تئوری های اخلاقی

1. تئوری های اخلاقی دکتر حمیدرضا نمازی مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران

2. اخلاق پزشکی • اخلاق کاربردی • اخلاق حرفه ای • اخلاق سازمانی • اخلاق بازاریابی • ...

3. دو رویکرد به اخلاق پزشکی • مدیریت منابع انسانی (اخلاق پزشکی همان اخلاق پزشکان است) • مدیریت استراتژیک (اخلاق پزشکی فراتر از اخلاق پزشکان است) • ممیزی اخلاقی قانون • ممیزی اخلاقی منابع انسانی • ممیزی اخلاقی ساختار • ممیزی اخلاقی تکنولوژی

4. پیشینه اخلاق حرفه ای در ایران • گل نبشته های تخت جمشید • فتوت نامه ها • بر سر گنج

5. اخلاق Moral • Moral Philosophy = Ethics • تفکر فلسفی درباره ی اخلاق، مسائل اخلاقی و احکام اخلاقی

6. اخلاق توصیفی Descriptive Ethics • به توصیف پدیده های اخلاقی و یا توصیف و تبیین این پدیده ها می پردازد. (روان شناسی اخلاقی، پدیدارشناسی اخلاق، جامعه شناسی اخلاق، تاریخ اخلاق و انسان شناسی) • نمونه: اعلام خبر بد

7. Prescriptive or Normative Ethicsاخلاق هنجاری • محمول گزاره های اخلاقی: خوب، بد، باید، نباید، صواب، خطا و وظیفه • موضوع: فعل ارادی اختیاری • (اخلاق گریز، اخلاق ستیز، اخلاق پذیر)

8. Analytic or Meta Ethics فرا اخلاق یا اخلاق تحلیلی • معناشناسی اخلاق • معرفت شناسی اخلاقی • وجودشناسی اخلاقی • پدیدارشناسی اخلاق

9. خودشناسی پیش فرض طلایی • من های چهارگانه انسان: • من آن موجودی هستم که واقعاً هستم (خشنم) • آن منی که می پندارم هستم (فکر می کنم مهربانم) • آن منی که دیگران می پندارند من هستم (لجوجم) • منی که من می پندارم که دیگران مرا آن چنان می پندارند (بی مبالاتم، خشنم)

10. مکاتب مهم از فلسفه ی اخلاق • 1. وظیفه گروی یا اصالت وظیفه Deontologism • 2. نتیجه گروی یا اصالت نتیجه Teleologism • 3. اخلاق فضیلت محور Virtue-based Ethics (عام گرایی یا خاص گرایی در اخلاق)

11. وظیفه گروی Deontologism • برخی کارها به خودی خود کارهای درستی اند و برخی کارها به خودی خود نادرستند • به پیامدهای کار توجهی ندارد • استثنا بردار نیست راست بگو ولو افلاک در هم بپاشد

12. وظیفه گروی عمل نگر • همه ی احکام اخلاقی ای که صادر می کنیم جزئی اند (در این موقعیت باید چنین و چنان کنم) • احکام کلی بی فایده، ناکارا و غیر قابل دسترس اند • ارسطو، پریچارد (تأکید بر شهود اخلاقی) • اگزیستانسیالیست ها (تأکید بر تصمیم اخلاقی) • اخلاق موضعی، منطق موقعیت (Casuistry) • ارتقاء حساسیت اخلاقی

13. وظیفه گروی قاعده نگر • کانت، پرایس، باتلر • وجدان قواعد کلی را در اختیار ما می گذارد نه احکام جزئی اوضاع و احوال خاص را • این قواعد از استقرای موارد جزئی گرفته نشده اند.

14. تکنیک قاعده طلایی • پیوسته خودت را جای دیگران بگذار

15. وظیفه گروی قاعده نگر • قواعد کلی (قاعده ی زرین) • قواعد انضمامی (باید همواره راست بگوییم) • اصل عدالت

16. عدالت • عدالت • انصاف • تمایز اوصاف اخلاقی از افعال اخلاقی نمونه: سفارش شدگی

17. (اصالت نتیجه)Teleologism • 1. خودگروی Egoism • مبتنی بر Self – Love • بیشترین سود برای من

18. سود چیست؟ • چه نوع نتیجه ای باید بر فعل مترتب گردد تا آن فعل خوب شود. الف – اصالت لذت (Hedonism) ب – نا لذت گروی (Non Hedonism) مکتب قدرت مکتب معرفت مکتب تحقق نفس مکتب سعادت

19. سود گروی Utilitarianism • نظریه های وظیفه گروانه به سایر مردم اهمیت می دادند اما به ازدیاد خیر اهمیت نمی دادند • خودگروی به ازدیاد خیر اهمیت می داد اما به سایر مردم بها نمی داد • سودگروی می خواهد راه حل جامع باشد

20. سود گروی Utilitarianism • بیشترین سود برای بیشترین افراد • سودگروی عمل نگر (اخلاق وضعیت): اجازه استفاده از هیچ قاعده یا تعمیمی را نمی دهد و اصرار دارد در تک تک موارد آثار و نتایج تمام اعمالی که پیش روی ماست از نو محاسبه شود • سودگروی عام: از قاعده پیروی نمی کند، در تک تک موارد هم مداقه نمی کند بلکه می گوید اگر هر کسی بخواهد در چنین مواردی چنین و چنان کند چه رخ خواهد داد • سودگروی قاعده نگر: کدام قاعده بیشترین سود را دارد

21. تئوری اخلاقی راس : پلی میان وظیفه گروی و نتیجه گروی

22. Virtue-based Ethicsاخلاق فضیلت محور • حال درونی مطلوبی که برای انسان پدید می آید باید مورد توجه قرار گیرد • هرکس واجد حالت درونی فضیلت شد هر چه از او سرزد خوب است • هر چه آن خسرو کند شیرین کند

23. Simplicityسادگی • سادگی در تئوری های صدق • بر قفای تو زدم آمد طراق

24. بستر تئوری های اخلاقی در اخلاق کاربردی • شغل، اشتغال یا حرفه؟

25. جایگاه نمادها در اخلاق کاربردی • نماد و نشانه • نقش و نمادها در استمرار اخلاق