Dzieje geologiczne Ziemi

1. Dzieje geologiczne Ziemi

2. Dzieje Ziemi dzielą się na cztery podstawowe ery: • Prekambr • Paleozoik • Mezozoik • Kenozoik Natomiast każda z nich dodatkowo posiada swój indywidualny podział.

4. Era Prekambryjska (… - 542 mln lat temu) - jest to najstarsza, najdłuższa i najsłabiej poznana era. Podział Prekambru: • Archaik (od powstania kuli ziemskiej do 2,5 mld lat temu) • Proterozoik (2500 – 542 mln lat temu)

5. Archaik najstarszy etap dziejów Ziemi formowanie się Ziemi (jądro, płaszcz, skorupa) tworzenie się skorupy ziemskiej, powstającej z zastygającej lawy powstanie pierwszych skał magmowych, metamorficznych i osadowych otoczenie Ziemi atmosferą o bardzo wysokim ciśnieniu i nie przepuszczająca promieni słonecznych

6. występowanie nieustannych procesów górotwórczych i wybuchów wulkanów • brak organizmów żywych • kształtowanie się kontynentów i oceanów • skały ulegające bardzo silnej erozji ze względu na niekorzystne czynniki

7. Proterozoik • powstają rudy żelaza • powstają pierwsze jądrowce • katastrofa tlenowa, uderzenie wielkiej asteroidy w skorupę ziemską • skorupa ziemska staje się grubsza i stabilniejsza • zaczynają padać deszcze i pojawiają się lądolody • zachodzą ważne etapy rozwoju bakterii

8. zachodzą ważne etapy rozwoju bakterii w wodach pojawiają się prymitywne tkankowce. Organizmy przypominające sinice wzbogacają atmosferę w tlen lądy tworzą jeden superkontynent występują bardzo silne zlodowacenia – pokryta cała Ziemia najstarsze wielokomórkowce rozmnażające się płciowo

9. Era Paleozoiczna (542-251 mln lat temu) era rozwoju życia. Podział Paleozoiku: Kambr (542-488 mln lat temu) Ordowik (488-444 mln lat temu) Sylur (444-416 mln lat temu) Dewon (416- 359 mln lat temu) Karbon (359-299 mln lat temu) Perm (299-251 mln lat temu)

10. Kambr zaczynają pojawiać się różnorodne organizmy (tzw. eksplozja kambryjska): skorupiaki, małże, ślimaki, pierwsze strunowce, glony morskie, ukwiały, gąbki zaczyna się także proces górotwórczy, zwany orogenezą kaledońską. Prowadzi on do znacznego podniesienia się poziomu wód na terenie dzisiejszej Polski ruchy te pozostawiły swój ślad na terenie Gór Świętokrzyskich i w partii Sudetów

11. Ordowik • transgresja oceanów (stopniowe zalewanie lądów), a ich poziom był jednym z najwyższych w historii • nastąpiło zlodowacenie większej części superkontynentu, zwanego Gondwaną, na który składały się dzisiejsze płyty: Ameryki Południowej, Afryki, Indii, Australii, Antarktydy, Nowej Zelandii i południowo-wschodniej część Azji • nasiliła się orogeneza kaledońska • pojawiają się pierwsze glony słodkowodne a także grzyby i rośliny lądowe

12. rozwój fauny: mikroskamieniałości oraz bezkręgowce takie jak: rozgwiazdy czy jeżowce pierwsze rafy koralowe masowe wymieranie organizmów, spowodowane zmianami klimatycznymi niezmetamorfizowane morskie utwory (zlepieńce, piaskowce, wapienie i przede wszystkim iłowce i mułowce) występują w dzisiejszych Górach Świętokrzyskich

14. Sylur orogeneza kaledońska wchodzi w ostatnią fazę w wyniku zbliżania się do siebie płyt kontynentalnych Europy i Ameryki Północnej powstaje nowy superkontynent, tzw. Euroameryka powstają masywy Norwegii, Szkocji oraz Appalachy rośliny naczyniowe zaczynają zasiedlać środowisko lądowe, coraz bardziej oddalają się od terenów bagnistych i podmokłych

15. kręgowce coraz bardziej upodabniają się do ryb (ryby fałdopłetwe i pancerne) pojawiają się skorpiony pojawiają się pierwsze rośliny z łodygami, liśćmi, tzw psylofity zapoczątkowany proces orogenezy hercyńskiej

16. Dewon ze zderzenia Syberii z Ałtajem i Mongolią powstaje nowy superkontynentLaurosja klimat jest dość ciepły, ale ochładza się pod koniec okresu pochodzą stąd formacje węglanowe (wapienie, margle, dolomity) oraz rudy cynku, ołowiu, miedzi silny rozwój ryb pojawiają się lądowe owady, wije i pajęczaki na terenie Polski najwięcej wapieni z licznymi skamieniałościami z tego czasu znajduje się na powierzchni Gór Świętokrzyskich.

17. Karbon dochodzi do zlodowacenia (półkula południowa) rozwijanie się bujnych lasów tropikalnych (strefa równikowa) atmosfera wzbogacona o tlen występowanie złóż węgla kamiennego nadal postępujący proces orogenezy hercyńskiej powstanie masywów takich jak: Ural, Góry Świętokrzyskie, Sudety powstają złoża granitu pojawiają się pierwsze słodkowodne skorupiaki, ślimaki i małże

18. gorący i wilgotny klimat ekspansja owadów (w tym latających) i pajęczaków główny gatunek ryb to rekiny płazy przekształciły się w pierwsze prymitywne gady, które pod koniec karbonu przybrały postać ssakokształtną rośliny: zaczęły panować widłaki, skrzypy, mszaki a także drzewiaste paprocie. Pojawiły się pierwsze rośliny iglaste oraz nasienne na terenie Polski – w Niecce Śródsudeckiej, zapadlisku górnośląskim i Wyżynie Lubelskiej powstały złoża węgla kamiennego

19. Góry Ural

20. Perm następuje ocieplenie i klimat staje się umiarkowany powstawanie złóż węgla w Australii i na dzisiejszym obszarze RPA klimat gorący i suchy (półkula północna) tworzy czerwone osady pustynne i utwory wulkaniczne płyta Europy zderza się z Azją i wypiętrzają się góry Uralu tworząca się Pangea dryfuje i topi lądolód osuszający się klimat wpływa na powstawanie pustyń zaczyna się silna działalność wulkaniczna

21. w wyniku wzrostu zasolenia akwenów spada liczebność i różnorodność fauny wodnej - zaczyna się wielkie wymieranie trylobitów, koralowców i denkowców • świetnie rozwijające się gady • rozwój roślin nagonasiennych, szczególnie iglastych, choć występują też liściaste (sagowce i miłorzębowce) • na terenie dzisiejszej Polski są złoża miedzi, a także piaskowce, zlepieńce i mułowce

22. Era Mezozoiczna (251 – 65,5 mln lat temu)- era dinozaurów Podział Mezozoiku: Trias (251-200 mln lat temu) Jura (200-145 mln lat temu) Kreda (145- 65,5 mln lat temu)

23. Trias • na superkontynenciePangei pojawiają się ryfy • pojawiają się zaczątki nowych oceanów • klimat jest ciepły i suchy • fauna i flora zaczynają się odradzać • płazy tarczogłowe osiągają znaczne rozmiary, a pod koniec okresu pojawiają się pierwsze dinozaury, gady morskie i prymitywne ssaki • silny rozwój roślin iglastych,  nagonasiennych i zarodnikowych • na terenach obecnej Polski okres powoduje powstawanie rud cynku, żelaza i ołowiu, a także złoża margli i wapieni na Górnym Śląsku

25. Jura rozłam Pangei na część północną i południową pojawiają się zaczątki Atlantyku i oceanu Indyjskiego transgresja wód powoduje zalanie lądów i rozwój płytkich mórz zmiana klimatu na ciepły i wilgotny rozrastają się dżungle wśród roślin popularne są drzewa iglaste i olbrzymie paprocie pojawiają się pierwsze płaszczki

26. dinozaury zaczynają osiągać coraz większe rozmiary • wykształca się pierwszy praptak (pod koniec Jury z latających dinozaurów) • na obszarze obecnej Polski szczególnie obficie w tamtym okresie pojawiają się wapienie, piaskowce i mułowce

27. Kreda poziom wód bardzo wysoki, prowadzi do zalania większości lądów i powstania płytkich mórz dalsza fragmentacja kontynentów (np. Ameryka Południowa odrywa się od Afryki zaczynają się procesy górotwórcze tzw. orogeneza alpejska pojawiają się pierwsze rośliny okrytonasienne licznie występują jednokomórkowe glony, tzw. kokolity, których szczątki są jednym ze składników kredy piszącej

28. na dnach morskich zalegają maleńkie organizmy, których wapienne otoczki również przyczyniały się do tworzenia skał kredowych • na lądach dominują wielkie gady • rozwijają się ptaki • powoli ewoluują ssaki, wśród których można już wyróżnić łożyskowce • wyginięcie dinozaurów

29. Era Kenozoiczna (od 65,5 mln lat temu)- nasza era Podział Kenozoiku: Paleogen (65,5 – 23 mln lat temu) Neogen Czwartorzęd

30. Paleogen • klimat ochładza się w stosunku do ery poprzedniej • powstaje Eurazja • rozwijają się i dominują rośliny kwiatowe • zwierzęta: przede wszystkim ssaki, również drapieżniki, zwierzęta koniowate, pojawia się wiele nowych gatunków ssaków: nietoperze, walenie, syreny, pierwsze konie i nieduże jelenie, pojawiają się pierwsze małpy, świnie, koty, tapiry, walenie fiszbinowe, a także największy ssak lądowy – Indricotherium

31. klimat jest ciepły i stabilny na Antarktydzie pojawia się lądolód Indie zderzają się z Azją rozprzestrzenia się roślinność ciepłolubna, jednoliścienna Antarktyda oddziela się od Australii Tapir

32. Dziękuję za uwagę Bobel Ewelina 4dt