Vospitanieto i vozrasta

1. Vospitanieto i vozrasta Zakonitosti na razvojot vo ranoto detstvo i procesot na vospitanieto Prof. d-r Lena Damovska

2. Tolkuvawa na poimot-razvoj • Nedovr{enost • Postojan proces na dopolnuvawe • Usovr{uvawe • Oformuvawe • Rekonstruirawe na dostignuvawata od predhodnite stepeni • Razvojot ima kvantitativni i kvalitativni aspekti

3. Na opredelen stepen na razvoj soodvetstvuvaat opredeleni obrasci na poimawe na svetot i povedenija koi go opredeluvaat na~inot na usvojuvaweto, prirodata i obemot na sodr`inite {to se usvojuvaat - Funkcionalno i strukturalno oddeluvawe na funkciite - Hierarhiska integracija i centralizacija

4. Predu~ili{niot period e vreme na najburno rastewe i razvoj • Kvantitativno-kvalitativno

5. Ulogata na sopstvenata motivacija vo detskiot razvoj 1. Momentalni biolo{ki potrebi (glad i son) 2. Psiholo{ki neramnote`i 3. Pojava na novi sposobnosti koi nastanale so sozrevaweto

6. Deteto e aktiven faktor vo sopstveniot razvoj • Deteto e selektivno-od site mo`ni vlijanija od okolinata toa mo{ne lesno prima nekoi i toa onie koi mu odat vo presret na negovite razvojni i li~ni potrebi • Detskata soznajna aktivnost na po~etokot ima izrazito empiriski karakter (deteto go usvojuva ona {to mu e potrebno vo sega{nosta za aktivnosta koja neposredno ja vr{i ili ima namera da ja izvr{i, a ne poradi ne{to {to }e mu bide potrebno vo neopredelena idnina)

7. Zakonitosti na razvojot • Intermitentnost vo razvojot • Alternativnost vo razvojot • Kontinuitet (osobini koi }e se vospostavat vo edna etapa se prenesuvaat i na slednite razvojni etapi, vlijaej}i na niv)

8. Konstantnost na razvojniot red • Cefalokaudalniot pravec na razvoj • Proksimo-distalniot pravec na razvoj

9. Tekot na razvojot od podednakva kontrola na bilateralnite organi kon kontrola na unilateralnite organi • Tendencija na eliminirawe na izli{noto anga`irawe na muskulite

10. Osobini na predu~ili{na vozrast • Biolo{ki deficit • Plasti~nost • Emocionalnost • Setilnost • Egocentri~nost

11. “Decata }e imaat i podocna priliki za napreduvawe vo u~eweto i razvojot kako i propu{taweto na prilikite za steknuvawe na prijateli vo detstvoto ili igraweto na matemati~ki igri, ne }e gi osudi na do`ivotna socijalna izolacija ili nesposobnost za smetawe“ Bruner “Periodot na detstvoto se karakterizira so isklu~itelna plasti~nost koja opa|a so vozrasta… “

12. Kriti~ni periodi za vospitanieto i obrazovanieto na decata • Postojat periodi koga organizmot e posebno osetliv na nekoi vlijanija koi doa|aat od negovata okolina i koga se javuvaat optimalnite mo`nosti za pottiknuvawe na opredeleni funkcii, ~ija uspe{nost zavisi od toa kolku se slaga so nivoto na razvojot na organizmot (Kohlberg)

13. Periodi na osetlivost • Vigotski“Optimalni rokovi na obu~uvawe“ (vo koi izrazito doa|a do izraz vlijanieto na uslovite koi mo`at da se odrazat vrz razvitokot, no samo vo ramkite na razvojniot ciklus, a potoa stanuvaat neutralni) Kriti~ni periodi • Slatkin(periodite na osetlivost mo`e da gi nare~eme i kriti~ni periodi)

14. Vospitanieto i faktorite na razvojot • Nasledenoto i steknatoto kako faktori na razvojot • Sredinskite faktori na razvojot • Kulturata kako faktor na razvojot • Akceleracijata i amplifikacijata na razvojot • Aktivnosta na deteto kako faktor na razvojot