1 / 79

AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ

AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ. Özgür Kasapçopur. 9 yaşında erkek çocuğu. 3 yaşından bu yana belirgin olan, düzensiz aralıklarla yineleyen, 1-2 gün süreli ateş ve ateşe eşlik eden karın ağrısı ve eklem ağrısı yakınmaları ile hasta başvurdu.

tino
Download Presentation

AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ Özgür Kasapçopur

  2. 9 yaşında erkek çocuğu 3 yaşından bu yana belirgin olan, düzensiz aralıklarla yineleyen, 1-2 gün süreli ateş ve ateşe eşlik eden karın ağrısı ve eklem ağrısı yakınmaları ile hasta başvurdu. Hastada var olan ateşler sırasında belirgin akut faz yüksekliği saptanmış. Hasta sıklıkla tonsillit tanısı almış. Tonsillektomi yapılmasına karşın ateş atakları ortalama 2-3 ayda bir yineleyerek sürmüş. İki kez de akut apandisit şüphesi ile gözlem altında tutulmuş.

  3. 9 yaşında erkek çocuğu Ateş, karın ağrısı atakları arasında oldukça rahat olan hastanın yakınmalarına 7 yaşında iken sol dizinde bir hafta süreli şişlik yakınması eklenmiş. Hasta ortopedi kliniğinde septik artrit tanısı ile yatırılmış. Yakınmaları antibiyotik tedavisi ile gerilemiş. Bunun ardından iki ay sonra sağ dizinde ortalama bir hafta süreli şişlik oluşan hasta akut romatizmal ateş tanısı alıp benzatin penisilin koruması altına alınmış.

  4. 9 yaşında erkek çocuğu Benzatin penisilin korumasına karşın diz ve ayak bileği artritleri süregelen hastada romatoloji danışımı yapılmış. Danışım sırasında yapılan fizik muayenede iki cm splenomegali dışında patolojik özellik saptanmamış. Yapılan sorgulamada 6 yaşındaki erkek kardeşinde de benzer yakınmaların olduğu öğrenildi. Hastanın akut faz göstergeleri de yüksek düzeylerde bulunmuş. Anne ve babası akraba olan Tokat’lı ailenin çocuğundan alınan MEFV mutasyon analizi de M694V/M694V olarak bulunmuş.

  5. 9 yaşında erkek çaocuğu Bu bulgularla ailesel Akdeniz ateşi olarak değerlendirilen çocuğa kolşisin tedavisi 1.25 mg/gün olarak başlandı. Şu anda 14 yaşında olan çocukta yeni bir atak gözlenmedi, akut faz göstergeleri altı aylık aralarla normal düzeylerde süregeldi ve splenomegali kayboldu.

  6. Otoenflamatuar hastalıklar • Çocukluk çağında yineleyen ateş, poliserözit, döküntü atakları ile ortaya çıkan ülkemiz açısından özgün hastalığın ailesel Akdeniz ateşi olduğu bir grup hastalığa verilen ortak isimdir. • Bu grup hastalıklar içinde AAA’nın yanı sıra TRAPS (TNF reseptörü ile ilişkili periyodik sendrom), HIDS (hiperimmünglobülin D sendromu), kriyopirin ilişkili hastalıklar (ailesel soğuk ürtiker, Muckle-Wells sendromu, CINCA/NOMID sendromu) ve PAPA (piyoderma gangrenosum, akne) sendromu yer almaktadır. • Ana bozukluk interlökin-1 yolağı ile ilgili bozukluklardır.

  7. Otoenflamatuar hastalığı düşündüren durumlar • Altı aydan uzun sürede, düzenli ya da düzensiz aralıklarla yineleyen ateş atakları • Ani başlayan ve ani kaybolan ataklar • Solunum bulgularının yokluğu • Tüm ataklarda benzer bulgular ve ataklar arası iyilik hali • Farklı sistemlere ait değişken klinik bulgular • Anemi, lökositoz, trombositoz ve artmış akut faz göstergeleri • Negatif otoantikor düzeyleri

  8. Otoenflamatuar hastalığı dışlayan klinik veriler • Ateş ile birlikte olan solunumsal bulgular • Antibiyotik tedavisine yanıtlı klinik bulgular • Büyüme ve gelişmenin belirgin olarak etkilenmesi • Belirgin olan hepatosplenomegali ve lenfadenomegali • Bisitopeni, pansitopeni ve normal düzeyde akut faz göstergeleri • Otoantikorların varlığı

  9. Otoenflamatuar hastalıklarda yolak

  10. Otoenflamatuar hastalıklar • Ailesel Akdeniz ateşi • TNF reseptörü ile ilişkli periyodik sendrom(TRAPS) • Hiper IgD sendromu • Kriyoprinopatiler • NLRP12 ile ilişkili sendrom • DIRA (İnterlökin 1 reseptör karşıtı eksikliği • Kronik yineleyen multifokal osteomiyelit • PAPA sendromu • Sarkoidoz • Crohn hastalığı • Gut • Yineleyen mol hidatiform

  11. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ • Ailesel Akdeniz ateşi (AAA, FMF), çoğu kez ateş ile birlikte olan periton, sinovyum, plevra ve nadiren de perikardın tutulduğu, 12 ila 96 saat süren, kendi kendine iyileşen akut iltihap atakları ile ortaya çıkan otosomal resesif geçişli ve etnik kökenli bir hastalıktır.

  12. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ Ailesel Akdeniz ateşi belirtileri hastaların %90’ında yaşamın ilk 20 yılı içinde ortaya çıkar.% 60’ında ise ilk 10 yıl içinde ortaya çıkar. Bundan ötürü AAA bir çocukluk çağı hastalığıdır. Olgularımızda ortalama hastalık başlangıç yaşı 4.2±2.3 yıl.(sınır 6 ay- 13 yıl) (n=846) Tanı yaşı 15 yıl önce 10.1 yıl Şu anda 6.2 yıl .

  13. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ • Hastalık Doğu Akdeniz Halklarında görülmektedir: • Türk’ler • Sefardik Yahudi’ler • Arap’lar • Ermeni’ler

  14. M694V: Sefarad Yahudileri, Türklerde sık (7.000 yıl) V726A: Eskinazi Yahudileri (15.000 yıl)

  15. Ailesel Akdeniz ateşi - Dünya dağılımı

  16. M694V: Sefarad Yahudileri, Türklerde sık (7.000 yıl) V726A: Aşkenazi Yahudileri (15.000 yıl) E148Q: Avrupa’da en sık, Türk taşıyıcılar (30.000 yıl)

  17. Kastamonu Sinop Çorum Tokat Sivas Erzincan Kars Ankara Ülkemizde AAA görülme sıklığı 1/1000 AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ-Türkiye’de sık görülen bölgeler

  18. Hastaların kökenlerinin bölgelere göre dağılımı

  19. AAA otosomal resesif geçişli bir hastalık Olumlu aile öyküsü % 40 oranda görülmektedir. AAA’ya yol açan gen (MEFV) 16. kromozomun kısa kolunda (16p13) yer alır. MEFV geni mutasyonlar sonucu ortaya çıkar. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Genetik geçiş

  20. En sık görülen mutasyonlar Ekson 10 mutasyonları M694V V726A M680I M694I Ekson 2 mutasyonları E148Q E167D AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Genetik geçiş

  21. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Genetik geçiş • MEFV geni bozuk bir gen kodlar. • Pyrin (pyrus) • The International FMF Consortium, Cell 1997 • Marenostrin (Mare Nostrum) • The French FMF Consortium, Nature Genetics 1997 • 781 aminoasitli bir protein • MEFV geni lökositler üstüne otoregülatör etkili, bozukluğunda yangısal uyarı ortaya çıkar. • Bozuk MEFV geni mutasyonlar sonucu ortaya çıkar.

  22. Mutasyonlar (Curr Opin Rheumatol 2006;18:108)

  23. MEFV GENİNİN İŞLEVİ MEFV Pirin / Marenostrin Ekspresyon: Nötrofiller, monositler, (fibroblastlar)’da Yerleşim: sitoplazma, mikrotubuluslar İşlev: Nötrofillere bağlı yangısal yanıtın düzenlenmesi (down-regulasyon)

  24. PATOGENEZ: MEFV GENİ • Pirin/Marenostrin nötrofillerde, monositlerde ve (peritoneal ve sinovial fibroblastlarda) eksprese edilmektedir. • Pirin/Marenostrin, özellikle olgun nötrofillerin sitoplazmalarında, mikrotubuluslarda yerleşir ve bunların stabilizasyonunda ve iltihabın baskılanmasında (down-regulasyonunda) rol alır. • Kolşisin etkisi de mikrotubuluslar üzerinedir.

  25. MEFV GEN İŞLEVİ

  26. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Genetik geçiş

  27. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Etyopatogenez • Defektif nötrofil lizozom fonksiyonuna bağlı olarak ortaya çıkan yalancı enflamatuar uyarı • AAA'lı hastaların serumlarında ve seröz sıvılarında eksik olan C5a inhibitör düzeyi • C5 a inhibitör eksikliğinin olduğu durumda ortama kemotaktik etki gösteren proinflamatuar peptidler salınmakta ve interlökin-8 inhibe edilmektedir. • Ailesel Akdeniz atesinde ana bozukluk olan yolak interlökin-1 etkilenmesi ve düzey yükselmesidir.

  28. Pirine bağlı oluşan otoenflamasyon (Curr Opin Rheumatol 2006;18:108)

  29. Otoenflamatuar hastalıklarda fizyopatoloji (Nat Rev Rheumatol 2009)

  30. Otoneflamatuar hastalıklarda fizyopatoloji

  31. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Klinik bulgular • AAA’nın klasik klinik tablosu yineleyen ateş ve poliserözit atakları • Atağın süresi çoğunlukla 3-4 gün arasında değişmesine karşın daha uzun ya da daha kısa süren nöbet şekilleri de olabilir. • En sık görülen nöbet kombinasyonu ateş, karın ağrısı ve/veya eklem bulgularının bir arada olduğu nöbet şeklidir.

  32. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Atak özellikleri • Kolaylaştırıcı faktör yok. • Nöbet öncesi dönem yok. • Oldukça hızlı başlangıçlı, fakat kısa süreli nöbetler (6-96 saat) • Nöbet tablosuna sıklıkla konstitüsyonel bulgular da eşlik eder. • Akut faz yanıtı artar. • Kendiliğinden düzelir. • Düzensiz aralıklar ile yineler.

  33. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Klinik bulgular • Karın Peritonit • Eklem Monoartrit • Göğüs Plörit, Perikardit • Skrotum Vajinalitis • Kas Miyalji • Deri Erizipel tarzı döküntü • Ateş

  34. Hastalık belirtileri Ateş Kalp zarı yangısı Akciğer zarı yangısı Karın zarı yangısı Baldır ağrısı Eklem yangısı

  35. Ana klinik bulgular

  36. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Klinik bulgular

  37. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Klinik bulgular • Yalnız ateş ile birlikte süren nadir ataklar • Ateş, atak boyunca yüksek kalır. Vücut ısısı 400C düzeyine kadar yükselebilir. • Hatta ateşli dönemlerde febril konvülsiyon dahi görülebilir. • Bazı hastalarda ateş çok yükselmediği için gözden kaçabilir.

  38. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Klinik bulgular • Karın ağrısına yol açan peritonda oluşan aseptik serözitdir. • Karın ağrısı klinikte çoğunlukla akut karın tablosu ile karışabilir. • Apendektomi %40 • Karın ağrısına çoğunlukla bulantı, kusma ve kabızlık eşlik edebilir. • Atak sonrasında belirginleşen ishal • Dışkıda gizli kan bulunabilir.

  39. Ailesel Akdeniz ateşi • Karın ağrısı düzensiz aralar ile yineler ve ortalama 2-3 gün sürer. Nöbet aralarında hasta tamamı ile rahattır.

  40. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Klinik bulgular • Eklem tutulumu % 70 olguda artrit, % 30 olguda ise artralji şeklinde görülür. • AAA’daki artrit, çoğunlukla alt ekstremiteye yerleşen, sekel bırakmayan, gezici olmayan, nonerosif, akut bir monoartrittir.

  41. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Klinik bulgular • AAA’daki eklem tutulumundan en çok ayak bileği ve dizler etkilenir. Daha sonra ise sırası ile kalça, elbileği, omuz ve dirsekler hastalığa katılabilir. • Tutulan eklem tipik olarak oldukça şiş ve kızarık görünümlüdür.

  42. Ailesel Akdeniz ateşi artriti

  43. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Klinik bulgular • Çok nadiren oligo veya poliartiküler tipte eklem tutulumu ve uzamış artritler görülebilir. • Genellikle birkaç gün ya da 1-2 hafta içinde kendiliğinden kaybolur. • Egzersiz ile belirginleşen bacak ağrısı önemli bir klinik bulgudur.

  44. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Klinik bulgular • AAA’daki sinovyal sıvı yangısal özelliktedir. • HLA B27 negatif spondilartropati • Çok nadiren HLA B27 pozitif • Sakroileit sık • Süreğenleşme olasılığı yüksek

  45. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Klinik bulgular • AAA artriti ayırıcı tanıda en çok akut romatizmal ateş ve septik artrit ile karışabilir.

  46. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Klinik bulgular Eşlik edebilen diğer eklem bulguları: Hipermobilite % 46.3 (50/108) Kasapcopur O, Tengirsek M, Ercan G et al. Hypermobility and fibromyalgia frequency in childhood familial Mediterranean fever. Clinical Experimental Rheumatology 2004;22(4 Suppl 34):79. Fibromiyalji % 1.8 (2/108) Miyalji

  47. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Klinik bulgular • Göğüs ağrısı plörite bağlı ve 1-2 günde kendiliğinden geriler. • Yan ağrısı ile kendini belli eder. • Plevral sıvı transüda özelliğinde

  48. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Klinik bulgular • Tipik cilt bulgusu erizipel tarzı eritem • Psoriasis artmış sıklıkta • Seyrek olarak her çeşit döküntü

  49. Erizipel tarzı eritem

  50. AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ - Vaskülit • Henoch-Schönlein purpurası - % 10 • Poliarteritis nodosa • Uzamış febril miyalji • Yaygın kas ağrıları • Hipergamaglobülinemi • Yüksek sedimantasyon hızı • Kortikosteroidlere iyi yanıt

More Related