130 likes | 313 Views
Özgür Yazılım ve Kütüphanecilik Mustafa Akgül Bilkent Üniversitesi / INETD 03.04.2014. 50. Kütüphanecilik Haftası. Özet. Özgür Yazılım Ailesi İnternet ve Özgür Yazılım Özgür Yazılımın Boyutları Özgür Yazılımın Yansımaları Özgür Yazılım ve Güvenlik Kütüphanecilik için FLOSS yazılımlar
E N D
Özgür Yazılım ve Kütüphanecilik Mustafa Akgül Bilkent Üniversitesi / INETD 03.04.2014 50. Kütüphanecilik Haftası
50. Kütüphanecilik Haftası Özet • Özgür Yazılım Ailesi • İnternet ve Özgür Yazılım • Özgür Yazılımın Boyutları • Özgür Yazılımın Yansımaları • Özgür Yazılım ve Güvenlik • Kütüphanecilik için FLOSS yazılımlar • Öneriler
50. Kütüphanecilik Haftası Özgür Yazılım Ailesi • Özgür Yazılım, Açık Kaynak, Ücretsiz Yazılım • FLOSS (Free/Libre/Open Source Software) • FLOSS'da belirleyici para değil özgürlüktür • 0. kısıtsız çalıştırma, 1. kaynağı inceleme ve kendin için değiştirme, 2. eşe dosta verme ve satma hakkı, 3. değişikliği yayınlama hakkıdır • Farklı lisanslar arasında fark 3. madde
50. Kütüphanecilik Haftası Kimler Kullanıyor? • Android ... • Google, twitter, facebook, yahoo • Top500 – Linux (4 mixed, 2 windows, 1 BSD) • Web'in %67 (apache, nginx, google ) • ISP'ler, Beyazsaray, Wikipedia • Acik-donanım ve özgür yazılımla dizustu • 100$lik laptop, 40$ tablet ...
50. Kütüphanecilik Haftası İnternet ve Özgür Yazılım • Internet dağıtık ve çok merkezli; FLOSS da • Internet ve FLOSS sarmal ilişki içinde • FLOSS İnternet sayesinde gelişir • İnternet de FLOSS ürünleri üzerinde çalışıyor • Katılım, saydamlık ve paylaşım: ortak özellik • Linux çekirdek listesinde 2000 kişi vardı, Debianda geliştirici 1300 kişi civarında • Çekirdeğin bir sürümünü 16 yaşında meksikalı • Demokratik, merit temelli, katılımcı yapılar söz konusu
50. Kütüphanecilik Haftası Özgür Yazılımın Boyutları • GNU/FSF Software Directory: 8400 yazılım • sf.net: 430K yazılım, 3.7 M geliştiri, 42M kul. • Github: 5M geliştirici, 11.9M depo • Freecode.net: yeni sürüm webi • Linux.com (Linux Vakfi): 243 secilmiş • Using linux: 20 K • Eşdeğer yazılımlar: acik-kaynak.org.tr: 3 bağlantı • Blackdock software: 1M proje, 10M+ geliştirici
50. Kütüphanecilik Haftası Özgür Yazılımın Yansımaları • Açık Erişim • Açık Ders Malzemeleri • Açık kitap • Wikipedia, stanford felsefe, open street map • Açık donanım: ardino, raspberypie • Açık biyoloji, açık bilim, açık ilaç geliştirme • Creative commons
50. Kütüphanecilik Haftası Özgür Yazılım Güvenlik ve iş modeli • Yazılım güvenliği bir süreç, tasarım işidir • Özgür yazılım süreci, açıklık ve katılım → güvenli • Istatistikler: kapalı da çözüm süresi daha uzun • Güvenlik açık kaynak olmalı • Ssh, ssl, kripto algoritmaları FLOSS • Özgür yazılım ekonomisi (wealth of networks) • İkili lisans: FLOSS ve ticari, ... • Nagius: kapalı kaynaktan → FLOSS • Pardus: GPL olmadan camia desteğı olmadı
50. Kütüphanecilik Haftası Kütüphane için FLOSS • Evergreen, 250 kutup. Equinox software • Greenstone, digital kutuphane • Invenio CERN, digital lib. /Kurumsal • KOHA, perl temelli, yaygın, halk kütüphaneleri, AU • NewGenLib, Hindistan, yaygın • OpenBiblio, küçük ve kırsal, • PhpMyBlbll(PMB), Fransa yasalarına uygun • Vufind, Google benzeri arama
50. Kütüphanecilik Haftası Kurumsal Arsivler • Dspace, MIT - HP • eprints • Alfresco • Bricks, Eu desteklı, distributed, Avrupa, British, Rus • Islandora, Kanada, XML, Drupal • Museolog, müze, Unesco Heritage Network • Omega, basit DSpave, Fedora • Refbase, self-archive • RefDB, self-archive, istemci-sunucu, tarama zengini • SobekCM, Florida, çok amaçlı, Nil'deki timsah • LOCKSS, stanford, digital makalerin kopyası için
50. Kütüphanecilik Haftası Öneriler • FLOSS: tasarruf, istihdam, güvenlik, rekabet, eğitim/insan gücü yetiştirmek için önemli • Açık standartlar, açık kaynak rekabet ve beraber çalışabilmek için önemli • Bilişimci yetiştirmek ve bilişimi geliştirmek icinde de önemli • Özgür yazılım ve FLOSS ilişkin konuları göndeme getirmeli • Katilimci yapılarla ulusal politikalar oluşturulmalı
50. Kütüphanecilik Haftası Öneriler-II • Alışkanlıkları kırmak zordur: en başında FLOSS seçenekleri öğretilmeli, her sistemde çalışabilecek okur yazar düzeyine insanlar yetişmeli • Üniversitelere bu konuda öncülük görevi düşüyor; keza STK ve kamuya • Bir FLOSS araştırma ve danışma, destek yapısı oluşmalı; kademli çalışmalı
50. Kütüphanecilik Haftası Sorular • Teşekkürler • inetd.org.tr, inet-tr.org.tr, ab.org.tr • Blog.akgul.web.tr, akgul.web.tr, akgul.bilkent.edu.tr • Akgul-duyuru, edu-net duyuru listeleri • akgul@bilkent.edu.tr