بسمه تعالي

1. بسمه تعالي درس مباني اتوماسیون اداری مدرس : مهرداد اسماعیلی

2. فناوري اطلاعات چيست؟ و شامل چه زمينه هايي مي‌شود؟

3. زمينه هاي مرتبط با فناوري اطلاعات فناوري اطلاعات زمينه هاورشته هاي متعددي را دربر مي گيرد كه برخي از آنها كاملا نو است از جمله: • پايگاههاي داده • سيستم هاي مبتني بر وب • سيستم هاي عامل • مدلسازي و شبيه سازي • تجارت الكترونيكي • پول الكترونيكي • دورا عمليات

4. زمينه هاي مرتبط با فناوري اطلاعات • روشهاي خبره و هوشمند • مهندسي اينترنت • شناسايي الگو • افزارهاي چند رسانه اي • واقعيت مجازي • دولت الكترونيكي • توسعه محيطهاي مجازي

5. زمينه هاي مرتبط با فناوري اطلاعات • نشر الكترونيكي • كلاسهاي مجازي • آزمايشگاه مجازي • دانشگاه مجازي • اتوماسیون اداری • محاسبات كوانتومي • تفكر خلاق • كتابخانه ديجيتال • نظريه اطلاعات • امنيت اطلاعات • تمدن اطلاعاتي • فرهنگ اطلاعات

6. مؤلفه هاي فناوري اطلاعات الف ـ فناوري ‏Technology ب ـ اطلاعاتInformation

7. تعريف فنّاوري • فنّاوري عبارت است ازمجموعه‌اي ازفرايندهـــا، روشها، فنون، ابزار، تجهيزات، ماشين آلات و مهارتهايي كه توسط آنها كالايي ساخته مي شود يا خدمتي ارائه مي گردد . • فنّاوري عبارت است ازكاربرد علوم درصنايع با استفاده از رويه‌ها ومطالعات منظم وجهت‌دار.

8. تعريف اطلاعات تعاريف متعددي از اطلاعات وجود دارد (تعاريف مبتني بر معنا (معنا شناختي) و تعاريف مبتني بر كميت) الف ـ تعريف واژه نامه ALA اطلاعات عبارت است از تمام ايـده ها، واقعيتها و كارهـــاي خلاقانه ذهن كه به صورت رسمي يا غير رسمي و به هر حالتي ثبت، منتشر و ياتوزيع گرديده است.كه ممكن است بصــورت مستند يا غيرمستند باشد. براســاس استاندارد مارك اطلاعات مستند به يكي از صور ذيل است: ب- كتاب ها: مواد متني كه به صورت تك نگاشت مي باشند.

9. مفهوم فناوري اطلاعات الف- فنّاوري اطلاعات تلفيقـــي ازدستاوردهاي مخابراتــي، روشها و راهكارهاي حلّ مسأله وتوانايي راهبري با استفاده از دانش كامپيوتري است. ب- فنّاوري اطــلاعات شامل موضوعات مــربوط به مباحث پيشـــرفتة علوم وفنّـــاوري كامپيوتري، طراحــي كامپيوتري، پياده سازي سيستمهاي اطلاعاتي وكاربردهاي آن است.

10. تعريف جامع فناوري اطلاعات فنّاوري اطلاعات شاخــه اي ازفنّاوري است كه با استفاده ازسخت افزار، نرم افزارو شبـــــكه افـــزار،مطالعـه وكاربـرد داده وپردازش آن را درزمينـــه هاي : ذخيره سازي ، دستكاري، انتقــال ، مديريت ، كنترل، و داده آمايي خودكار امكانپذير مي سازد.

11. ويژگي فنّاوري اطلاعات عبارت فنّاوري اطلاعات بكرّات در زمينه هاي نو و جديد در معاني مختلف به كار مي رود و شايد بتوان گفت تنها توافقي كه بر معناي آن وجود دارد آن است كه فنّاوري اطلاعات موضوعي داغ است!

12. فناوري اطلاعات و ارتباطات فناوري اطلاعات و ارتباطات شامل سه مؤلفه است: الف ـ فناوري ‏Technology ب ـ اطلاعات Information ج ـ ارتباطات Communication

13. تعريف ارتباطات ارتباطات فرايندي است كه ارگانيسمها را به يكديگر پيوند مي‌دهد.” اين ارگانيسم ممكن است به دو دوست كه با هم صحبت مي‌كنند، روزنامه‌ها و خوانندگان آنها، كشور و خدمات پستي و سيستم تلفن آن اشاره داشته باشد. در هر ارتباط چهار جزء اصلي وجود دارد كه عبارتند از: الف- فرستنده

14. تعريف ارتباطات ب- گيرنده ج- پيام د- محيط ارتباطي هدف از برقراري ارتباط انتقال پيام(نماد) از طريق محيط ارتباطي بين فرستنده و گيرنده است.

15. ويژگيهاي فنّاوري اطلاعات) جامعه اطلاعاتي( • مادّه اوليه آن اطلاعات (مادّه خام ذهني)است. • موتور محرّكه آن كامپيوتر است. • محدود به موقعيت مكاني نيست. • تأثير مخرّب زيست محيطي ندارد. • محصولهاي نهايي آن محصولي تجريدي (غير قابل تجسم) است.

16. عوامل مؤثر برتوسعة فنّاوري اطلاعات • رشد فنّاوري ريزپردازنده ها وكوچك شدن ابعاد آنها • كاهش بهاي رايانهها • گسترش استفاده از كامپيوتر و كاربرد آنها • توسعه شبكه هاي ارتباطي( زير ساخت )

17. سرعت رشد اينترنت به دليل خصايل ممتاز محيط اينترنت، ضريب نفوذ آنبيش از همه رسانه ها بوده است: تلفن در طي 74 سال به 50 ميليون كاربر دست يافت. راديو در طي 38 سال به 50 ميليون كاربر دست يافت. تلويزيون درطي 13سال به 50 ميليون كاربر دست يافت. شبكه كابلي درطي10سال به 50 ميليون كاربر دست يافت. اينترنت در طي 4 سال به 50 ميليون كاربردست يافت!

18. تفاوت مايكروسافت وجنرال موتورز • بيل گيتس: اگرفنّاوري جنرال موتـــورز با سرعتي همســــان فنّاوري كامپيوتر پيشرفت كرده بود، امروز اتومبيلهايي سوار مي‌شديم كه: • سرعتشان 22000 مايل بر ساعت بود! • مصرف بنزين آنها 4 ليتر درهر 1000 مايل بود!! • بهاي آنها 25 دلار بود!!!

19. شهر صنعتي شهر ماقبل صنعتي موضوع بزرگ كوچك اندازه تابع كشور مستقل از نظر سياسي حكومت هسته‌اي گسترده خانواده همگاني خاص طبقات مرفه آموزش و پرورش تنوع مذهبي وحدت مذهبي مذهب گستردگي ابعاد شهر، حومه فراوان وجود دروازه در اطراف شهر، محدوديت حومه حومه دفع مواد زائد صنعتي، آلودگي هوا دفع مواد زائد انسان و حيوان مسائل بهداشتي مقايسة ويژگي‌هاي جامعه شهري و صنعتي

20. تاثير فناوري اطلاعات بر وجوه مختلف جامعه • از سال1970مطرح شده است و به ويژه در نيمه دوم دهه 1990مورد توجه واقع شد. • تعريف جامعه اطلاعاتي( جامعه فراصنعتي) : • تعاريف از زواياي مختلف : تكنولوژيك، اقتصادي، شغلي، مكاني و فرهنگي • جامعة اطلاعاتي مبتني بر نوآوري هاي چشم گير فناوري در پردازش، نگهداري و انتقال اطلاعات و تأثير آن در وجوه مختلف حيات اجتماعي است.

21. تاثير فناوري اطلاعات بر وجوه مختلف جامعه • جامعه اطلاعاتي بر پايه اقتصاد مبتني بر اطلاعات ( در مقابل اقتصاد مبتني بر كالا) • جامعه اطلاعاتي بر پايه تغييرات شغلي و ايجاد مشاغل مبتني بر اطلاعات • جامعه اطلاعاتي مبتني بر شبكه هاي اطلاعاتي كه مكانهاي مختلف را به هم وصل ميكند و تاثير بر زمان و مكان را مي رساند. • جامعه اطلاعاتي مبتني بر تغيير و تحولات فرهنگي

22. ويژگيهاي جامعه اطلاعاتي • جامعه اطلاعاتي ارائه كننده مدلي نوين از جامعه است كه در آن : • مفاهيم سنتي آموزش ، كسب و كار ، اقتصاد و تجارت متحول ميگردد. • ارزشهاي اطلاعاتي جايگزين ارزشهاي مادي ميشود. • اطلاعات بسرعت توليد و در اختيار همه قرار ميگيرد. • فعاليتهاي كاري بيشتر در پردازش اطلاعات است تا در توليد صنعتي يا كشاورزي.

23. مدل توسعه فناوري اطلاعات(UNDP) توسعة زيرساخت  ايجاد شبكة ارتباطي مناسب  توسعه دسترسي همگاني توسعة منابع انساني  آموزش و تربيت متخصصان  افزايش مهارتهاي فني دركاربران  افزايش قابليت‌هاي كارآفريني

24. مدل توسعه فناوري اطلاعات(UNDP) • توسعة محتوا وكاربرد • توسعة كاربردهاي بخشي و فرابخشي در زمينه‌هاي بهداشت و درمان الكترونيك، تجارت الكترونيك، آموزش الكترونيك، دولت الكترونيك و غيره •  بومي‌سازي كاربردها (از لحاظ زبان مورد استفاده و غيره) •  توسعه دسترسي همگاني به كاربردها

25. تاثير فناوري اطلاعات برآموزش آموزش چيست؟ آموزش تجربه‌اي مبتني بر يادگيري است كه به منظور ايجاد تغييرات نسبتاً ماندگار در انسان صورت مي‌پذيرد. آموزش مي‌تواند موجب تغيير مهارتها، دانش، بينش و رفتار اجتماعي گشته و از طريق روشهايي چون ارائه سخنراني، برگزاري سمينار، روشهاي شبيه‌سازي، دوره‌هاي آموزشي و غيره انجام پذيرد

26. تاثير فناوري اطلاعات برآموزش اجزاي سيستم آموزشي در هر سيستم آموزشي سه جزء اساسي وجود دارد الف- معلم ب- متعلم ج- محتوا فرآيند آموزشي نوعي تعامل بين معلم، استاد و محتواست

27. تاثير فناوري اطلاعات برآموزش آموزش الكترونيكي E-Learning)) : آموزش الكترونيكي، آموزش مبتني بر فناوري اطلاعات است كه گسترده وسيعي از كاربردها، از جمله آموزش مبتني بر وب، آموزش مبتني بر كامپيوتر و كلاسهاي مجازي را در بر مي‌گيرد.

28. انعطاف در آهنگ يادگيري انعطاف در زمان يادگيري آموزش الكترونيكي انعطاف در مكان يادگيري انعطاف در برنامه آموزشي ويژگيهاي اصلي آموزش الكترونيكي

29. مزاياي آموزش الكترونيكي • امكان يادگيري در هر سن • حذف محدوديت زمان و مكان ( امكان يادگيري در هر مكان و زمان) • كاهش هزينه تحصيل • دسترسي ساده به منابع آموزشي جديد • تحقق عدالت در نظام آموزشي • امكان يادگيري مشاركتي بدون هيچ حد و مرز جغرافيايي • يادگيري انتخابي دوره هاي آموزشي • برنامه سفارشي آموزشي

30. تاثير فناوري اطلاعات بر كار عصر اطلاعات با ويژگيهاي خاص خود ماهيت كار و اشتغال را دستخوش تغييرو تحولات زيادي مي نمايد. تغييراتي كه در عرصة كار و اشتغال رخ مي دهد را ميتوان در موارد ذيل دسته بندي نمود: الف ـ حذف برخي از مشاغل فعلي ( شبيه مشاغل مرتبط با كتابداري سنتي و..) ب ـ تغيير دربرخي ديگر از مشاغل بعنوان مثال فعاليتهاي مهندسي، تجارت، پزشكي،آموزشي و .. متأثر از فناوري اطلاعات با روشهايي جديد اجرا مي شوند.

31. مشاغل مناسب براي دوركاري شغلهايي كه :  به شكل فردي قابل هدايت و اجرا مي باشند.  به آموزش، تعليم و نظارت و بازرسي كمي نيازمندند.  به زمان و مكان خاصي وابسته نيستند.  نياز به مواجهه رودررو با مشتري يا مدير، دسترسي فيزيكي به منابع ثابت و بكارگيري اطلاعات محرمانه ندارند.  نتايج حاصله به سهولت قابل اندازه گيري است. شغلهاي مرتبط با تفكرو برنامه ريزي، خواندن و نوشتن، پردازش لغات و متون، پژوهش، آناليز و تفسير داده و ساير كارهاي كاغذي كه بصورت ديجيتالي مي شوند.

32. تاثير فناوري اطلاعات بر دولت و حكومت دولت در معناي عام شامل يك قدرت عالي است كه از شخصيت حقوقي داخلي و بين المللي برخوردار بوده و در قلمروي مشخصي حكومت مي‌كند و در معني خاص به قوه مجريه كه مسؤوليت اداره كشور زير نظر رئيس جمهور را به عهده دارد اطلاق مي‌گردد. نقش دولت هدايت كاركرد اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي وسياسي كشور است كه نقش‌هاي اصلي زير را ايفا مي‌نمايد : الف ـ حفظ امنيت ملي و سازماندهي دفاع در مقابل حملات خارجي

33. تاثير فناوري اطلاعات بر دولت و حكومت دولت و هيأت حاكمه‌اي كه از فناوري اطلاعات براي جنبه‌هاي مختلف اعمال حاكميت استفاده مي‌كند، «دولت الكترونيكي E. Government نام دارد چنين دولتي استفاده سهل و آسان از فناوري اطلاعات را براي ارايه خدمات دولتي به صورت شبانه‌روزي به شهروندان ميسرمي‌سازد . تعريف دولت الكترونيكي : دولت الكترونيك عبارت از كاربرد فناوري اطلاعات و ارتباطات براي ارتقاي كارايي، اثربخشي، شفافيت تبادلات و تعاملات اطلاعاتي بين دولت‌ها و همچنين درون دولت شامل سطوح مختلف ادارات دولتي اعم از محلي، شهري يا در سطح كشور، شهروندان و بنگاه‌هاي تجاري مي‌باشد كه موجب ارتقاي توانمندي شهروندان از طريق دسترسي و بهره‌گيري از اطلاعات است.

34. تاثير فناوري اطلاعات بر دولت و حكومت • برخي از خدمات دولت الكترونيكي : • خدمات پرداخت Online نظير: پرداخت ماليات، عوارض و صورت حساب آب، برق، گاز و غيره • خدمات يكبار مصرف دولتي • خدمات مشاوره از راه دور • خدمات دلالي الكترونيكي • فرم‌هاي الكترونيكي

35. تاثير فناوري اطلاعات بر دولت و حكومت • نظرخواهي Online • خدمات كاريابي الكترونيكي • ارايه داده‌هاي آماري Online نظير اطلاعات ترافيك • خدمات بازار و اجتماع الكترونيكي • خدمات پليس الكترونيكي • خدمات سياستگذاري الكترونيكي • رأي‌گيري الكترونيكي E- voting • خدمات ثبت الكترونيكي نظير:ثبت شركت، ازدواج، طلاق، تولد و مرگ

36. تاثير فناوري اطلاعات بر نظام شهري فنّاوري اطلاعات در مديريت و خدمات شهري تاثيرات زيادي را خواهد گذاشت. ”شهر الكترونيكي“ يا ”شهر هوشمند“ نتيجة تاثير اين فناوري بر ابعاد مختلف شهري مي باشد.

37. مزاياي شهر الكترونيكي • افزايش بهره وري در ارائه خدمات شهري بدليل حذف محدوديت هاي زماني ناشي از لزوم حضور فيزيكي در سازمانها، افزايش دقت و سرعت ارائه خدمات • بهبود كيفيت خدمات شهري همراه با كاهش هزينه هاي زائد • حذف بوروكراسي و افزايش رضايت شهروندان • اطلاع رساني دقيق و كامل و توسعة سواد اطلاعاتي كه منجر به ارتقاي فرهنگ جامعه خواهد شد

38. مزاياي شهر الكترونيكي • افزايش نقش مشاركتي مردم در تصميم سازيهاي شهري و كشوري (مردم سالاري الكترونيكي) • امكان بهره گيري كلية شهروندان بصورت مساوي از خدمات شهري • امكان نظارت دقيق بر عملكرد سازمانها و افراد، ارائة آمارها و گزارشات و تقويت قانونمندي ( كاهش رشوه خواري و رانت خواري ) • افزايش رفاه عمومي • حفظ محيط زيست، كاهش آلودگي و ترافيك • كاهش معضلات اجتماعي همچون بيكاري، تكدي گري و ..

39. خدمات شهر الكترونيكي • بازديد و استفاده از نمايشگاهها، كتابخانه ها، موزه ها، مراكز زيارتي و سياحتي بدون حضور فيزيكي • تكميل فرمهاي درخواست شغل و كاريابي، ثبت شركتها، ازدواج، طلاق، صدور شناسنامه، گواهينامه، بيمه نامه و غيره در هر زمان و مكان و مبتني بر شبكه • شركت در انتخابات، ارائه نظرات، انجام پژوهشها وكلية فرايندهاي تصميم سازي و انجام مكاتبات الكترونيكي بين مردم و مسؤولين

40. خدمات شهر الكترونيكي • پرداخت قبوض و صورت حسابهاي مختلف ماليات، عوارض، آب، گاز،برق وتلفن، رزرو هتل ، بليط و ساير موارد مشابه بصورت الكترونيكي • انجام معاملات مختلف بين شركتها و مصرف كنندگان مبتني بر شبكه • امكان دسترسي از راه دور به پزشكان و متخصصان مختلف فراهم مي شود. • كنترل ادوات و لوازم مختلف از راه دور ميسر مي‌گردد بعنوان مثال مي توان سيستمهاي خانگي نظير اجاق، كولر و ... را از طريق شبكه هاي كامپيوتري و از راه دور تحت كنترل قرار داد. اين كاربرد را به عنوان «دورا عمليات » مي نامند.

41. توسعه‌دهنده: كسي كه شناسايي، طراحي، ســــاخت وآزمايش يك محصول IT را به‌ عهده دارد شبيه: طراح سيستم برنامه نويس مهندس نرم افزار طراح ريز پردازنده آزمايشگر مفهوم پرداز:كســي كه راجــع به طبيعت محصولات رايانه‌اي تفكـر وآن‌را ترسيــم مي كند شبيه: كارآفرين طراح محصول پژوهشگر تحليل گر سيستم معمار سيستم اصلاح كننده: كسي كه يك محصـــول IT را اصلاح و تكميل مي كند شبيه: مدير پايگاه اطلاعاتي مهندس نرم افزار مهندس رايانه برنامه نويس پشتيبــــاني كننده:كسي كه تحــــويل، راه‌اندازي، نگهداري وتعمير يك محصـــول IT را به‌عهده دارد شبيه: مشاور سيستم كارشناس امور مشتري متخصص نگهداري سخت افزار راه انداز شبكه مدير شبكه طبقه بندي نيروي كار IT .Conceptualizer Developer .Supplier/Tender .Modifier/Extender

42. سواد اطلاعاتي مفاهيم مختلف واژة سواد : • سواد در برگيرندة مهارتهاي مورد نياز يك شخص براي ايفاي • نقش مناسب در جامعه؛ • توانايي خواندن، نوشتن و درك زبان بومي؛ ساده ترين شكل • سواد؛ • خواندن، نوشتن و آشنايي با حساب

43. سواد اطلاعاتي (Information Literacy) مطرح شدن واژة سواد اطلاعاتي براي اولين بار توسط Zurkowski در سال 1974؛ واژه هاي ديگري در كنار سواد اطلاعاتي همچون: ـ سواد كامپيوتري (مترادف با سواد اطلاعات الكترونيكي و سواد فنّاوري اطلاعات) ـ سواد كتابخانه اي ـ سواد رسانه اي ـ سواد شبكه اي (مترادف با سواد اينترنتي) ـ سواد ديجيتالي (مترادف با سواد اطلاعات ديجيتالي)

44. تعاريف مختلف سواد اطلاعاتي • توانايي دسترسي، ارزيابي و استفاده از اطلاعات با بهره گيري از • منابع مختلف. • توانايي تشخيص زمان استفاده از اطلاعات، مكان يابي و اســتفادة • موثر از اطلاعات و انتقال آن به شكلهاي مختلف. • دارا بودن مهارتهاي مرتبط با حل مسائل اطلاعاتي.

45. پيچيدگي بيشتر ماوراي دانش دانش اطلاعات داده نويز سلسله مراتب دانش اطلاعات، دانش، داده 2ـ اطلاعات چيست؟ تفاوت آن با داده ، دانش و ... چيست؟

46. نقش سيستمهاي اطلاعاتي در سازمان • كاربردهاي مختلف در سازمان براي كلية كاركنان (مديريتي و غير مديريتي): • اجراي تراكنش‌هاي مختلف سازماني • افزايش دقت ، سرعت و قابليت عملكرد • قابليت ذخيره‌سازي، بازيابي ، آناليز ، پردازش و اشتراك منابع اطلاعاتي • افزايش اثربخشي و كارايي) ايفاي نقش انسان در سازمان) • امكان ارتباط بين سازمانها

47. برنامه ريزي بلند مدت ، اطلاعات كلان، نياز بيشتر به اطلاعات خارجي سازمان، تصميم گيري استراتژيك و غير ساختاري مديران ارشد مديران مياني مديران اجرايي برنامه ريزي كوتاه مدت ، اطلاعات دقيق و اجرايي، نياز بيشتر به اطلاعات داخلي سازمان، تصميم گيري روزمره و ساخت يافته نياز مديران به سيستم‌هاي اطلاعات ميزان اطلاعات و نوع اطلاعات مورد استفاده در سطوح مختلف مديريت متفاوت است.

48. انواع سيستم‌هاي اطلاعاتي • 3ـ سيستمهاي پشتيباني • Support Systems • Office Automation – support for office workers سيستمهاي اتوماسيون اداري • Decision Support – support complex, non-routine managerial decision makers (DSS) سيستمهاي پشتيباني از تصميم • Executive Information Systems – support higher-level managers (EIS) سيستمهاي اطلاعات اجرايي • Group Support Systems – employ Groupware to support people working in groups (GSS, GDSS)

49. ذخيره سازي و بازيابي اطلاعات • نسلهاي مختلف در ارتباط با ذخيره سازي و بازيابي اطلاعات وجود داشته است. در يك مقايسة اوليه روشهاي مورد استفاده در دو دستةذيل بررسي مي‌شود: • روش هاي سنتي • روش مدرن

50. بانك داده‌ها (اطلاعاتي) يا پايگاه داده‌ها چيست؟ مجموعة داده هاي ذخيره شده ( در ارتباط با موضوع)به صورت مجتمع و مبتني بر ساختار تعريف شده با افزونگي كم ، تحت كنترل متمركز و قابل استفاده براي يك يا چند كاربر بصورت مشترك را گويند. سيستم مديريت بانك داده‌ها (اطلاعات)DBMS چيست؟ سيستمي كه امكان نگهداري داده‌ها ، بازيابي، تغيير ، اضافه و حذف آنها را توسط كاربر ميسر مي‌كند.