Download
1 / 30
430 likes | 722 Views
Cellular differentiation. تمایز سلولی. فرآیند تبدیل سلول غیر تخصصی به سلول تخصصی است. به دفعات در حین تکوین ارگانیسم های جانداران پرسلولی رخ می دهد. تمایز سلولی. باعث تغییر در اندازه، شکل، پتانسیل غشایی، فعالیتهای متابولیکی و پاسخگویی سلول به سیگنال های خاص می شود.
E N D
Cellular differentiation تمایز سلولی
فرآیند تبدیل سلول غیر تخصصی به سلول تخصصی است • به دفعات در حین تکوین ارگانیسم های جانداران پرسلولی رخ می دهد تمایز سلولی • باعث تغییر در اندازه، شکل، پتانسیل غشایی، فعالیتهای متابولیکی و پاسخگویی سلول به سیگنال های خاص می شود • شامل تغییرات در توالی DNA نمی شود
قادر به تمایز به تعدادی از انواع سلول ها هستند سلول های چند توان (Pluripotent) به این سلول ها در جانوران Stem Cells و در گیاهان عالی Meristemic Cellsگفته می شود
در پستانداران تنها سلول زیگوت و سلول های اولیه جنینی (Early Embryonic Cells) پرتوان هستند سلول های پرتوان (Totipotent) در گیاهان، سلول های متفاوت زیادی می توانند با روشهای مشخص آزمایشگاهی به سلول های پرتوان تبدیل شوند
Somatic Cells (سلول های پیکری) انواع سلول های پستانداران Germ Cells (سلول های زاینده) Stem Cells (سلول های بنیادی)
Somatic Cells بیشتر قسمت های بدن مثل پوست و ماهیچه را به وجود می آورند • Germ Cellsتمامی سلول هایی هستند که از رشد آنها گامت ها به وجود می آیند • Stem Cellsمی توانند در محدوده زمانی بیکران تقسیم شوند و از رشد خود سلول های تخصص یافته به وجود آورند
Polaripotent SCs Multipotent SCs Functional Cells
Muscle Progenitor Muscle satellite cells
HSCs (سلول های بنیادی خون ساز) موجود در مغز استخوان که به گویچه های قرمز و سفید و پلاکت های خونی تبدیل می شود سلول های بنیادی • MSCs (سلول های بنیادی مزانشیمال) موجود در مغز استخوان که به سلول های استرومال، سلول های چربی و انواعی از سلول های استخوانی تبدیل می شود (ASCs) • Muscle Satellite Sells • (سلول های ماهیچه ای ماهواره ای) که در تمایز بافت ماهیچه ای شرکت می کنند سلول های پیش ساز
Neural progenitor Endothelial Progenitor
مراحل اصلی تمایز سلولی Determination Phase (مرحله تعیین سرنوشت) با تشکیل RNA های اختصاصی سلول توان لازم برای تمایز را کسب می کند رونویسی ژن های خاص (ژن های زودرس) آغاز می شود سرنوشت تمایز سلولی در این مرحله مشخص می شود
مراحل اصلی تمایز سلولی Expression Phase (مرحله بروز تمایز) تمایز های ریختی، ساختاری، متابولیکی و فیزیولوژیکی به تدریج بروز می کند با بروز آثار تمایز، سلول از سلول های مشابه خود متمایز گشته، دارای عمل یا اعمال اختصاصی می گردد
موقعیت و مکان سلول در توده سلولی اولیه اصول مهم چگونگی آغاز تمایز در توده سلولی همگن قطبیت و تقسیم نامتقارن سلولی ناشی از آن برروز تدریجی و تنظیم شده ژن ها
موقعیت و مکان سلول در توده سلولی اولیه فشار ناشی از تکثیر و رشد سلول ها و برهم کنش آنها یکی از عوامل بنیادی و مؤثر در تمایز سلول ها است
قطبیت و تقسیم نامتقارن سلولی ناشی از آن در تقسیم سلولی نامتقارن، سلول های دختری ایجاد شده ممکن است در اندازه، شکل یا ترکیب متفاوت باشند و یا ژن هایشان در حالت های مختلفی از فعالیت باشند. اختلافات در این پیام های داخلی، سرنوشت های متفاوتی را بر این دو سلول القا می کند
بروز تدریجی و تنظیم شده ژن ها تصور کنونی بر این است که بیان ژن های سلول به طور نظم دار و به ترتیب بروز می کنند. نظم و ترتیب بروز ژن ها در خاطره اطلاعاتی سلول حفظ شده است اما چگونگی آن شناسایی نشده است. بروز ترتیبی و منظم ژن ها نشان دهنده وجود برنامه برای شروع یا توقف فعالیت ژنها است.
بروز تدریجی و تنظیم شده ژن ها امروزه با تکیه بر شواهد، برای پیری و مرگ سلولی نیز تنظیم ژنتیکی در نظر گرفته می شود. عوامل مختلف و متنوع محیطی، می توانند با تأثیر بر برنامه بروز ژن ها، در روند طبیعی آنها تغییر ایجاد نمایند. سیستم های تنظیم مثبت و منفی موجب تحریک یا بازدارندگی ژن ها می شود.
ارتباط اندازه ژنوم و تعداد ژن های تنظیم کننده در جانداران اندازه بسیار بزرگ ژنوم جانداران پیشرفته، گواهی بر وجود تعداد زیادی ژن تنظیم کننده است. مقدار DNA ژنوم هاپلوئید انسان 1000 برابر مقدار DNA ژنوم باکتریال است اما تعداد ژن های ساختاری انسان تنها 100 برابر بیشتر از باکتری است؛ بنابراین تعداد زیادی از ژن ها، ژن های تنظیم کننده ای هستند که در تنظیم رشد، نمو، تمایز و بروز تنظیم شده ژن ها دخالت دارند.
