410 likes | 874 Views
De werking van het geheugen. Deel 1. Het geheugen. ‘ Zonder het geheugen kan er géén leren plaats vinden en verliest alles zijn betekenis ’ Leren = leidt tot blijvende gedragsveranderingen leidt tot cultuur = geheel van voortbrengselen van een gemeenschap. Back-up. Eerste ideeën.
E N D
De werking van het geheugen Deel 1
Het geheugen ‘Zonder het geheugen kan er géén leren plaats vinden en verliest alles zijn betekenis’ Leren = leidt tot blijvende gedragsveranderingen leidt tot cultuur = geheel van voortbrengselen van een gemeenschap.
Eerste ideeën Eerste ideeën over de werking van het geheugen: • De geest als wasafdruk (Plato) • Ladenkast • Magnetische band • Computer(chipsysteem) • Geheugensporen (McConnel
Overzicht • Introductie • Hoe zit het brein in elkaar? • Welke soorten geheugens kunnen onderscheiden worden?
Het geheugen is opgeslagen in de verbindingen (synapsen) tussen de neuronen
Er zijn heelveel verbindingen • Het brein bevat meer dan 40 miljard neuronen • De neocortex bevat er bijna 10 miljard • De neocortex heeft meer opslagcapaciteit dan 10.000 PC harddisks van 10 Gb • Ieder neuron heeft verbindingen met ongeveer 10.000 andere neuronen. • Dat is 100.000 miljard verbindingen, of wel 100 maal 1000 maal 1000 maal 1000 maal 1000 verbindingen
Sommige dieren hebben er nog meer… Walvis (5 x mens) Mens
1. Hippocampus • Een belangrijke rol bij het opslaan van nieuwe herinneringen. • Het helpt je onthouden waar je je sleutels gelaten hebt, maar ook bij het leren van iets nieuws. • Prikkels die interessant of belangrijk bevonden worden zullen vervolgens worden opgeslagen in de neocortex (het lange termijn geheugen).
Herinneringen worden eerst kortstondig opgeslagen in de hippocampus
2.Temporaalkwabben • De temporaalkwabben of slaapkwabben zijn gelegen aan beide zijkanten, ongeveer boven de oren. De temporaalkwabben bevatten o.a. Hippocampus. • De temporaalkwabben zijn betrokken bij het gehoor, het verbale geheugen en de taalfuncties, en ook bij visuele herkenning.
3.Neocortex • De neocortex is een deel van de hersenen dat bij zoogdieren voorkomt. • Het bestaat uit de bovenste laag (2-4 mm dik) van de twee hersenhelften. • De neocortex maakt deel uit van de cerebrale cortex en is betrokken bij de "hogere" functies, zoals zintuigelijke waarneming, bewuste bewegingen en (bij mensen) redeneren, abstract denken en taal. • Abstract denken = denken over iets wat je niet of enkel gefragmenteerd kunt waarnemen in de werkelijkheid.
Theorie van informatieverwerking (Gagné) • Sensorisch register /geheugen • Selectieve waarneming, afhankelijk werking zintuigen en van vele factoren, enkele seconden • Korte termijn geheugen of werkgeheugen • Aandacht, vasthouden, seconden tot minuten • Zeven eenheden (chunks). Beperkte capaciteit • Elaboreren = bewerken van de informatie • Lange-termijn geheugen • Coderen en decoderen • Herhalen, koppelen voorkennis en zinvol organiseren • Associatief netwerk • Opslag: dagen, maanden en jaren
Associatief netwerk • Begrip niveau • Affectiereflectie niveau • Procedureel niveau
De werking van het geheugen Deel 2
Overzicht • Informatieverwerkingssysteem (herhaling) • 8 leerpsychologische fasen van het leerproces. • Aandacht en het KTG • Herinneren en Vergeten en het LTG • Leren om te onthouden
KTG en aandacht hangen sterk samen • Je kunt aandacht schenken zien als in het geheugen houden. • Aandacht is noodzakelijk voor elaboreren; het interne herhaal- en verwerkingsproces. • Hoe langer je aandacht schenkt aan iets, hoe groter de kans dat het zal worden onthouden (doorgegeven wordt aan het LTG)
Specifiek activeren • Apen werden getraind om op commando de aandacht te richten op één blokje in een rijtje blokjes. • Vervolgens werd gekeken naar het vuren van bepaalde zenuwcellen in het visuele gebied. • Het bleek dat sommige zenuwcellen alleen vuurden als de aandacht werd gericht op het ene blokje. Bij andere blokjes waren andere cellen actief. • De kijkrichting bleef bij dit alles onveranderd! • Zo specifiek kan aandacht delen in het brein activeren.
Vertekening • Neiging ongewenste informatie onbewust te vervormen. • Cognitieve vrekken: neiging de makkelijkste weg nemen. • Neiging tot conformeren (aanpassen)
Herinneren • We herinneren door het terug te zoeken! • Hulpmiddel zijn attributen (de codes): informatie, kennis wordt voorzien van eigenschappen tijdens coderingsproces. 3 belangrijke attributen: • Temporale attribuut: eigenschap tijd • Ruimtelijk attribuut: eigenschap ruimte • Associatief attribuut: affectieve associatie
Vergeten • Vergeten is (tenminste het tegendeel is niet bewezen)kwijt raken omdat het te weinig gebruikt wordt en/of slecht opgeslagen/ verkeerd gecodeerd is. 3 andere verklaringen voor vergeten: • Een attribuut ontbreekt helemaal • Interferentietheorie, klontering • Verdringing gemotiveerd vergeten als beschermingsstrategie
Vergeten kan weer gegeven worden in een formule (machtsfunctie)
Leren volgt wetmatigheden Masses versus spaced effect: • Regelmatige leerperioden geven steeds minder extra resultaat. • Als leerperioden ‘te dicht’ op elkaar volgen is het resultaat minder dan wanneer ze ‘voldoende’ gespreid zijn.
Uitpluizen van het geheugen en leerproces Bedenk op basis van het informatieverwerkingssysteem & de acht leerpsychologische fasen (boek: blz.164 of 143)hoeje als docent het leerproces optimaal kan ondersteunen.
Bevorderen van verwerken en onthouden. • Aandacht (het opzettelijk aan of over iets denken) • Concentratie (zeer gespannen, op één punt gerichte aandacht) • Activeren juiste netwerk • Aansluiten beleving • Meerdere zintuigen aanspreken • Samenhangende context • Kleine delen / opbouw • Rust/sfeer • Activiteit/ inspannen Hoe kan je als docent hier aan bijdragen?
TEST Beantwoord de volgende vragen na het lezen van de powerpoint: Wie vergeleek het geheugen met wasafdrukken? Wat is de rol van de hippocampus? Waar wordt de informatie opgeslagen? Welke soorten geheugens kunnen er onderscheiden worden?