320 likes | 506 Views
Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης Εθνικό Σημείο Επαφής (NCP) . Ανθρώπινοι Πόροι και Κινητικότητα στο 6ο Πρόγραμμα Πλαίσιο (6ο ΠΠ) Δράσεις Marie Curie Human Resources and Mobility (HRM) in the 6 th Framework Programme (FP6) Marie Curie Actions Πέννυ Πατρινού Ημερίδα – Ιωάννινα, 16/06/2004.
E N D
Εθνικό Κέντρο ΤεκμηρίωσηςΕθνικό Σημείο Επαφής (NCP) Ανθρώπινοι Πόροι και Κινητικότητα στο 6ο Πρόγραμμα Πλαίσιο (6ο ΠΠ) Δράσεις Marie Curie Human Resources and Mobility (HRM) in the 6th Framework Programme (FP6) Marie Curie Actions Πέννυ Πατρινού Ημερίδα – Ιωάννινα, 16/06/2004
ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ • Οριζόντιο Πρόγραμμα του 6ου Προγράμματος Πλαισίου για την Έρευνα • 1 από τα 4 οριζόντια Προγράμματα για τη Δόμηση του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας (ΕΧΕ) • Προϋπολογισμός 2002-2006: 1580 εκατομ. € (αύξηση > 50% από το 5ο Π.Π.!)
ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «Να παράσχει ευρεία υποστήριξηγιατηνανάπτυξηάφθονωνκαι δυναμικών ανθρώπινων πόρων διεθνούς κύρους στο Ευρωπαϊκόσύστημα έρευνας, λαμβάνοντας υπόψη την εγγενή διεθνή διάστασητης έρευνας» Επίσης • Να ενισχύσει την επιστημονική Αριστεία στην Ευρώπη, και να την συνδέσει με τον υπόλοιπο κόσμο μέσω της • Επιμόρφωσης Ευρωπαίων ερευνητών στην Ευρώπη • Επιμόρφωσης Ευρωπαίων ερευνητών σε χώρες εκτός Ευρώπης • Επιμόρφωσης ερευνητών από τρίτες χώρες στην Ευρώπη • Δημιουργίας δυνατοτήτων για τους Ευρωπαίους ερευνητές που βρίσκονται εκτός Ευρώπης να επιστρέψουν και να ενισχύσουν την Ευρωπαϊκή έρευνα
ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ • ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ • Συνέχεια σχετικού προγράμματος του 5ου ΠΠ • Ανοικτός, “bottom up” χαρακτήρας, διεπιστημονικότητα και πολυεπιστημονικότητα • Βασικά στοιχεία: Ερευνητική κατάρτιση και επιμόρφωση / Μεταφορά γνώσεων • Διεθνής κινητικότητα των συμμετεχόντων ερευνητών • Πληθώρα δράσεων και μέτρων • Προώθηση της συμμετοχής γυναικών
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIE ΝΕΩΤΕΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ 6ου ΠΠ • Γενίκευση του προσδιορισμού “Marie Curie” για όλες τις δράσεις • Άνοιγμα προς τρίτες χώρες (~ 30% του προϋπολογισμού) • Κατάργηση ορίου ηλικίας – Κύρια κριτήρια επιλογής: επιστημονική αριστεία και εμπειρία • Μέτρα για την επάνοδο και επανένταξη – Καταπολέμηση του “brain drain” • Μέτρα για την προώθηση της Αριστείας • Πρόνοιες για προσωπική / οικογενειακή κατάσταση των μετακινούμενων ερευνητών • Εισαγωγή της αρχής της δια-βίου μάθησης και επιμόρφωσης
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIE ΤΥΠΟΙ ΔΡΑΣΕΩΝ • Δράσεις μέσω φορέων υποδοχής (host-drivenactions) • Φιλοξενούντες οργανισμοί / δίκτυο υποβάλλουν πρόταση για έναν αριθμό υποτρόφων / ερευνητών • Η πρόταση αξιολογείται • Ο επιλεχθείς οργανισμός ανακοινώνει τις χρηματοδοτούμενες θέσεις υποτρόφων / ερευνητών • Συνήθης διάρκεια συμβολαίου μεταξύ Ε.Ε. και φορέα υποδοχής: 4 χρόνια • Μέγιστη διάρκεια χρηματοδότησης υπότροφου: 3 χρόνια
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIE ΤΥΠΟΙ ΔΡΑΣΕΩΝ 1.1Δίκτυα ερευνητικής κατάρτισης (Research Training Networks – RTNs) • Min. 3 εταίροι (πανεπιστήμιο, ερευνητικά κέντρα, βιομηχανίες) σε 3 χώρες • Δομημένο πρόγραμμα κατάρτισης ερευνητών σε ένα συγκεκριμένο ερευνητικό πεδίο μέσω ερευνητικής συνεργασίας • Αποδέκτες: κυρίως «νέοι» ερευνητές από χώρες ΕΝΤΟΣ ή ΕΚΤΟΣ Ε.Ε. • Διάρκεια δικτύου ≤ 4 χρόνια • Προϋπολογισμός δικτύου 0,8 – μερικά εκατομ. €
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIE ΤΥΠΟΙ ΔΡΑΣΕΩΝ 1.2 Υποτροφίες υποδοχής για κατάρτιση «νέων ερευνητών» (Host Fellowships for Early stage Research Training – EST) • 1 έως 3 φορείς ΑΕΙ, ερευνητικά κέντρα, επιχειρήσεις (οι 2 από Ε.Ε.) • Αποδέκτες: «νέοι» ερευνητές από χώρες ΕΝΤΟΣ ή ΕΚΤΟΣ Ε.Ε. • Διάρκεια: έως 4 χρόνια Διάρκεια απασχόλησης ερευνητή: 3 μήνες έως 3 χρόνια • Προϋπολογισμός σχήματος: 0,3-2 εκατομ. € ~ 10 «νέοι» ερευνητές / σχήμα
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIE ΤΥΠΟΙ ΔΡΑΣΕΩΝ • 1.3Υποτροφίες υποδοχής για τη μεταφορά γνώσεων (Host Fellowships for the Transfer of Knowledge – ΤΟΚ) • υποβάλλονται από ερευνητικούς οργανισμούς Ε.Ε. που επιθυμούν ν’ αναπτύξουν νέες γνωστικές περιοχές • φιλοξενία έμπειρων ερευνητών • διάρκεια έργου: έως 4 έτη. Διάρκεια απασχόλησης ερευνητή: έως 2 έτη • προϋπολογισμός έργου 0,1-1 εκατομ. € ~ 7 ανθρωποέτη/έργο • 2 κατηγορίες: • Σχήμα Ανάπτυξης Προτεραιότητα σε λιγότερο ευνοημένες περιοχές Μπορεί να περιλαμβάνει αποστολή προς άλλη χώρα (2-12 μήνες) και επάνοδο. • Σχήμα στρατηγικής Συνεργασίας Βιομηχανίας-Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων (Industry –Academia Strategic Partnership Scheme) Υποβάλλεται από κοινού από ≥ 2 Ιδρύματα σε διαφορετικές χώρες. Ανταλλαγή προσωπικού (2-24 μήνες) με σκοπό συνεργασία, start-ups,spin-offs, κλπ.
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIE ΤΥΠΟΙ ΔΡΑΣΕΩΝ • 1.4 Συνέδρια και μαθήματα επιμόρφωσης (Conferences and Training Courses) • 2 κατηγορίες: • Σειρές εκδηλώσεων (Marie Curie Series of Events) ≥ 4 εκδηλώσεις σε διάφορα μέρη,≤ 150 συμμετέχοντες/εκδήλωση. 1 ή περισσότεροι οργανωτές. Στόχος: κυρίως η συμμετοχή «νέων» ερευνητών. Προϋπολογισμός: 0,25-1 εκατομ. €. • Μεγάλα Συνέδρια (Marie Curie Large Conferences) Ένα επιστημονικό/τεχνολογικό συνέδριο διεθνούς κύρους. ≥ 150 συμμετέχοντες (ενδεικτικός αριθμός 400). Ενδεικτικός προϋπολογισμός: 50.000 €.
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIE ΤΥΠΟΙ ΔΡΑΣΕΩΝ • 2.ΑτομικέςΔράσεις (Individual-driven actions) • Όλες οι δράσεις αυτές αφορούν έμπειρους ερευνητές • Ο ερευνητής υποβάλλει πρόταση από κοινού με τον φιλοξενούντα οργανισμό (ατομικό έργο) • Η διάρκεια χρηματοδότησης του υπότροφου εξαρτάται από το είδος της δράσης • Δεν είναι δυνατή η αντικατάσταση των υποτρόφων
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIEΤΥΠΟΙ ΔΡΑΣΕΩΝ • 2.1Ευρωπαϊκές Υποτροφίες (Intra-European Fellowships-IEF) • έμπειροι ερευνητές αναλαμβάνουν ερευνητικό έργο σε άλλη χώρα της Ε.Ε. • διάρκεια: 1-2 έτη • προϋπολογισμός: 60-180 k€ / ερευνητή. 2.2 Διεθνείς Υποτροφίες εξωτερικού (Outgoing International Fellowship-OIF) • προτείνοντες: έμπειροι ερευνητές από την Ε.Ε. σε συννενόηση με ερευνητικούς φορείς της Ε.Ε. • φάση αρχικής επιμόρφωσης: μετάβαση για 1-2 έτη σε τρίτη χώρα • φάση επανένταξης: υποχρεωτική επιστροφή για 0.5-1 έτος σε ερευν. οργανισμό • προϋπολογισμός: 120-240 k€ / ερευνητή.
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIEΤΥΠΟΙ ΔΡΑΣΕΩΝ • 2.3Διεθνείς υποτροφίες εσωτερικού (Incoming International Fellowships - IIF) • προτείνοντες: έμπειροι ερευνητές από τρίτες χώρες • εργασία για 1-2 έτη σε ερευνητικό φορέα της Ε.Ε. • ενδεχόμενη επανένταξη σε ερευνητικό φορέα της χώρας προέλευσης • προϋπολογισμός: 72-185 k€ / ερευνητή.
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIEΤΥΠΟΙ ΔΡΑΣΕΩΝ • Προαγωγή και Αναγνώριση Αριστείας • (Excellence promotion andrecognition) • 3.1Επιχορηγήσεις Αριστείας για ομάδες (Excellence Teams-EXT) • υποστήριξη για τη δημιουργία νέας ερευνητικής ομάδας υψηλής ποιότητας μέσα σε οργανισμό της Ε.Ε. • προτείνοντες: αρχηγός της ομάδας και ερευνητικός οργανισμός • αρχηγός και μέλη της ομάδας μπορούν να είναι οποιασδήποτε εθνικότητας • διάρκεια έργου: έως 4 έτη, προϋπολογισμός έργου 0.8-1.6 εκατομ. € 3.2 Βραβεία Αριστείας (Excellence Awards – EXA) • 5 βραβεία / έτος, καθένα ύψους 50 k€ • υποψήφιοι: ερευνητές που έχουν χρηματοδοτηθεί για ≥ 1 έτος μέσω των προγραμμάτων κινητικότητας
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIEΤΥΠΟΙ ΔΡΑΣΕΩΝ • 3.3 Έδρες Marie Curie (Marie Curie chairs-EXC) • μετάβαση έμπειρου ερευνητή για έρευνα και διδασκαλία σε φιλοξενούντα οργανισμό εκτός της χώρας όπου δραστηριοποιείται • φιλοξενών οργανισμός δεσμεύεται να παράσχει διοικητική υποστήριξη • ο υποψήφιος μπορεί να είναι οποιασδήποτε εθνικότητας • ≥ 70% πλήρους απασχόλησης για 1-3 έτη • προϋπολογισμός 450-750 k€ /έδρα
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIEΤΥΠΟΙ ΔΡΑΣΕΩΝ • 4.Μηχανισμοί Επανόδου και Επανένταξης • (Return and reintegration mechanisms) • 4.1ΕυρωπαϊκέςΕπιχορηγήσεις Επανένταξης (European Reintegration Grants-ERG) • υποστήριξη επιστροφής από χώρες της Ε.Ε. ευρωπαίων ερευνητών για επανένταξή τους στο ερευν. δυναμικό της χώρας προέλευσης • προϋπόθεση: πρόσφατη συμμετοχή του ερευνητή σε δράση του προγράμματος κινητικότητας επί τουλάχιστον 2 έτη • δέσμευση του φιλοξενούντος οργανισμού ότι θα κρατήσει τον επιστρέφοντα για τουλάχιστον 2 έτη • διάρκεια επιχορήγησης 1 έτος, προϋπολογισμός 40 k€ / ερευνητή
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIEΤΥΠΟΙ ΔΡΑΣΕΩΝ • 4.2Διεθνείς Επιχορηγήσεις Επανένταξης (International Reintegration Grants-IRG) • υποστήριξη επιστροφής Ευρωπαίων ερευνητών από τρίτες χώρες για επανένταξή τους στο ερευνητικό δυναμικό της Ε.Ε. • προϋπόθεση: ερευνητική απασχόληση εκτός Ε.Ε. για τουλάχιστον 5 έτη • δέσμευση του φιλοξενούντος οργανισμού ότι θα κρατήσει τον επιστρέφοντα για τουλάχιστον 3 έτη • διάρκεια επιχορήγησης έως 2 έτη, προϋπολογισμός 80 k€ / ερευνητή
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIE ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIE • ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΑΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (2003) ΓΙΑ ΤΙΣ 12 ΔΡΑΣΕΙΣ • Αξιολογήθηκαν ~ 4300 προτάσεις από όλα τα επιστημονικά πεδία • Υπογράφηκαν 850 συμβόλαια, συνολικής αξίας 377 εκατομ. € • Παρατηρήσεις: • Υψηλή επιστημονική ποιότητα: 3000 προτάσεις πάνω από το βαθμ. όριο 1500 προτάσεις βαθμ. 80/100 • Ικανοποιητική ποιότητα της διαδικασίας αξιολόγησης (εφαρμογή, για πρώτη φορά, remote evaluation) • Καθυστερήσεις στην υπογραφή συμβολαίων • Αυξημένη συμμετοχή γυναικών (39% στις ατομικές δράσεις-στόχος 40%) • Υψηλή ζήτηση για «παλαιές» δράσεις, χαμηλότερη για τους νέους μηχανισμούς επανένταξης
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIEΔΙΕΘΝΕΙΣ ΥΠΟΤΡΟΦΙΕΣ - ΤΑΣΕΙΣ • ΧΩΡΕΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ • ΗΠΑ (50%) • Αυστραλία (15%) • Καναδάς (14%) • 2) ΧΩΡΕΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ • Μεγ. Βρετανία (18%) • Γερμανία (15%) • Ιταλία-Ισπανία (8%) • 3) ΧΩΡΕΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ • Ρωσία (16%) Κίνα (12%) • Ινδία (9%) ΗΠΑ (5%)
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIE • ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ • Εξαιρετικά μεγάλη ζήτηση • Συμμετοχή βιομηχανίας • Συμμετοχή νέων κρατών μελών • Πολυεπιστημονικότητα ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Ε.Ε. • Αναθεώρηση Προγράμματος εργασίας
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIE • ΑΝΟΙΧΤΕΣΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ • European Reintegration Grants • International Reintegration Grants • Συνεχής υποβολή έως τις 14 Οκτωβρίου 2004
Ενδεικτική Κατανομή Προϋπολογισμού
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIEΧΡΗΜΑΔΟΤΗΣΗ Ε.Ε. • Ανάλογα με τη δράση • Προς τους ερευνητές • Επίδομα διαβίωσης (ανάλογα με την κατηγορία ερευνητή και τη χώρα μετάβασης) • Έξοδα ταξιδιού • Επίδομα μετεγκατάστασης • Επίδομα επαγγελματικής ανέλιξης • Προς τους φιλοξενούντες φορείς • Έξοδα ερευνητικής/επιμορφωτικής δραστηριότητας για τους επιλέξιμους ερευνητές • Έξοδα που αφορούν συγκεκριμένο έργο (οργάνωση, συντονισμός, κλπ) • Έμμεσα έξοδα • Έξοδα διαχείρισης (συμπερ. πιστοποιητικά ελέγχου)
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIEΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ • Νέοι Ερευνητές – Έμπειροι Ερευνητές – Πολύ έμπειροι Ερευνητές • On-line εργαλείο για έλεγχο επιλεξιμότητας ερευνητή για EST, TOK, IEF, Μηχανισμούς Επανόδου και Επανένταξης • Πρόσβαση από την κεντρική ιστοσελίδα του • http://europa.eu.int./mariecurie-actions • Βασικές προϋποθέσεις • Μετακίνηση του ερευνητή σε χώρα άλλη από αυτήν που είναι υπήκοος. • Ο ερευνητής να μην έχει διαμείνει / εργαστεί στη χώρα προορισμού >12 μήνες τα 3 τελευταία έτη προ της έναρξης της δράσης
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIE • ΑΝΟΙΧΤΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΣΤΟ 5ο ΠΠ • Θέσεις ανοιχτές έως το 2005- 30% δεν έχουν ακόμασυμπληρωθεί • Αίτηση κατευθείαν στον φιλοξενούντα φορέα / δίκτυο / διοργανωτή • Γρήγορη διαδικασία • Εργαλείο αναζήτησης • http://mc-opportunities.cordis.lu
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIE • ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ • http://mc-opportunities.cordis.lu • Αντικατέστησε το παλιό εργαλείο www.cordis.lu/improvin/opportunities • Ανακοίνωση ανοιχτών θέσεων και εκδηλώσεων • Περιγραφή χρηματοδοτούμενων έργων • Καλύπτει όλους τους τύπους υποτροφιών • Συμβατότητα με την Πύλη Κινητικότητας • Ελεύθερο Κείμενο αλλά και Δομημένη Αναζήτηση
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIE • ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ • Περιεχόμενο της πρότασης / έργου • Δραστηριότητες για την κατάρτιση των ερευνητών / μεταφορά γνώσης • Ποιότητα φορέα • Ποιότητα ερευνητών • Διαχείριση και δυνατότητα υλοποίησης • Συνάφεια με τους στόχους της συγκεκριμένης δράσης • Προστιθέμενη αξία για την Κοινότητα
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIEΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΑΣ • Περιλάβετε στοιχεία που συμβάλλουν στη δόμηση του EXE • Δικτύωση με εταίρους, διεπιστημονικότητα, αναγνώριση προσόντων • Προσδιορίστε την κατηγορία ερευνητών (διδάκτορες, post-doc, etc) • Προσδιορίστε συγκεκριμένους αντικειμενικούς στόχους μέσα στην πρότασή σας • Μελετήστε το εγχειρίδιο, ειδικά τις οδηγίες που αφορούν τον αριθμό σελίδων (λέξεων) της πρότασης • Ως φορέας υποδοχής, σκεφθείτε ερευνητές από τρίτες χώρες • Μην υποβάλλετε, στην ίδια πρόσκληση, πολλές, σχετικές μεταξύ τους προτάσεις για την ίδια επιστημονική επιτροπή • Μην αντιγράφετε (copy) κείμενα από ένα τμήμα της πρότασής σας σε ένα άλλο • Μην αναγκάζετε τον αξιολογητή να «ψάχνει» μέσα στην πρότασή σας για να βρει τα στοιχεία που τον ενδιαφέρουν. Συμβουλευτείτε και ακολουθείστε τα κριτήρια αξιολόγησης. • Μεγάλες λίστες δημοσιεύσεων και βιογραφικών δεν βοηθούν πάντα. Αναφέρετε τις σχετικές δημοσιεύσεις και τα βιογραφικά των βασικών «παικτών».
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIE • ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ • ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ • Στρατηγική της Ε.Ε. για την Κινητικότητα • Πύλη Κινητικότητας http://europa.eu.int/eracareers • Γενικές πληροφορίες για υποτροφίες • Θέσεις εργασίας για ερευνητές • Πρακτικές πληροφορίας για θέματα διοικητικής φύσεως και καθημερινής ζωής • Πληροφορίες για πολιτικές έρευνας που αφορούν την σταδιοδρομία των ερευνητών στην Ευρώπη
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIE • ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ • ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ • Στρατηγική της Ε.Ε. για την Κινητικότητα Επίσης • Δωρεάν υπηρεσία για ανακοίνωση θέσεων για ερευνητές • Βάση δεδομένων για cv ερευνητών • Δίκτυο Κέντρων Κινητικότητας • Ευρωπαϊκό Δίκτυο • Εθνικό Δίκτυο – Συντονιστής: ΕΚΕΤΑ • 6 γεωγραφικές ζώνες • 10 φορείς
ΔΡΑΣΕΙΣ MARIE CURIEΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ EKT/NCP Mobility http://www.ekt.gr/ncpfp6/mobility The Researcher’s Mobility Portal http://europa.eu.int/eracareers Εθνική Πύλη Κινητικότητας http://www.certh.gr/library/gr/mobility/main.html Δράσεις Marie Curie (CORDIS) http://www.cordis.lu/fp6/mobility.htm Δράσεις Marie Curie (EUROPA) http://europa.eu.int/mariecurie-actions Εργαλείο αναζήτησης υποτροφιών Marie Curie http://mc-opportunities.cordis.lu Marie Curie Fellowship Association http://www.mariecurie.org ΕΚΤ/ ΕΙΕ- Εθνικό Σημείο Επαφής Επικοινωνία: Πέννυ Πατρινού τηλ.: 210-7273912, fax: 210-7246824 e-mail: patrinou@ekt.gr