190 likes | 585 Views
ÇALIŞMA YAŞAMINDA TOZ. Doç.Dr. Nadi Bakırcı Acıbadem Üniversitesi Tıp F. Halk Sağlığı A.D. Sıradan öykü. Öksürük Balgam Nefes darlığı olan 55 yaşında bir erkek hasta polikliniğinize başvurur. Silikoz - silikotüberküloz, kurşun zehirlenmesi, mesleksel deri hastalıkları ilk üç sırada.
E N D
ÇALIŞMA YAŞAMINDA TOZ Doç.Dr. Nadi Bakırcı Acıbadem Üniversitesi Tıp F. Halk Sağlığı A.D.
Sıradan öykü • Öksürük • Balgam • Nefes darlığı olan • 55 yaşında bir erkek hasta polikliniğinize başvurur
Silikoz - silikotüberküloz, kurşun zehirlenmesi, mesleksel deri hastalıkları ilk üç sırada Kaydedilen meslek hastalıkları (SSK-2005)
Kömür madenciliğinde çalışanlarda “tanı hızı” en yüksek Meslek gruplarında tanı konulan meslek hastalığı insidansı (1/100.000)
Mesleki risk faktörleri temelinde yapılan hastalık kestirimi (DSÖ)
Meslek hastalıkları tanılarına göre insidans hızları (1/100.000)AB-15 ülkeleri(2003)
TOZ TÜRLERİ ve ÖNEMİ İNORGANİK ORGANİK Bitkisel Hayvansal Sentetik • Metaller • Kimyasallar • Doğal bileşikler (mineraller, maden cevheri) • Kükürt • Kömür Akciğerlerde birikim yapmazlar Akciğerlerde birikim yaparlar
Hangi iş kollarında toz tehlikesi vardır? SANAYİ Metalin işlenmesi Tütün sanayii İplik üretimi ve dokuma sanayii Seramik sanayii İnşaat Tünel yapımı Taş ocakları, mermer işleri TARIM Silo, hatmanlama, çiftlikler
Tozun neden olduğu akciğer hastalıkları • PNÖMOKONYOZLAR • Akciğerlerde biriken inorganik tozlarla oluşurlar Hangi Tozlar?: Silis tozu, aspest tozu- Silikozis, Aspestozis Kömür tozu, silikatlar - Kömür işçisi akciğeri Demir oksit, baryum- Siderozis
Tozun neden olduğu akciğer hastalıkları • MESLEKİ ASTIM • İşyerinde karşılaşılan etken ile ortaya çıkan veya alevlenen astım Hangi Tozlar?: Birçok kimyasal maddenin yanında • Organik tozlar, tarımcılık ve hayvancılık işlerinde • Ağaç, tahta tozları • Un
Tozun neden olduğu akciğer hastalıkları • BİSİNOZİS • Vardiyanın ilk gününde nefes darlığı ve SFT’de etkilenme Hangi Tozlar?: Pamuk, keten, kenevir
Tozun neden olduğu akciğer hastalıkları • EKSTİNSİK ALLERJİK ALVEOLİT • Antijenik, organik tozların solunması sonucu gelişen akut ve kronik tabloları olan akciğer hastalığı Kimler etkileniyor? Çiftçiler Tahıl işçileri Nemlendiriciler, soğutucular ile çalışanlar
İŞ SAĞLIK Bu ilişkiyi neden-sonuç ilişkisi temelinde anlamak ve işin sağlığı bozucu unsurlarını ortadan kaldırmak için epidemiyoloji bilgisine ve kanıtları değerlendirme yeterliliğine gereksinim duyarız.
İŞ ÇEVRESİ + ETKEN İŞÇİ • Çalışanlar kimler • Yaş, cinsiyet, eğitim,. • Önceki işleri • Maruz kalım öyküleri • Etken (ler)? • Çevrede bulunma ve dağılma özellikleri -Çalışana nasıl ulaşıyor? • Vücuda nasıl giriyor? TANIMLAMA • Çalışanlar etkilenmiş midir? • Etkene yönelik taramalar –Erken tanı • Etkenin çevredeki düzeyi? • İşçiye ne kadar ulaşıyor? • Sınır değerlerin neresinde? DEĞERLENDİRME • Maruz kalımın kontrolü • Kaynakta, • Ortamda • Kişide • İş organizasyonu ile • Kişiye yönelik koruyucu önlemler • Erken tanı ve tedavi KORUMA
Toza maruz kalımının değerlendirilmesi Toz yoğunluğu X Maruz kalım süresi
Toza maruz kalımının değerlendirilmesi Toz yoğunluğunun ölçülmesi Ortamdan (total toz) İşçilerden (Kişisel toz örnekleri) • Gravimetrik toz toplayıcıları Toz içeriğinin incelenmesi • Bakteri, mantar, endotoksin