FARMAKOLOJİ

1. FARMAKOLOJİ OTONOM SİNİR SİSTEMİ FARMAKOLOJİSİ

2. Aşağıdaki ilaç uygulama biçimlerinden hangisi sistemik etki elde etmek için uygulanmaz? A) Rektum içi B) İntranazal C) Sublingual D) İntraartiküler E) Transdermal

3. Aşağıdakilerden hangisi farmakolojik anlamıyla tolerans teriminin en doğru tanımıdır? A) İlacın tekrarlanan kullanımlarından sonra ilaca yanıtta görülen artma B) İlacın tekrarlanan kullanımlarından sonra ilaç etkinliğini sürdürebilmek için gereken doz artımı C) İlacın tekrarlanan kullanımlarından sonra metabolizmasının artması D) İlacın tekrarlanan kullanımlarından sonra plazmada istenilen ilaç konsantrasyonun düzeyine ulaşılamaması E) İlacın tekrarlanan kullanımlarından sonra reseptöre bağlanma afinitesinde azalma

4. Oral alımdan sonra biyoyararlanımı aşağıdakilerden hangisi en iyi tanımlar? A) Oral dozun kana geçiş hızı B) Oral dozun kandaki derişim oranı C) Oral dozun kana geçen miktarı D) Oral dozun proteinlere bağlanma miktarı E) Oral dozun itrah hızı

5. Aşağıdakilerinden hangisi Faz 2 biyoeliminasyon reaksiyonudur? A) Oksidasyon B) Epoksidasyon C) Hidroliz D) Redüksiyon E) Glukronidasyon

6. Terapötik indeksi gösteren aşağıdakilerinden hangisidir? A) LD50/TD50 B) ED50/TD50 C) LD50/ST50 D) TD50/ST50 E) LD50/ED50

7. EC50 nin tanımı aşağıdakilerden hangisidir? A) Maksimal etkinin %50’sini oluşturan ilaç dozudur B) Reseptöre olan maksimum bağlanımın ve maksimum etkinin %50’sini oluşturan ilaç konsantrasyonudur C) Reseptöre olan maksimal bağlamanın %50’sini oluşturan ilaç dozudur D) Reseptöre olan maksimal bağlamanın %50’sini oluşturan ilaç konsantrasyonudur E) Maksimal etkinin %50’sini oluşturan ilaç konsantrasyonudur

8. Aşağıdakilerden hangisi bir kimyasal antagonizma örneğidir? A) Striknin – Diazepam B) İzoniyazid – Pridoksin C) Arsenik zehirlenmesi – Dimerkaprol D) Klorpromazin – Amfetamin E) Atropin - Fizostigmin

9. Bir ilacın başka bir ilaca bağlanarak o ilacın etkinliğini engellemesiyle ortaya çıkan antagonizma aşağıdakilerden hangisidir? A) Geri dönüşebilir kompetetif antagonizma B) Geri dönüşümsüz Non Kompetetif antagonizma C) Kimyasal antagonizma D) Fizyolojik antagonizma E) Negatif antagonizma

10. Konjugasyon için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) En fazla karaciğerde meydana gelir B) Bir bölümü mikrozomal enimler aracılığıyla meydana gelir C) En sık görülen tipi glukronik asit ile konjugasyondur D) Konjugasyon sonucunda ilaçların suda çözünürlüğü azalır E) Glisin ile konjugasyonda mikrozomal enzimler rol oynamaz

11. Maksimal etki E maks neyi gösterir? A) Terapötik indeks B) Efikasite C) Potens D) İlacın absorbsiyon oranı E) Disosiyasyon sabiti

12. İlaç aşağıdaki uygulama yollarından hangisinde ilk geçiş etkisine en fazla uğrar? A) İntravenöz B) Subkutan C) Oral D) İntramusküler E) Rektal

13. Efikasite ve Potens ile ilgili aşağıdakilerinden hangisi yanlıştır? A) Maksimum yanıt(Emaks) efikasitenin bir göstergesidir B) Aynı farmakolojik etkiyi gösteren ilaçların efikasitesi farklı olabilir C) Klinik açıdan potens daha önemlidir D) EC50 potensin göstergesidir E) Doz yanıt eğrilerinde aynı etkiye fakat farklı güce sahip ilaçların etkileri paraleldir

14. İlaçların reseptör düzeyindeki etkileşmeleri hangi tür etkileşmeye girer? A) Farmakodinamik B) Farmakokinetik C) Farmakogenetik D) Farmasötik E) Hiçbiri

15. İntravenöz uygulama için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) En sık başvurulan parenteral uygulama şeklidir B) Etki çok çabuk başlar C) İlacın biyoyararlanımı çok yüksektir D) İlaç ilk geçiş etkisinden korunur E) İntravenöz yoldan alınan bir ilacın hastanın kusturulması yoluyla vücuttan uzaklaştırılması mümkündür

16. İnhalasyon yoluyla hastaya uygulanan bir ilaç için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) İlacın emilimi hızlıdır B) Anaflaktik reaksiyon çok sık görülür C) Astım ve kronik bronşit gibi solunum yolu hastalıkları olanlarda yararlıdır D) Anesteziklerin bu yolla uygulanması etkinin çabuk başlamasına neden olur E) Aerosoller bu yolla uygulanan ilaçlara bir örnektir

17. Aşağıdaki ilaç şekillerinden hangisinde ilacın etki süresi en uzundur? A) Tablet B) Flaster C) Kapsül D) Draje E) Aerosol

18. Aşağıdakilerden hangisi sistemik olarak uygulanan bir ilacın emilim hızını belirleyen faktörlerden değildir? A) Molekül büyüklüğü B) Lipid çözünürlüğü C) İlaçların iyonizasyonu D) Sanal dağılım hacmi E) İlaçların farmasötik şekli

19. İlaçların çoğunlukla aşağıdakilerden hangisi bağlanır? A) Globulin B) Seruloplazmin C) Transferritin D) Albumin E) Transkobalamin

20. I) Glomerül Filtrasyon çok hızlı meydana gelen bir pasif difüzyon reaksiyonudur II)Albümin ve diğer büyük moleküllü proteinler ile onlara bağlı ilaçlar süzülmez, dolaşımda kalır III) İlaçların glomerüler filtrasyon hızı, glomerüler kan akım hızı ile doğru, plazma proteinlerine bağlanma oranları ile ters orantılıdır IV)İlaçlar proksimal tübüle enerji gerektiren aktif transport mekanizmasıyla salınırlar V) Lümen içindeki ilacın iyonize formunu artırmak amacıyla idrarın pH sının değiştirilmesi sistemik dolaşıma geri dönen ilaç miktarını azaltmak için kullanılır Yukardakilerin hangileri doğrudur? • I,III;V • I;II,IV • IV,V • II,III;IV,V • Hepsi

21. I) Varfarin II) Penisilin III) Kaptopril IV) Digoksin V) Lityum Yukarındaki ilaçlardan hangilerinin terapötik penceresi çok dardır? • I,III,V • II,III,IV • I,V • I,IV,V • Hepsi

22. OTONOM SİNİR SİSTEMİNİ ETKİLEYEN İLAÇLAR

23. Otonom sinir sistemi endokrin sistemle birlikte vücut işlevlerinin düzenlenmesi ve bütünlüğünü sağlar • Sinir sisteminde uyarılar, sinir hücrelerinin aksonları üzerinden hızlı elektrik akımı şeklinde efektör hücrelere ulaştıktan sonra salınan nöromediyatör maddeler aracılığıyla iletilir • Otonom sinir sisteminin etkilerini taklit ederek veya değiştirerek etki gösteren ilaçlara otonomik ilaçlar denir

24. SİNİR SİSTEMİNE GİRİŞ • Sinir sistemi iki anatomik bölüme ayrılmıştır • Beyin ve omuriliğin oluşturduğu merkezi sinir sistemi(MSS) • MSS’e giren ve çıkan tüm nöronlardan oluşan periferik sinir sistemi(PSS) • PSS’de uyarıları beyin ve omurilikten periferik dokulara taşıyan eferent nöronlar ile periferden MSS’e bilgi taşıyan aferent nöronlar olarak ikiye ayrılabilir

26. Otonom sinir sistemi işlevleri bilinç düzeyine ulaşmadan vücudun günlük ihtiyaçlarını düzenler • İç organların düz kaslarını,kalp kasını,damarları ve dış salgı bezlerini inerve eden visseral motor(efferent) nöronlardan oluşur

27. OSS ANATOMİSİ1. Eferent Nöronlar • OSS MSS’den uyarıları efektör organlara iki tip eferent nöron ile iletir • İlk sinir hücresine pregangliyonik nöron adı verilir • Pregangliyonik nöronlar beyin sapı veya omurilikten çıkarlar ve gangliyonlarda sinaptik bağlar yaparlar • Gangliyonlar, pregangliyonik nöron ve postgangliyonik nöron olarak adlandırılan ikinci bir nöron ile bağlantı bölgeleridir

28. 2. Aferent Nöronlar • OSS refleks düzenlenmesinde önemlidir

29. 3. Sempatik Nöronlar • Eferent OSS,sempatik ve parasempatik sinir sistemlerine ayrılır • Preganglionik nöronlar postganglionik nöronlara kıyasla daha kısadır • Postgangliyonik sinirlerin aksonları bu gangliyonlardan çıkarak dokuları uyarır ve düzenlemeye katılır

30. 4. Parasempatik Nöronlar • Pregangliyonik lifler uzun postgangliyonik lifler kısadır

31. 5.Enterik Nöronlar • GIS,pankreas ve safra kesesini inerve eder • MSS’den bağımsız olarak çalışır • Motilite,egzokrin ve endokrin salgılar,GIS’in mikrosirkülasyonunu kontrol eder

33. SEMPATİK SİSTEMİN VÜCUTTAKİ ETKİLERİ?? PARASEMPATİK SİSTEMİN VÜCUTTAKİ ETKİLERİ??

35. Hücreler Arası Kimyasal Uyarı İletimi 1.Lokal mediyatörler: Örneğin Histamin,prostaglandinler 2. Hormonlar 3. Nörotransmitterler

36. NÖROTRANSMİTER NEDİR???

37. Nörotransmiterler • Sinir hücreleri arasındaki • Sinir hücreleri ile efektör hücreler arasındaki iletişim • Sinir uçlarından salıverilen ve nörotransmiter adı verilen özel kimyasal uyaranlarla sağlanır

38. Nörotransmiter Tipleri Tedavide kullanılan ilaçlar,en sık olarak 1)Noradrenalin 2)Adrenalin 3)Asetilkolin 4)Dopamin 5)Seratonin 6)Histamin 7)Gama amino butirik asit(GABA) İşlevlerini değiştirerek etkili olurlar Asetil kolin ve noradrenalin OSS’deki temel nörotransmiterler

39. Asetil Kolin • İletiyi asetil kolin sağlıyorsa, nöron kolinerjik olarak adlandırılır • Hem sempatik hemde parasempatik gangliyonlarda iletiyi sağlar • Adrenal medullada da nörotransmiterdir

40. Asetil Kolin • Parasempatik sistemin postgangliyonik sinirleri ile efektör hücre arasındaki iletide asetil kolin tarafından sağlanır • Somatik sinir sisteminin nöromusküler kavşağında da ileti kolinerjiktir

41. Noradrenalin ve Adrenalin • Nöron adrenerjik olarak adlandırılır • Adrenalinin diğer adı da epinefrindir • Sempatik sinir sisteminde otonomik postgangliyonik sinirler ile efektör organlar arasındaki iletiyi noradrenalin sağlar

42. KOLİNERJİK AGONİSTLER(İLAÇLAR) (PARASEMPATOMİMETİKLER)

43. MUSKARİNİK RESEPTÖRLER???

44. KOLİNERJİK RESEPTÖRLERA) Muskarinik Reseptörler • Bu reseptörler asetilkolini bağlarlar • Çeşitli zehirli mantarlarda bulunan muskarinide tanırlar • Nikotine afiniteleri düşüktür • M1,M2,M3,M4,M5 olmak üzere 5 farklı muskarinik reseptör vardır • M1,M3 ve M5 hücresel uyarı yaparken • M2 ve M4 hücresel uyarılabilirliği baskılar

45. Trisiklik bir antikolinerjik ilaç olan PİRENZEPİN sadece M1 reseptörlerini bloke eder(Gastrik ve duedonal ülser tedavisinde kullanılır)

46. NİKOTİNİK RESEPTÖRLER ???

47. B) Nikotinik Reseptörler • Asetilkolini bağladıkları gibi nikotinide tanırlar ancak muskarine afiniteleri düşüktür • Ligand ile açılan iyon kanalı olarak çalışırlar • Santral Sinir Sistemi(SSS), adrenal medulla,otonomik gangliyonlar ve nöromusküler kavşakta bulunur

48. Nöromusküler kavşakta bulunan nikotinik reseptörler Nm ve diğer nikotinik reseptörlerde Nn şeklinde gösterilir • Otonomik gangliyonlardaki nikotinik reseptörler nöromusküler kavşaktakilerden farklıdırlar • Örneğin; Gangliyon reseptörlerini HEKZAMETONYUM bloke ederken,nöromusküler kavşak reseptörlerini spesifik olarak TÜBOKÜRARİN ile bloke eder

50. Kolinerjik ilaçların sınıflaması