Download
1 / 24
E N D
فصل 8 ترویج ، تحقیق و آموزش تهیه کننده:دکتر نیو نوذری
یکی از ارکان اصلی پیشرفت هر مملکت وجود تمایل به یافتن ریشه مشکلات و راه حل آنهاست مسلم است که هیچ امری از امور جهان نمی تواند خالی از اشکال باشد لیکن برای اینکه کارایی هر چیزی را روزبه روز افزون نمود و از مواهب آن در توسعه و تعالی مملکت استفاده کرد ، باید از طریق برنامه های تحقیقاتی ریشه مشکلات موجود را یافت و نسبت به برطرف کردن آنها اقدام کرد . یافتن مشکل و راه حل آن وظیفه بخشهای تحقیقاتی مربوطه و ارائه معقول این راه حل به دست اندرکان وظیفه بخشهای ارشادی و آموزشی است. • آنچه در این فصل مورد نظراست ارتباطی است که باید بین سه نهاد تحقیق و آموزش و ترویج برقرار باشد تا نتیجه مطلوب حاصل گردد.
ترویج کشاورزی • می توان گفت که در زمینه آموزشهای آزاد در کشاورزی ، ترویج نوعی آموزش رسمی ، داوطلبانه ، خارج از نظام آموزش رسمی متداول و هدایت کننده است که هدف اصلی آن قدرتمند کردن فکری و حرفه ای مردم بوده با این دیدگاه که هر فرد جامعه انسانیی است ومحق و موثر در آن جامعه است. • سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد ، ترویج کشاورزی را خدمتی آموزشی ، غیر رسمی و خارج از مدرسه برای پرورش نفوذ در کشاورزان و خانواده آنها در نشر عملیات پیشرفته محصولات زراعی و دامی می داند.
اوکلی و گارفوث در کتاب راهنمای آموزش ترویج می گویند که کلمه ترویج دارای مفهوم وسیع و گسترده ای است و هر مروج برای خود استنباطی از آن دارد اما آن را می توان با نگاهی به گویشهای مختلف چنین تعریف کرد: • ” ترویج فرایند آموزشی غیر رسمی و جهتگیری شده به سمت روستاییان است ، این فرایند ، نصایح ، رهنمودها ، و اطلاعاتی را ارائه می کند تا آنها را برای حل مشکلاتشان یاری کند.ترویج همچنین در جهت افزایش کارایی خانوار زارع ، افزایش تولید ، و بالا بردن سطح زندگی روستایی است ” .
تعریف رولینگ: • رولینگ معتقد است که همه تعاریف ترویج بر این تاکید دارند که ترویج فعالیتی است پیش بینی شده ، مدون ، برنامه ریزی شده ، منظم ، هدفدار و پرنیت . به دنبال این نتیجه گیری او ترویج را مرادف {میانه گری} می داند و منظور خود را از این کلمه این طور بیان می کند که: • ” میا نگری تلاشی است منظم برای کاربرد حساب شده منابع و دخالت در کارکرد عوامل موثر در یک فرایند جاری اجتماعی و تجدید ساختار آنها به نحوی پایدار و در جهات مورد نظر گروه میانجی ”
ترویج به عبارتی ساده تر در نظر دارد در موارد زیر به کشاورزان کمک نماید: • 1- نیازهای محسوس خود را تشخیص دهند. • 2- مشکلات موجود در کار و حرفه خود را بشناسند. • 3- آنچه برای رسیدن به حل مشکلات لازم است آگاهانه تشخیص دهند. • 4- شناختی کامل از خود و دیگران پیدا کنند. • 5- مسئولیتهای فردی و اجتماعی را دریابند. • 6- به دیگران مساعدت کند. • 7- در حفظ محیط زیست بکوشد. • 8- تلاش خود را برای ایجاد یک مملکت مستقل برخوردار از آزادیهای فردی و زندگی شایسته انجام دهد.
هدفهای ترویج: • بر اساس نظر کلی هدفهای ترویج شامل سه قسمت است: • 1- هدفهای اساسی: این هدفها عبارتند از آموزش مردم در همیاری و همکاری با یکدیگر، شناسایی صحیح مشکلات و یاری دادن به مردم در کسب دانش و به کار بردن آن به نحوی که قابل قبول باشد. • 2- هدفهای عمومی: شامل کلیه نکات لازم ارعایه در یاری رساندن به روستائیان و کشاورزان در تعیین و دستیابی به هدفهای مترقبانه از طریق ارتقای دانش فرد،ایجادتحول در نظریات و عقاید و همچنین ایجاد تحول در مهارتهای حرفه ای است. • 3- هدفهای حرفه ای: در این هدف نقش ترویج عبارت است از توسعه کشاورزی و پرورش افراد آگاه به کار و حرفه با توجه به اهداف مورد نظر.
تحقیق: • تحقیق عبارت است از نوعی فعالیت آگاه ساز پرسشگرانه و چراجویانه برای دستیابی به پاسخهای مطلوب در خصوص موجودیت پدیده ای یا امری یا حدوث حادثه ای و بالاخره شناخت و تفسیر ارتباط موجود بین عوامل موثر در کنشها و واکنشها از دیدگاه مختلف.
بنابراین تحقیق در کشاورزی با توجه به منظورهای مختلفی از قبیل زیر صورت می گیرد: • 1- بررسی و شناخت عوامل موجود در کار کشاورزی و امر تولید. • 2- شناخت عوامل مختلف و موثر در میزان تولید (کاهش یا افزایش). • 3- مطالعه نتایج کاربرد عوامل مختلف در میزان تولید محصولات گیاهی و جانوری. • 4- چگونگی تلفیق و ترکیب عوامل تولید برای تهیه بیشترین محصول با کمترین هزینه. • 5- مطالعه و شناخت عوامل ناشناخته و فنون معمول و اثر آنها در تولیدات کشاورزی. • 6- مطالعه امور اقتصادی و اجتماعی در ارتباط با کار روستا و کشاورزی.
رابطه ترویج با تحقیق:ترویج پلی است میان مردم روستایی و مراکز تحقیقاتی.
آموزش: • سرمایه گذاری معمولا به دو صورت انجام می شود. • 1- سرمایه گذاری آشکار: • معمولا برای تغییر و تبدیل مواد و ارائه خدمات که در کوتاه مدت ارزش افزوده وآثار ملموسی دارد. • 2- سرمایه گذاری پنهان : • برای تغییر در مفاهیم و بنیادهای فکری و ساخت علایق و مهارتهای فردی که در کوتاه مدت با ارزش افزوده به صورت تدریجی و آثاری غیر ملموس همراه دارد اما در دراز مدت حضوری فعال ، حرفه ای و فرهنگی جامعه دارد مانند آموزش.
در عین حال هر آموزش به دو صورت در جامعه واقع می شود. • اول به صورت طبیعی و به اقتضای شرایط و خصلتهای بشر در ارتباط با محیط که مجموعا آموزش نامنظم را شامل می شوند. • دوم آموزشهای نظم دار که روندی طراحی شده و جهت دار دارد و با منظوری خاص و کاملا ارادی صورت می گیرداگر در ماهیت آموزشهای منظم دقت شود به خوبی می توان دریافت که این نوع آموزشها هم خود به دو دسته تقسیم می شوند. • - آموزش اجباری و عمومی: که در آن فرد آموزش گیرنده تابع مقررات ویژه آموزشی است و برای کسب امتیاز و رسیدن به هدف از آنها پیروی می کند. • - آموزش غیراجباری: روندی است غیراجباری و داوطلبانه که برپایه نظام کلاسیک انجام نمی شود بلکه عمدتا بر پایه ویژگیها و موقعیت آموزش گیرندگان و از طریق عمل به صورت موردی و برای رفع نیازهای آنی و آتی گروهی مشخص انجام می گیرد.
منظور از آموزش کشاورزی ، انواع نظم دار آن است آموزش نامنظم در ذهن یک روستایی سالخورده از طریق آزمون و خطا، که ابتدای ترین روش آموزش است صورت گرفته و او را پس از سالیانی دراز فردی با تجربه ساخته است اما دلیل بسیاری از آزمونهای خود را نمی داند.
دیدگاه هنسن: • از دیدگاه هنسن در یک مجموعه آموزشی ، وابستگی متقابل در ارتباط موجود بین اجزایی که در سیستم قراردارند یک نظم است ، عناصر یک سیستم از نمادها(عوامل فرهنگی و اشیا) و اشخاص(مدیران، معلمان، محصلان ، و ....) تشکیل شده اند و اگر بین سیستم و محیط میان کنشی نباشد یا به عبارت دیگر رابطه ای بین محیط و سازمان در نظر گرفته نشود، سیستم را وابسته می نامند و برعکس چنانچه بین سازمان و محیط میان کنشها غیرقابل اجتناب باشند، سیستم را باز می گویند.
رابطه آموزش با ترویج: • برقراری نوعی ارتباط بین آموزش و ترویج الزامی است . • آموزش در کشاورزی عملا به دو صورت امکان پذیر است یکی از طریق رسمی به صورت آموزشهای حرفه ای کشاورزی در یک قالب منظم با ضوابط معمول در سطح مملکت. • دوم به طریق غیررسمی از طریق شرکت داوطلبانه فراگیران و تشکیل محیط آموزشی با توافق یکدیگر و فارغ از مقررات و ضوابط خشک و اجباری.
آموزش در ترویج به معنای ایجاد تغییر در فرد فراگیر تلقی می گردد و این امر زمانی میسر است که مروج بتواند: • 1- در زمینه روان شناسی و جامعه شناسی موفق باشد. • 2- در زمینه برنامه ریزی و تحقیق، نیازهای فردی و اجتماعی را به خوبی تشخیص دهد. • 3- در زمینه برنامه آموزشی آن را با مشورت مردم تهیه کند. • 4- خصوصیات سالمندان و جوانان فراگیر را به خوبی تشخیص دهد. • 5- در زمینه تکنولوژی آموزشی از تسهیلات آموزشی استفاده کند. • 6- در زمینه سنجش و ارزیابی نتایج بدست آمده را ارزیابی کند. • 7- در زمینه تحقیق و مسئله یابی دانش خود را مداوما ارتقا بخشد. • 8- در زمینه مهارتهای فنی حرفه، دانش مربوط به حرفه بخصوصی را که انجام می دهد داشته باشد.
هرم نیروی انسانی دانش آموخته در بخش کشاورزی سال1360
هرم مطلوب تعداد فارغ التحصیلان مقاطع مختلف کشاورزی10 سال آینده
رابطه تحقیق با آموزش: • نتایج تحقیقات محققان به صورت ایده های نو در ضمیر مروج تلفیق می گردد و به صورتی قابل پذیرش و مانوس به روستایی ارائه می شود.از این رو کار آموزش حداقل از جنبه های زیر با تحقیق ارتباط مستقیم برقرار می سازد. • 1- آگاهی و شناخت حرفه موضوع مورد نظر و جوانب آن. • 2- درک علل و آشنایی با واقعیات موجود در خصوص موضوعات تخصصی. • 3- اطلاع از روشها و چگونگی امور تحقیقی. • 4- درک از وسایل آموزشی و آگاه کننده. • 5- پرورش پژوهشگران ، متخصصان و کارشناسان.
وظایف دیگر ترویج: • وظیفه دیگر ترویج کشاورزی ارشاد کشاورزان در تقویت هرچه بیشتر خودشان از راههای زیر است: • 1- افزایش تولید. • 2- کاهش هزینه. • 3- مرغوب کردن محصولات. • 4- استاندارد کردن محصولات. • 5- آشنایی با بازار و حذف واسطه ها. • 6- تعویض یا ترکیب اراضی مزروعی جهت افزایش باروری آنها و استفاده صحیحتر از ابزار تولید.
نقش ترویج در ارتباط با منابع طبیعی: • از دیگروظایف بخش ترویج ارشاد روستائیان و کلیه اقشار جامعه که به نحوی با منابع طبیعی سروکار دارند برای حفظ و توسعه منابع برای نسلهای آتی ازطریق آموزش: • 1- نحوه پیدایش منابع طبیعی. • 2- ارزش کارکرد نیروهای مولد منابع طبیعی. • 3-نحوه حفظ و بهره برداری صحیح از منابع طبیعی. • 4- نحوه احیاء و بازسازی منابع طبیعی. • 5- محدوده قانونی و حریم اجتماعی مرتبط با انواع منابع طبیعی. • 6- نحوه توسعه منابع طبیعی و ممانعت از تاثیر عوامل بازدارنده و رقیب.
پیشنهادات: • به نظر می رسد برای پیشبرد اهداف ذکر شده موارد زیر باید رعایت گردد: • 1- نهاد ترویج در سطح مملکت توسعه یابد. • 2-آموزش کشاورزی زمینه ای را فراهم سازد که آموزش برای تمامی افراد علاقمند وجود داشته باشد. • 3- امور تحقیقاتی از محدوده آزمایشگاهها و بایگانی ها فراتر رود. • 4- نتایج تحقیقات به وسیله مروجین با تجربه به روستائیان ارایه گردد. • 5- وزارت کشاورزی با دانشکده های کشاورزی ارتباط نزدیکتری پیدا کند. • 6- بودجه و امکانات واحدهای تحقیقاتی و آموزشی افزایش یابد.
7- نسبت به آموزش و توجه به جوانان روستایی توجه ویژه صورت گیرد. • 8- برای بازاریابی و بیمه محصولات کشاورزی برنامه ریزی مدبرانه ای صورت گیرد. • 9-نسبت به آموزش زنان روستایی و مدیریت منزل و اقتصاد خانه داری جدا اقدام شود. • 10- برای گسترش رشته های ترویج و آموزش کشاورزی در دانشگاهها برنامه ای مدون تنظیم گرددو....
منبع: • ترویج و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی (جلد دوم)، ایرج ملک محمدی ، مرکر نشر دانشگاهی
