بازيابي اطلاعات در کتابخانه

2. بازيابي اطلاعات در کتابخانه

3. انواع مدارک موجود در کتابخانه • منابع چاپي • کتاب، نشريات، پايان‌نامه، استاندارد، ثبت اختراع و ... • منابع الکترونيکي (آنلاين) • کتاب، نشريات، پايان‌نامه، استاندارد، ثبت اختراع و ...

4. جستجو در منابع چاپي از طريق نرم افزار کتابخانه (پيام مشرق)http://library.iut.ac.ir • جستجو در منابع الکترونيک از طريق وب‌سايت کتابخانه مرکزيhttp://lib.iut.ac.ir

5. براي جستجو نيازي به وارد کردن نام کاربري و رمز عبور نيست. براي رزرو کردن، تمديد کتاب‌ها و بررسي فايل خود با وارد کردن نام کاربري و رمز عبور از اين امکانات استفاده نماييد.

7. جستجو در نرم افزار کتابخانه • جستجوي سريع: اين روش براي جستجوي سريع بر روي فيلدهاي پركاربرد مانند عنوان، نويسنده و موضوع مورد استفاده قرار مي‌گيرد. • جستجوي ساده و پيشرفته: در اين روش مي توان شرايط جستجو را به صورت تركيب منطقي ساير عبارت‌هاي جستجو تعيين نمود. • جستجوي بين كتابخانه‌اي: در اين روش امكان جستجوي مدارك در بين تمام كتابخانه‌هاي تحت پوشش نرم‌افزار پيام وجود دارد.

8. وب‌سايت کتابخانه مرکزي

9. -بازيابي اطلاعات از محيط وب گاهي ساده و لذت‌بخش و گاهي دشوار و نااميد كننده است. - براي انجام يک جستجوي موفق و جلوگيري از ريزش کاذب در بازيابي اطلاعات، مي‌توان در پايگاه‌هاي اطلاعاتي جستجو نمود. - با آشنايي بيشتر با محيط‌هاي الکترونيکي ناشران و پايگاه‌هاي اطلاعاتي و جستجوي دقيق و صحيح، مي‌توان به‌راحتي نتايج دلخواه را به‌دست آورد.

10. روش‌هاي بازيابي اطلاعات در وب • وارد کردن نشاني اينترنتي سايت مورد نظر • جستجو در موتورهاي کاوش (search engines) • جستجو در پايگاه‌هاي اطلاعاتي Databases)) • ورود به پيوندهاي (links) موجود در ساير صفحات وب (كاربران را از صفحه‌اي به صفحه ديگر هدايت مي‌كند)

11. انواع پايگاه‌هاي اطلاعاتي الکترونيکي • پايگاه‌هاي رايگان (Free) • پايگاه‌هاي فارسي • پايگاه‌هاي لاتين • منابعي که براي دسترسي به آنها بايد هزينه پرداخت نمود • پايگاه‌هاي فارسي • پايگاه‌هاي لاتين

12. جستجو در منابع الکترونيکي دانشگاه

13. منابع الکترونيک دو دسته از منابع الکترونيکي توسط دانشگاه خريداري شده است: الف) منابع تمام متن شامل ناشران الکترونيکي. Science Direct, Springer, IEEE, ASME, …. ب) منابع چکيده SCOPUS, ISI, Engineering Village, …

14. جستجو در ناشرين تمام متن با انتخاب اين گزينه، امکان جستجو در سايت ناشران الکترونيکي که متن کامل مقالات را مي دهند، فراهم مي‌شود

15. جستجو در پايگاه‌هاي اطلاعاتي کتاب‌شناختي با انتخاب اين گزينه، امکان جستجو در پايگاه‌هاي اطلاعاتي که چکيده مي‌دهند، فراهم مي‌شود.

16. جستجو در پايگاه‌هاي اطلاعاتي فارسي با انتخاب اين گزينه، امکان جستجو در پايگاه‌هاي اطلاعاتي فارسي فراهم مي‌شود.

17. معرفي چند نمونه از پايگاه‌ها و ناشران علمي معتبر

18. پايگاه تخصصي انجمن مهندسان مکانيک آمريکا American Society of Mechanical Engineers (ASME)

19. ASME American Society of Mechanical Engineersوب سايت انجمن مهندسان مکانيک آمريکا است که در سال 1880 تاسيس گرديد. ASMEشامل سه دسته از منابع است: • متن کامل مقالات مجلات ASMEاز سال 1990 تا زمان حاضر • مقالات کنفرانسها از سال 2002 تا زمان حاضر • کتاب‌هاي الکترونيکي از سال 1999 تا زمان حاضر آنچه که در حال حاضر در دسترس دانشگاه‌های ايران مي‌باشد، متن کامل بيش از 30000 مقاله از 24 عنوان مجله است

20. براي جستجو در اين بانک اطلاعاتي، به آدرس www.asmedl.org رفته و در تب بالاي صفحه، گزينه search را انتخاب کنيد.

21. در قسمت Select Journals، با انتخاب گزينة All Digital Journal Papers جستجوي خود را در كل مجلات مجموعه انجام دهيد. با انتخاب هر يك از عناوين مجموعه، جستجوي شما فقط در همان عنوان انجام مي‌شود. براي انتخاب بيش از يك عنوان، كليد Ctrl را نگه داشته و روي عناوين دلخواه كليك نماييد.

22. در جعبه‌هاي جستجو، كليدواژه‌هاي خود را وارد كرده و جستجوي خود را در فيلدهاي مورد نظر از قبيل Abstract, Author, Title, …محدود كنيد. Hitlist Sorting Options نحوة نمايش نتايج را بر اساس ترتيب زماني يا بر اساس ميزان ارتباط كليدواژه با نتايج مشخص می کند. Records per Pageتعداد نتايج نمايش داده شده در هر صفحه را از 5 تا 50 ركورد در هر صفحه مشخص مي‌كند.

23. فيلدهايي که امکان استفاده از آنها براي محدود کردن جستجو وجود دارد در شکل زير مشخص است. براي مثال با انتخاب فيلد Title، فقط رکوردهايي بازيابي مي شود که کليدواژه شما در عنوان مقاله وجود داشته باشد و با انتخاب گزينه Author امکان جستجو بر اساس نام نويسنده فراهم مي شود.

24. در قسمت Publication Date Range، مي‌توانيد جستجوي خود را از نظر زماني محدود كنيد و در قسمت Volume/Issue Rangeامکان محدود کردن جستجو به شماره خاصي از يک مجله وجود دارد.

25. صفحه نتايج در صفحة نتايج عنوان مقاله، اسم نويسنده هاي مقاله و منبع مقاله را مشاهده مي‌كنيد. با كليك كردن روي عنوان هر مقاله، به چكيدة مقاله و ليست منابع و مآخذ آن مقاله دسترسي پيدا مي‌كنيد. براي دسترسي به متن كامل مقاله گزينة PDF يا Html را انتخاب كنيد.

26. در بالاي صفحه نتايج، گزينهrefine your searchبه شما امكان محدود كردن نتايج جستجو را مي‌دهد. مثلا مي توانيد جستجوي خود را با يک کليدواژه ديگر محدود نماييد. با انتخاب ركوردهاي مورد نياز در صفحه نتايج و سپس انتخاب گزينهSelected ArticlesChoose Action forامکان ارسال رکوردهاي مورد نياز در محيط هايي از قبيلEndnote وجود دارد.

27. مرور مجلات براي مرور مجلات مجموعه، گزينة Journals را انتخاب كنيد. با انتخاب هر عنوان ‌مي‌توان جزئيات بيشتري از مجله را مشاهده نمود و به فهرست مندرجات و متن كامل مقالات هر مجله دسترسي پيدا کرد. همچنين جستجو در يک شماره خاص از مجله يا در همه شماره هاي آن مجله امکان پذير است. گزينه Available Volume Listليست شماره هاي آنلاين مجله که در دسترس مي باشد را نشان مي دهد.

29. پايگاه اطلاعاتي Science Direct (موتور جستجوي ناشر معتبر علمي Elsevier)

30. Science Direct شرکت Elsevier يک ناشر چند رسانه اي پيشرو مي باشد که محصولات و خدمات خود را به صورت آنلاين در سراسر دنيا گسترش داده است. اين شركت در بخش علوم، تكنولوژي و علوم اجتماعيپايگاههايي از قبيلScience Direct, Scopus, Scirus, Engineering village, SciValرا ارائه داده است.

31. براي جستجو در پايگاه اطلاعاتي SD، به آدرس ww.sciencedirect.comمراجعه كنيد. اگر اين پايگاه توسط يک موسسه يا سازمان خريداري نشده باشد، امكان جستجو و دسترسي به چكيده‎ها وجود دارد؛ ولي دسترسي به متن كامل مقالات و يا كتابها امكانپذير نمي باشد.

32. در صفحه اول، گزينه Register را انتخاب و با تكميل فرم ثبت نام در اين پايگاه، از امکاناتي مانند ذخيره کردن جستجوها، ايجاد ليستي از نشريات مورد علاقه، سيستم آگاهي رساني (Alerts) و ايجاد تاريخچه جستجو استفاده نماييد. قابل ذكر است كه عضويت در اين قسمت، امكان استفاده از مقالاتي كه توسط سازمان يا دانشگاه متبوع خريداري نشده اند را فراهم نمي كند. در مراجعات بعدي با انتخاب گزينه Login و وارد كردن شناسه كاربري و رمز عبور خود مي توان از امكانات اين قسمت استفاده نمود.

33. جستجو بر اساس كليدواژه جستجو بر اساس كليد واژه به سه روش صورت مي‌پذيرد: - Quick Search - Advanced Search - Expert Search

34. Quick Search يا جستجوي سريع در صفحه اول اين پايگاه، کلمه يا عبارت جستجوي خود را وارد كنيد. در اينجا، امكان محدود كردن جستجو در فيلدهاي مختلف وجود ندارد. چنانچه بخواهيد كليد واژه‌ها الزاماً دركنار هم جستجو شوند، بايد آنها را در گيومه و يا کروشه قرار دهيد. همچنين امكان جستجو در Image نيز فراهم است.

35. Advanced Search يا جستجوي پيشرفته با انتخاب گزينةSearch در بالاي صفحه و يا انتخاب Advanced Searchدر گوشه سمت راست صفحه، وارد صفحه جستجوي پيشرفته شويد.

36. در اين صفحه جستجوي پيشرفته مي توان يكي از گزينه هاي All Sources, Journals, Books, Images را انتخاب و به ترتيب در همه منابع، مجلات، كتاب ها و تصاوير جستجوي خود را انجام داد.

37. در قسمت Searchمي توان با استفاده از فيلدهاي مختلف از قبيل Authors, Journal Name Title, Abstract, جستجوي خود را در عنوان، چكيده، نام مجله و غيره محدود كرد.

38. Expert Search يا جستجوي خبره • در جستجوي خبره، علاوه بر قابليتهاي جستجوي پيشرفته، امکان فرمول بندي هاي خاص و ترکيبي مانند استفاده از پرانتز براي راهبردهاي جستجوي متفاوت و ترکيب منطقي آنها با عملگرهاي بولي مد نظر است. در جستجوي خبره نيز مانند جستجوي پيشرفته، امكان جستجو در مجلات، كتابها و تصاوير وجود دارد. به مثالهاي زير براي وارد كردن كليدواژه هاي در جستجوي خبره توجه كنيد. • "kidney disease" OR "renal failure" • morphine AND (ganglia OR tumor)

39. مشاهده نتايج در صفحه نتايج، ليست ركوردهاي بازيابي شده را مشاهده مي كنيد. در هر ركورد اطلاعات کتابشناختي مقاله شامل عنوان مقاله، نويسنده، منبع آن و لينكهاي Preview, PDF Showو Related Articles مشاهده مي‌شود. با انتخاب عنوان هر مقاله، چكيده و اطلاعات كتابشناختي مقاله، رئوس مطالب، تصاوير، اشکال، جداول و مرجعهاي مقاله را مشاهده مي‌كنيد. با انتخاب گزينه Preview، چکيده مقاله، تصاوير و جداول و منابع و مآخذ مقاله نمايش داده مي شود. لينك PDF متن كامل مقاله را به فرمت pdf ارائه مي‌دهد و گزينه Related Articlesمقالات مرتبط با آن مقاله را ليست مي کند.

40. در صفحه نتايج، در کادر Search Within Results مي توان نتايج جستجو را با استفاده از كليدواژه هاي ديگر، محدود كرد. گزينه Refine Results امکان محدود کردن نتايج در دسته بنديهاي مختلف مانند نوع مدرک، نام کتاب يا مجله، عنوان مقاله، نام نويسنده، سال انتشار و ... را فراهم مي کند. با انتخاب هر دسته و انتخاب Limit Toنتايج خود را به دسته انتخاب شده محدود کنيد. با انتخاب Excludeدسته مورد نظر را از جستجوي خود خارج نماييد.

41. Save this search : با انتخاب اين گزينه، مي توانيد فرمول جستجوي خود را ذخيره کنيد. • Save as Search Alert : با انتخاب اين گزينه امكان استفاده از سيستم Alert براي جستجوي اتوماتيك و متناوب فراهم مي شود و نتيجه جستجو با پست الكترونيكي به اطلاع شما مي رسد. قابل ذکر است که براي استفاده از اين گزينه، حتماً در محيط SD ، ثبت نام کنيد.

42. RSS Feed: با استفاده از اين سيستم، مي توانيد از سيستم آگاهي رساني بر روي كامپيوتر خود استفاده كنيد تا به طور اتوماتيك و متناوب جستجوي شما اجرا و به سيستم شما ارسال شود. براي استفاده از RSS مي توان روي كامپيوتر نرم افزاري كه آن را بخواند نصب كرده و يا از طريق وب، از سايتهايوبRSSكمك گرفت. • در سيستم Alert آگاهي رساني از طريق ايميل انجام مي گيرد ولي در سيستم RSS به محض روش شدن كامپيوتر، اطلاعات جديد ارسال مي گردد.

43. E-mail Articles : با انتخاب اين گزينه رکوردهاي دلخواه را انتخاب و با پست الکترونيکي براي خود يا ديگران ارسال نماييد. قابل ذکر است که فقط اطلاعات کتابشناختي مقاله به پست الکترونيکي ارسال مي شود. • Export Citations : با انتخاب اين گزينه مي توانيد اطلاعات کتابشناختي مقالات مورد نظر خود را مديريت و آنها را در محيطي مثل Word، Endnoteو ... ذخيره نماييد.

44. مرور در ليست(Browse) • با انتخاب گزينة Browse، مي‌توان ليست مجلات و كتابهاي تحت پوشش Science Direct را به تفكيك الفبائي و موضوعي مشاهده نمود. توجه داشته باشيد که در کنار هر عنوان مجله علامت وجود دارد. چنانچه اين علامت سبز رنگ باشد نشان دهنده آن است که متن کامل مجله يا کتاب مورد نظر قابل دسترس مي باشد (البته در محدوده سالي خريداري شده) و چنانچه اين علامت سفيد رنگ باشد نشان دهنده آن است که متن كامل مجله يا كتاب مورد نظر قابل دسترسي نيست

45. راهبردهاي جستجو در SD • And : استفاده از اين عملگر بين دو واژه، رکوردهايي را بازيابي مي کند که هر دو واژه را داشته باشند. • OR : رکوردهايي را بازيابي مي کند که يکي از واژه ها و يا هر دو را داشته باشد. همچنين براي ترکيب واژه هاي مترادف يا اختصارات بکار مي رود. • And not : براي حذف کردن يک واژة خاص از جستجو به کار مي رود. هر گاه بين دو واژه قرار گيرد رکوردهايي را بازيابي مي کند که کليد واژه اول را داشته باشد ولي کليد واژة دوم را نداشته باشد. مثلا: tumor and not malignant

46. w/n : براي تعيين فاصله ميان واژه ها بدون در نظر گرفتن تقدم كلمات به کار مي رود. به جاي n مي توان از رقم 1 تا 255 را قرار داد. مثلا: pain w/15 morphine نتايجي را بازيابي مي كند كه دو كلمه pain و morphine با فاصله 15 كلمه از يكديگر قرار گرفته باشند. • هنگام جستجو چنانچه کلمه مفردي را وارد کنيد شکل جمع و همچنين حالت مالکي کلمه را نيز بازيابي مي کند. مثلا کلمة city براي شما، city, citiesو city’s را جستجو مي کند. البته سيستم نمي تواند صورت جمع کلمات مفردي که به “us” يا “is” ختم مي شوند را پيدا کند. مثلا چنانچه کلمة bonus را جستجو کنيد bonusesرا بازيابي نمي کند.

47. stop words ها کلماتي هستند که قابل جستجو نمي باشند و بايد از جستجو حذف شوند. مانند since, so, of, about, by, … • براي وارد کردن کلماتي که حروف زير نويس دار يا بالا نويس دارند، همه را در يک سطر تايپ کنيد. مثلا براي جستجوي H2O تايپ کنيد : H2O • براي جستجوي الفباي يوناني، کاراکتر انگليسي آن را وارد کنيد. مثلا براي جستجوي β وارد کنيد: beta

48. كوتاه سازي: منظور اين است که ريشه يک کلمه را وارد كرده تا با استفاده از يکي از نمادهاي کوتاه سازي، تمام کلمات هم ريشه با آن جستجو شود. نمادهاي کوتاه سازي در پايگاه SD، عبارتست از * و ؟ . به اين نماد ها اصطاحاً Wildcard Characterيا به اختصار Wildcard می گويند. نماد * جايگزين صفر، يك يا چند كاراكتر مي شود و نماد ؟ جايگزين يك كاراكتر مي شود. به عنوان مثال analy?e كلمات analyze يا analyse را بازيابيميكند. Behave* كلمات behave, behavior, behavior, behavioural, behaviourism را بازيابي مي كند.

49. در انواع جستجوي كليدواژه اي براي جستجوي يك عبارت، بايد آن عبارت را داخل " " يا {} قرار دهيد. با وارد كردن "heart attack" نتايجي بازيابي مي شود كه الزاماَ اين دو كلمه در كنار هم قرار گرفته اند. در چنين جستجويي، علائم نقطه گذاري بي تاثير است. براي مثال در جستجوي“heart-attack” از علامت - چشم پوشي شده ودر نتايج بازيابي شده تفاوتي مشاهده نمي شود. در جستجوي عبارتي توسط گيومه، wildcard ها عملکرد مورد انتظار را انجام نداده چرا که جستجو برای حضور اين گونه علايم انجام می شود. • با وارد كردن {heart attack} نتايجي بازيابي مي شود كه الزاماَ اين دو كلمه در كنار هم قرار گرفته باشند ولي علائم نقطه گذاري اهميت پيدا مي كند. همچنين در چنينجستجويي، wildcard ها عملکرد مورد انتظار را انجام می دهند.

50. براي استفاده بيشتر، به بخش راهنماهاي پايگاههاي اطلاعاتي در وب سايت کتابخانه مراجعه نماييد.