1.6k likes | 1.8k Views
سبب شناسي اعتياد. اعتياد چيست :. يك بيماري آيا يك مشكل اخلاقي است آيا ضعف اراده است آيا ارتباط ژنتيكي در كار است آيا مشكل اجتماعي است آيا مشكل رواني است آيا مشكل جسماني است آيا مشكل روحاني است. پيشرفت مصرف و سوء مصرف مواد مخدر. - اولين مصرف / مصرف آزمايشي.
E N D
سبب شناسي اعتياد Iranian National Center for Addiction Studies
اعتياد چيست: • يك بيماري • آيا يك مشكل اخلاقي است • آيا ضعف اراده است • آيا ارتباط ژنتيكي در كار است • آيا مشكل اجتماعي است • آيا مشكل رواني است • آيا مشكل جسماني است • آيا مشكل روحاني است Iranian National Center for Addiction Studies
پيشرفت مصرف و سوء مصرف مواد مخدر - اولين مصرف / مصرف آزمايشي - مصرف آزمايشي / مصرف نامنظم - مصرف منظم - مصرف آسيب رسان - وابستگي - اعتياد Iranian National Center for Addiction Studies
Addiction as a Brian Disease Iranian National Center for Addiction Studies
Genetic Proclivity Early Life Trauma Addiction Personality and Psychiatric Disease Environment and Access Iranian National Center for Addiction Studies
اعتياد Addiction زيست شناختي Biological روانشناختي Psychological اجتماعي Social روحاني Spiritual Iranian National Center for Addiction Studies
عوامل مؤثربراعتياد محيط فرد عوامل اجتماعي Iranian National Center for Addiction Studies
عوامل زمينه ساز عوامل مستعد كننده عوامل محافظت كننده شناسايي شناسايي افراد در معرض خطر شناسايي تقدامات پيشگيرانه لازم انتخاب نوع درمان انتخاب اقدامات خدماتي، مشاورهاي و حمايتي Iranian National Center for Addiction Studies
عوامل خطر Risk Factors - نوجواني - استعداد ارثي - صفات شخصيتي - اختلالات رواني - نگرش مثبت - موقعيتها - تاثير مثبت مواد بر فرد فردي Personal - خانواده - دوستان - مدرسه - سكونت - شغل بين فردي و محيطي Interpersonal - قوانين - هنجارها اجتماعي Social Iranian National Center for Addiction Studies
عوامل خطر فردي دوره نوجواني - دوره انتقال - كسب هويت فردي ـ اجتماعي - ميل به استقلال - مخالفت با قدرت )والدين( - زير سؤال بردن ارزشها - كنجكاوي - نياز به تحرك، تنوع و هيجان Iranian National Center for Addiction Studies
عوامل خطر فردي استعداد ژنتيكي )ارثي( بعضي عوامل خطر تحت نفوذ عوامل ارثي هستند اختلالات شخصيت اختلالات يادگيري Iranian National Center for Addiction Studies
- عدم پذيرش ارزشهاي رايج و سنت - مقاومت در برابر منابع قدرت - نياز شديد به استقلال - صفات ضد اجتماعي - پرخاشگري شديد - فقدان كنترل بر زندگي - اعتماد به نفس پايين - فقدان مهارت مقاومت - فقدان مهارت اجتماعي عوامل خطر فردي صفات شخصيتي Iranian National Center for Addiction Studies
- افسردگي - اختلال شخصيت ضد اجتماعي - ترس بيمارگون (فوبيا) - كج خلقي (ديس تايميا) - اختلال وسواس ـ جبري - پانيك - مانيا - اسكيزوفرنيا عوامل خطر فردي اختلالات رواني Iranian National Center for Addiction Studies
عوامل خطر فردي - باورهاي مثبت - باورهاي خنثي كسب بزرگي و تشخص رفع دردهاي جسماني رفع خستگي كسب ارزش توانايي مصرف و معتاد نشدن نگرش مثبت به مواد مخدر Myths Iranian National Center for Addiction Studies
- خشونت در كودكي - توجه بيش از حد - ترك تحصيل - بي سرپرستي يا بي خانماني - فرار از خانه - معلوليت جسماني - بيماريها و دردهاي مزمن - حوادث تروماتيك عوامل خطر فردي موقعيتهاي خطرناك Iranian National Center for Addiction Studies
عوامل خطر فردي - شرايط جسمي فرد - انتظار فرد از مواد - تجارب قبلي تاثير مواد بر فرد Iranian National Center for Addiction Studies
عوامل خطر بين فردي و محيطي رشد شخصيت تشكيل باورها تشكيل الگوهاي رفتاري حل استرس و منبع تنش - ناآگاهي والدين - ارتباط ضعيف والد و كودك - توجه زياد به كودك - فقدان انضباط در خانواده - خانواده متشنج و ازهم گسيخته - بزهكاري خانواده - مصرف مواد مخدر خانواده Iranian National Center for Addiction Studies
عوامل خطر بين فردي و محيطي 60درصد علت شروع گروه همسالان تعلق به گروه - پيوند با خانواده - پيوند با مدرسه - پيوند با اجتماعات سالم دوستان Iranian National Center for Addiction Studies
عوامل خطر بين فردي و محيطي - بي توجهي به مصرف - عدم وجود محدوديت - فقدان مقررات جدي - استرسهاي تحصيلي و محيطي - فقدان حمايت معلمان و مسئولين - طرد شدن مدرسه - فقدان ارزشهاي مذهبي و اخلاقي - شيوع خشونت - اعمال خلاف - مشاغل كاذب - آشفتگي و ضعف همبستگي - حاشيه نشيني محل سكونت Iranian National Center for Addiction Studies
عوامل خطر بين فردي و محيطي - نوع كار - سختي كار - همكاران مصرف كننده - عدم مقررات خاص - پنهان كردن اعتياد - استرس كار - طرد شدگي محل كار Iranian National Center for Addiction Studies
عوامل خطر اجتماعي - توليد - خريد و فروش - حمل و نقل - مصرف قوانين - ارزاني - در دسترس بودن و وفور بازار Iranian National Center for Addiction Studies
عوامل خطر اجتماعي - اداب و سنن جامعه - تمدن - تشخص - وسيله احترام و پذيرايي مصرف مواد به عنوان هنجار اجتماعي كمبود جايگزينها )امكانات فرهنگي، ورزشي، تفريحي( - كنجكاوي - تنوع طلبي - هيجان - ماجراجويي - مورد پذيرش قرار گرفتن - كسب موفقيت Iranian National Center for Addiction Studies
عوامل خطر اجتماعي - عدم حمايت رواني - عدم حمايت مالي - عدم حمايت شغلي - عدم حمايت بهداشتي - عدم حمايت اجتماعي عدم دسترسي به سيستمهاي خدماتي، حمايتي، مشاورهاي، و درماني - توسعه صنعتي - مهاجرت - جدايي از خانواده - انزوا - نااميدي - كم سوادي - فقدان مهارتهاي شخصي - عدم دسترسي به مشاغل مناسب -محروميت در تامين نيازهاي حمايتي توسعه صنعتي جامعه، مهاجرت، كمبود فرصتهاي شغلي، محروميت اقتصادي و اجتماعي Iranian National Center for Addiction Studies
از منظري متفاوت Iranian National Center for Addiction Studies
عوامل مهم در شروع تجربه دسترسي به مواد قيمت مواد پذيرش اجتماعي فشار همسالان قوانين عوامل مهم در تلقي از مواد شخصيت زيستشناسي فرد عوامل تداوم مصرف مواد اثر اعتيادآوري ماده آسيبپذيري فردي عوامل محيطي و اجتماعي سببشناسي Iranian National Center for Addiction Studies
ژنتيك عوامل ژنتيكي مؤثر در وابستگي (مشترك) به همه مواد عوامل ژنتيكي مؤثر در وابستگي به يك ماده خاص محيط عوامل خانوادگي مؤثر در وابستگي به همه مواد عوامل خانوادگي مؤثر در وابستگي به يك ماده خاص عوامل محيطي غير از خانواده مؤثر در وابستگي به همه مواد عوامل محيطي غير از خانواده مؤثر در وابستگي به يك ماده خاص سهم عوامل مختلف Iranian National Center for Addiction Studies
سهم ژنتيك 48 تا 58 % و سهم محيط 42 تا 52 % در ميان عوامل موثر در وابستگي (مشترك)به همه مواد ژنتيك 31 % خانواده 25 % محيط خارج از خانواده 44 % مواد هروئين: نقش ژنتيك 54 % ( 70 % خاص و 30 % مشترك) سيگار: نقش ژنتيك در وابستگي به نيكوتين 70 % است. اگرچه در شروع مصرف سيگار هم ژنتيك و هم محيط نقش دارند. سهم عوامل مختلف Iranian National Center for Addiction Studies
الكل 50 % برادرها و 25 % خواهرهاي فرد الكلي دچار الكليسم ميشوند. الكليسم در مردان 4 تا 5 برابر زنان است. ميزان وابستگي به مواد ديگر در الكليها بيشتر از جمعيت عمومي است. ميزان الكليسم در افراد وابسته به مواد ديگر بيشتر است و در خانواده افراد دچار وابستگي به مواد، الكليسم شيوع بيشتري دارد. تكانشگري و ماجراجويي و احساساتيبودن در خانوادههاي الكليها بيشتر ديده ميشود. پسران الكليها تحمل بيشتري به الكل داشته و 4 برابر بيش از ديگران به الكليسم دچار ميشوند. سهم عوامل مختلف Iranian National Center for Addiction Studies
ژنتيك همراهي الكليسم در دوقلوهاي منوزيگوت بيش از ديزيگوت است. احتمالاً چندين ژن مسئول وابستگي به الكل و مواد ديگر هستند. عوامل ژنتيكي باعث افزايش يا كاهش آسيبپذيري به الكليسم ميشوند. شواهدي از نقش گيرنده D2 در الكليسم وجود دارد. نقش MAO، سروتونين و اوپيوئيدهاي اندوژن نيز مطرح شده است. عوامل زيستي Iranian National Center for Addiction Studies
صفات رفتاري آشوبگري عملكرد ضعيف تحصيلي بزهكاري تبهكاري صفات شخصيتي كمي عزت نفس اضطراب افسردگي فقدان كنترل روي خود عوامل روانشناختي (در نوجوانان) Iranian National Center for Addiction Studies
فرضيه رفتار مشكلدار (Problem Behavior Theory) نظام شخصيتي كم بها دادن به موفقيت فردي استقلال خواهي زياد كاهش اعتقاد مذهبي احساس بيگانگي زياد نظام محيطي كاهش كنترل والدين بر رفتار فرزند تأثيرپذيري فراوان از دوستان الگوهاي مصرف مواد در دسترس نظام رفتاري اعمال انحرافي همچون دروغگويي، دزدي، پرخاشگري عملكرد ضعيف تحصيلي تحمل اينگونه رفتارها توسط ديگران Iranian National Center for Addiction Studies
مصرف مواد در والد(ها) الگوي نامناسب مشكلات بهداشتي، مالي و قانوني اختلافهاي زناشويي و خشونت در منزل كاهش عزت نفس و كفايت اجتماعي عوامل خانوادگي ايفاي ضعيف نقش والدي طلاق ازدواج مجدد عوامل خانوادگي و اجتماعي Iranian National Center for Addiction Studies
عوامل همسالان مصرف مواد توسط همسالان و نگرش مثبت آنها در مورد مصرف مواد ارتباط و دلبستگي شديد به همسالان در دسترس بودن مواد در گروههاي همسالان رفتارهاي جامعهپسندانه رعايت ارزشهاي اجتماعي Iranian National Center for Addiction Studies
مغز و مواد Iranian National Center for Addiction Studies
شرطي سازي كلاسيك Classical conditioning Iranian National Center for Addiction Studies
جفت شدن مكرر رويدادها، حالت ها، يا نشانه هاي خاص با مصرف ماده، ايجاد وسوسة مصرف آن ماده را ميكند با گذشت زمان، مصرف مواد يا الكل با نشانه هايي مانند پول، لوازم همراه با مصرف مواد، مكان هاي خاص، افراد، وقت خاصي از روز، يا حالت هاي عاطفي جفت ميشود. شرطي سازي كلاسيكClassical conditioning Iranian National Center for Addiction Studies
در نهايت، مواجهه با نشانهها، به تنهايي موجب ايجاد ميل و وسوسة مصرف مواد يا الكل ميشود كه در نهايت با سوءمصرف مواد همراه است Iranian National Center for Addiction Studies
محرك شرطي (CS)، ايجاد پاسخ فيزيولوژيك نميكند، اما زماني كه قوياً با محرك غيرشرطي (UCS) (مانند غذا) همراه ميشود، همان پاسخ فيزيولوژيك (مانند ترشح بزاق) را ايجاد ميكند Conditioned Stimulus (CS) Unconditioned Stimulus (UCS) (e.g., food) = Iranian National Center for Addiction Studies
مصرف مواد رفتاري است كه توسط تقويت كنندههاي مثبت ناشي از اثرات دراويي مواد تقويت ميشود شرطي سازي عامل: اعتياد Iranian National Center for Addiction Studies
به محضي كه فرد معتاد شد، مصرف مواد توسط تقويت كنندههاي منفي حذف يا اجتناب از علائم دردآور محروميت از مواد تقويت ميشود Iranian National Center for Addiction Studies
تقويت مثبت رفتارهاي ويژهاي را قدرت ميبخشد (نظير اثرات لذت بخش ناشي از خواص دارويي مواد، پذيرش همتايان) Iranian National Center for Addiction Studies
تنبيه شرايط منفي است كه كاهش دهنده احتمال انجام رفتار ويژه ميشود (نظير اگر مواد بفروشي، به زندان خواهي رفت. اگر مقدار زيادي مواد مصرف كني overdose ميكني) Iranian National Center for Addiction Studies
تقويت منفي هنگامي است كه رفتاري ويژه توسط اجتناب يا توقف شرايط منفي قويتر ميشود (نظير اگر علائم ناخوشايند محروميت داشته باشي ميتواني با مصرف مواد آنها را كاهش دهد) Iranian National Center for Addiction Studies
اثرهاي تقويتكنندگي مثبت (positive reinforcement) مدار پاداش (reward circuit) نورونهاي دوپاميني در VTA و استطالههاي اين نورونها در هسته اكومبنس و ديگر ساختمانهاي مرتبط مصرف مواد باعث آزادشدن دوپامين در اين مدار شده و احساس خوشي رواني ايجاد ميكند اين امر باعث يادگيري رفتارهاي جستجوگرانه مواد و وابستگي به مواد ميشود (ولع). برخي معتقدند كه همه تقويتهاي مثبت حتي غذا و امورجنسي به اين مدار مربوط ميشود. نحوه اثر مواد مختلف بر مدار پاداش متفاوت است اثر مواد بر مغز Iranian National Center for Addiction Studies
مدار پاداش در مغز موش Iranian National Center for Addiction Studies
elec. stim. Iranian National Center for Addiction Studies
Electrical Stimulation ON elec. stim. Iranian National Center for Addiction Studies
` elec. stim. Bar turns on stim. Electrified Grid Iranian National Center for Addiction Studies
` elec. stim. Bar turns on stim. Electrified Grid Iranian National Center for Addiction Studies
` elec. stim. Bar turns on stim. Electrified Grid Iranian National Center for Addiction Studies