640 likes | 937 Views
Bitkilerde Doku (Plant Tissue). Meristematik tissue. Hücreler küçük, ince duvarlı, büyük nukleus,vakuol yok yada çok küçük, hücreler arası boşluk yok Root ve stem uç kısım (Apikal meristem) Bud (tomurcuk) Stem nodları Dilotlarda xylem ve phloem arasındaki kambium (vaskuler cambium)
E N D
Meristematik tissue • Hücreler küçük, ince duvarlı, büyük nukleus,vakuol yok yada çok küçük, hücreler arası boşluk yok • Root ve stem uç kısım (Apikal meristem) • Bud (tomurcuk) • Stem nodları • Dilotlarda xylem ve phloem arasındaki kambium (vaskuler cambium) • Dikotlarda Epirdermis altında (cork cambium) • Kökte lateral root oluştıran pericycle kısmında
Meristematik tissue – hücre bölünmesi aktif • Apikal Meristem • Primary (birincil) Meristem Primary gelişme • Protoderm epidermis • Ground meristem ground tissue (korteks) • Prokambium 1o vasküler tissue • Lateral Meristems • Vascular kambium 2o vascular tissue • Cork kambium veyafellojen periderm • Intercalar Meristems (monokotlarda blade tabanında bulunur)
Yeni organ için gerekli olan hücreleri meristematik tissue üretir • Apikal meristem • Kökün ve shoot’un uç kısmında ve tomurcuklarda • Birincil büyüme süresinde shoot ve rootun uzamasını sağlar • Lateral Meristem • İkincil büyümede kalınlaşmayı sağlar • Çap artırır • Vaskular ve Cork kambium • İnterkalar Meristem • Genç yaprak tabanı
Apical Meristem • Shoot apikal meristem • Root apikal meristem • Roots ve shoot uçlarında • Bitkide uzunluğu artırır
P r i m a r y M e r i s t e m T i s s u e S y s t e m T i s s u e s C e l l s e p i d e r m i s d e r m a l p a r e n c h y m a p e r i d e r m p r o t o d e r m v e s s e l s t r a c h e i d s p a r e n c h y m a x y l e m f i b e r s A p i c a l M e r i s t e m v a s c u l a r p r o c a m b i u m s i e v e t u b e m e m b e r s p h l o e m c o m p a n i o n c e l l s p a r e n c h y m a f i b e r s g r o u n d m e r i s t e m p a r e n c h y m a p a r e n c h y m a g r o u n d c o l l e n c h y m a c o l l e n c h y m a s c l e r e n c h y m a s c l e r e i d s f i b e r s
Apical meristem3 ayrı meristemi verir • Ground meristem • ground tissue: korteks • Protoderm • epidermis • Procambium • Vasküler doku
Lateral meristem • İkincil büyüme • Yeni daire ekler ve ağaçsı yapısı oluşur
Intercalar Meristem • Otsu bitkilerde lateral meristem yok • Intercalar meristem uzunluğuna büyüme sağlar
Primary growth in stems Shoot apical meristems (in buds) Epidermis Cortex In woody plants, there are lateral meristems that add secondary growth, increasing the girth of roots and stems. Primary phloem Primary xylem Vascular cambium Lateral meristems Pith Cork cambium Secondary growth in stems Apical meristems add primary growth, or growth in length. Periderm Cork cambium Pith The cork cambium adds secondary dermal tissue. Primary xylem Cortex Primary phloem Root apical meristems Secondary xylem The vascular cambium adds secondary xylem and phloem. Secondary phloem Vascular cambium Figure. 35.10 Birincil ve ikincil büyüme
Birincil büyüme kök ve sürgünün uzamasını sağlar • Apikal meristem tarafından kök ve sürgün hücreleri üretilir (birincil büyüme)
Cortex Vascular cylinder Epidermis Key Zone of maturation Root hair Dermal Ground Vascular Zone of elongation Apical meristem Zone of cell division Root cap Figure 35.12 100 m Köklerde birincil büyüme • root cap (kök şapkası) kökün uç kısmını sarar • toprakta ilerleyen kökün narin olan apikal meristemini korur
Epidermis Cortex Vascular cylinder Endodermis Pericycle Core of parenchyma cells Xylem Phloem 100 m 100 m (a) Transverse section of a typical root. In the roots of typical gymnosperms and eudicots, as well as some monocots, the stele is a vascular cylinder consisting of a lobed core of xylem with phloem between the lobes. (b) Transverse section of a root with parenchyma in the center. The stele of many monocot roots is a vascular cylinder with a core of parenchyma surrounded by a ring of alternating xylem and phloem. Endodermis Key Dermal Pericycle Ground Vascular Xylem Phloem Figure 35.13a, b 50 m • Kökün birincil büyümesinde • epidermis, ground tissue, ve vascular tissue
Dermal tissue Ground tissue Vascular tissue Figure 35.8 Üç doku sistemi: Dermal, Vaskülar, ve Ground (zemin) • Her bitki organı bu üç yapıya sahip
Dermal tissue sistem ;epidermis ve periderm • Ground tissue sistem; kortex, farklı amaç için özelleşmiş; fotosentez, depo, destek • Vasküler tissue sistem; xylem ve phloem
Dermal Tissue Epidermis - birincil büyümede yaprak, çiçek kısımları, meyve, tohum, gövde ve kök etrafında - genelde tek sıralı, üzerinde kütikul var - üzerinde tüy (trikom), stomata, buIIiformhücreleri (monokotlarda) bulunur
Epidermis – stoma, trichomes, & root hairs http://www.ucd.ie/botany/Steer/hair/roothairs.html
Stoma –gaz alışveriş - yaprağın hangi yüzeyinde ? epidermaI ceIIInner waII of the guard ceII stomataI porechIoropIast
Kutikul– epidermis hücrelerin dış kısmında - mumsu yapı, bitkiyi kurumaya karşı korur
Bulliform cell Monokotlarda yaprağın acılıp kapanmasını kontrol eder
Periderm (Bark) -Ağaç gibi odunsu bitkilerde kök ve gövdenin dış kısmı
Periderm – cork TWIG WITH LENTICELS
Ground Tissue (Yaygın bitki hücre tipleri) • Parenkima • Kollenkima • Siklerenkima • Xylem’in su taşıyan hücreleri • Phloem’in şeker taşıyan hücreleri
SCLERENCHYMA CELLS PARENCHYMA CELLS COLLENCHYMA CELLS 5 m 80 m Cortical parenchyma cells Sclereid cellsin pear 25 m Cell wall Parenchyma cells 60 m Collenchyma cells Fiber cells Figure 35.9 • Parenkima, Kollenkima, veSiklerenkima hücreleri
WATER-CONDUCTING CELLS OF THE XYLEM SUGAR-CONDUCTING CELLS OF THE PHLOEM Sieve-tube members: longitudinal view Tracheids 100 m Vessel Companion cell Pits Sieve-tube member Sieve plate Tracheids and vessels Nucleus Vessel element Vessel elements with partially perforated end walls 30 m 15 m Tracheids Companion cell Cytoplasm Figure. 35.9
1. Parenkima - farklı amaçlar için özelleşmiş hücreler - yuvarlağa yakın şekil, ince hücre duvarı - olgunlukta dahi canlı, büyük vakuol - yaprak, stem (pith),kök ve meyve Fonksiyon; *metabolic function(solunum, photosynthesis; klorenkima) *depo (patates, meyve, & tohum) *yara tamiri
kIorenkima- shootta yeşil kısımlardaki özelleşmiş parenkima dokusudur fotosentezde görevli
Collenchyma Parenchyma 2. KoIIenkima - uzamış hücreler • Epidermis altında bulunur • düzensiz hücre duvarı kalınlaşması • parenkima hücrelerinden farklı olarak olgunlukta canlı değil Functions: • Destek& elastikiyet(yaprak damarları boyunca)
3. Siklerankima - non-living(ölü) hücreler, olgunlukta protoplast kaybolur (N. ve sitoplazma yok) - kalın lignin olan ikincil hücre duvarı - destek Tipler; 1. sikleroid (stone cells) 2. fiber
Vasküler Tissue - su ve organik maddeleri taşır - transfer hücreleri, fiberler, parenkima hücreleri bulunur - yaprakların ven (damar)larında bulunur • Tipler, 1. Xylem 2. phloem
Xylem - su ve mineraleri kökten diğer kısımlara taşır - transport yönü yukarı doğru 2 tip • Primer xylem – apikal meristemdeki procambiumun farklılaşması sonucu oluşur (odunsu olmayan bitkilerde) • Sekonder xylem – vascular cambiumdan oluşur, genelde odun olarak isimlendirilir
Ksilemdeki taşıyıcı (conducting) hücreler trakeidler – gimnospermlerde ksilemde sadece bu hücreler bulunur (su taşımada görevli), uç kısmı sivri, pit yapısı, olgunlukta ölü,taşıma, destek vessel elements- ucu ızgara şeklinde, daha kısa, uc uca gelerek tüp oluşturur - Her ikiside olgunlukta ölü, uzamış ve lignin içeren sekonder hücre duvarı
FIoem - yapraktan çözünmüş organik materyalleri diğer kısımlara taşır - floemdeki glukoz heryöne hareket eder Tipler; • Primerfloem – procambiumdan farklılaşır 2. SekonderfIoem – vascular cambiumdan farklılaşır
Sieve tube elementler – floemdeki ana taşıyıcı hücre - uzun, nukleus olmayan hücre - uç kısımları delikli (sieve plate), hücreler arası bağlantı - sieve tube elementler uçuca eklenir ve sieve tüpü oluşturur - Vesselden farkı canlı olması Arkadaş hücreleri – N. bulunur ve sieve tüp hücrelerine besin sağlar Sieve elemetnle arada plazmodezmatalar var
Sieve plate Sieve tube member Phloem parenchyma cells Lateral sieve area Plasmodesma Companion cell Phloem tissue Sieve Tube Member (c) (d)