570 likes | 813 Views
فرآيند نوشتن در انسان. فهرست مطالب. مقدمه مراكز مغزي مدلهاي توليد نوشتار ويژگيهاي نوشتار در پارکينسونيها خلاصهمطالب. مقدمه.
E N D
فهرست مطالب • مقدمهمراكز مغزيمدلهاي توليد نوشتارويژگيهاي نوشتار در پارکينسونيهاخلاصهمطالب
مقدمه • نوشتن يکي از فعاليتهاي حرکتي پيچيده است که همواره نظر محققان را به خود جلب کرده است. فعاليت هايي که در اين زمينه صورت گرفته اکثرا در قالب تشخيص دستخط افراد بوده و تحقيقات زيادي در خصوص نحوه توليد حرکات توسط مغزبراي نوشتن، صورت نگرفته است. • مطالعه استاتيک و ديناميک نوشتن قادر است اطلاعاتي راجع به اختلالات حرکتي مختلف ناشي از بيماريهاي گوناگون را بيان کند. 2
کاربردهاي آناليز نوشتار • بررسي شخصيت افراد • بررسي نحوه حرکت • تشخيص بيماري 3
مراكز مغزي مغز به عنوان عاليترين قسمت مسئول كنترل تمام سيستمهاي بدن است.مراكز مختلفي در مغز وجود دارد كه به صورت مستقيم يا غير مستقيم، مسئول كنترل سيستم نوشتار در انسان ميباشند. مغز از دو جنبه برسيستم نوشتار نظارت ميكند: • دركنوشتار • توليدنوشتار 5
(ادامه)مراكز مغزي مراكز مختلفي در مغز در توليد و درك نوشتار دخالت دارند: ناحيه ورنيكه(Wernicke) ناحيه بروكا(Broca) ناحيه بينايي(visual)ناحيه حركتي(motorcortex)مخچه(Cerebllum)عقدههاي قاعدهاي(BasealGangelia) 6
شکنج زاويه اي • شكنج زاويهاي در تحتانيترين قسمت لوب آهيانه خلفي قرار دارد و از عقب به نواحي بينايي لوب پسسري نيز متصل ميشود. شکنج زاويه اي ناحيه انجمني را تشکيل ميدهد که وروديهاي سوماتوسنسوري، بينايي و شنيداري را دريافت ميکنند. • نرونهاي اين ناحيه طوري قرار گرفتهاند که توانايي پردازش آوايي و جنبههاي معنايي زبان را که ما را قادر ميسازند تا اشيا را شناسايي کرده و طبقهبندي کنيم، دارند 8
ورنيکه • توانايي خوب صحبت کردن، نمي توانست صحبت بقيه را متوجه شود. • رعايت گرامر، پاسخ مربوط به سوال نيست. • کلمات مثل سبزيها در سالاد توهم هستند. • تعبير معني کلمات در اين قسمت صورت مي گيرد. 9
بروکا • اولين ناحيه زباني است که کشف شده است. • بيمار مي توانست صحبتهاي بقيه را بفهمد ولي توانايي حرف زدن نداشت. • آماده سازي کلمات براي ادا و انتخاب حروف و چيدمان آنها • افزودن گرامر با تعامل با قسمت تحتاني تمپورال لوب 11
حافظه و نقش آن در نوشتن • حافظه معنايي نيز، جزئي از حافظه طولاني مدت است که مفاهيم و معاني لغات و دانش ما از جهان هستي در آن ذخيره مي شود. اين حافظه در تعامل نزديک با ناحيه ورنيکه قرار دارد و ورنيکه در درک و توليد لغات از اين ديکشنري (حافظه معنايي) بهره مي جويد. • حافظه روندي بدون تفکر آگاهانه مي تواند در مهارتهاي حرکتي نظير نوشتن مورد استفاده قرار گيرد. اينطور بنظر مي رسد که کينماتيک هاي لازم براي اجرا شدن در مهارتهاي حرکتي از اين ناحيه بارگذاري مي شود 13
مراکز مغزي مرتبط با نوشتار • نقش مخچه در نوشتار • نقش عقده هاي قاعده اي در نوشتار(تنظيم سايز و سرعت و زمان بندي) 14
book Visual cortex book Primary Visual Cortex b-o-o-k Broca Angular gyrus Parietal lobe LTM (semantic) wernicke Temporal lobe grammer چيدمان حروف و کلمات 16
Broca Force, Duration Size, Speed Basal gangalia Cerebellum Motor Cortex Brain stem Spindle S-M Plant 17
انواع مدلهايي كه براي نوشتن ارائه شده اند • 1- Bottom up : مدلهاي رقابتي كه قصد دارند مشخصه هاي نوشتن انسان را پياده سازي كنند و ادعايي در خصوص اينكه انسان در هنگام نوشتن به آن طريق عمل مي كند ندارند. • 2- Top- down: مدلهايي هستند كه مبناي فيزيولوژيكي دارند و اهدافي مثل يادگيري حركتي، حافظه حركتي، برنامه ريزي و تواليهاي نوشتار در انسان را دنبال مي كنند. 19
مدلAVite Write (گراسبرگ) • اين مدل بر مبناي دو مدي پيشين خود ارائه شده است: • مدل vite( Vector IntergrationTo Endpoint) • مدل vite write 20
سينرژي حرکتي(عضلات همکار) • سينرژي حرکتي گروهي از عضلاتند که براي يک هدف مشخص در با هم کار مي کنند.مثلا عضلاتي که مسئول خم کردن يا باز کردن پا در راه رفتن هستند و يا عضلاتي که مسئول خم کردن مچ و انگشتان در در نوشتار هستند. • در سطوح پايين تر ساقه مغز اين فرمانها شاخه شاخه شده و به هر عضله مشخص فرستاده ميشود. 21
stroke حرکت انسان را ميتوان به بخشهاي حرکتي مشخص يا stroke شکست. يک stroke در واقع کوچکترين واحد حرکتيست که پروفايل سرعت مربوط به آن به صورت منحني زنگوله اي شکل است. 22
چگونگي ايجاد حرکات منحني • ااز فعاليت همزمان سينرژيهاي حرکتي خطوط مستقيم ايجاد مي شود و از فعاليت غير همزمان سينرژي هاي حرکتي اشکال منحني ايجاد ميشود. 23
مدل vite 24
اشکال مدل vite • مدل vite تنها قادر به ايجاد مسير هاي مستقيم است ودر آن هيج استراتژي براي فعاليت غير همزمان سينرژيهاي حرکتي و توليد خطوط منحني در نظر نگرفته شده است. 25
اشکال مدل vitewrite • در مدل vite write بر خلاف مدل vite به علت وجود بردار برنامه ريزي از پيش تعيين شده قادر خواهد بود با تداخل سينرژي هاي حرکتي در زمان خطوط منحني را هم ايجاد کند اما عيب اين مدل اين است که هنگامي يک بار يک خط را کشيد در بار دوم آن را به ياد نمي آورد و هيچ مکانيزم يادگيري براي آن در نظر نگرفته شده است. 27
کودکان چگونه نوشتن را با دنبال کردن و تقليد کردن از روي خطوط ياد مي گيرند؟ 28
انتخاب موقعيت هدف روي منحني • حالت اول: 32
انتخاب موقعيت هدف روي منحني • حالت دوم: 33
مدل:Gangadhar(2007)وي مدلي بر اساس شبكه هاي عصبي براي نوشتار پيشنهاد كرد كه علاوه بر نوساني بودن نوشتار مدلي نيز براي عقده اي قاعده اي بيان كرد كه زمان بندي هاي شبكه توليد نوشتار را بر عهده دارد. 40
پروفايل سرعت نوک قلم در راستاي محور xو y((Ux,Uy به وسيله مجموع وزن دار خروجي هاي نورون هاي لايه اسيلاتوري شبکه به صورت زير تخمين زده مي شود: 44
معايب 45
مدلهاي بالا به پايين براي نوشتار(ادامه) • مدل برجخاني: در سال 2009براساس مزاياي کنترلکننده پيشبين مبتني بر مدل و نيز شواهد وجود مدل داخلي براي سيستم توليد نوشتار، در اين مدل از ايده کنترل پيشبين استفاده شده و مدلي براي فرآيند توليد نوشتار بر همين مبنا ارايه گرديده است. 46
بر اساس روشهاي آزمايشگاهي: • مقايسه نوشتار بين افراد سالم و پاركينسون • تاثير داروي لوادوپا روي نوشتار افراد پاركينسوني 48
پارامترهاي مورد بررسي در نوشتار: • اندازه نوشتار(Kaus,Tucha,Stelmach • پروفايل سرعت( (Kaus, TuchaStelmach • پروفايل شتاب(Stelmach ,KausTucha), • زمان نوشتار(Stelmach,Kaus,Tucha) • نيرو(تنها در كار 2006-Atilla انجام شد) 49