1 / 34

Córas Cosanta an duine

Macrophage ( fuil chill bána ) ag ionsú baictéir E-Coli. Córas Cosanta an duine. Cuspóirí léann :. Cuir síos an córas cosanta ginearálta Cuir síos ar córas imdhíonach & an freagart antasubstaint ar antaigin éagsula Cuir síos ar ‘ imdhíonacht faighte ’

tyanne
Download Presentation

Córas Cosanta an duine

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Macrophage (fuil chill bána) agionsúbaictéir E-Coli CórasCosanta an duine

  2. Cuspóiríléann: • Cuirsíos an córascosantaginearálta • Cuirsíosarcórasimdhíonach & an freagartantasubstaintarantaiginéagsula • Cuirsíosar ‘imdhíonachtfaighte’ • Difríochtidir (a) vacsiniú (b) imdhíonadh (Árd) rólna B-cealla I imdhíonacht • Rólna T-cealla (4 cinn) I imdhíonacht

  3. Cénfath? Miocrorgánaigharnós_________ & _________ is cúis le formhórna ngalara tharlaíonnsaduine. Pataiginí= namiocrorgánaighis cúis le galair. 1. An CórasCosantaGinearálta- cosaintdon chorptrímhiocrorgánaigha chosc ó theachtisteach. 2. An CórasCosantaSpeiceasach/ ‘Imdhíonach’– a dheileáileann le miocrorgánaigha éalaíonnthar an córascosanta.

  4. (a)An CórasCosantaGinearálta (i)Cosca churarmhiocrorgánaighteachtisteach ann. ‘ginearálta’- nígá an cineálmiocrorgánach a aithint. • Craiceann: • Bacfisiciúil • Táltarsubstaintíchun miocróiba mharú (m.s.faireogaola ceimicáin a maraíonnbaictéar).

  5. ‘1st line general defence’ 2. Lísisóim– einsím a bhfaighteariallas, deora & seile. Scriosannsécillbhallabaictéar (pléascannsiad). 3. Córasdíleá: Maraíonnnasúlaighdhíleácha & _________ sagoile an chuidpataigin.

  6. 4. CórasAnálaithe:Támúcasann a gabhannnamiocróib. Táfabhráin (ribí) a seolann an múcasaraghaidh go dtí an scornacháit a slogtar é. 5. Téachtadhfola: Stopannsí a thuilleadh baictéarartheacht isteachsachorp.

  7. (ii)Chomhmaith leis tá:. ‘2nd line attack of general defence’ 1. Fiabhras & Athlasadh: Nuair a dhéantar ionsaí ar na cealla scaoileann siad ceimicí – Hiostaimín,éiríonn an áit ataithe,dearg & pianmhar. Méadaíonn leibhéal fuil cealla bána Histamine- activation chemical produced to allow white blood cells into the area to fight attack, microrganism reproduction is inhibited

  8. CórasGinearálta (ii) 2. Fagaicítí: fuilcheallabána, aomthaagnaceimicáin a chuireannceallaamachnuair a mbíonnsiadionsaithe, ionsúannsiad & díleáarmiocróibtrífhagaciotóisTarlaíonnséseosnascámhóga& creachsachraiceann.

  9. 3. Comhlánaigh (cytokines): Próitéiníatái plasma fola. Líonannnapataiginísuas le leacht& phléascannsiad. m/s: Inteirféarón. Unlike hormones, cytokines are not stored in glands, but are rapidly synthesized and secreted by different cells mostly after stimulation. 

  10. 2. An CórasCosantaSpeiceasach/Imdhíonach (immune) CeallaAilsesaDrólann (colon) Máeiríonn le micraorgániaghdiobhálachionfabhtú a chuir I gcriochtosaíonn: An CórasImdhíonach Feidhm: • antashubstainta dhéanamh • Ceallaionfhabhtaithe a scriosle fuilchillbána

  11. Antaigin: Móilíneachtránach (foreign) don corp a spreaganndéantúsantashubstaint. m.s an Antaigina mbíonnar cillbhallabaictéar /fungais Fresinargránnaípailin, fiocháin/orgáintrasplandaithe & ceallaailse. Antigen= a foreign molecule that stimulates antibody production

  12. Antashubstaint: Próitéin a dhéanannfuilceallabána (limficítí)mar freagairt do antaigin.

  13. FuilceallaBána:(i) Monaicítí . a forbraíonnina ‘Macrafagach’ (cinnaibí/móra) Feidhm: antaigina aithintardromchla pataigin Conas:Díleánnnamacrafagach an pataigin& taispeántarna antaigin (ónpataigin) ardromchla namacrafagach a spreagann déantúsantashubstaint

  14. (ii)Limficít- Feidhm: Oibríonnsiadi2 slí: 1. Ionsaíonsiadceallasachorp le antaiginar an dromchla. 2. Déanannsiadantashubtaintí. • Déantarantashubstaintsainiúil do nahantaiginéagsúla. • Nascannnahantashubstaint le bhalla an miocróib, rud a cabhraíonn le scriosadh an pataigin.

  15. Pataiginí Miocrób a táirgíonngalar san óstach. • Bíonn ‘antigin’ ar a dromchla a spreagannDOfuilceallabánachunantashubstaint a dhéanamh a nascannle dromchla an miocróib. • Fanannnafuilceallabánasachorp & mádhéanannnamiocróibionsaíeilebíonnfreagairtláithreach

  16. Forbreathnúar an CórasCosanta:

  17. Imdhíonacht (immunity) (a)ImdhíonachtFaighte (Induced): Cumasag an gcorpantashubstaint a dhéanamhigcoinneantaiginéagsúla. * TarlaíonnséTARÉISionfabhtú ó víris, baictéirNÓ vacsín * TairgaíonnséimdhíonachtFAD téarmatoisc go bhfanannnalimficítí(antishubstaintí) sachorp.

  18. 2 cineálimdhíonachtFaighte: • Imdhíonachtghníomhaíoch (active)– corp in ann an antashubstaintceart a dhéanamhigcoinnegalar. • Imdhíonachtfhulangach (passive)– nuair a bhfaigheannduineantashubstaint ó duineeile

  19. (a) Imdhíonachtghníomhaíoch (active)– Corp in ann an antashubstaintceart a dhéanamhigcoinnegalar.(2 saghas) 1. Nádúrtha • Faighteargalar & déantarnaantashubstaintceartsachorp. Tógannsésuaschuig 14 láchunméidceartantashubstáintí a dhéanamh. Coimeádtarcumaschunionfhabhtú a cosc. Mábhfuilionfabhtú le napatigínicheannaarísbíonnlíonmórantashubstaintídéanta I 4/5 lá. • M.sh. slaghdánnófliú.

  20. Imdhíonachtghníomhaíoch 2. Saorga Cuirtear an pataigin isteach sa chorp trí instealladh (vacsaín). Tosaíonn freagairt imdhíonadh & déantar antashubstaint i gcoinne an galar. Bíonn na antashubstaint sa chorp má thagann duine trasna galar. Samplaí-MMR, HPV

  21. Stair an céadVacsín: ‘History of the World’ le Andrew Marr Edward Jenner: (nóim 50.51- deireadh) http://www.youtube.com/watch?v=bxcWEDlpRGA Jenner agtabhairtinstealladh don vacsíndá mac féin

  22. (b) Imdhíonacht fhulangach (passive) • TugtarANTASHUBSTAINTÍ ó orgánaigheile. • Gearrtéarmach 2 slí: • Nádúirthe: antasubstaintí o máthair go leanabh (tríplacaintnóbáinnechíche) • Saorga: instealladh mar ‘anti-tetanus’ (seram ó capaill)

  23. ImdhíonachtFualangachSaorga-samplaíeile m.s: Immune serum globulin or "gamma globulin" is sometimes given to protect travelers to countries where hepatitis is widespread. Passive immunity typically lasts only a few weeks. m.s.Mosquirix is vaccine for malaria developed by GlaxoSmithKline

  24. bh

  25. Na Limficítí(Árd) 2 saghaslimficítí (fuilchillbana) Bíonngachfuilchillbándéanta sasmiorcnáimhe. • B – limficítí: aibíonnsasmior Trid in aghaighbaictéir* • T-- limficítí: aibíonnsatímeas (faireogsabhrollach). Trid in aghaidhvíris is mó* ‘B-cells mature in Bone marrow’ ‘T-cells mature in Thymus gland’

  26. B – limficítí • Nuair a mbíonnsiadaibíbogannsiadchuigfiochánlimfe(liathán & nóid limfe). • Níaithníonn B-limficít ach aonantaiginamháin& nídhéanannsiad ach cineálantashubstaintamháin Feidhmiú: Nuaira buaileann B- limficít le antaiginspreagannsé an chill níosmó B-cealla (díreach mar an gceanna) a dhéanamh. • Scaoiltarantashubstaintisteachsafuil& nascannsiad leis an antaigin.

  27. B – limficítí Nuaira déantarionsaíar an gcorplenagalarcéannaníbhfaigheannduinetinnmar déanannna B-ceallamacasamhlúorthuféingo tapa & scaoileannsiadnaantashubstaint. sámpla do imdhíonacht _______________ Anataigin • Déanannceallaeilesachórascosantaionsaíarnacealla le antashubstaintorthu&scriostarnacealla sin. • Faigheannformhór do na B-ceallabásnuair a bhfuilsiad tar éisfáilréidhlenapataigin ach déantarroinntceallacuimhne a fanannsachorp. antasubstaint Antaigin Macsamhlú B-cealla Macrafagach Déanann na b-cealla antashubstaint

  28. T-Limficít • Déantaismiornagcnámh & éiríonnsiadaibísatímeas(éiríonn an tímeasníoslú tar éiscaithreachas) • Nídhéanannna t-cealla antashubstaint. • Trid in aghaidhvíris 4 Cineál T-cealla(róléagsúla) • T-Cuiditheoirí(helper) • T-Marfóirí (killer) • T- Ceallacuimhne(memory) • T- Sriantóirí (suppressor)

  29. T-Cealla: (4 cináil) 1. Cuiditheoirí– Aithníonnsiadantaiginardromchlanamacrafagach (& fuilceallabánaeile). Méadaíonnnacuiditheoirí & tálannsiadceimicí m.sh. inteirféarón • Spreagannsé sin déantús B-cealla & T-Marfóirí. 2. Marfóirí– Déanannsiadionsá & scriosannsiadceallaneamhgnáthachsachorp(ceallaionfhabhtaithe le vírisnóceallaailse).Ionsaíonn said cealla a bhfuilantaiginíiasachtaacu. • Tálannsiad an ceimiceáinperforina phollann an chill ionas go dtarlóidhlíseas ( téannuisce & isteachsa chill & phléascann an chill) • (siadseonachealla a mbíonnionfabhtaitheag HIV)

  30. T-Cealla: (4 cináil) 3. Sriantóirí– Spreagannantaiginfásnasriantoirí. Tásiadníosmaillenánaceallaeileagfás. • Tosaíonnsiadagobairnuairatá an antaigin (& pataigin) scriosta. Stopannsiad an fhreagairtimdhíonach. 4. Ceallacuimhne T– Cuimhníonnsiadarimdhíonacht. Maireannsiadarfeadhtamaill an fhada( uaireanta an saolar fad). • Spreagannchuiddóibhceallacuimhne – B chunantashubstaint a dhéanamh. • Spreagann chuid eile déantús marfóirí

  31. Stair…….. • As long ago as the 5th century B.C., Greek physicians noted that people who had recovered from the plague would never get it again-they had acquired immunity. This is because, whenever T cells and B cells are activated, some of the cells become "memory" cells. Then, the next time that an individual encounters that same antigen, the immune system is primed to destroy it quickly http://www.youtube.com/watch?v=90hSVkaOG_w&feature=related

More Related