การประยุกต์สถิติ ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

1. หน่วยที่ 15 การประยุกต์สถิติ ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

2. กรณีศึกษา : การปนเปื้อนของเชื้อ ซัลโมเนลลาในอาหารสัตว์และการ ควบคุมเป็นงานวิจัยของสุมณฑา วัฒนสินธุ์ อรุณ ปางตระกูลนนท์ และธเนศ ชิดเครือ (2546)

3. วัตถุประสงค์ : เพื่อสำรวจแหล่งที่ มาของวัตถุดิบต่าง ๆ ที่นำมาผสม เป็นอาหารไก่ รวมทั้งน้ำที่ใช้เลี้ยงไก่

4. สมมุติฐานหนึ่งของงานวิจัย : H0 : สัดส่วนของเชื้อซัลโมเนลลาที่ ตรวจพบในอาหารสัตว์ของแต่ ละโรงงาน (12 แห่ง)ไม่มีความ แตกต่างกัน

5. สมมุติฐานหนึ่งของงานวิจัย : H1 : สัดส่วนของเชื้อซัลโมเนลลา ที่ตรวจพบในอาหารสัตว์ของ แต่ละโรงงาน (12 แห่ง) ความ แตกต่างกัน

6. การดำเนินการศึกษา สุ่มเก็บตัวอย่างวัตถุดิบต่างๆ ที่ใช้ผลิต หรือใช้ผสมเป็นอาหารไก่และอาหารไก่สำเร็จรูปจากโรงงานผลิตอาหารสัตว์ในเขตกทม. และปริมณฑลรวม 12 แห่ง จำนวน 149 ตัวอย่าง สุ่มเก็บน้ำจากฟาร์ม 7 แห่ง จำนวน 20 ตัวอย่าง เพื่อทำการวิเคราะห์

7. การวัดค่าที่สนใจศึกษาการวัดค่าที่สนใจศึกษา บันทึกการพบหรือไม่พบเชื้อซัลโม เนลลาในตัวอย่างอาหารสัตว์ ของโรงงาน 12 แห่ง แต่ละแห่งทำการตรวจสอบด้วยจำนวนตัวอย่างที่แตกต่างกัน เช่น 3 8 10 13 20 28 .......ฯลฯ และบันทึกทำนอง เดียวกันกับตัวอย่างน้ำของฟาร์ม 7 แห่ง

8. การวิเคราะห์ทางสถิติ เนื่องจากข้อมูลที่บันทึกมาคือการ “พบ” หรือ “ไม่พบ” เชื้อซัลโมเนลลาในตัวอย่างอาหารสัตว์และทำการคำนวณสัดส่วนตัวอย่างเพื่อทดสอบสมมุติฐาน จะเห็นได้ว่าข้อมูลเป็นจำนวนนับและสิ่ง ที่สนใจคือ สัดส่วนของประชากรที่พบเชื้อซัลโมเนลลา

9. การวิเคราะห์ทางสถิติ นอกจากนี้การพบเชื้อหรือไม่พบเชื้อซัลโมเนลลาของแต่ละโรงงานเป็นอิสระต่อกัน จึงใช้สถิติไคสแควร์ทดสอบ

10. ผลการศึกษา จากผลการตรวจพบเชื้อซัลโม เนลลาทั้งหมด 44 ตัวอย่าง จากจำนวนตัวอย่าง 149 ตัวอย่าง ที่เก็บจากโรงงาน ผลิตอาหารสัตว์ 12 แห่งคิดเป็นร้อยละ 29.53

11. ผลการศึกษา เมื่อจำแนกสัดส่วนการพบเชื้อซัลโมเนลลาตามโรงงานพบว่าอัตราการ พบเชื้อซัลโมเนลลาแตกต่างกันมาก ดังตาราง

12. สูงสุดพบร้อยละ 80 ในโรงงานรหัส 08ต่ำสุดพบร้อยละ 0 ในโรงงานรหัส 01, 02, 06 และ 11

13. เมื่อวิเคราะห์ความแตกต่างใน สัดส่วนโดยใช้สถิติไคสแควร์ พบว่าสัด ส่วนการพบเชื้อซัลโมเนลลาในโรงงาน ต่างๆ แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ

14. ตัวอย่าง จากกรณีศึกษา สมมุติว่ามีโรงงานเพียงสองแห่ง คือ โรงงานรหัส 04 และ โรงงานรหัส 08 ถ้าต้องการพิจารณาว่าสัดส่วนหรือร้อยละการพบเชื้อซัลโมเนลลา ในอาหารสัตว์ของโรงงาน 08 มากกว่าโรงงาน 04 หรือไม่ ณ ระดับนัยสำคัญ 0.05

15. วิธีทำ กำหนดสมมุติฐาน 1. H0 : สัดส่วนหรือร้อยละของการพบ เชื้อซัลโมเนลลาในอาหารสัตว์ ของโรงงาน 08 และโรงงาน 04 ไม่แตกต่างกัน (P08 = P04 หรือ P08 - P04 = 0)

16. วิธีทำ H1 : สัดส่วนหรือร้อยละของการพบ เชื้อซัลโมเนลลาในอาหารสัตว์ ของโรงงาน 08 มากกว่าโรงงาน 04 (P08  P04 )

17. 2. กำหนดระดับนัยสำคัญ  = 0.05 3. ค่าสถิติที่ใช้ทดสอบ คือ ^ ^ (P08 - P04) Z = (p08 - p04) - ^ ^ ^ ^ (p04 ) (q04) (p08)(q08) + n08 n04 = (0.80 - 0.357) - 0 (0.80) (0.20) (0.357) (0.643) + 20 28 = 3.48

18. 0.05 ยอม  o  บริเวณยอมรับ Ho Z คำนวณ = 3.48 Z ตาราง = 1.645 4. ค่า Z จากตารางที่ 3 หน้า 321

19. ค่า Zคำนวณ  Zตาราง ดังนั้นจึงปฏิเสธ H0และยอมรับ H1แสดงว่าสัดส่วนหรือร้อยละของการพบเชื้อซัลโมเนลลาในอาหารสัตว์ของโรงงาน 08 มากกว่าสัดส่วนหรือร้อยละของการพบเชื้อซัลโมเนลลาในอาหารสัตว์ของโรงงาน 04 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 5. สรุปผลการทดสอบสมมุติฐาน