اثر بخشی بالینی

1. اثر بخشی بالینی • اثر بخشی بالینی: استفاده از بهترین دانش ، برگرفته از پژوهش ، تجربه بالینی و ترجیحات بیمار برای دستیابی به فرآیندهاو نتایج مطلوب مراقبت از بیماران. “The application of the best knowledge, derived from research, clinical experience and patient preferences to achieve optimum processes and outcomesof care for patients.

2. اجزا: دستيابي به اثربخشي باليني از طريق مجموعهاي از فعاليتهاي ارتقاي کيفيت زير امکانپذير است: • شواهد علمي و به روز، راهکارهاي باليني، دستورالعملها و استانداردهاي علمي براي تعيين و ارائه بهترين روش مراقبت و درمان • ابزارهاي ارتقا کيفيت (مانند چرخه مميزي باليني، چرخه هاي سريع ارتقاي کيفيت و ...) • ارزيابي مستندات و ... به منظور تعيين هزينه اثربخش بودن خدمات و مراقبتها • .....

3. طبابت مبتني بر شواهد: • تعريف: طبابت مبتني بر شواهد تلاشي است در جهت بکارگيري شواهد بدست آمده از روش هاي علمي، در جنبه هاي مختلف طبابت باليني، به خصوص در ارزيابي شواهد مربوط به مزايا و معايب خدمات سلامت. • در يک تعريف جامع، پزشکي مبتني بر شواهد، حاصل تلفيق سه جز کليدي است: • بهترين و جديد‌ترين شواهدِ مبتني بر مطالعات نظام مند • تخصص و تجربه باليني پزشک • ارزشهاي جامعه و بيمار

4. به خاطر داشته باشيم که پزشکي مبتني بر شواهد اهميت تجربه باليني پزشکان را انکار نمي‌کند، ارزشها و ترجيحات بيماران را ناديده نمي‌گيرد، و مانند يک کتاب آشپزي نيست که تمام مراحل ارائه يک مراقبت يا انجام يک درمان را يک به يک ديکته کند و توان تصميم گيري را از پزشک سلب نمايد.

5. انواع شواهد: درجه قوت و قابليت اعتماد شواهد • well-designednon-experimental descriptive studies, such as comparative studies, correlation studies and case studies • well-designed quasi-experimental study • well-designed controlled study without randomization • randomized controlled trial • Systematic Reviews • meta-analysis • Clinical Practice Guidelines (CPGs) در نظام سلامت شواهد مختلفي وجود دارد که از قوت يکساني برخوردار نيستند:

6. ClinicalPracticeGuidelines (راهکارهاي باليني) تعريف: راهکارهاي باليني به عنوان يکي از اجزاي اصلي طبابت مبتني بر شواهد، توصيه‌هاي نظام مندي هستند که به پزشک و بيمار در تصميم‌گيري مناسب براي مواجهه با يک شرايط باليني خاص کمک مي‌کنند.

7. ClinicalPracticeGuidelines (راهکارهاي باليني) راهکارها طراحي مي‌شوند تا کيفيت ارائه خدمات براي بيماران را بهبود بخشند، اطلاعات مناسبي براي تشخيص هاي خاص، شرايط يا درمانهاي ويژه فراهم نمايند، منجر به ارتقا سلامت شده و از تحميل هزينه هاي اضافي جلوگيري نمايند.

8. راهکارهاي باليني مبتني بر شواهد از درجه علمي بسيار بالايي برخوردارند و در واقع در قله اعتبار شواهد و مستندات پزشکي قرار دارند. CPG Synthesized Evidence Valid Evidence Relevant Evidence Research

9. انواع راهکارها: • پس در يک راهکار مراقبتي- درماني بايد موارد زير دقيقا مشخص باشد: • بيماري يا شرايط نيازمند مراقبت • جامعه هدف • کاربران راهکار • گاهي نيز راهکار تنها بر يک قسمت از رويکرد درماني تمرکز دارد: تشخيص، درمان، ارجاع، پيگيري • راهکارهاي مداخلاتي (درماني): اين راهکارها مجموعهتوصيه هايي در مورد رويکرد به يک مساله خاص (يک بيماري، يک شرايط نيازمند مراقبت) و يک جامعه هدف مشخص (بيماران ضربه مغزي که به اورژانس بيمارستانها آموزشي مراجعه مي کنند) است و در قالب توصيه هايي نظام مند و با استفاده از الگوريتمهاي علمي با توجه به کاربران راهکار (پزشکان در سطوح مختلف، پرستاران و ...) به صورت گام به گام به موضوع مورد نظر مي پردازد و کاربر را در تشخيص، درمان، ارجاع، پيگيري و ... ياري مي رساند.

10. انواع راهکارها: راهکارهاي برنامه اي (بهداشتي): اين نوع راهکارهابا توصيه هاي بيشتري براي ارتقا سلامت و جلوگيري از بروز بيماري‌ها همراه هستند، اين راهکارها نيز معمولا بر روي يک موضوع خاص تمرکز دارند، مثل: راهبردهايي براي کمک به مردم در جهت ترک سيگار. همچنين اين راهکارها معمولا بر روي جمعيت خاصي تاکيد مي‌کنند (مانند جوانان، زنان حامله و ...) و بر روي محل خاصي متمرکز مي‌شوند ( مانند کارگاه‌ها)

11. بومي‌سازي راهکارهاي علمي و مورد تاييد موجود مفهوم بومي‌سازي راهکارها از اين تفکر سرمنشا گرفته است که در اکثريت حيطه‌هاي مورد نظر راهکارهاي مختلف و متنوعي در نقاط مختلف دنيا تدوين شده است و کافي است که از اين ميان، راهکارهاي معتبر با بيشترين شباهت ممکن با شرايط مورد نظر جستجو و انتخاب شده و سپس متناسب با شرايط همان منطقه بازنويسي و به اصطلاح بومي‌سازي گردد.

12. اعتقاد بر اين است که در کشورهاي در حال توسعه مانند کشور ما بومي‌سازي راهکارها از اولويت و اهميت بيشتري برخوردار است.

13. مراحل تدوين راهکارهاي باليني در يک نگاه: انتخاب موضوع تشکيل کارگروه تدوين کننده راهکار هدف گذاري يافتن منابع تلفيق و پيوند شواهد تفسير شواهد تدوين توصيه ها انتشار و اجرا بازبيني راهکار ارزشيابي