شيوه هاي ارزيابي وضعيت بدن در ارگونومي شغلي

1. شيوه هاي ارزيابي وضعيت بدن در ارگونومي شغلي مهندس معین کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای شهرستان خرم دره

2. مقدمه • ريسك فاكتورهاي شغلي اختلالات اسكلتي- عضلاني مرتبط با كار: - عوامل مربوط به كار جسماني ( وضعيت بدني، نيرو، حركت و ارتعاش ) - عوامل رواني – اجتماعي - عوامل فردي

3. شيوه هاي ارزيابي خطر بروز اختلالات اسكلتي - عضلاني • مشاهده اي • شيوه هاي مشاهده اي قلم- كاغذي ((pen-paper - مزايا : ارزان قيمت و بدون ايجاد تداخل در كار فرد - معايب : از دست رفتن دقت بعلت روند ثبت منقطع و دشواري تعيين تعداد بهينه مشاهده ها و كاربرد بيشتر در كارهاي استاتيك و داراي الگوي ساده و تكراري • شيوه هاي مشاهده اي فيلم برداري و تفسير توسط كامپيوتر(WEPAS) 2. شيوه هاي مستقيم • ارزيابي وضيعت بدن : دستي يا با كمك تجهيزات الكتريكي • ارزيابي تنش وضعيتي يا خستگي ماهيچه اي موضعي 3. شيوه هاي خود گزارشي : پرسشنامه ، مصاحبه يا چك ليست ، نقشه بدن و...

5. يك شيوه ارزيابي مي با يست دو موضوع را مشخص كند: 1. آيا به انجام مداخله هاي ارگونوميك نيازي است ( خطر وجود دارد / ندارد ) 2. اگر جواب مثبت است ، آيا مداخله اثر بخش مي باشد؟

6. Ovako Working Posture Analyzing System (OWAS) • دهه هفتاد ميلادي در يك كارخانه توليد فولاد • افزايش موارد غيبت از كار و همچنين از كارافتادگي زودهنگام ناشي از اختلالات اسكلتي-عضلاني • تهيه 680 عكس از پوسچرهاي گوناگون • اعتبار آن نزديك به 90% و بالا مي باشد. • اجراي OWAS به كمك كامپيوتر: OWASCO,OWASAN

7. دسته بندي پوسچر در روش OWAS • 84 پوسچر شاخص + نيروي اعمال شده از سوي كارگر • مشخص شدن هر پوسچر بوسيله يك كد چهار رقمي

8. پوسچر تنه • ستون فقرات كشيده و مستقيم است. • ستون فقرات خميده است. • تنه در حال چرخش است. • تنه خميده و در حال چرخش است.

9. پوسچر بازوها • هر دو بازو پايين تر از ارتفاع شانه قرار دارند. • يكي از بازوها در ارتفاع شانه يا بالاتر از آن قرار دارد. • هر دو بازو در ارتفاع شانه يا بالاتر از آن قرار دارند.

10. پوسچر پاها • نشسته • ايستاده با پاهاي كشيده و مستقيم • ايستاده با يك پاي مستقيم • ايستشاده بر روي دو زانوي خميده • زانو زده بر روي يك زانوي خميده • زانو زده بر يك يا هر دو زانو • راه رفتن يا جابجا شدن

11. وزن بار يا نيروي مورد نياز • نيروي كمتر از 10 كيلوگرم • نيرويي بين 10 تا 20 كيلوگرم • نيروي بيشتر از 20 كيلوگرم

13. سطوح گوناگون اولويت اقدام هاي اصلاحي • پوسچرهاي طبيعي و خنثي بدون اثر آسيب زا بر دستگاه اسكلتي-عضلاني. هيچگونه اصلاحي نياز نيست. • پوسچرهايي كه ممكن است اثر آسيب زا بر دستگاه اسكتي-عضلاني داشته باشند. انجام اقدام هاي اصلاحي در آينده نزديك لازم است. • پوسچرهايي كه داراي اثر آسيب زا بر دستگاه اسكلتي-عضلاني هستند. انجام اقدامات اصلاحي هر چه زودتر ضروري است. • فشار بيومكانيكي اين پوسچرها بر دستگاه اسكلتي-عضلاني بسيار آسيب زا بوده و انجام اقدام هاي اصلاحي بي درنگ لازم است.

16. Rapid Upper Limb Assessment(RULA) • جزء روش هاي مشاهده اي قلم-كاغذي • ريسك فاكتورهاي مورد ارزيابي شامل تعداد حركت ها ، كار ماهيچه اي استاتيك و اعمال نيرو • اهداف: 1- ارايه روشي براي غربالگري سريع جمعيت كاري مواجهه يافته با ريسك فاكتورهاي اختلالات اسكلتي-عضلاني اندام فوقاني 2- ارايه راه كارهايي براي پيشگيري از بروز و كاهش شيوع اختلالات اسكلتي-عضلاني اندام فوقاني

17. RULA (cont ) • روش RULA شكل تكامل يافته OWAS براي ارزيابي خطر بروز اختلالات اسكلتي-عضلاني در اندام هاي فوقاني • در اين روش يا بدترين پوسچرها براي ارزيابي انتخاب و نمونه گيري مي شوند و يا پرتعدادترين آنها.

25. سطوح اولويت اقدام هاي اصلاحي

29. Rapid Entire Body Assessment(REBA) • اهداف:

38. تعيين سطح خطر و اولويت اقدام هاي اصلاحي

39. QEC( Quick Exposure Checklist) • شناسایی ریسک فاکتورهای MSD در چهار ناحیه کمر، شانه/بازو، مچ دست/دست و گردن • ارزیابی سطح خطر مواجهه با ریسک فاکتورهای MSD • ارزیابی اثربخشی مداخلات ارگونومیک در محیط کار • مقایسه سطح مواجهه با ریسک فاکتورهای MSD میان کارگران مختلف

40. مزایای روش QEC • اثر ترکیبی ریسک فاکتورهای مختلف و تعامل آنها در بروز MSD ارزیابی می شود • دارای حساسیت مطلوب • کاربرد برای طیف وسیعی از مشاغل • کاربرد ساده و ارزیابی سریع

41. مراحل ارزیابی در روش QEC • 1. تعیین اولویت (بر اساس گزارشات، غیبت از کارو...) • 2. انجام ارزیابی • 3. امتیاز گذاری • 4. تفسیر نتایج • 5. مداخله ارگونومیک و ارزیابی مجدد

42. انجام ارزیابی

48. امتیاز گذاری

50. تفسیر نتایج