160 likes | 314 Views
ZELULEN HERIOTZA. Garazi Goikolea eta Nile Uribarrena. Heriotza zelularrean nekrosiak eta apoptosiak eragindako heriotzak bereizten dira. Nekrosia: Zelulak egoeraren baldintzak ezin dituenean jasan. Ustekabean. Apoptosia: Egoera normaletan zein patologikoetan. Programatuta. NEKROSIA.
E N D
ZELULEN HERIOTZA Garazi Goikolea eta Nile Uribarrena
Heriotza zelularrean nekrosiak eta apoptosiak eragindako heriotzak bereizten dira. • Nekrosia: Zelulak egoeraren baldintzak ezin dituenean jasan. Ustekabean. • Apoptosia: Egoera normaletan zein patologikoetan. Programatuta.
NEKROSIA • Prozesu pasiboa • Zelula muturreko egoera fisiologikoan dagoenean • Desoreka guztien jatorria desoreka osmotikoa
Zergatik? • Ustekabeko arazo larri batengatik. • Kalte fisiko edo arazo kimikoengatik:
Desoreka osmotikoan • mintz plasmatikoak aldaketa batzuk jasaten ditu urari barrura sartzen utziz. • zelularen bolumena handitu. • kromatina nuklearrak deribatuak sortu. • mitokondriak dilatatu. • erribosomak desorekatu • lisosomak apurtu. • Organuluak suntsitu, zelula osoa apurtu eta bere materialak barreiatzen ditu inguruan zehar: handipena.
Noizgertatzen da? . • Zeluleklesio bat jasan etakalteakkonpontzeko ahalmena gainditzen denean sortzen da • Zaurien, infekzioen edo agente kimikoen erasoaren ondoriozdator. Ondorioz • Odol zirkulazioa eten eta ehunak oxigenorik gabe geratzen dira
APOPTOSIA (Suizidiozelularra) • Genetikoki programatutako heriotza • Prozesu aktiboa • Baliagarriakez diren,okerfuntzionatzen duten edo kaltegarri diren zelulakgorputzak suntsitu • bereburuaz beste egiteko agindua bidaltzen diezelulei proteinabat edo batzuk zelularen nukleorainoiritsi eta zelulak bere burua suntsitzen du
Prozesua • Zelula bakoitzak zatitzeari uzten dio. • Zelula txikitu. • Azalean burbuilak (blubs) eratzen dira. • Kromatinari eransten zaizkio aldaketak nukleoan. • ADNa apurtu. • Aldameneko zelulei kalterik egin gabe apurtu http://www.promega.com/resources/multimedia/cell-health/intrinsic-triggering-of-apoptosis/
Prozesu askotan gertatzen da • Garapen enbrionarioan eta ostean • Metamorfosi prozesuetan edo ehunen berriztean: prostatan, timoan, hesteetan, gibelean… Zelulek seinale kimikoak hartzeari uzten diote
Apoptosia era naturalean edo berez jasotzen da organismoen bizitzan. • Gure espeziean, garapenaren lehen fasean, hatzak banatzen dira. • Dermisean keratinozioak sortzen dira, kanporen dagoen zonaldera iritzi eta zelula hilez osatutako geruza sortzen da.
Apaburuek, isatsa galtzen dute • Landareek hosto lehorrak
Apoptosiaren okerreko funtzionamenduak: • zenbait minbizi • gaixotasun autoinmune • endekapenezko gaixotasunak. Mekanismo biologikoa ezagutzea lagungarria da bai gaixotasunak hobeto ulertzeko eta sendatzeko, eta bai alzheimer eta antzeko gaitzei aurre egiteko.
GEHIGARRIAK • Ikertzaileek Caenorhabditis elegans espezieko zizareak erabili dituzte apoptosia aztertzeko, eta lau proteina identifikatu dituzte prozesuaren arduradun; EGL-1, CED-9, CED-4 eta CED-3 deritzen proteinak. • EHUko Biofisika Unitateak parte hartu dute zelulen heriotza programatuko ikerketetan.
BIDEOAK • http://www.youtube.com/watch?v=7WRkY8q_F3k&feature=related • http://www.youtube.com/watch?v=xkASer3gEnc&feature=fvwrel (APOPTOSIA)