Čuvajmo svoju arhitektonsku i kulturnu baštinu da bi znali bolje

1. Čuvajmo svoju arhitektonsku i kulturnu baštinu da bi znali bolje prepoznati i cijeniti ostale. Melina Klepo, dipl. ing. arh. Profesorica građevinske grupe predmeta MSŠ “Hazim Šabanović” Visoko

2. Urbani razvoj i arhitektura Visokog u osmanskom periodu www.staro-visoko.co.ba

3. VAKUF, stvoren na osnovu religioznh zakona, imao je ogroman uticaj na razvoj postojećih i novonastalih naselja. Različiti vakufski objekti, često naglašenih arhitektonskih vrijednosti u kojima je koncentrisan sav religiozno-obrazovni, kulturni i ekonomski život muslimana, pa i drugih, stvaraju urbani kostur svih naselja. Dio vakufname u kojoj se spominje Visoko glasi : “Dalje je (zavještao) svoje kupatilo, dućane i vrt koji se nalaze u selu Visokom”

4. KASABA je zvaničan naziv u klasifikaciji naselja, a vezan je za postojanje džamije u jednom mjestu. • U klasifikaciji naselja kasaba treba da zadovolji slijedeći minimum: • da je stalno nastanjena muslimaskim življem, • da ima džamiju u kojoj se obavlja pet dnevnih molitvi, • da ima čaršiju, • da ima pazarni dan.

5. Hadži Mustafa je u Sarajevu pod Kovačima sagradio džamiju i za njeno izdržavanje ostavio je lijep vakuf, a isto tako “sagradio je i jedan mekteb i most preko Bosne u Visokom i za izdržavanje ovih zadužbina ostavio 800 srebrenih drama sultan Sulejmanovih u gotovu i u visočkoj čaršiji jedno zemljište, na kome je sagradio 21 dućan…”

6. Zapadni rub osmanskodobnog Visokog (Kraljevac) www.staro-visoko.co.ba

7. Stambena arhitektura • Stambena područja MAHALE najčešće okružju čaršiju, a po pravilu su imale četrdeset do pedeset kuća, • a za centar džamijski komleks. • STAMBENI KOMPLEKS u pravilu se sastojao do tri stepena: • kuća, • avlija, • bašča.

8. Svrzina kuća – intimno porodično dvorište- avlija AVLIJA sa mutvakom (kuhinjom), drvarnicom, ćenifom (nužnikom), aharom (stajom) za kravu, možda i za konje, ostavom-magazom, boščalukom, odnosno predaharlukom ...

9. Sačuvani objekti izgrađeni u tradicionalnom stilu (ul. Skopljaka) Izgradnja mahale Šadrvan poslije požara 1911. godine www.staro-visoko.co.ba

10. Sakralna arhitektura Džamija u Donjoj mahali iz 1899. g. Snimak sa križanja s današnjom ulicom Skopljaka www.staro-visoko.co.ba

11. Šerefudinova (čaršijska) džamija – današnji izgled ove džamije tipičan je primjer objekta sakralnog karaktera savremenog graditeljstva. Nazvana je Bijla džamija, a projektovao ju je Zaltko Ugljen koji je za ovo djelo dobio više prstižnih nagrada . Hadži Ibarhimova džamija u Perutac mahali – današnj izgled

12. Džamija u Donjoj mahali Hadži Muruvetova – džamija na Kraljevcu Šadrvanska džamija

13. Tabačka džamija – izgled prije zadnje rekonstrukcije Tabačka džamija – današnji izgled Saračica (Hadži Hasanova) – današnji izgled

14. Džamije U Rosuljama i na Novom brdu

15. “Pored Ajasbegove vakufname od 1477. i Hadži Mustafine od 1526. sačuvana je i vakufnama Fatime, kćeri Ebu Bekra ef. iz Šerefudinove mahale, pisana 22. III 1813., kojom Fatima (“ponos žena”) podiže mekteb i određuje mu vakuf za izdržavanje.”

16. PLOČA SA NATPISOM U ZGRADI MEDRESE U VISOKOM

17. Tekija Husni efendije Numanagića u Visokom

18. Materijali, konstrukcija, dekoracija Kamen Mihrab i minber od kamena ukrašen perforacijama iz Gazi Husef-begove džamije u Sarajevu Zidna dekoracija u Aladža džamiji u Foči Karađozbegova džamija u Mostaru - enterijer danas

19. Drvo

20. Doksat ili ćošak

21. Tkanine