Radioźródła pozagalaktyczne

1. Radioźródła pozagalaktyczne Klasyfikacja, obserwacje, omówienie najważniejszych typów

2. GALAKTYKI NORMALNE (normal galaxies) RADIOGALAKTYKI (radio galaxies) O mocy rzędu 1030–1032 wat(np. M31 oraz nasza galaktyka) O mocy rzędu 1035-1038 wat (np. Cygnus A) KWAZARY (quasi-stellar radio sources) GALAKTYKI SEYFERTA OBIEKTY BL LAC (LACERTYDY) OBIEKTY RADIOWE ZAWIERAJĄCE ZWARTE JĄDRO I HALO(radio objects with compact cores and halos) BLAZARY

3. Kwazary • Są to obiekty które maja bardzo mały, gwiazdopodobny obraz optyczny (punktowy). W rzeczywistości podejrzewa się ze może to być zwarte jądro odległej galaktyki. • Pierwszym radioźródłem sklasyfikowanym jako kwazar był 3C 273 (w gwiazdozbiorze Virgo). Wyznaczono dla niego redshift z=0.158 Co oznaczało że oddalał się od nas z prędkością ok. 50 000 km/s, czyli znajdował się od nas w odległości 2 mld lat świetlnych. • Następnie znajdowano już kwazary o wiele większych redshiftach pomiędzy 0.06-6.5

4. Skoro znajdowały się tak daleko, a mimo to odbieramy ich promieniowanie musi ono być niezwykle silne. • Promieniowanie kwazara pochodzi z jego centrum – supermasywnej czarnej dziury oraz od dysku akrecyjnego wokół niej. • Jednak kwazary wyróżniają się tym że tempo akrecji jest niezwykle szybkie (kilka mas Słońca na rok)

5. Kwazary związane są z wczesnymi etapami powstawania wszechświata. Odległość do najdalej położonego kwazara szacuje się na 13,7 mld lat świetlnych

6. Galaktyki Seyferta • To spiralna lub nieregularna galaktyka zawierająca bardzo jasne jądro. • Są podobne do kwazarów, ale mają mniejszą jasność. Charakteryzują się bardzo jasnymi jądrami oraz widmami, w których występują jasne linie emisyjne wodoru, helu, azotui tlenu.

7. Linie emisyjne wykazują silne przesunięcia dopplerowskie (linie ulegają poszerzeniu), które wskazują na prędkości rzędu 500 do 4000 km/s. Każda część dysku ma inną prędkość względem nas. Uważa się że węższe linie pochodzą z zewnętrznych części dysku, gdzie prędkość obrotowa jest mniejsza, podczas gdy szersze powstają bliżej czarnej dziury.

9. BL Lac objects (Lacertydy) • Nazwa pochodzi od pierwszego odkrytego obiektu tego typu - BL Lacertae, który znajduje się w gwiazdozbiorze Jaszczurki. Pierwotnie uznano go za gwiazdę zmienną, dopiero w latach 70. XX wieku poznano jego prawdziwą naturę. • Są to gwiazdopodobne obiekty pozagalaktyczne, charakteryzujące się silnym promieniowaniem w zakresie fal radiowych oraz bardzo szybkimi zmianami jasności i polaryzacji

10. BL Lacs are są podobne do radiogalaktyk o małej mocy promieniowania ale ich jety znajdują się prawie w linii obserwacji. • Od kwazarów odróżnia je mniejsze natężenie linii widmowych.

11. Blazary • Obserwowane widmo promieniowania w znacznej mierze pochodzi od relatywistycznego dżetu skierowanego pod niewielkim kątem w stronę obserwatora. • Blazary są zwartymi radioźródłami, w zakresie optycznym i radiowym charakteryzują się znaczną polaryzację liniową (3-20 %)

12. Różnica pomiędzy blazarami a kwazarami