1.82k likes | 2.15k Views
به نام او که هرچه داریم از رحمت و لطف بیکران اوست. مفاهيم خلاقيت و نوآوري. تهيه و تدوين: مصطفي اماني «استاد دانشگاه و مدرس خلاقيت و كارآفريني». سرفصل ها. آماده سازي مفهوم خلاقيت. كلاس را با طرح چند مسئله خاص شروع می کنیم. لطفا همراه ما باشيد. مسئله1:
E N D
به نام او که هرچه داریم از رحمت و لطف بیکران اوست
مفاهيم خلاقيت و نوآوري تهيه و تدوين: مصطفي اماني «استاد دانشگاه و مدرس خلاقيت و كارآفريني»
كلاس را با طرح چند مسئله خاص شروع می کنیم. لطفا همراه ما باشيد...
مسئله1: سكه هاي زير در يك ستون 4 تايي و يك سطر 3 تايي آرايش شده اند. مي خواهيم با جابجايي تنها يك سكه، يك ستون 4تايي و يك رديف 4تايي سكه داشته باشيم!
شايد حدس زده باشيد! در دو بُعد نمی توان مسئله را حل كرد. کافی است که از چهارچوب فرضی مسئله (یعنیصفحه) خارج شوید و به بُعد سوم بروید آنگاه ...
مسئله2: دو خط موازي رسم كنيد كه هر خط از يك نقطه داده شده زير عبور كند به طوري كه خطوط هديگر را نيز قطع نمايند.
دانسته های قبلی از معلم هندسه به ما می گوید که دو خط موازی همدیگر را قطع نمی کنند. ما مفهوم خط (یک شکل هندسی یک بُعدی) را به چالش می کشیم و از مفهوم گرافیکی آن استفاده می کنیم (اثر قلم یا قلمو)؛ پس خط می تواند ضخامت نیز داشته باشد و ...
آیا برای این مسئله، جواب ریاضیاتی نیز وجود دارد؟ 90 درجه باز هم از چهارچوب مسئله خارج شدیم و جوابی ارزشمند یافتیم! آیا می دانید این جواب منجر به تولید شاخه هندسه نا اقلیدسی در رياضيات شد. یعنی جواب دادن به یک مسئله به ظاهر غلط منجر به تولید یک شاخه علم شد!
مسئله3: تصوير زير را توصيف كنيد:
حقیقت چیست؟ حرکت یا سکون دوچرخه؟ آيا شما هميشه به حواس پنجگانه خود هميشه اعتماد داريد؟
از طرح این چند مسئله به چه جمع بندی رسیده اید؟ لطفا بیان نمایید.
سوال: چرا بیشتر افراد به برخي مسائل با ظاهر ساده و قابل فهم، اما شاید متناقض با دانسته های قبلی، یا جواب غلط می دهند يا بدون پاسخ مي گذارند؟ سوال:
برخي جواب ها كليشه ها، عادات، قالب ها ذهني، دانسته ها قبلي، خطاي ديد، هوش زياد و ... این گونه موارد موانع تفکر هستند.
سوال: راستي منشا این تناقض و مشكلات کجاست؟ از فرضيات و پادايم هاي ماست يا از خود مسئله؟ آیا نمی ما اندیشیم که شاید دنیای اطرافمان پر از این گونه سولات باشد که برخی انسان ها به آنها جواب می دهند چراكه ارزشمند تلقیشان می کنند؟ سوال:
چه راه هایی برای رهایی از این وضعیت سراخ دارید؟ رهایی از این وضعیت چقدر برایتان اهمیت دارد؟ چرا؟ امروز با هم هستيم تا: با مفهوم خلاقیت، موانع و منابع آن بیشتر آشنا شویم، با ضرورت آن در زندگي امروزي آشنا گرديم، كمي خلاقيت خود را بهبود بخشيم. ايده انگيزي را به عنوان مهمترين قدم در خلاقيت بپذيريم.
آزمون گيلفورد: شما برای داستان زير چه عنوان يا اسم هايي را پیشنهاد مي كنيد؟ همه را بنويسيد. (3 دقيقه زمان داريد... ) «روزی روزگاری یک روحاني گرفتار قبیله آدم خوارها می شود و او را پيش شاهزاده قبيله مي برند تا وي را حكم دهد. شاهزاده به روحاني پیشنهاد می دهد برای اینکه زنده بماند، 2 راه بیشتر ندارد، یا با شاهزاده ازدواج کند یا در ديگ جوشان زنده زنده جوشانده شود تا بميرد. روحاني از ازدواج با شاهزاده سر باز مي زند و زنده زنده پخته مي شود...»
برخي اسامي خلاقانه براي داستان شاهزاده و روحاني سياه و سفيد ماجراهاي حاج آغا بدشانسي ديگ يا داگ واقعا روحاني! در آرزوي پيري شاهزاده مَرد جهنم گم شده گوشت حرام ازدواج اجباري آتش در بهشت شناي مرگ گوشت تلخ پيش به سوي بدبختي حاج آغا يا حاج آقا سرزمين سياه نرم، لطيف، زشت خوش به حالم... به رنگ قرمز بن بست بهار بي خزان ...
سؤال؟ آیا خلاقیت یك ویژگی ارثی است و تنها برخی افراد خوشبخت با آن متولد می شوند؟
آيا اين فرد توانسته از امكانات خود خلاقانه استفاده كند؟
تعریف خلاقیت از منظر روانشناسان و خلاقیت پژوهان گیلفورد: خلاقیت داشتن تفکر واگرا (پیداکردن رهیافت های جدید) برای مسائل است در برابر تفکر همگرا (دنبال جواب صحیح مسئله بودن) ریکادز: خلاقیت عبارت است از خارج شدن از قالب های ذهنی و کشف چیز های جدید و با معنی. پروکتور: خلاقیت فرآیند شکستن و دوباره ساختن دانش خود درباره ی یک موضوع و کسب بینش جدید است. اُشو: برای خلاقیت بايد همه آن رشته هایی را که اجتماع برایت بافته است پنبه کنی و همه آنهایی که پدر و مادر و آموزگاران آموخته اند خنثی کنی تا خلاق شوی.
دو ویژگی مشترك در تعاریف خلاقيت ارزشمندی و مناسب بودن تازگی و نو بودن
آيا مي دانيد افراد خلاق چه ويژگي هايي دارند؟
ويژگي هاي افراد خلاق • داراي هوش كلامي و فضايي بسيار برجسته، • داراي هوش بالاتر از سطح متوسط، • داراي ظرفيت هاي حافظهاي فوقالعاده در ثبت و نگهداري وقايع مختلف، • آمادگي جهت تجربه امور و فعاليت هاي مختلف، • استقلال فكري (استاين، 1974)، • رفتار مطلوب اجتماعي، • بيان صريح و روشن (بارون، 968)، • طرز فكر انتقادي، فعال و كنجكاو (استرنبرگ تيلر، جان ديويي، 1985)، • برخورداري از نوع تفكر واگرا (گيلفورد)، • علاقهمند بودن به مسايل فلسفي و مذهبي، • مقاوم، با جرات، انتقاد پذير و خستگي ناپذير، • خود جوش، صادق و ساده(افروز، 1365).
لطفا با دقت به اين تصويرنگاه كنيد... اينهمه اتفاق تنها در 1 دقيقه ...
به نظر شما شيوه برخورد با اين پديده چيست؟ دنیای امروز به قدری پیچیده، پویا و نامطمئن است که ما مجبوریم برای رشد، پیشرفت و حتّی بقا هر لحظه مشکل و چالشجدیدی حل کنیم. پس به خلاقيت نياز داريم...
این تعاریف را با هم اشتباه نگیریم: • ابتكار: ایده نو و تازه ای كه قبلاً وجود نداشته است. • خلاقیت:ایده نو و تازه ای كه قبلاً وجود نداشته وارزشمند است. • نوآوری: به مرحله عمل رساندن ایده خلاقانه. • اختراع: نوآوری در صنعت. • کارآفرینی : اقتصادی کردن ایده جدید.
تعریف خلاقیت از منظر کارآفرینی: تفکر برای یافتن چیزی جدید که هنوز به بازار نرسیده است. این تفکر ایده ای است که برای رفع نیاز مشتریان و جامعه بر مبنای شناسایی فرصت ها ایجاد شده است. این نوع تفکر نگاهی جدید با قالب جدید در حل مسائل است..
سخنان يك كشيش در بستر مرگ: وقتی بچه بودم، دلم می خواست دنیا را عوض كنم. بزرگتر كه شدم گفتم دنیاخیلی بزرگ است،كشورم را تغییرمی دهم. درنوجوانی گفتم:كشور خیلی بزرگ است بهتر است شهرم را دگرگون سازم.جوان كه شدم گفتم: شهر خیلی بزرگ است،محله ام را تغییر می دهم. به میانسالیكه رسیدم گفتم: از خانواده ام شروع می كنم. اما در این لحظه های آخر عمر می بینم كه باید از خودم شروع می كردم. اگر تغییر را از خودم شروع كرده بودم، خانواده ام، محله ام، شهرم، كشورم و دنیا را به قدر توانم تغییر می دادم.
نگاه بهبودياب: روزانه، هزاران سيب در اطراف ما به زمين مي افتند ولي چيزي كه وجود ندارد، ديدگاه نيوتني است!
تفکر خلاق چه كاربردهايي دارد؟ 1-بهبود و ارتقاء 2-حل مسئله 3-ارزش آفريني 4- آینده پژوهي 5-انگیزش
به اين گونه مبلمان و دكوراسيون در اين كليپ نگاه كنيد...