Hvað er siðfræði...?

1. Hvað er siðfræði...? • Siðferði sem sjálfstæður veruleiki • Siðferði og tungumál: Sambærilegt? • Reglur og boð • Verðmæti, gildi • Siðferðileg þekking • Breytni • Siðferðisvandi • Hvenær þurfum við að hugsa um siðferði?

2. Um þá venju í sumum ríkjum Afríku að framkvæma umskurð á stúlkum? Um stöðu kvenna í Afganistan? Um pyntingar? Um tilraunir á dýrum? Um hvalveiðar? Um orsakir fátæktar í heiminum? Um orsakir stríða og hryðjuverka? Um misskiptingu auðs? Um siði sem eru allt aðrir en okkar... Hvað á mér að finnast

3. Siðfræði og siðferði Mikilvægt að skilja þennan greinarmun: Siðfræði fjallar um siðferði.

4. Siðfræði sem fræðigrein • Siðfræðin sem fræðigrein lýsir siðferðinu og skýrir það. (Gagnrýna, bæta siðferðið) • Glímir við spurningar á borð við þá hversvegna maður eigi að breyta siðlega þegar það kemur sér betur að gera það ekki. • Lögmál? • Algildar reglur? Algildar í hvaða skilningi?

5. Siðferði • Verðmæti og gildi (e. values) • Dygðir og lestir (e. virtues & vices) • Siðareglur (e. norms) • Réttindi og skyldur (e. rights & duties)

6. Þrískipting siðferðis • Réttlæti og virðing • Ást og vinátta • Frelsi og skynsemi Þessi gæði hljóta að rekast á í einhverjum tilfellum. Þau rekast líka á við aðrar tegundir af gæðum.

7. Mælikvarðarnir aftur: • Þrískiptingin sýnir okkur að mælikvarðar á siðferðilega breytni eru ólíkir. Það er ekki aðeins svo að menn þurfi að gera upp á milli skoðana eða ólíkra gæða í siðferðisvanda. Hann varðar sjálfan grunn gildismatsins. Eins og: Hvenær á að taka réttlæti fram yfir ást, ást fram yfir frelsi og svo framvegis.

8. Vandi siðferðisins (sbr. PS) • Mönnum hefur ekki tekist að gera hin siðferðilegu gæði að lifandi/varanlegum veruleika samtímans. • Spilling steðjar að siðferðinu, hún er ekki óvinur að utan heldur óvinurinn innan frá. • Dómgreindarleysi

9. Hversvegna dómgreindarleysi – hversvegna breyta siðlega • Ath.: Páll færir tiltekin rök fyrir því að réttlæti, ást og frelsi séu lýsing á siðferðilegum gæðum og fyrir því að þau eigi að vera lifandi veruleiki í ákvörðunum og breytni.

10. Verðmæti og gildi (values) Dygðir og lestir (virtues & vices) Siðareglur (norms) Réttindi og skyldur (rights & duties) Réttlæti og virðing Ást og vinátta Frelsi og skynsemi Hvað er að hugsa siðferðilega?

11. Dygðir • Höfuðdygðirnar: hugrekki, heiðarleiki, hófsemi, viska, réttlæti • Er viska höfuðdygðin?

12. Lagareglur - siðareglur • Siðareglur eru mikilvægar. • Siðareglur eru óhultar fyrir skjótum og gagngerum breytingum. • Siðferðileg afbrot eru háð vilja. • Hvernig siðareglum er haldið fram.

13. Siðareglur - „velsæmisreglur“ • Siðareglur – lagareglur • Siðareglur – „velsæmisreglur“