@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

1. Veiligheid in de verloskunde Kennispoort Verloskunde Utrecht 10 december 2009 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

2. Denk niet dat de natuur het voor je oplost Vrouwen moeten niet per se de kans krijgen gewoon te bevallen, dat leidt tot onnodige babysterfte ‘Maar verloskundigen willen het Nederlands erfgoed veiligstellen’

3. Huidige berichtgeving/publieke opinie • Babysterfte in Nederland hoogst, hoe kán dit in een ontwikkeld land als Nederland. • Verloskundig systeem in Nederland met thuisbevalling en eerstelijns verloskundigen wijkt af van rest van wereld: oorzaak van hogere babysterfte. Door thuisbevalling en gaan baby’s dood. • Door te afwachtend beleid verloskundigen (‘de natuur zijn gang laten gaan’) gaan baby’s dood. • Huidige beleid tav serotiniteit zorgt voor hogere sterfte.

4. Feiten over perinatale sterfte • Peristat I – Nl hoogste perinatale sterfte in West Europa • Peristat II – Nl na Frankrijk en Letland hoogste, vanaf 28 weken onder West-Europese landen alleen Frankrijk hoger • Persistat-II: 18% van alle sterfte vond plaats vanaf 37 weken zwangerschapsduur, bij geboortegewicht boven 2500 gram, geen congenitale afwijking en eenling

5. Perinatale sterfte in Nederland en 1e lijn Totale perinatale sterfte in Nederland (2006): 98 kinderen per 10.000 bevallingen. jaarlijks ongeveer 1700 kinderen Bij bevallingen begeleid door verloskundigen (thuis, poliklinisch, of tijdens de bevalling overgedragen naar de gynaecoloog): 13 kinderen per 10.000 bevallingen jaarlijks 80-100 kinderen

6. Feiten over thuisbevallen • veilig voor het kind 1,2 • 2/3 van vrouwen wil graag thuis bevallen 2,3 • thuis beginnen - minder kans op interventies4 • na thuisbevalling kijken meer vrouwen positief terug5 • niet duurder dan poliklinisch6 1 alle perinatal audits tot op heden: Vredevoogd 2001, Wolleswinkel 2002, CVZ 2005 2 de jonge 2009, 3 van der Hulst 2004 4 Hutton 2009 5 Rijnders 2008, 6 Hendrix 2009

7. Percentages verwijzingen durante partu 2001-2003 Amelink 2007 Verwijzingen vanuit de 1e lijn: Paniek?

8. Voordelen centralisatie van zorg Concentratie van verloskundige zorg is DE oplossing voor het verder terugdringen van de babysterfte in Nederland? • afdelingen verloskunde 24/7 bemand • betere samenwerking • kortere lijnen • betere communicatie.

9. Nadelen centralisatie van zorg • Afstand tot ziekenhuis /toename reistijd (zowel op platteland als stedelijk) • Norm (ambulance binnen 15 min aanwezig en patiënt binnen 45 minuten na spoedmelding in het ziekenhuis) niet meer haalbaar (nu wel in 99,7%) • mogelijke toename in vrouwen (laag en hoog risico) die het ziekenhuis niet op tijd halen: • in Australië wordt een toename gezien van het aantal bevallingen ‘born before arrival’ en het aantal vrouwen dat om deze reden thuis bevalt is hoger dan het aantal geplande thuisbevallingen

10. Nadelen centralisatie van zorg II verlies kleinschaligheid • risico op ‘veel zorgverleners’ in plaats van persoonlijke zorg • vrouwen willen liever een klein aantal zorgverleners • communicatie binnen een grote unit ingewikkelder: personeel kent elkaar minder goed en kan zich daardoor minder betrokken voelen.

11. Feiten over serotiniteit • Geen stijging perinatale sterfte na 41 weken1 37-40 weken 0.30% of 3/1000 41 weken 0,22% of 2/1000 42 weken 0,17% of 2/1000 • Geen effect inleiden 41 weken vs afwachten op perinatale sterfte 2: 13 RCT’s, n= 5922 RR = 0.29 (95% CI 0.06-1.37) Number Needed to Treat 100-oneindig 2,3 Geen toename sectio’s 2,3 • Strippen niet barbaars4 wel effectief 4,5 1 PRN 2007 2 Wennerholm 2009 3 Gulmezoglu 2006 4 de MirandA 2006 5 Boulvain 2005

12. Constructieve oplossingen • Betere overdracht en samenwerking tussen betrokken zorgverleners in de verloskundige keten (geboorteplan, Elektronisch Verloskundig Dossier) • Verminderen substandaard zorg, in de hele keten werken volgens de landelijke professionele normen zoals Verloskundige Indicatie Lijst en richtlijnen • Uitvoering perinatale audits verbeterd samenwerking (= effect perinatale audits in andere landen)

13. Constructieve oplossingen II • Preconceptiezorg m.n. gericht op zwangeren met lage SES en allochtone afkomst • Goede randvoorwaarden oa voldoende professionals, adequate arbeidsomstandigheden: overal waar vrouwen bevallen 24 uur per dag adequate zorg • Goede voorlichting en intensievere begeleiding van de zwangere. Voorbeelden: • vroeg in zwangerschap informeren over voor- en nadelen plaats baring, inclusief kans op verwijzing • altijd direct naar de zwangere bij start bevalling • meer tijd aanwezig tijdens bevalling (samenwerking kraamzorg)