Sağlık Alanında Güncel Gelişmeler ve Tıp Fakülteleri

1. Sağlık Alanında Güncel Gelişmeler ve Tıp Fakülteleri Dr. Raşit Tükel İstanbul Tıp Fakültesi 01 Haziran 2009

2. Sağlık Alanında Güncel Gelişmeler • Kamu Hastane Birlikleri Yasa Tasarısı • Tam gün Yasa Tasarısı • Üniversite Hastanelerinde Gelişmeler • Hizmet hastanelerinden Eğitim ve Araştırma Hastanelerine dönüşüm • Sınavsız şef ve şef yardımcılığı atamaları • Tıpta Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği

3. Üniversite Hastanelerinde Gelişmeler • Tam gün ve performans sistemi • Afiliasyon • Yeni açılan tıp fakülteleri • Tıp fakültesi öğrenci kontenjanlarının artırılması • Rotasyonlar

4. Sağlıkta Dönüşüm • Genel Sağlık Sigortası sistemi • Prim sistemine dayalı • Sağlık hizmetleri ile hizmetlerin finansmanı ayrıştırılıyor • Temel teminat paketi dar tutularak yurttaşları hizmetler karşılığında ek ödeme yapmaya yöneltiyor • Aile Hekimliği sistemi • Birinci basamak sağlık hizmetlerini özelleştirmeyi hedefliyor • Kamunun sağlık ocağı sisteminin yerine özel hekim muayenehanelerini geçirme

5. Sağlıkta Dönüşüm • Sağlık Bakanlığı’nın yeniden yapılandırılması • Sağlık hizmeti üreten bir kurum değil, koordinasyon ve sağlık piyasasının denetim ve düzenlenmesinden sorumlu bir birim • Kamu Hastane Birlikleri • Bakanlık bünyesindeki sağlık kuruluşlarının “özerk sağlık işletmesi” statüsüne geçirilmesi ve daha sonra da işletme hakları devredilmek yoluyla özelleştirilmelerine olanak sağlanması • Tam Gün uygulaması

6. Kamu Hastane Birlikleri

7. Kamu Hastane Birlikleri Yasa Tasarısı • Birliğin karar organı Yönetim Kurulu, yürütme organı Genel Sekreterlik • Yönetim Kurulu üyelerinin belirlenmesi • İkisi İl Genel Meclisi (biri hukukçu, biri de mali müşavir) • Biri Vali (iktisat, işletme ya da maliye eğitimi almış) • İkisi Bakanlık tarafından (biri tıp hekimi, diğeri de sağlık sektöründe deneyim sahibi) • Biri Sanayi ve Ticaret Odası • İl Sağlık Müdürü ya da yardımcılarından biri • Yönetim Kurulu üyesi seçilebilmek için 8 yıl kamu ya da özel sektörde iş deneyimine sahip olunmalı

8. Kamu Hastane Birlikleri Yasa Tasarısı Sözleşmeli Statü • Hastane Yöneticisi • Başhekimlik • İdari ve Mali İşler Müdürlüğü • Sağlık Bakım Hizmetleri Müdürlüğü • Yönetim kademelerinde görevlendirilen personel “özel sözleşmeli” statüsünde • Memur statüsündeki mevcut personelin Emekli Sandığı hakları korunurken, yeni alınacak personel SSK kanununa tabi kılınmakta

9. Kamu Hastane Birlikleri Yasa Tasarısı Özerklik • Tasarının temel amaçlarından biri, kamu hastanelerinin devlet bütçesinden finanse edilmesine son vermek • Birliklerin finansmanı için Hazine katkısı öngörülmüyor • Birliklerin yerine getireceği hizmetlerin finansman yolu, üretilen hizmetlere karşılık elde edilecek gelirler • GSS ve özel sigorta şirketlerinden alınacak ücretler • Hastalardan alınacak kişisel ödemeler

10. Kamu Hastane Birlikleri Yasa Tasarısı Özerklikten Özelleştirmeye • Yönetim Kurulu’na “birliğin her türlü araç, gereç, malzeme, taşınırları ile tapuda birlik adına kayıtlı taşınmazları üzerindeki yapı ve tesisler ile birlikte satmak, kiralamak, kiraya vermek, devir ve takas işlemlerini yürütmek” yetkisi • Kamunun hizmeti kendi tesis, araç-gereç ve personeli eliyle üretmek yerine özel sektörden satın alarak kamudan özel sektöre kaynak aktarımı

11. Kamu Hastane Birlikleri Yasa Tasarısı Hastane Sınıflandırması • Hastaneler sınıflanıyor: A, B, C, D, E • Ölçütler: Verimlilik, Organizasyon, Hasta memnuniyeti, Kalite, Hizmet altyapısı • A, B, C: Birlik kapsamında • D: Bir yıl süre veriliyor • E: Bakanlığa devir

12. Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi • Tam otomasyonla akıllı bina teknolojisiyle üretilmiş • Pozitif basınçlı HEPA filtreli komple klimatizasyon • Hemşire çağrı sistemi • Dahili kamera sistemi • CCTV kapalı devre televizyon ve radyo sistemi • Yangın ihbar algılama sistemi • PDKS sistemi • Q matik sistemi • Data kablolama ile internette görüntü transferi

13. Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi • Hizmet alımı yoluyla karşılanacak hizmetler • Radyoloji • Laboratuar • Ameliyathane • Yemek • Temizlik • Güvenlik ve Teknik Hizmetler

14. Sağlık Harcamalarının Dağılımı

15. Sağlık Harcamaları • 2004: 16.8 milyar TL • 2008: 32.1 milyar TL • 2009: 35-36 milyar TL (öngörülen) • Özel hastaneler 2007 yılında sisteme dahil ediliyor

16. SGK Bütçesinin Dağılımı SGK bütçesi (2009) 34.7 milyar %42 (14.6 milyar TL) İlaç giderleri için eczanelere %58 (19.3 milyar TL) Sağlık Bakanlığı %55 Özel Hastaneler %28 Üniversiteler %17

17. SGK Bütçesinin Dağılımı • SB hastaneleri üniversite hastanelerine göre 6 kat daha fazla kaynak kullanıyor • SB hastaneleri: 19.3 milyar TL • Üniversite Hastaneleri: 3.2 milyar TL • Sağlık harcamalarındaki artışın sürdürülemezliği • Bütçe artırılamıyor • Üniversitelerin giderlerinin azaltılması: En zor olgulara, en en pahalı tedavi hizmetini sunan üniversite hastaneleri faturalarına kesinti

18. Tam Gün Yasa Tasarısı

19. Tam Gün Yasa Tasarısı • Hekim ve diğer personelin döner sermaye gelirinden alacakları payın düzenlenmesi • Tıp fakültelerinde ek ödeme, aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme, ödenek ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) toplamından oluşan matrahın; • öğretim üyesi ve öğretim görevlilerinde %800’ünü, • araştırma görevlilerinde %500’ünü geçemez • Nöbet hizmetleri dışında gelir getirici çalışmalara ek ödeme: Belirlenen oranların %30’unu geçemez

20. Tam Gün Yasa Tasarısı • Tıp fakültelerinde döner sermaye gelirlerinin asgari %35’i • Kurumun ihtiyacı olan mal ve hizmet alımları • Bakım onarım, kiralama • Diğer ihtiyaçlar • Yönetici payları • Döner sermaye gelirlerinden elde edilen gelirlerin asgari %5’i • Bilimsel araştırma projelerinin finansmanı • Bu oranlar üniversite yönetim Kurulu tarafından artırılabilir

21. Tam Gün Yasa Tasarısı • Öğretim elemanlarının üniversitede devamlı statüde çalışması öngörülüyor • Aşağıdaki bentlerden birinde mesleğini icra edebilir • Kamu kurum ve kuruluşları • SGK ve kamu kurumları ile sözleşmeli çalışan özel sağlık kurum ve kuruluşları ve vakıf üniversiteleri • SGK ve kamu kurumları ile sözleşmesi bulunmayan özel sağlık kurum ve kuruluşları ve vakıf üniversiteleri; serbest meslek icrası

22. Tam Gün Yasa Tasarısı Mesleki Sorumluluk Sigortası • Kamu sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan hekimler, tıbbî kötü uygulama nedeniyle kendilerinden talep edilebilecek zararlar ile kurumlarınca kendilerine yapılacak rüculara karşı sigorta yaptırmak zorundadır • Bu sigorta priminin yarısı kendileri tarafından, diğer yarısı döner sermayesi bulunan kurumlarda döner sermayeden, döner sermayesi bulunmayan kurumlarda kurum bütçelerinden ödenir

23. Tam Gün Yasa Tasarısı Nöbet ücreti • Nöbet ücretlerinde belirli bir oranda artış • Gösterge • Klinik şefi, şef yardımcısı, başasistan, uzman tabip için 60’dan 100’e, • Tabip için 55’den 90’a çıkıyor • İcap nöbeti için, nöbet ücretinin %40’ı ödeniyor • Nöbet ücretleri döner sermaye havuzundan karşılanıyor

24. Tam Gün Yasa Tasarısı Tam gün tazminatı • Sadece TSK mensuplarına ödeniyor • Miktar 1500- 3000 TL arasında • Kıdemli tabip albay • Şimdiki maaşı 4000 TL • Tazminat 2000 TL

25. 1978 Tam Gün Yasası • Tüm sağlık çalışanlarına tam gün tazminatı • Bu gelir emekliliğe yansıtılıyor • Mahrumiyet bölgesi ve hizmetin niteliğine göre ek tazminat (tam gün tazminatının 3 katına kadar)

26. Tam Gün Yasa Tasarısı Görevlendirme • GATA’ya bağlı eğitim hastaneleri ile askeri tıp fakültelerinde ihtiyaç duyulması halinde, Sağlık Bakanlığı ve YÖK tarafından öncelikli olarak görevlendirme yapılır

27. Tam Gün Yasa Tasarısı Görevlendirme • Sağlık kurum ve kuruluşlarında ihtiyaç duyulması hâlinde, üniversiteler ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görevli sağlık personelinin kısmî zamanlı olarak veya belirli vakalar ve işler için görevlendirilmesi ve bunlara yaptıkları iş karşılığı döner sermayeden ödeme yapılması • Tıp fakültelerinde ihtiyaç duyulması halinde, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görevli sağlık personeli haftanın belirli gün ve saatlerinde görevlendirilebilir

28. Üniversite Hastanelerinin Geleceği

29. Üniversite Hastanelerinin Geleceği Afiliasyon • Üyeliğe kabul, evlat edinme, yakın ilişki, bağlanma, birleştirme, bağlama, katma, ekleme, üyelik • Birden fazla alanda işbirliği yapmak

30. Üniversite Hastanelerinin Geleceği Afiliasyon • Akademik afiliasyon • Farklı kurumların eğitim anlayışlarında paralellik sağlamak, bilgi ve deneyim alışverişi yaparak “bilgi gücü”nün paylaşılmasını ve hasta yararına en iyi şekilde kullanılmasını mümkün kılmak • İnsan Gücü • Her kademede olabilen ancak temelde eğitim amaçlı bir iş gücü değiş-tokuşu • Teknolojik afiliasyon • Hasta, bir kurumda mevcut olmayan teknolojiden, kendi kurumundan sevk almak yoluyla başka bir kurumda yararlanır

31. Üniversite Hastanelerinin Geleceği Afiliasyon için öne sürülen gerekçeler • Üniversite hastanelerinde sağlık ve eğitim hizmetlerinin birlikte verilmesi zor • Döner sermayelerin finansal krizi, üniversite hastanelerin geleceğini tehdit ediyor • Tam gün ile birlikte döner sermaye gelirleri daha da düşecek • Birkaç yıl içinde üniversite hastanelerindeki döner sermaye sistemi çökecek • Sağlık harcamalarından üniversite hastanelerinin aldığı pay giderek azalıyor

32. Üniversite Hastanelerinin Geleceği • Üniversite hastanelerindeki çöküş için öngörülen çözüm • Afiliasyon: Üniversite hastanelerinin Kamu Hastane Birlikleri sistemine entegrasyonu • Tam güne geçişle birlikte performans uygulamaları: Daha fazla işlem, daha fazla kazanç

33. Üniversite Hastanelerinin Geleceği Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde Performansa Dayalı Prim Sistemi • Hekimlerin motivasyonları olumsuz etkileniyor • Muayene süresinde azalma • Hastanedeki çalışma barışı olumsuz etkileniyor • Hastaların tedavi maliyetleri artıyor • Etik sorunlar • Mesleki saygı ve doyum duygusu olumsuz etkileniyor • Klinikler arasında gereksiz rekabet

34. Üniversite Hastanelerinin Geleceği Tıp Fakültelerinde Performans Sistemi • Öğretim üyelerini bekleyen açmaz • Daha fazla işlem, daha fazla kazanç anlayışının hakim olduğu “performans” uygulamaları • Eğitim, araştırma, nitelikli sağlık hizmeti sunumu gibi iyi hekimlik değerlerini sürdürme çabası • Büyük özel hastanelerde düşük ücretle çalışmak zorunda kalma seçeneği

35. Üniversite Hastanelerinin Geleceği Tıp Fakültelerinde Öğrenci Kontenjan Sayıları • Alt yapı olanakları aynı iken, sayılar artırılıyor • 2007-2008: 5000 öğrenci • 2008-2009: 6023 öğrenci • 2013: 13.000 öğrenci • İkili eğitime geçiş Tıp Fakülteleri Sayıları • Toplam 68 tıp fakültesi (2 tanesi açılma aşamasında) • Son 2 yılda 16 tıp fakültesi

36. Hekim Sayısının Artırılması • İşsiz bir hekimler ordusu • Sağlık sektöründe ucuz insan gücünü • Özlük hakların elinden alınması, • Daha fazla çalıştırılıp daha az kazanma

37. Rotasyon Çözüm mü? • İhtiyaçlar belirlenmeden, eğitim-öğretim programları ve araştırma faaliyetleri planlanmadan, öğrenci sayıları ve eğitim-hizmet dengesi üzerinden akademik kadrolar oluşturulmadan tıp fakültelerinin açılıyor • Çözüm, aynı çarpık yapılanma anlayışıyla, geçici görevlendirmelerde görülüyor

38. Rotasyon Çözüm mü? • Geçici görevlendirme yapılan personelin asli kadrosunun bulunduğu birimde hizmet aksayacak • Söz konusu üniversitelerde ihtiyaç geçici değil; bu nedenle çözüm geçici görevlendirmeler olmamalı • Alt yapısı ve eğitici insan gücü oluşturulmadan yeni tıp fakülteleri açılmamalı • YÖK belirli bir plan içinde öğretim üyesi yetiştirilmesine ilişkin hükümleri yerine getirmeli