Uitwendige wonden

3. Uitwendige wonden In dit hoofdstuk komt aan de orde: • Achtergrondinformatie • Wonden die je zelf mag behandelen • Ernstige wonden • Aanleggen van een dekverband • Aanleggen van een wondsnelverband • Behandeling van ernstige wonden • Behandeling van doordringende buikwonden en borstletsel • Behandeling van brandwonden

4. Uitwendige wonden 1. Achtergrondinformatie Huid: - weegt meer dan elk ander orgaan - buitenste bekleding van de mens - heeft een aantal belangrijke functies: • bescherming • regelen van temperatuur • gevoel • signaalfuncties

5. Uitwendige wonden De huid is opgebouwd uit verschillende lagen: - De opperhuid is de buitenste laag en zorgt ervoor dat er nieuwe huidcellen groeien; - De lederhuid ligt onder de opperhuid en is een elastisch weefsel met bloedvaatjes, zweetkliertjes, haarwortels, tastlichaampjes en zenuwuiteinden; - een laag met onderhuids bind- en vetweefsel.

6. Uitwendige wonden Slijmvlies - is een laag cellen; - produceren slijm met als doel bescherming of transport van afvalstoffen; - bedekken lichaamsholten als de mond-, neus-, en keelholte.

7. Uitwendige wonden Ontsteking Een ontsteking is een afweerreactie van het lichaam door: - een infectie; - een auto-immuun reactie (reuma) - overbelasting (peesontsteking) - allergie (hooikoorts) - trauma

8. Uitwendige wonden Besmetting Als je een wond oploopt, komen er altijd micro-organismen zoals bacteriën in. Daardoor raakt een wond besmet. Gezonde mensen hebben meestal voldoende weerstand om een besmetting de baas te kunnen.

9. Uitwendige wonden Infectie De micro-organismen krijgen de overhand. Het lichaam probeert deze infectie tegen te gaan door middel van een ontstekingsreactie.

10. Uitwendige wonden Ontstekingsreactie • lichaam probeert infectie tegen te gaan; • huid rondom de wond wordt rood, de plek wordt pijnlijk, kan zwellen en warm aanvoelen; - na verloop van tijd kan er pus uit de wond komen; - strijd gaande in het lichaam tussen afweerstoffen en bacteriën. Als het lichaam de strijd niet aan kan is het nodig om antibiotica te gebruiken.

11. Uitwendige wonden Om infecties te voorkomen is het belangrijk een wond schoon te houden: - spoel de wond af met water; - ontsmet de wond met een huidontsmettingsmiddel; - dek de wond steriel af. Wonden die door een arts gezien moeten worden, mag je niet ontsmetten.

12. Uitwendige wonden • Wonden die de eerste hulpverlener zelf mag behandelen Eenvoudige en oppervlakkige wonden: - Snijwonden - schaafwonden - splinterwonden

13. Uitwendige wonden 3. Ernstige wonden • diepe wonden • vuile wonden

14. Uitwendige wonden • Aanleggen van een dekverband • Demonstratie en inoefenen: Aanleggen van een dekverband voor een wond aan de vinger

15. Uitwendige wonden

16. Uitwendige wonden • Demonstratie en inoefenen: Aanleggen van een dekverband voor een wond aan arm of been

17. Uitwendige wonden

18. Uitwendige wonden • Demonstratie: Aanbrengen van een of meer hechtstrips

19. Uitwendige wonden

20. Uitwendige wonden • Demonstratie: Aanbrengen van een zelfklevende zwachtel

21. Uitwendige wonden • Demonstratie en inoefenen: Aanleggen van een dekverband voor een wond aan de hand

22. Uitwendige wonden

23. Uitwendige wonden

24. Uitwendige wonden

25. Uitwendige wonden • Demonstratie en inoefenen: Aanleggen van een dekverband voor een wond aan de voet

26. Uitwendige wonden • Demonstratie en inoefenen: Aanleggen van een wondsnelverband

27. Uitwendige wonden • Actieve bloedingen In korte tijd stroomt veel bloed uit een wond: - Bij een aderlijke bloeding stroomt het bloed gelijkmatig uit de wond; - Slagaderlijke bloedingen zijn heviger omdat het hart het bloed met kracht door de slagaders klopt.

28. Uitwendige wonden Doen! - breng het bloedende lichaamsdeel hoger dan het hart. Als het om het been gaat, leggen we het slachtoffer helemaal plat op de grond neer. Daarna leggen we het been omhoog door een steun onder de voet of het onderbeen te leggen; - oefen druk uit op de wond; leg een traumazwachtel of wonddrukverband aan; - waarschuw professionele hulp en stel de vitale functies veilig.

29. Uitwendige wonden • Doen! • - breng het bloedende lichaamsdeel hoger dan het hart. Als het om het been gaat, leggen we het slachtoffer helemaal plat op de grond neer. Daarna leggen we het been omhoog door een steun onder de voet of het onderbeen te leggen; • - oefen druk uit op de wond; • leg een traumazwachtel, snelverband • en evt. wonddrukverband aan; • - beoordeel het slachtoffer op shock; • - waarschuw professionele hulp en stel de vitale functies veilig.

30. Uitwendige wonden De meeste actieve bloedingen ontstaan doordat er een vreemd voorwerp in de huid is gedrongen, zoals een stuk glas, een mes e.d. Wanneer het vreemde voorwerp nog in de wond zit en/of eruit steekt kan men geen druk uitoefenen op de plaats van de wond. Als de wond hevig bloedt, kun je aan weerszijden van het voorwerp druk uitoefenen. Probeer verdere schade te voorkomen door het voorwerp niet te bewegen.

31. Uitwendige wonden • Demonstratie en inoefenen: Aanleggen van een internationaal snelverband

32. Uitwendige wonden

33. Uitwendige wonden

34. Uitwendige wonden

35. Uitwendige wonden • Demonstratie en inoefenen: Aanleggen van een wonddrukverband

36. Uitwendige wonden

37. Uitwendige wonden • Demonstratie en inoefenen: Aanleggen van een traumazwachtel

38. Uitwendige wonden

39. Uitwendige wonden

40. Uitwendige wonden

41. Uitwendige wonden 6. Doordringende buikwonden en borstletsel - een wond die tot diep in de borstholte en/of buikwand doordringt; - bijvoorbeeld verwondingen door een kogel of mes.

42. Uitwendige wonden Doen! - Stel het slachtoffer gerust; - Laat een slachtoffer met doordringend borstletsel een halfzittende houding aannemen. Probeer de wond luchtdicht af te dekken met steriel gaas; - Leg een slachtoffer met een doordringende buikwond neer. Dek de wond en/of de uitpuilende organen af met nat steriel verband; - Waarschuw zo snel mogelijk een ambulance; - Stel de vitale functies veilig.

43. Uitwendige wonden • Demonstratie: Luchtdicht afdekken van doordringend borstletsel

44. Uitwendige wonden 7. Brandwonden - Jaarlijks ongeveer 65 duizend ongelukken in Nederland; - Rond de tweeduizend mensen worden ieder jaar opgenomen in een ziekenhuis; - Ongeveer vijftig personen overlijden jaarlijks als gevolg van een brandwondenongeval. De grootste oorzaak van brandwonden is contact met hete vloeistoffen of dampen, zoals koffie en thee of stoom. Andere veelvoorkomende oorzaken van brandwonden zijn contact met hete voorwerpen en met vlammen.

45. Uitwendige wonden • Demonstratie: Gebruik van een blusdeken en een wollen deken

46. Uitwendige wonden Behandeling van brandwonden - Onthouden: eerst water, de rest komt later. Koel tenminste 10 minuten met lauwwarm water; - Smeer helemaal niets op de wond, ook geen brandzalf; - Dek de verbrande huid af met metallineverband, een gestreken theedoek of driekante doek.

47. Uitwendige wonden Beoordelen van brandwonden De ernst van een brandwond wordt mede bepaald door: - De temperatuur van het materiaal dat de brandwond heeft veroorzaakt - De tijdsduur van de hitte-inwerking - De plaats van de wond - De diepte van de wond - Het oppervlak van de verbranding - De conditie van het slachtoffer

48. Uitwendige wonden Drie graden De diepte van een brandwond wordt met drie gradaties aangegeven: Eerstegraads brandwonden De huid is rood, een beetje gezwollen en voelt pijnlijk aan.

49. Uitwendige wonden Tweedegraads brandwonden De huid is rood, een beetje gezwollen en pijnlijk, en er ontstaan blaren op de verbrande plek.

50. Uitwendige wonden Derdegraads brandwonden De huid ziet grauwwit (door hete vloeistoffen) of zwart (door open vuur) en voelt ruw aan. Derdegraads brandwonden doen door de verbranding van zenuwuiteinden geen pijn. Tweede- en eerstegraads brandwonden veroorzaken veel pijn.