών στα διαθέσιμα στοιχεία και του παράγοντα του συστημικού κινδύνου κρίνεται απολύτως χρήσιμη στη χώρα μας, αφού θα αναβάθμιζε τη δυνατότητα αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των δανειοληπτών και θα μείωνε την αβεβαιότητα. Εισπρακτικές εταιρείες Η μείωση των επισφαλών απαιτήσεων προϋποθέτει συχνή επαναξιολόγηση και λήψη μέτρων είσπραξης. Κατά την ανάθεση σε τρίτους (outsourcing) η ευθύνη τήρησης κανόνων δεοντολογίας και νομιμότητας παραμένει στις τράπεζες. Ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης; 12

13. GREEK BANKS’ PRESENCE IN SE / CE EUROPE Market shares in terms of assets as of end 2006 (approx.) 13

14. Προκλήσεις (2/3) Διασυνοριακή συνεργασία Οι κίνδυνοι δεν μπορούν να περιοριστούν στα εθνικά σύνορα. Απαιτείται αποτελεσματική συνεργασία και συντονισμός για την πρόληψη και διαχείριση κρίσεων  ελαχιστοποίηση του κόστους συμμόρφωσης για τα εποπτευόμενα ιδρύματα και ενίσχυση του ανταγωνισμού. Εποπτεία ομίλων • Δυσχερές να απομονωθούν οι θυγατρικές σε περίπτωση κρίσης. Η μεταφορά στοιχείων από τη θυγατρική στη μητρική  επιπτώσεις νομικής φύσεως για τους επόπτες που επέτρεψαν τη μεταφορά στοιχείων. • Η επίκληση της έννοιας του δημοσίου συμφέροντος από τις χώρες υποδοχής στις οποίες λειτουργούν συστημικά σημαντικές θυγατρικές ή και υποκαταστήματα αλλοδαπών τραπεζών. 14

15. Προκλήσεις(3/3) Ξέπλυμα Βρώμικου Χρήματος Τα πιστωτικά ιδρύματα οφείλουν να ζητούν περισσότερα στοιχεία από ότι στο παρελθόν ώστε με τη βοήθεια κατάλληλης μηχανογραφικής υποστήριξης: • να αξιολογούν τους πελάτες και τις δραστηριότητές τους, ως προς τους κινδύνους που αντιπροσωπεύουν και • να προβαίνουν στην ανάλογη με αυτόν τον κίνδυνο διαχείρισή τους. Πρέπει οι πολίτες να κατανοήσουν την ανάγκη παροχής των κατάλληλων στοιχείων για τη διαμόρφωση του προφίλ κάθε πελάτη. 15

16. Ευχαριστώ για την προσοχή σας. 16