1.51k likes | 1.75k Views
Fiskifræði. 1 Ferli ráðgjafar. Gögn. Grunnvinnsla. Stofnmat. Spá. Afli. Spá um þróun stofns og afla. Lengdar- mælingar. Aldursgr. afli. Aldurs- greiningar. Stofnmat. Stofn- mæling. Vísitölur. Ráðgjöf: Dæmi.
E N D
1 Ferli ráðgjafar Gögn Grunnvinnsla Stofnmat Spá Afli Spá um þróun stofns og afla Lengdar- mælingar Aldursgr. afli Aldurs- greiningar Stofnmat Stofn- mæling Vísitölur
Ráðgjöf: Dæmi. • Dæmi 1: Lagt til að dregið verði úr sókn og aflahámark fiskveiðiárið 1993/94 verði 80 þús. tonn. • Dæmi 2: Ef veidd eru 100 þúsund tonn mun hrygningarstofninn minnka. • Dæmi 3: Ef ná skal hámarksafrakstri úr stofninum má ekki veiða nema 70 þúsund tonn á komandi ári.
Grunnfræði: Stofnmat og nýting Stofnmat gefur fjölda fiska eftir aldri Afrakstur/nýliða gefur nýtingarmöguleika árgangs Samband hrygningarstofns við nýliðun: úrslitaáhrif Skammtímaráðgjöf eða langtímastefna ? - ólík viðhorf.
Fiskifræði: Gagnasöfnun • Aflatölur • Lengdardreifingar • Aldursgreiningar • Þyngdartölur • Togararall • Aðrar mælingar
Aflatölur Y =afli (yield) í tonnum eða þúsundum tonna y = ár - heiltölugildi eins og 1985, 1986 o.s.frv. Y1986 eða Y85 Yy =landaður afli í tonnum á árinu y Eingöngu notað með öðrum gögnum !
Helstu mælingar Nr Le Þy Kyn Kþ Ald 1 14.5 12.5 0 4 3 2 15.0 13.0 0 5 3 3 14.5 12.0 0 4 3 4 15.0 13.0 0 4 3 5 15.5 15.0 0 4 3 6 13.5 9.0 0 4 3 7 13.5 10.5 0 4 3
2 Líkan um þróun árgang • Fastur upphafsfjöldi • Fylgt eftir þróun í fjölda • Einstaklingum fækkar eingöngu
Nauðsynleg tákn • Fjöldi í upphafi og lok árs • Fjöldi á tilteknum tíma, t • Skoðum stutt tímabil, • Lengd tímabils • Breyting í stofnstærð á tímabilinu
Þróun árgangs á stuttu tímabili Hlutfall sem drepst á stuttum tíma og Líkur á að fiskur drepist: Ath. öfugt formerki Ath: Leiðir til veldissambands í tíma: N=1000, 1000/2, 1000/4, ...
Diffurjafnan Hlutfall sem drepst á stuttum tíma og Líkur á að fiskur drepist: Ath. öfugt formerki
Þróun árgangs innan ársins Stærð árgangsins á tímanum t m.v. upphaf ársins:
Breyting í árgangi á árinu Stærð árgangsins í lok árs m.v. upphaf ársins: Z=heildardánarstuðull
Breyting í árgangi á árinu Hlutfall eftirlifenda Lifihlutfall Survival rate Z=heildardánarstuðull
Þróun stofns Aldur: a Ár: y
Þróun stofns Lógariþmakvarði
Afföll og afföll... Lógariþmakvarði eður ei -- dánarstuðlar og dánarhlutföll: Afföll = 0.2 þýðir að 18% drepist... Sbr. vaxtaútreikning...
Afla-ferils aðferðin(B) Log-ferlar (árgangar 74-78) Gerum ráð fyrir að afli minnki á sama hátt og stofn
Afla-ferils aðferðin(C) Z-mælikvarði : ln(N1)-ln(N0) Gengur greinilega ekki Árleg afföll pr árgang
Afla-ferils aðferðin(D) Z metið sem 1.04 Meðaltöl notuð í staðinn Halli= -Z Línuleg aðhvarfsgreining
Sókn Mælikvarði á heildardauða Sókn Effort Veiðanleiki Catchability
Um náttúruleg afföll Z=a+bE Líking línu Z=M+bE Túlkun skurðpunkts Z=M+qE Veiðanleiki Z=M+F Túlkun Z Frá Jóni Jónssyni, 1967 Línuleg aðhvarfsgreining
3 Afli og Árgangastærð • Höfum aðeins óbeinar mælingar • Tengjum mælingar við stofnstærð • Þróum jöfnukerfi
Þróun afla úr tilteknum árgangi Jafnt veiðiálag innan ársins eða á stuttum tíma. Afli í hlutfalli við stofn og tímalengd:
Þróun afla úr tilteknum árgangi Tilsvarandi diffurjafna. Notum fyrri jöfnu um stofninn.
Útleiðsla á aflajöfnu Lausn fæst með tegrun. Afli ársins er gefinn með:
Aflajafnan Einn árgangur - eitt ár
Aflajafnan Afli eftir árum og árgöngum er gefinn með:
Um dánarstuðla Aflinn er hlutfall (F/Z) af því sem drepst. F=fiskveiðidánarstuðull Z=heildardánarstuðull
Um dánarstuðla Hlutfall sem drepst Aflinn er hlutfall (F/Z) af því sem drepst. F=fiskveiðidánarstuðull Z=heildardánarstuðull M=nátturulegur dánarstuðull
Afli og stofn síðar... Leysa Fay út frá Cay og Na+1,y+1
4 Hefðbundin VP greining F skoðast þekkt síðasta árið M skoðast þekkt Aflinn gefinn
Hefðbundin VP greiningSíðasta árið F skoðast þekkt síðasta árið M skoðast þekkt Aflinn gefinn Aflajafnan er auðleyst m.t.t. N Þekkjum þá N
Hefðbundin VP greiningNæstsíðasta árið Búið að reikna N síðasta árið (y+1) Aflajafnan er ekki lengur auðleyst m.t.t. F Notum tölulegar aðferðir Finnum F næstsíðasta árið
Dæmi 3: VP greining Forsendur : M=0.20 F13=1.00 2 1 Ár Aldur Mældur F Metinn afli stofn 1987 13 46 1.00 79 1986 12 103 0.77 209 3
Dæmi 3: VP greining Ár Aldur Mældur F Metinn afli stofn 1987 13 46 1.00 79 1986 12 103 0.77 209 1985 11 217 0.66 492 1984 10 512 0.66 1159 1983 9 2054 0.95 3648 1982 8 7666 1.05 12770 1981 7 12710 0.64 29474 1980 6 15119 0.38 52576 1979 5 13772 0.21 79358 1978 4 16286 0.17 114847 1977 3 2614 0.02 143157 Forsendur : M=0.20 F13=1.00
Dæmi 4: VP greining Ár Aldur Mældur F Metinn afli stofn 1987 13 46 0.80 91 1986 12 103 0.70 223 1985 11 217 0.63 510 1984 10 512 0.64 1182 1983 9 2054 0.93 3675 1982 8 7666 1.05 12804 1981 7 12710 0.64 29516 1980 6 15119 0.38 52628 1979 5 13772 0.21 79422 1978 4 16286 0.17 114924 1977 3 2614 0.02 143252 Forsendur : M=0.20 F13=0.80
Hefðbundin VP greiningTöfluvinnsla Ár 76 77 78 79 3 23.58 2.61 6.00 7.19 4 39.79 42.66 16.29 28.43 5 21.09 32.47 43.93 13.77 6 24.40 12.16 17.63 34.44 7 5.80 13.02 8.73 14.13 Aldur
5 Síðasta árið og elsti fiskurYfirlit • Aðeins aldursgreining • Þurfum forsendur • Síðasta árið: Notum meðaltöl F í tíma • Athugum (meðal)veiðimynstur • Endurtökum VPA með meðalF*mynstur • Elsti fiskur:Notum meðaltöl eftir aldri • Athugum (meðal)veiðimynstur • Setjum F(elst)=F(meðal á gömlum)
Árganga aðferðin - Bakreiknum N - Reiknum F eftirá : F=ln(Nay/Na+1,y+1) -M - Metum elsta fisk með meðal-F - Þurfum bætta aðferð til að meta síðasta árið
Árganga aðferðin Stofnþróun fram á mitt ár - engar veiðar
Árganga aðferðin Afli tekinn á miðju ári Stofn eftir veiðar verður:
Árganga aðferðin Framreikningur
Árganga aðferðin Bakreikningur