De Koningin

1. De Koningin Door Kassandra en Marloes

2. Inhoud • Een koninkrijk in Nederland • De grondwet • Constitutionele parlementaire monarchie • Democratie • Staatshoofd • Wat doet de koningin?

3. Staatshoofd De koningin is het staatshoofd van Nederland. Volgens de grondwet is de koningin onschendbaar. Dat houdt in dat de ministers verantwoordelijk zijn, ook voor wat de koningin zegt of doet als staatshoofd. Maar dat betekent weer dat de koningin in het openbaar niets kan doen of zeggen zonder de goedkeuring van de ministers. Als het kabinet vindt dat de koningin niet naar een land op vakantie mag gaan, dan krijgt ze dit te horen van het regeringshoofd. In ons land krijgt Beatrix dit te horen van Lubbers, hij is het regeringshoofd in Nederland. Sterker nog de ministers zijn verantwoordelijk voor alle leden van het Koninklijk Huis.

4. Democratie Vanaf 1868 was Nederland nog geen democratie. Een democratie wil namelijk zeggen dat het volk kan reageren. Dat was toen nog niet zo. Het kiesrecht voor het parlement bleef namelijk nog lange tijd beperkt tot een kleine groep Nederlanders. Allen zij die een bepaald bedrag aan belasting betaalde kregen kiesrecht. Zo’n kiesrecht noemen we belastingkiesrecht (ook wel censuskiesrecht genoemd). Pas in 1922 was Nederland een echte democratie. Toen hadden alle burgers, rijk en arm, man of vrouw, kiesrecht gekregen en het recht om gekozen te worden. Met de invoering van dit algemeen kiesrecht mag je met recht zeggen dat Nederland een democratie is geworden.

5. Constitutionele parlementaire monarchie In 1868 weigerde het parlement met een minister samen te werken. Na veel geharrewar trok de koning aan het kortste eind en werd de minister ontslagen. Vanaf dat jaar mengt de koning zich niet meer in zaken tussen ministers en het parlement. Hiermee werd Nederland een constitutionele parlementaire monarchie. Dit is een regeringsvorm waarin zowel de macht van de koning (de monarch) als het parlement wordt geregeld en beperkt door een grondwet (constitutie), maar waarin de invloed van het parlement doorslaggevend is.

6. De grondwet Op den duur kwam er veel verzet tegen de macht van de Koning.Mensen die het bestuur van het land wilden veranderen vonden dat de koning niet alle macht mocht hebben. Ze vonden dat het parlement meer te zeggen moest krijgen. Ze wilden daarom en echte constitutie, dat is een ander woord voor grondwet. Met daarin de rechten en plichten van het volk en de vorst. In 1848 kreeg de leider van deze groep, Thorbecke, de opdracht van de koning om een nieuwe grondwet te maken. De koning was bang dat er anders een revolutie uit zou breken. Het gevolg van deze nieuwe grondwet was dat de koning veel van zijn macht verloor aan de ministers. De ministers werden afhankelijk van de medewerking van het parlement.

7. Een koninkrijk in Nederland In 1813 vetrokken de Fransen uit Nederland, nadat zij vanaf 1795 ons land hadden bestuurd. Korte tijd later werd Nederland een koninkrijk met als koning Willem I. Hij was lid van de familie van Oranje (de koninklijke familie). Voortaan was de koning de baas in Nederland. Ons land werd net zo bestuurd als de landen om ons met een eigen koninklijk huis: Het huis van Oranje-Nassau. De koningen Willem I en Willem II voelde weinig voor invloed van het volk. Zelfs de ministers hadden heel weinig te vertellen. De koning bepaalde wat er gebeurde.

8. Wat doet de Koningin? • In de eerst plaats is het meest bekend van haar , haar representatieve taak. Zij treedt op als gastvrouw voor buitenlandse staatshoofden. Zij opent gebouwen, laat schepen te water, bezoekt bejaardentehuizen enz. We noemen dit ook wel haar openbare taak. Hoogtepunt van deze taak is elk jaar weer Prinsjesdag. Dan, op de derde Dinsdag van september, leest zij in de ridderzaal in Den Haag de troonrede van de regering voor aan het parlement. Een kleurrijk schouwspel, evenals de traditionele rijtour door Den Haag in de Gouden Koets. • Haar tweede taak vervult de koningin bij de vorming van nieuwe kabinetten. In het laatste hoofdstuk komt dit aan de orde, maar hier alvast het volgende. De koningin benoemt, in overleg met anderen, de persoon die het nieuwe kabinet bij elkaar moet gaan zoeken.

9. In de derde plaats overlegt de koningin regelmatig met de premier en de overige ministers. Het is namelijk haar recht om over allerlei staatszaken geïnformeerd te worden. Daardoor weet ze erg veel en kan ze ook raad geven. Hoewel… Dat weten we eigenlijk niet zeker omdat er niets van wat de koningin en de ministers bespreken openbaar gemaakt mag worden. De journalisten weten hier dus ook niets van. We noemen deze situatie “Het geheim van Den Haag”. • In de vierde plaats ondertekent de koningin ook alle wetten en Algemene Maatregelen van Bestuur. Een Algemene Maatregel van Bestuur is een soort wet waarbij het voor de regering niet nodig is om eerst toestemming te vragen aan het parlement. Gaat zo’n A.M.v.B over een persoon, bijvoorbeeld de benoeming van de burgemeester, dan spreken we van een Koninklijk Besluit, kortweg K.B.