210 likes | 622 Views
Aardrijkskunde. Inhoud:. Terugblik Vandaag hoofdlijnen (restant) Hst 8 Hst 9 Hst 10 Hst 11 Vrijdag SO!!! Zorg dat je vrijdag je spullen bij je hebt! Lesboek + basisboek + werkschrift. Nog vragen over de vorige keer?. We hebben het toen gehad over:
E N D
Inhoud: • Terugblik • Vandaag hoofdlijnen (restant) • Hst 8 • Hst 9 • Hst 10 • Hst 11 • Vrijdag SO!!! • Zorg dat je vrijdag je spullen bij je hebt! • Lesboek + basisboek + werkschrift
Nog vragen over de vorige keer? • We hebben het toen gehad over: • Weer en klimaat (neerslag, orkanen en Köppen) • Bewegende aarde (endogene/exogene krachten) • Plaattektoniek aardbevingen/vulkanisme • Verwering, erosie en sedimentatie • Natuurlandschappen (vegetatiegordels) • Ecosystemen • Bevolking en cultuur • Demografie, migratie, multiculturele samenleving
Hst 8: Bestaansmiddelen • Primaire sector (landbouw, mijnbouw) • Secundaire sector (industrie, bouw) • Tertiaire sector (diensten etc)
Definitie bestaansmiddelen: • De middelen waarmee levensbehoeften worden geproduceerd noem je bestaansmiddelen • Hoe produceer je die bestaansmiddelen? • Met behulp van productiemiddelen: • Arbeid (mensen) • Kapitaal (geld) • Natuur (grondstoffen)
Landbouw • Akkerbouw • Tuinbouw • Grove tuinbouw • Veeteelt • Bosbouw • Specialisatie/mechanisatie/intensivering
Landbouw • Intensieve veeteelt • Extensieve veeteelt (ranches) • Biologische landbouw (zo natuurlijk mogelijk)
Landbouw • Landbouw en inrichting • Herinrichting = ruilverkaveling • Vaak aandacht voor Landbouw in combinatie met natuur
Vervoermiddelen en goederen • Vervoer = mobiliteit • Betekent verplaatsing van mensen en goederen. • De transportvoertuigen noem je modaliteit(en): • Fiets • Auto • Vliegtuig • Vrachtwagen • Schip etc. • Afhankelijk van afstand kies je je modaliteit • Massagoederen • Stukgoederen • Container
Hoofdstuk 9: Ruimtelijke inrichting • Stad en dorp • Stedelijk gebied • Agglomeratie, stadsgewest (vb: Rijnmond), netwerkstad, metropool • Landelijk gebied • Adressendichtheid (is een voorbeeld)
Vervolg: De stad: • Urbanisatie • Suburbanisatie • Problemen v/d stad (Segregatie/integratie, etnische wijken) • Herinrichting en re-urbanisatie (compacte stad + vele voorzieningen)
Model van een stad • Cityvorming • CBD • Oude woonwijken • Grondprijs (hoe verder van het centrum, hoe goedkoper de grond) • [onder voorbehoud, want centrum duur, dan volkswijken, richting suburbs weer duurder.]
Hoofdstuk 10: Het ontwikkelingspeil • Ontwikkeling is een zeer belangrijk thema binnen AK. • Ontwikkeling geeft aan of een land arm of rijk is, maar hoe kun je dit bepalen? • Dit gebeurd aan de hand van het ontwikkelingspeil Hoog ontwikkelingspeil = Rijk Laag ontwikkelingspeil = Arm
Hoofdstuk 10: Het ontwikkelingspeil • 2 Ontwikkelingskenmerken (basiskenmerken): • Inkomen (BNP/BBP) • BNP: Bruto Nationaal Product: betreft alle inkomsten door iedereen met eenzelfde nationaliteit. • BBP: Bruto Binnenlands Product: betreft alle inkomsten binnen de staatsgrenzen van een land. • De eerste levensbehoeften (basisbehoeften) • Voedsel (kwalitatieve/kwantitatieve honger) • Huisvesting • Onderwijs (analfabeten) • Gezondheidszorg (artsendichtheid)
Hoofdstuk 10: Het ontwikkelingspeil • Het ontwikkelingspeil hangt verder ook nog sterk af van: • Percentage beroepsbevolking in de 1e sector • Commercieel of zelfverzorgend • Percentage beroepsbevolking in de 2e sector • Industrieel of ambachtelijk • Percentage beroepsbevolking in de 3e sector • Formele of informele sector (vluchtsector) • Percentage stedelingen • Tempo bevolkingsgroei
Hoofdstuk 11: Globalisering • Misschien wel het belangrijkste hoofdstuk van allemaal!! • Dit maakt de wereld zoals die vandaag de dag is en hoe processen (waarschijnlijk) in de toekomst zullen gaan plaatsvinden.
Hoofdstuk 11: Globalisering • Wat is globalisering ? • Het voortdurende proces van internationale uitwisseling van geld, goederen en ideeën = globalisering • MNO = Multinationale ondernemingen • New Industrialised Countries (NIC’s) • Tijgerlanden • BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China) • Verschuiving van economisch zwaartepunt = global shift • Koloniën • De Handels- betalingsbalans is bij arme landen vaak negatief • Handelsbalans: Waardeverhouding tussen invoer van een land en totale uitvoer. • Betalingsbalans: Waardeverhouding tussen uitgaven en inkomsten van een land • Tariefmuren (= belastingsmuur)
Hoofdstuk 11: Globalisering • Ontwikkelingssamenwerking • Structurele- en Noodhulp • Bilaterale hulp • Multilaterale hulp • Joint Venture (samenwerking tussen regering en particulier, vb: Ford + China)
Kapitalisme Vrijemarkteconomie Ieder individu bepaalt alles voor zichzelf, de staat doet (bijna) niets VB USA: Eigen zorg (min 10.000,- p/j) Eigen opleiding (50.000,- p/j) Eigen woning Etc Probleem? De zwakkere van de samenleving vallen buiten de boot!!! Communisme Planeconomie De staat bepaald wat goed is voor het volk, want het volk = de staat. VB: Sovjet-Unie/Cuba Zorg (gratis) Opleiding (gratis) Woning (bijna gratis) Probleem? De economie goed draaiende te houden (= uiteindelijke val van SU) Politiek en globaliseringTegenpolen
Volgende les: • Zijn er nog vragen? • SO basisboeknummers klas 2