Gmina Trzebownisko

1. Gmina Trzebownisko Przygotowały: Milena Mikitka Dominika Mucha

2. Spis treści Trzebownisko Informacje Informacje Ogólne Demografia Zabytki i miejsca Sakralne Pałace, dwory i zespoły podworskie Pomniki i miejsca Martyrologii Ciekawostka Historia Historia c.d. Położenie na mapie Polski Galeria Herb Trzebowniska Bibliografia

3. Trzebownisko – Informacje Gmina Trzebownisko to gmina wiejska w województwie podkarpackim , W powiecie rzeszowskim. W skład gminy Trzebownisko wchodzą następujące sołectwa: Jasionka, Łąka, Łukawiec, Nowa Wieś, Stobierna, Tajęcina, Terliczka, Trzebownisko, Wólka Podleśna i Zaczernie. Powierzchnia gminy wynosi 91 km2, a ludność 18,6 tys. Osób.

4. Informacje Ogólne • NAZWA GMINY:Trzebownisko RODZAJ:Gminawiejska WOJEWÓDZTWO:podkarpackie POWIAT:rzeszowski Informacja o Gminie • Wójt Gminy Trzebownisko:mgr inż. Józef Fedan • Zastępca Wójta Gminy:inż. Marian Bartnik • Przewodniczący Rady Gminy:Stanisław Ryś • Sekretarz Gminy:mgr Tomasz Jaworski • Skarbnik Gminy:mgr Maria Gaweł • Liczba ludności:18 762 mieszkańców • Powierzchnia:9 029 ha • Infrastruktura:Pełna - prąd, gaz, woda, telefony, •            kanalizacja, oczyszczalnie • Międzynarodowy Port LotniczyRzeszów – Jasionka

5. Demografia • Kobiety - 9559 tys. 51,6% • Mężczyźni – 8982 tys. 48,4% • Ogółem – 18 541 tys. • Gęstość zaludnienia – 204,8 km2

6. Zabytki I Miejsca Sakralne • Kościół parafialny pw. Św. Onufrego w łące, późnobarokowy, z 1713 r., Ukończony w 1744 r. Z XVIII w. Pochodzi urządzenie wnętrza, dzwonnica i ogrodzenie. • Kościół pw. Narodzenia NMP w Zaczerniu, wybudowany w latach 1803 - 1806, z pięcioma ołtarzami oraz dwunastogłosowymi organami. Przy kościele znajduje się kaplica grobowa Jędrzejowiczów z 1885 r. Wybudowana według projektu Tadeusza Stryjeńskiego. • Kościół pw. Niepokalanego serca NMP w Stobiernej powstały w 1891 r. Posiada drewnianą ambonę w kształcie łodzi rybackiej oraz późnogotycki posąg madonny z dzieciątkiem z początku XVI w. • Zespół klasztorny sióstr służebniczek Starowiejskich w jesionce z 1892 r. Obejmujący kościół parafialny pw. Św. Stanisława kostki i dom zakonny. • Kościół parafialny pw. Św. Wojciecha w Trzebownisku z 1945 r. Poświęcenia kamienia węgielnego dokonał, pochodzący z Trzebowniska, ksiądz biskup Wojciech Tomaka. • Sanktuarium matki bożej fatimskiej i św. Ojca Pio w Terliczce, wzniesione w latach 1984 - 1988 jako wotum wdzięczności dla matki bożej fatimskiej za ocalenie życia ojca świętego Jana Pawła II po zamachu w 1981 r.

7. Pałace, dwory i zespoły podworskie • Barokowy pałac w Łące wzniesiony przez Lubomirskich na przełomie XVII i XVIII w. według projektu Tylmana z Gameren, w miejscu dawnego dworu obronnego Kostków datowanego na XVI w. Pałac został poddany przebudowie w latach 1763 - 1776. W 1853 r. Zofia z hr. Potockich utworzyła w pałacu zakład dla sierot. Oprócz pałacu zachowały się także ślady obwarowań, spichlerz, stajnie oraz XVIII - wieczna brama. Istnieją również pozostałości parku krajobrazowego z aleją dojazdową oraz fosą z drugiej połowy XVI w. Obecnie mieści się tu Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Opatrzności Bożej.

8. Zespół dworski w Jasionce - aktualnie hotel ''Ostoya'' - zbudowany przez rodzinę morskich w pierwszej połowie XIX w. Jest to budowla w typie romantycznym powstała prawdopodobnie przy udziale znakomitych architektów - piotra Aignera i Fryderyka Baumana. W 1887 r. Jędrzejowiczowie dokonali rozbudowy dworu według planów Tadeusza Stryjeńskiego. W otoczeniu dworu znajduje się park krajobrazowy z końca XVIII w. Jego ozdobą jest okazały platan klonolistny mający w obwodzie 500 cm.

9. Legendy Według legendy zakola Wisłoka to pozostałość po tym, jak rzeka ''broniła'' królową Jadwigę przed zbójcami. Królowa została napadnięta w drodze z Łańcuta podczas przeprawy przez rzekę. Za każdym razem gdy rabusie zbliżali się do uciekających, ziemia zapadała się, a rzeka zmieniała bieg, wypełniajączapadliska wodą. Podobno dzięki temu możemy dzisiaj zachwycać się starym wisłoczyskiem.

10. Pomniki I Miejsca Martyrologii • Pomnik poległych w I wojnie światowej wzniesiony w Zaczerniu w 1937 r. • Pomnik ofiar pacyfikacji wsi w 1943 r. W Stobiernej. • Pomniki poświęcone poległym w walce z hitlerowskim najeźdźcą w wólce podleśnej, Trzebownisku i łące.

11. Ciekawostka • Podczas prac archeologicznych w Terliczce natrafiono na drewnianą studnię datowaną na koniec IX w. P.N.E. Studnia z czasów kultury łużyckiej jest najstarszym tego typu obiektem w Polsce. Odkryto także kilka przedmiotów z epoki brązu, m.In. Glinianą grzechotkę. Wydarzenie to miało miejsce w lipcu 2005

12. Historia • Wieś powstała w XIV wieku. • Trzebownisko powstało prawdopodobnie w połowie XIV wieku. Wieś została osadzona na karczunku leśnym. W źródłach pojawia się w 1415 roku. Początkowo należała do Rzeszowskich. Pod koniec XV wieku przeszła w ręce Pileckich z Łańcuta, a później kolejno do Lubomirskich, Sanguszków, Morskich i Jędrzejowiczów. W roku 1892 wieś posiadała 218 domów i 978 mieszkańców. W 1933 wieś została siedzibą gminy, która prócz dzisiejszych wsi składała się jeszcze z Miłocina i Staromieście (obecnie dzielnica miastaRzeszowa. Podczas okupacji była silnym ośrodkiem oporu różnych ugrupowań. Z tego powodu w latach 1943 – 1944 przeżywała represje okupantów, za co w roku 1974 została odznaczona Krzyżem Grunwaldu. Obecnie wieś zajmuje 760 ha, a zamieszkuje ją 3082 osoby. Wieś jest duża i rozwinięta, nie posiada kształtu żadnej typowej wsi. Na terenie wsi znajduje się gospodarstwo szklarniowe i zakład mleczarski Rzeszowskiej Spółdzielni Mleczarskiej „Resmlecz”. Ponadto działa tu wiele mniejszych podmiotów gospodarczych. W środku wsi znajduje się szkoła podstawowa, obok niej powstaje nowoczesny budynek gimnazjum. Obok szkoły pomnik ku czci zabitym mieszkańcom wsi i żołnierzom radzieckim, a dalej kościół parafialny pw. Św. Wojciecha. We wsi działają takie organizacje jak: Ochotnicza Straż Pożarna, Ludowy Klub Sportowy, Koło Gospodyń Wiejskich, Stowarzyszenie Przyjaciół Trzebowniska i inne. W sieci działa również pierwszy na Podkarpaciu Wiejski Serwis Internetowy.

13. Historia c.d • W 1973 r. wieś została odznaczona Krzyżem Grunwaldu II klasy. • Składa się z następujących części: Zadworze - od znajdującego się tutaj dawniej dworu. Obecnie znajduje się tutaj kościół, budynek Urzędu Gminy i wiele nowych budynków mieszkalnych, a także dawne zabudowania podworskie Spiny - które zostały odłączone od Łąki i przyłączone do Trzebowniska w latach 80. XX wieku. Nazwa pochodzi od położenia między Trzebowniskiem a Terliczką. Przysiółek ten „spina” obie wsie. Zawodzie - leżące za mostem na Wisłoku, które powstało w II połowie XIX w. Szybki rozwój tej dzielnicy nastąpił w ostatnich dziesięcioleciach XX wieku Koniec - przy drodze do Zaczernia Pasternik - przy drodze na Łąkę

14. Położenie na mapie Polski

15. Galeria

19. Herb Trzebowniska

20. Bibliografia • www.wikipedia.pl • www.google.pl • www.naszetrzebownisko.com.pl • www.bip.trzebownisko.pl • www.onet.pl • Encyklopedia PWN